Hà Nội
23°C / 22-25°C

Doanh nghiệp trốn đóng, nợ BHXH, BHYT: Muôn kiểu "lách luật"

Thứ năm, 13:42 31/10/2019 | Xã hội

Chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp ngày càng được nhiều người lao động quan tâm. Tuy nhiên, tình trạng chủ doanh nghiệp vi phạm các chính sách này cũng ngày càng phổ biến. Nhiều doanh nghiệp sử dụng mọi "chiêu" để né trách nhiệm như khai gian số liệu, giấu sổ sách thậm chí khiếu nại, khởi kiện ngược… lại đoàn thanh tra.

Phát hiện nhiều "chiêu" đối phó

Theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội, từ ngày 1/1/2018 người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng phải tham gia đóng BHXH bắt buộc.

Đồng thời, cũng từ ngày 1/1/2018, quy định về xử lý hình sự đối với tội trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động tại Điều 216 của Bộ luật Hình sự 2015 bắt đầu có hiệu lực thi hành, theo đó, chủ doanh nghiệp có thể bị phạt tù nếu trốn đóng BHXH.

Sau nhiều lần bị các cơ quan chức năng nhắc nhở, xử phạt nhưng đến nay tình trạng doanh nghiệp cố tình "né" trách nhiệm tham gia bảo hiểm bắt buộc cho người lao động vẫn diễn ra tràn lan.

Qua tìm hiểu, đa phần các doanh nghiệp sau khi tuyển dụng sẽ tìm cách trốn đóng BHXH và thực hiện nghĩa vụ theo pháp luật lao động bằng hình thức ký hợp đồng thời vụ hoặc thỏa thuận miệng. Điều này khiến người lao động tiếp tục phải chịu cảnh "thiệt đơn, thiệt kép" nhưng không biết kêu ai.

Trong năm 2018, lực lượng thanh tra chuyên ngành của BHXH các địa phương phát hiện nhiều trường hợp người lao động được chủ doanh nghiệp ký HĐLĐ mùa vụ 25 ngày nhiều lần liên tục trong 2 năm. Sau khi hết hạn hợp đồng 2 - 5 ngày, họ lại được ký tiếp "HĐLĐ mùa vụ".

Hay như, thanh tra tại một doanh nghiệp khác, đoàn thanh tra phát hiện nhiều người lao động được ký HĐLĐ một năm (từ 6/2017) nhưng chưa tham gia BHXH. Theo hồ sơ doanh nghiệp cung cấp, đến tháng 12/2017 người lao động xin thôi việc nhưng đến tháng 4/2018 (3 tháng sau) lại được tiếp nhận vào làm việc với HĐLĐ mới và tham gia BHXH từ tháng 4/2018.

Trên đó là những tình huống khá phổ biến mà nhiều đoàn thanh tra gặp phải. Tuy nhiên, cách ứng xử, giải thích của các chủ doanh nghiệp lại rất khác nhau nên các đoàn thanh tra cũng có những xử lý khác nhau.

Doanh nghiệp trốn đóng, nợ BHXH, BHYT: Muôn kiểu lách luật - Ảnh 1.

Trao đổi nghiệp vụ về công tác thanh tra đối với những doanh nghiệp trốn đóng BHXH, BHYT.

Theo ông Nguyễn Trọng Nam - Trưởng phòng Thanh tra - Kiểm tra (BHXH TP.HCM), trước đây, "chiêu" mà các doanh nghiệp thường áp dụng là ký HĐLĐ thời hạn dưới 3 tháng. Họ ký tối đa 2 hợp đồng rồi sau đó giấu đi, chỉ khi bất đắc dĩ mới phải cung cấp. Theo ông Nam, các doanh nghiệp thường có 3 loại hồ sơ (gồm HĐLĐ, bảng lương), trong đó một bộ để lưu hành trong nội bộ doanh nghiệp, giữa các cổ đông; một bộ để báo cáo cơ quan chức năng, ngân hàng và một bộ để dùng cho chính người lao động. Tuy nhiên, từ 1/1/2018, "chiêu" ký 2 hợp đồng dưới 3 tháng sẽ không thể áp dụng, vì Luật BHXH quy định HĐLĐ từ 1 tháng trở lên phải đóng BHXH cho người lao động nên khả năng phát hiện doanh nghiệp gian lận sẽ cao hơn.

Thời gian gần đây, việc liên thông dữ liệu thuế hỗ trợ rất lớn cho cơ quan BHXH trong việc đối chiếu, kiểm tra các hành vi gian lận. Trước đây, doanh nghiệp có thể báo cáo thuế thu nhập doanh nghiệp một đằng và đóng BHXH một nẻo. Nhiều doanh nghiệp khai báo thuế trả tiền lương, tiền công cho người lao động với số tiền vài trăm triệu đến hàng tỉ đồng để làm chi phí khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng không đóng BHXH cho ai. Nay, cơ quan BHXH đã có dữ liệu của ngành Thuế để đối chiếu nên doanh nghiệp khó "lách" được, thậm chí bị chế tài xử lý vi phạm rất nặng.

Theo đại diện BHXH một số tỉnh phía Nam, khi bị thanh tra, nhiều doanh nghiệp còn cố tình cung cấp hồ sơ không đúng thực tế (bảng lương, HĐLĐ, quy chế trả lương…) gây khó khăn cho công tác thanh tra.

Cần tăng cường chế tài xử phạt

Theo ông Trần Đức Long - Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra (BHXH Việt Nam), trong thực tế, công tác thanh tra của Ngành gặp rất nhiều tình huống khác nhau. Do đó, ngoài nắm vững nghiệp vụ, cán bộ thanh tra luôn phải lưu ý tiên liệu trước các tình huống có thể xảy ra để ứng xử phù hợp. Đơn cử: Sau khi kết thúc thanh tra, phía đơn vị SDLĐ không ký vào biên bản làm việc thì cần phải làm gì tiếp theo? Hay khi làm việc, Phó Giám đốc Công ty A không ký vào biên bản làm việc và biên bản xử phạt với lý do không được Giám đốc ủy quyền việc ký thì xử lý thế nào cho hợp lý?…

Ông Long cũng cho rằng, ngoài nắm vững kiến thức pháp luật, các đoàn thanh tra cũng cần linh hoạt xử lý, tránh máy móc. Ví dụ, một đợt thanh tra 10 doanh nghiệp vi phạm, khi bắt tay vào nhiệm vụ, nếu phát hiện 1 - 2 doanh nghiệp vi phạm thì phải lập biên bản xử phạt ngay, chứ không phải "máy móc" đợi đến khi thanh tra đủ cả 10 doanh nghiệp mới xử lý. "Sau khi thanh tra xong, phải kiên quyết yêu cầu người đại diện pháp luật hoặc người được ủy quyền hợp pháp của doanh nghiệp ký biên bản làm việc, chứ không thể có chuyện bà kế toán, ông trưởng phòng nhân sự… đứng ra ký biên bản trong khi không có ủy quyền đúng pháp luật" - ông Long nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm, tôn trọng luật pháp đối với cả đơn vị SDLĐ cũng như người lao động cũng đóng vai trò hết sức quan trọng.

Phạt tiền tới 3 tỷ đồng khi trốn đóng bảo hiểm

Từ 1/1/2018, khi Bộ luật Hình sự 2015 chính thức có hiệu lực, các hành vi trốn nợ BHXH bắt buộc được coi là tội phạm và bị xử lý hình sự.

Điều 216 Bộ luật Hình sự 2015 quy định: Người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên sẽ bị xử phạt hành chính hoặc phạt tù.

Theo đó, phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm đối với trường hợp trốn đóng bảo hiểm từ 50 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng; hoặc trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động từ 6 tháng trở lên, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn tái phạm.

Mức phạt tăng lên 200 - 500 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp: Phạm tội 2 lần trở lên; trốn đóng bảo hiểm từ 30 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng; trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người.

Mức phạt cao nhất là bị phạt tiền từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc bị phạt tù từ 2 - 7 năm nếu trốn đóng bảo hiểm 1 tỷ đồng trở lên hoặc trốn đóng bảo hiểm cho 200 người trở lên.

Hành vi không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động cũng sẽ bị xử phạt từ 200 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm tùy theo số tiền, số người lao động bị trốn đóng bảo hiểm. Đặc biệt, doanh nghiệp nếu trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động  thì có thể bị xử phạt từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng.

PV

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Điểm danh những nơi có mưa rất to hôm nay do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới

Điểm danh những nơi có mưa rất to hôm nay do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới

Thời sự - 1 giờ trước

GĐXH - Theo cơ quan khí tượng, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông mạnh thêm, với sức gió cấp 6 - 7, giật cấp 9 và có khả năng đi vào khu vực Quảng Ninh, Lạng Sơn. Nhiều nơi ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ mưa lớn dồn dập.

Cận cảnh xe khách giường nằm va chạm ô tô 7 chỗ trong hầm Đèo Ngang, 2 người tử vong

Cận cảnh xe khách giường nằm va chạm ô tô 7 chỗ trong hầm Đèo Ngang, 2 người tử vong

Thời sự - 1 giờ trước

GĐXH - Xe khách giường nằm va chạm với ô tô 7 chỗ trong hầm Đèo Ngang nối Hà Tĩnh và Quảng Trị khiến 2 người tử vong. Lực lượng chức năng đang điều tra làm rõ vụ tai nạn.

Học phí ngành Logistics 2025 ở trường đại học nào rẻ nhất?

Học phí ngành Logistics 2025 ở trường đại học nào rẻ nhất?

Giáo dục - 2 giờ trước

Nhiều trường đại học trên cả nước đào tạo ngành Logistics với các mức học phí khác nhau.

Hầm xuyên núi cao tốc Vũng Áng - Bùng trước ngày thông tuyến

Hầm xuyên núi cao tốc Vũng Áng - Bùng trước ngày thông tuyến

Xã hội - 2 giờ trước

GĐXH - Hầm Đèo Bụt, hạng mục trọng điểm của cao tốc Vũng Áng - Bùng (Hà Tĩnh), với vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, đang bước vào giai đoạn hoàn thiện cuối cùng, chuẩn bị thông xe ngày 19/8.

Tháng sinh Âm lịch tiết lộ vận mệnh: Người sinh vào những tháng này cả đời thuận lợi, hanh thông

Tháng sinh Âm lịch tiết lộ vận mệnh: Người sinh vào những tháng này cả đời thuận lợi, hanh thông

Đời sống - 4 giờ trước

GĐXH - Nếu bạn hoặc người thân thuộc vào 4 tháng sinh Âm lịch dưới đây, xin chúc mừng, bởi cuộc sống của họ có nhiều cơ hội thăng hoa cả về sự nghiệp lẫn đời sống tinh thần.

Biết lý do này, người dân nên làm sổ đỏ trước năm 2026 kẻo bị thiệt

Biết lý do này, người dân nên làm sổ đỏ trước năm 2026 kẻo bị thiệt

Đời sống - 6 giờ trước

GĐXH - Từ ngày 1/1/2026, bảng giá đất tại các tỉnh, thành sẽ được cập nhật hằng năm thay vì 5 năm/lần như trước đây. Theo đó, chi phí làm sổ đỏ sẽ tăng.

Dự báo thời điểm miền Bắc xuất hiện không khí lạnh gây rét đậm, rét hại trong mùa Đông tới

Dự báo thời điểm miền Bắc xuất hiện không khí lạnh gây rét đậm, rét hại trong mùa Đông tới

Thời sự - 6 giờ trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết, năm nay, không khí lạnh hoạt động sớm hơn trung bình nhiều năm và mạnh dần từ khoảng tháng 10, gia tăng mạnh từ tháng 11.

Bố nữ sinh mong cho con cơ hội sau vụ có hành vi phản cảm với đoàn xe A80

Bố nữ sinh mong cho con cơ hội sau vụ có hành vi phản cảm với đoàn xe A80

Giáo dục - 6 giờ trước

Xem clip con gái có hành động khiếm nhã với đoàn xe A80, anh C cho hay rất thất vọng. “Tuy nhiên, con làm sai phải chịu hậu quả. Gia đình tôi không bênh con”, anh nói.

Tin sáng 18/8: Nhiều quy định mới về đất đai người dân cần lưu ý; Dự báo khu vực sắp mưa to những ngày tới

Tin sáng 18/8: Nhiều quy định mới về đất đai người dân cần lưu ý; Dự báo khu vực sắp mưa to những ngày tới

Thời sự - 6 giờ trước

GĐXH - Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 226 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai; Theo cơ quan khí tượng, từ ngày 18/8, mưa dông ở miền Bắc gia tăng, có nơi mưa rất to...

Phá sới bạc "khủng" dưới vỏ bọc gara sửa xe ô tô

Phá sới bạc "khủng" dưới vỏ bọc gara sửa xe ô tô

Pháp luật - 7 giờ trước

Phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Đà Nẵng vừa triệt xóa tụ điểm đánh bạc lớn do chủ một gara sửa xe ô tô điều hành, hoạt động khép kín và được cảnh giới rất tinh vi. Bước đầu cơ quan Công an xác định, tụ điểm này thu hút hàng chục con bạc tham gia với số tiền giao dịch khoảng 500 triệu đến 1 tỷ đồng mỗi ngày…

Top