Hà Nội
23°C / 22-25°C

Giải mã hiện tượng "kiệu bay"

Chủ nhật, 07:00 18/09/2011 | Xã hội

GiadinhNet - Không ít người tin rằng có nguồn năng lượng huyền bí khiến cho kiệu bay trong các lễ rước kiệu và ở các buổi "nhập đồng".

Vậy thực hư ra sao, Báo GĐ&XH Cuối tháng sẽ cùng các chuyên gia lý giải hiện tượng này dưới góc nhìn khoa học.
 

 Hình ảnh tại một buổi lễ rước kiệu. Ảnh mang tính chất minh họa.


Giải mã kiệu bay
 

Nhà nghiên cứu vật lý, TS Văn Bằng, Giám đốc Công ty cổ phần nghiên cứu môi trường tia đất bảo vệ sức khỏe cho rằng, nhiều người loan tin tại các lễ hội có trường năng lượng siêu nhiên có thể giúp con người khỏe mạnh... là hoàn toàn bịa đặt. Bởi tại các khu vực này không hề có trường năng lượng nào đặc biệt của thiên nhiên và môi trường tạo ra. Chẳng qua vì nhiều người tu tập, trong khi đó mỗi người đều có lượng nhiệt tỏa ra riêng, vì thế sẽ tạo ra lượng nhiệt bức xạ ra môi trường khiến mọi người thấy nóng ấm lên mà thôi. Cũng vì yếu tố nhiệt bức xạ từ đám đông này khá lớn nên nhiều ý tưởng về khoa học như thu lượng nhiệt này để làm sáng bóng đèn cho khu vực lễ hội... Khoa học thực hiện có thể đo mức năng lượng bức xạ bằng máy đo.

Lễ rước kiệu ở làng Hà Trì (Hà Đông), Hòa Mục (Cầu Giấy), Xuân Đỉnh (Từ Liêm, Hà Nội) và nhiều nơi khác thường có hiện tượng kiệu bay. Nhiều khi, kiệu tự di chuyển, rồi xoay vòng khiến cho người khiêng không kiểm soát được.

Người địa phương cho rằng, do thần hoặc thánh nhập vào người rước kiệu. Cũng có người tin rằng, có một nguồn năng lượng huyền bí nào đó đã giúp những chiếc kiệu này bay...

TS Nguyễn Thị Ngọc Mai, Viện Nghiên cứu con người (Viện Khoa học xã hội Việt Nam) cho biết, hiện tượng này có thể do yếu tố không cân xứng về trọng lực của những người khi khiêng kiệu. Cụ thể, chiếc kiệu được khiêng rất nặng, trong khi đó sức khỏe, chiều cao của đội khiêng kiệu mỗi người một khác nhau, từ đó dẫn đến trọng lượng kiệu không được dàn đều và trở nên khập khiễng, liêu xiêu. Ngoài ra, vì lễ hội thường diễn ra ở nông thôn nên địa bàn chỗ cao chỗ thấp, người xem kiệu đông dẫn đến xô đẩy, còn người khiêng không phải ai cũng chịu được sức nặng và giữ thăng bằng nên cảm tưởng kiệu bay được mô phỏng từ đó.

Đồng quan điểm, nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải (Trung tâm Nghiên cứu tiềm năng con người) cho biết, quan niệm kiệu bay có thể chỉ là sự ngộ nhận, chủ quan riêng của một số người mà thôi.

GS.TS Nguyễn Văn Trị, Viện Vật lý Kỹ thuật, Đại học Bách khoa Hà Nội lý giải, hiện tượng kiệu quay có thể được thực hiện nhờ Định luật bảo toàn mômen động lực, trong đó 8 người khênh đều thống nhất với nhau. Đây là trạng thái thăng hoa cao độ của con người, gần giống như hình ảnh những người đứng trên không trung. Nhờ sự cân bằng của chiếc gậy nên họ có thể biểu diễn nhiều động tác trên không trung, cả mấy tiếng đồng hồ mà không sợ rơi.

Lên đồng đang bị biến tướng

TS Nguyễn Thị Ngọc Mai là người nghiên cứu và làm luận án tiến sĩ về đề tài này, cho rằng lên đồng ngày nay chủ yếu là lên đồng biểu diễn nghi lễ. Hiện tượng lên đồng xuất hiện khả năng tâm linh vẫn xảy ra đây đó với người này, người kia nhưng rất hiếm hoi.

TS Mai khẳng định, lên đồng có nguồn gốc xa xưa mà hình thức của nó chính là những ma thuật cổ. Lên đồng ban đầu là hiện tượng xác cốt (sự gọi dậy các linh hồn tổ tiên đã ra đi hay còn gọi là sự thâm nhập của các linh hồn người đã chết). Ở thời kỳ ban đầu, lên đồng liên quan chặt chẽ đến các sư công (pháp sư) - người có khả năng tự thôi miên mình và thôi miên người khác. 

Ngày nay lên đồng rất phổ biến, các chủ thể cũng mở rộng với nhiều týp người với những căn tính và nguyên do khác nhau mà đến với nghi lễ và tham gia thực hành nghi lễ. Lên đồng ngày nay cũng chịu tác động mạnh của kinh tế thị trường vì thế biến đổi rất nhiều cả về nội dung, bản chất và hình thức diễn xướng.
 

Nhiều ý kiến cho rằng, sở dĩ kiệu bay được là do yếu tố không cân xứng về trọng lực. Ảnh mang tính chất minh họa.


Dưới góc nhìn của một nhà nghiên cứu tiềm năng con người, ông Nguyễn Phúc Giác Hải giải thích, lên đồng thực chất là hiện tượng đưa mình vào trạng thái để nhận thông tin từ nhiều miền khác nhau như từ người khác, vũ trụ... Đó cũng chính là sự thôi miên một cách thụ động không có chủ định. Vì có khả năng thôi miên nên không phải ai cũng có thể nhập đồng được.
Thu Hiền
hoahue
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Điểm danh những nơi có mưa lớn dồn dập hôm nay ở khu vực miền Bắc

Điểm danh những nơi có mưa lớn dồn dập hôm nay ở khu vực miền Bắc

Đời sống - 38 phút trước

GĐXH - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, ngày 17/5, miền Bắc có mưa lớn dồn dập với lượng mưa đến 150mm tại nhiều khu vực.

4 trường hợp này được hoàn trả tiền đóng BHYT năm 2025, người dân cần biết để đảm bảo quyền lợi

4 trường hợp này được hoàn trả tiền đóng BHYT năm 2025, người dân cần biết để đảm bảo quyền lợi

Đời sống - 1 giờ trước

GĐXH - Dưới đây là 4 trường hợp được hoàn trả tiền đóng BHYT năm 2025 theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế.

Vợ ra đầu thú sau khi chồng bị bắt

Vợ ra đầu thú sau khi chồng bị bắt

Pháp luật - 2 giờ trước

Liên quan đến chuyên án mang bí số 425T, lực lượng chức năng đã bắt giữ, khởi tố 5 đối tượng, trong đó có 2 vợ chồng.

5 điểm mới có lợi cho người bị thu hồi đất theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

5 điểm mới có lợi cho người bị thu hồi đất theo quy định mới nhất của Luật Đất đai

Đời sống - 3 giờ trước

GĐXH - Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 đã mang đến nhiều quy định mới nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân bị thu hồi đất. Dưới đây các điểm mới có lợi cho người bị thu hồi đất.

Tin sáng 17/5: Thông tin mới nhất vụ sạt lở khi thi công thủy điện khiến ít nhất 5 người tử vong; cứu sống 2 sinh viên bị đâm nguy kịch

Tin sáng 17/5: Thông tin mới nhất vụ sạt lở khi thi công thủy điện khiến ít nhất 5 người tử vong; cứu sống 2 sinh viên bị đâm nguy kịch

Xã hội - 3 giờ trước

GĐXH - Trong lúc thi công dọn hố móng dưới đập thủy điện thì bất ngờ bị sạt lở, đất đá trôi xuống vùi lấp nhiều người; các bác sĩ đã kích hoạt quy trình "báo động đỏ" tối khẩn cấp, cứu sống 2 sinh viên bị đâm hàng chục nhát dao.

Bắc Kạn: Xót xa nam sinh bị đánh hội đồng nhiều lần đến gãy xương sườn

Bắc Kạn: Xót xa nam sinh bị đánh hội đồng nhiều lần đến gãy xương sườn

Pháp luật - 15 giờ trước

GĐXH - Ngày 16/5/2025, Công an tỉnh Bắc Kạn cho biết, trên địa bàn phường Sông Cầu, TP Bắc Kạn vừa xảy ra vụ bạo lực học đường khiến một nam sinh bị đánh gãy 3 xương sườn.

Người sinh ngày Âm lịch này thường có cuộc đời rực rỡ

Người sinh ngày Âm lịch này thường có cuộc đời rực rỡ

Đời sống - 16 giờ trước

GĐXH - Người có ngày sinh Âm lịch này là dựa vào phước lành, sự nỗ lực và trí tuệ để sống một cuộc đời rực rỡ như hoa.

Những hình ảnh đẹp trong hành trình xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Quảng Bình

Những hình ảnh đẹp trong hành trình xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Quảng Bình

Xã hội - 16 giờ trước

GĐXH - Những hình ảnh đẹp trong hành trình chung tay hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát góp phần mang đến mái ấm kiên cố, an toàn cho người dân. Từ đó lan tỏa tinh thần đoàn kết và sẻ chia trong cộng đồng.

Lâm Đồng: Bắt đối tượng sử dụng tài khoản Facebook ảo ép buộc nhiều nữ sinh vào mục đích khiêu dâm

Lâm Đồng: Bắt đối tượng sử dụng tài khoản Facebook ảo ép buộc nhiều nữ sinh vào mục đích khiêu dâm

Pháp luật - 16 giờ trước

GĐXH - "Sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm", nam thanh niên ở huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng bị bắt.

Vụ sân pickleball 'mọc' trên đất dự án KĐT mới Cầu Giấy: Ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước đối với công trình vi phạm

Vụ sân pickleball 'mọc' trên đất dự án KĐT mới Cầu Giấy: Ngừng cung cấp dịch vụ điện, nước đối với công trình vi phạm

Đời sống - 18 giờ trước

GĐXH - Cơ quan chức năng quận Cầu Giấy (TP Hà Nội) mới đây đã ra quyết định ngừng cung cấp điện, nước đối với tổ hợp sân pickleball trên lô đất dự án C/D13 - KĐT mới Cầu Giấy, để tiếp tục xử lý theo quy định của pháp luật.

Top