Chuyện 2 ông tiến sĩ

1. Ông tiến sĩ thứ nhất là người có cái tên phổ rộng lắm nhưng lại ít người biết tới. Nghe nghịch lý đấy nhưng là sự thực. Là tác giả giáo trình Hóa học Đại cương, tên ông đã in vào hàng triệu cuốn sách qua các thời kỳ. Bao thế hệ học trò, mấy người nhớ ra tiến sĩ Nguyễn Khanh nếu báo chí không đưa tin ông bị một bậc “trí thức” khác là Phó Giám đốc một trung tâm trực thuộc một sở của Hà Nội hành hung dã man. Ông tiến sĩ ăn đòn vì “tội” đang đi bộ thể dục mà lại va vào vợ của anh phó giám đốc kia (người đẹp đang đi xe ngược chiều). Nhiều người phẫn nộ, xúi ông kiện thì ông bảo rằng “chỉ muốn sống yên bình chứ không muốn dây với bọn bất lương”.

2. Ông “tiến sĩ” thứ hai, nghe đâu còn có danh giáo sư, tiến sĩ khoa học, nhà kinh tế học, ngôn ngữ học, văn hóa học, lịch sử học… bỗng dưng nổi như cồn sau một lần trèo lên bàn, đứng trước mặt học viên văng ra đủ thứ và chửi người khác bằng ngôn ngữ rất phản cảm. Ông này tên tuổi thì không đủ đẳng cấp để so với vị tiến sĩ già kia song cái “tiếng” thì cũng gớm. Mấy cô cậu choai choai thích nghe các “diễn giả” ở Việt Nam “chém gió” mà một phút đổi đời thì có lẽ đây là một lựa chọn không tồi.

3. Vậy là chúng ta đã thấy 3 người được xem là thuộc tầng lớp trí thức, là những người ưu tú trong xã hội: Một ông giáo già 76 tuổi bị đánh; một cán bộ được tôi luyện ở một trường đại học danh tiếng vì bênh vợ mà đánh ông giáo già; một “hiệu trưởng” kiêm nhà nọ, nhà kia tức quá mà chồm lên bàn chửi người ta. Chúng ta đã thấy cộng đồng phản ứng và ứng xử rất rõ ràng. Cộng đồng “truy lùng” rồi khui ra hình ảnh, danh tính, địa vị của vị cán bộ kiêm trí thức đấm rách miệng vị tiến sĩ Hóa học. Cộng đồng lật tẩy các chức danh, học hàm học vị “sang chảnh” của vị “tiến sĩ” thóa mạ học viên. Chúng ta thấy những người có trách nhiệm đang vào cuộc. Và có vẻ, dù chỉ là xô xát thông thường, là chửi bới thông thường, nhưng mọi chuyện rồi sẽ rất “căng”.

4. Hai câu chuyện phản ánh nhiều điều của cuộc sống này. Mỗi người dân khi nhìn vào sự việc đều rất công tâm, rất sáng suốt để nhìn đâu là trí thức thực sự, đâu là biểu hiện của suy thoái, đâu là dấu hiệu của thói háo danh, mượn danh mưu lợi. Người dân thấy tất cả và băn khoăn với việc các cơ quan chức năng vẫn để những thứ giả dối như thế có đất sống? Người dân bức xúc vì những giá trị tốt đẹp đang bị những con người mang danh trí thức nhưng hành xử kiểu “vô thức” này chà đạp, rẻ rúng.

Việt Nguyễn