Giải mã hiện tượng "kiệu bay"
GiadinhNet - Không ít người tin rằng có nguồn năng lượng huyền bí khiến cho kiệu bay trong các lễ rước kiệu và ở các buổi "nhập đồng".
![]() |
Hình ảnh tại một buổi lễ rước kiệu. Ảnh mang tính chất minh họa. |
Giải mã kiệu bay
Nhà nghiên cứu vật lý, TS Văn Bằng, Giám đốc Công ty cổ phần nghiên cứu môi trường tia đất bảo vệ sức khỏe cho rằng, nhiều người loan tin tại các lễ hội có trường năng lượng siêu nhiên có thể giúp con người khỏe mạnh... là hoàn toàn bịa đặt. Bởi tại các khu vực này không hề có trường năng lượng nào đặc biệt của thiên nhiên và môi trường tạo ra. Chẳng qua vì nhiều người tu tập, trong khi đó mỗi người đều có lượng nhiệt tỏa ra riêng, vì thế sẽ tạo ra lượng nhiệt bức xạ ra môi trường khiến mọi người thấy nóng ấm lên mà thôi. Cũng vì yếu tố nhiệt bức xạ từ đám đông này khá lớn nên nhiều ý tưởng về khoa học như thu lượng nhiệt này để làm sáng bóng đèn cho khu vực lễ hội... Khoa học thực hiện có thể đo mức năng lượng bức xạ bằng máy đo. |
Người địa phương cho rằng, do thần hoặc thánh nhập vào người rước kiệu. Cũng có người tin rằng, có một nguồn năng lượng huyền bí nào đó đã giúp những chiếc kiệu này bay...
TS Nguyễn Thị Ngọc Mai, Viện Nghiên cứu con người (Viện Khoa học xã hội Việt Nam) cho biết, hiện tượng này có thể do yếu tố không cân xứng về trọng lực của những người khi khiêng kiệu. Cụ thể, chiếc kiệu được khiêng rất nặng, trong khi đó sức khỏe, chiều cao của đội khiêng kiệu mỗi người một khác nhau, từ đó dẫn đến trọng lượng kiệu không được dàn đều và trở nên khập khiễng, liêu xiêu. Ngoài ra, vì lễ hội thường diễn ra ở nông thôn nên địa bàn chỗ cao chỗ thấp, người xem kiệu đông dẫn đến xô đẩy, còn người khiêng không phải ai cũng chịu được sức nặng và giữ thăng bằng nên cảm tưởng kiệu bay được mô phỏng từ đó.
Đồng quan điểm, nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải (Trung tâm Nghiên cứu tiềm năng con người) cho biết, quan niệm kiệu bay có thể chỉ là sự ngộ nhận, chủ quan riêng của một số người mà thôi.
GS.TS Nguyễn Văn Trị, Viện Vật lý Kỹ thuật, Đại học Bách khoa Hà Nội lý giải, hiện tượng kiệu quay có thể được thực hiện nhờ Định luật bảo toàn mômen động lực, trong đó 8 người khênh đều thống nhất với nhau. Đây là trạng thái thăng hoa cao độ của con người, gần giống như hình ảnh những người đứng trên không trung. Nhờ sự cân bằng của chiếc gậy nên họ có thể biểu diễn nhiều động tác trên không trung, cả mấy tiếng đồng hồ mà không sợ rơi.
Lên đồng đang bị biến tướng
TS Nguyễn Thị Ngọc Mai là người nghiên cứu và làm luận án tiến sĩ về đề tài này, cho rằng lên đồng ngày nay chủ yếu là lên đồng biểu diễn nghi lễ. Hiện tượng lên đồng xuất hiện khả năng tâm linh vẫn xảy ra đây đó với người này, người kia nhưng rất hiếm hoi.
TS Mai khẳng định, lên đồng có nguồn gốc xa xưa mà hình thức của nó chính là những ma thuật cổ. Lên đồng ban đầu là hiện tượng xác cốt (sự gọi dậy các linh hồn tổ tiên đã ra đi hay còn gọi là sự thâm nhập của các linh hồn người đã chết). Ở thời kỳ ban đầu, lên đồng liên quan chặt chẽ đến các sư công (pháp sư) - người có khả năng tự thôi miên mình và thôi miên người khác.
Ngày nay lên đồng rất phổ biến, các chủ thể cũng mở rộng với nhiều týp người với những căn tính và nguyên do khác nhau mà đến với nghi lễ và tham gia thực hành nghi lễ. Lên đồng ngày nay cũng chịu tác động mạnh của kinh tế thị trường vì thế biến đổi rất nhiều cả về nội dung, bản chất và hình thức diễn xướng.
![]() |
Nhiều ý kiến cho rằng, sở dĩ kiệu bay được là do yếu tố không cân xứng về trọng lực. Ảnh mang tính chất minh họa. |
Dưới góc nhìn của một nhà nghiên cứu tiềm năng con người, ông Nguyễn Phúc Giác Hải giải thích, lên đồng thực chất là hiện tượng đưa mình vào trạng thái để nhận thông tin từ nhiều miền khác nhau như từ người khác, vũ trụ... Đó cũng chính là sự thôi miên một cách thụ động không có chủ định. Vì có khả năng thôi miên nên không phải ai cũng có thể nhập đồng được.

Thời điểm bão số 10 đổ bộ mạnh nhất vào đất liền nước ta
Xã hội - 5 giờ trướcTừ chiều 28/9, trên đất liền khu vực từ Thanh Hoá đến Bắc Quảng Trị gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão đi qua cấp 10-12, giật cấp 14.

Một người phụ nữ bị nước cuốn mất tích khi ra bến xe về quê
Xã hội - 6 giờ trướcKhi cùng chồng ra bến xe để về quê, một người phụ nữ không may bị nước cuốn trôi, hiện đang mất tích.

Mưa lớn gây ngập úng nhiều tuyến đường ở Huế, ô tô ken kín chỗ 'tránh lụt'
Xã hội - 6 giờ trướcDo ảnh hưởng của cơn bão số 10 gây mưa lớn khiến nhiều tuyến đường ở TP Huế bị ngập. Để phòng nước dâng trong đêm, người dân đưa ô tô lên khu vực quảng trường để "tránh lụt".

Rơi từ cột điện cao 30m, công nhân trẻ tử vong khi thi công đường dây 500KV
Xã hội - 6 giờ trướcĐang thực hiện nhiệm vụ thi công cột 156, đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên (địa bàn thôn Át Thượng, xã Lục Yên) thì nam thanh niên bị rơi từ độ cao khoảng 30m xuống mặt đất dẫn đến tử vong.

Con giáp có giác quan thứ sáu mạnh mẽ, luôn đi trước người khác một bước
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Trong 12 con giáp, có những tuổi được trời phú cho trực giác nhạy bén hơn người.

Những yếu tố bất thường của cơn bão số 10
Xã hội - 7 giờ trướcBão số 10 đi nhanh, hoàn lưu trước bão gây mưa từ xa, quá trình di chuyển vào đất liền ít bị suy yếu; Mưa lớn xảy ra trước, ngay từ chiều tối nay. Mưa dịch dần từ Quảng Ngãi ra Bắc Bộ.

Lai Châu: Bắt giữ thiếu niên cầm đầu nhóm dùng dao chém người trong đêm
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Ngày 27/9, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Lai Châu đã ra lệnh bắt khẩn cấp Hoàng Minh H (17 tuổi) về hành vi "Cố ý gây thương tích" và đang làm rõ vai trò của các đối tượng liên quan.

Hà Nội: Giải cứu thành công nam sinh viên bị 'bắt cóc online'
Pháp luật - 8 giờ trướcGĐXH - Công an phường Kim Liên, TP Hà Nội vừa giải cứu nam sinh bị “bắt cóc online”, với những thủ đoạn cơ quan chức năng đã cảnh báo nhiều lần.

Hà Nội: Thanh niên 'ngổ ngáo' cố tình gây sự, đá vào xe máy của người phụ nữ đang dừng đèn đỏ
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Đội Cảnh sát giao thông số 7 Công an TP Hà Nội đang xác minh, làm rõ vụ việc nam thanh niên điều khiển xe máy không đội mũ bảo hiểm, khi đến nút giao thì cố tình húc vào xe máy đang dừng đèn đỏ phía trước...

Ninh Bình: Tìm bị hại trong vụ án tại doanh nghiệp tư nhân Trung Thuấn ở xã Giao Hòa
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Ngày 27/9, Công an tỉnh Ninh Bình phát đi thông báo tìm bị hại trong vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xả ra trên địa bàn xã Giao Hòa (huyện Giao Thủy cũ).

7 sân bay trong nước có nguy cơ ảnh hưởng lớn bởi bão số 10, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam họp khẩn, lên phương án điều hành bay
Thời sựGĐXH - Trung tâm Khí tượng Hàng không dự báo các sân bay Phú Bài, Đà Nẵng, Chu Lai, Vinh và Thọ Xuân sẽ chịu tác động rõ rệt nhất bởi bão số 10 (Bualoi), trong khi Cát Bi và Vân Đồn có khả năng bị ảnh hưởng ở mức độ hạn chế hơn.