Chuyên gia cảnh báo về loại bóng bay phát nổ

Những loại bóng bay bơm khí hidro được nhiều bạn trẻ chọn làm quà trong các ngày sinh nhật. Ảnh: TG

Người bán “lách”

Ngày 11/2 vừa qua, thông tin về chiếc xe đi từ Văn Miếu đến ngã tư Cửa Đông – Hàng Gà, Hàng Phèn – Nhà Hỏa (Hà Nội) thì phát nổ chỉ vì quả bóng bay bơm khí Hidro khiến nhiều người rùng mình. Trên xe có tài xế, một người già và hai cháu nhỏ. Vụ nổ khiến mọi người trên xe đều bị cháy xém tóc, kính vỡ tung và cong cánh cửa xe. Điều đáng nói là đây không phải là vụ nổ duy nhất mà trước đó rất nhiều vụ nổ bóng bay bơm khí Hidro đã xảy ra gây thiệt hại không nhỏ cho người dùng.

Theo quan sát của PV Báo Gia đình & Xã hội, tại các địa điểm công viên vui chơi dành cho trẻ em, các trung tâm thương mại lớn thậm chí là quanh các trường tiểu học loại bóng này được bán khá phổ biến. Bóng được làm với đủ loại màu sắc với những tạo hình bắt mắt khác nhau như: hình con gà, thỏ, Pikachu, trái tim… rất thu hút đối tượng trẻ em và cả những bạn tuổi “teen” muốn làm quà tặng cho nhau hay trang trí cho bữa tiệc của mình.

Trong vai người mua hàng, trò chuyện với một người bán bóng dạo thì được biết những quả bóng bay này được mua tại các cửa hàng lớn, người bán chỉ việc mua lại và đem đi bán luôn, không cần bơm khí hay làm bất cứ việc gì. Tuy nhiên, nếu muốn mua riêng bóng và bình khí để bơm thì cũng được vì giá của loại bình khí bơm cũng rất rẻ và dễ mua. Công việc này tốn nhiều thời gian nên gần như tất cả những người bán đều mua loại bóng bơm sẵn. Giá bóng tùy thuộc vào từng loại và kích cỡ khác nhau, dao động từ 15.000 – 35.000 đồng/quả bóng bay. Khi được hỏi bản thân người bán cũng không biết loại bóng này được bơm loại khí gì. Có người nói là khí Oxy, có người lại nói là khí Hidro. “Bóng được làm rất dày. Chơi được hơn một tuần. Chắc chắn là không thể nổ bỏng được. Bạn cứ yên tâm”, một người bán bóng quả quyết khi chúng tôi nói sợ bóng nổ gây thương tích.

Bà Hằng, một người bán bóng dạo trước công viên Nghĩa Đô (Nguyễn Văn Huyên, Cầu Giấy) khi được hỏi liệu bóng có dễ bị nổ khi dùng không thì cũng quả quyết nói rằng bóng bơm khí Oxy không bao giờ nổ được. Mặc dù theo ý kiến của các chuyên gia, bóng bơm khí Oxy không thể bay được.

Khách mua… mù tịt

Hỏi về việc có hay cho con sử dụng loại bóng này? chị Nguyễn Thị Quỳnh Mai (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: “Thỉnh thoảng tôi cũng mua cho con chơi, nhất là những khi đi công viên, họ bán dạo trước cổng, con cứ đòi mua bằng được vì bóng có rất nhiều hình con vật bé thích. Có hôm đang đi xe mà cũng phải dừng lại để mua’’. Tuy nhiên, khi chúng tôi cho hay, bóng bơm khí hidro có thể nổ gây bỏng khi gặp điều kiện nhất định, chị Mai tỏ ra ngạc nhiên vì nghĩ bóng nổ thì chỉ có gây cảm giác rát tay là cùng. “Mình không biết là bóng có thể nổ gây bỏng. Không biết là nó lại nguy hiểm đến vậy”, chị Mai nói.

Bạn Đỗ Bích Nguyệt (SV Đại học Ngoại Ngữ Hà Nội) chia sẻ: “Mình không biết loại khí này bơm vào bóng có thể gây nổ. Chỉ biết nó nhẹ hơn không khí và bóng có thể bay. Ở nhà, gia đình cũng hay cho trẻ nhỏ chơi loại bóng này nhưng hầu như không ai biết đến mặt trái của nó cả”.

Có thể phát nổ ở cả điều kiện ánh sáng thường

Nói về loại bóng bơm khí Hidro, GS Đỗ Hương Trà (Khoa Vật lý, ĐHSP Hà Nội) cho biết: “Thường khi bơm bóng bay, người bán sử dụng khí Hidro hoặc Heli. Trong đó, khí Hidro là khí rất nhẹ, có trọng lượng chỉ bằng 1/4 trọng lượng không khí. Vì vậy, khi bơm vào bóng có thể tự bay lên cao được. So với khí Heli, khí hidro nhẹ hơn và giá thành rẻ hơn rất nhiều nên thường được sử dụng để bơm bóng”. GS Trà cũng cho biết thêm, khí Hidro có đặc tính rất dễ cháy. “Khi để một thời gian bóng sẽ xẹp dần do khí bên trong bóng thoát ra ngoài qua các lỗ, các khe hở của thành quả bóng mà mắt thường không nhìn thấy được. Bên cạnh đó, không khí bên ngoài cũng có thể thâm nhập qua các khe và lỗ này. Do vậy, nếu trong không khí bị hòa lẫn Hidro chỉ cần 4% trong điều kiện có lửa sẽ dẫn đến phát nổ”, GS Trà nói.

Nói thêm về vấn đề này, GS Đỗ Hương Trà cũng cho biết thêm, trong điều kiện không có ánh sáng và nhiệt độ thấp, dung dịch không khí và khí Hidro vẫn có thể tự phát nổ mà không cần tia lửa; Trong một tỷ lệ nhất định giữa không khí và Hidro sẽ có thể dẫn đến phát nổ ở điều kiện ánh sáng thường. Đó cũng là lý do vì sao người ta khuyến cáo dùng Heli để bơm bóng bay chứ không dùng khí Hidro. “Bên cạnh khả năng gây nổ, khí Hidro còn có phản ứng rất mạnh với Clo, Flo tạo thành các axit có thể gây tổn thương cho phổi và các bộ phận khác của cơ thể”, GS Trà cảnh báo thêm.

Theo BS Trần Minh Huy (Bệnh viện Đa khoa Phúc Yên, Vĩnh Phúc), tiềm ẩn từ các loại bóng bay bán ngoài thị trường không phải ai cũng biết. “Bóng bơm khí Hidro khi nổ rất dễ gây sát thương cho các vùng tiếp xúc. Đặc biệt là mặt và tay. Mức độ tiếp xúc càng gần thì khả năng sát thương càng lớn”, BS Huy nói. BS Huy cũng cho biết thêm, ngoài bị bỏng, bệnh nhân còn có nguy cơ bị ngộ độc khí gây buồn nôn, hôn mê rất nguy hiểm. Cũng theo ý kiến của BS Huy, gần như tất cả các loại bóng bay trên thị trường đều không tốt cho người dùng, đặc biệt là trẻ em khi trẻ dễ có thói quen thổi, ngậm, mút. “Không chỉ có bóng bay, các loại đồ chơi khác cũng vậy, khi bản thân chúng ta chưa biết nó làm từ chất gì, nguy hại ra sao vì rất nhiều chất tạo màu công nghiệp được sử dụng thì chúng ta nên tránh”, BS Huy cảnh báo.

Đào Vân