Ký ức của người cựu liên lạc Tết Mậu Thân

>> Người trở về từ cuộc Tổng tấn công Xuân Mậu Thân

Sau 40 năm, trong một buổi sáng ngồi làm việc, lòng ông Nguyễn Văn Kháng - Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng nao nao nhớ về thời quá vãng đầy hào khí.

Là một chiến sĩ liên lạc, đêm Mậu Thân năm ấy, chàng trai trẻ Kháng ở đơn vị R20 thuộc Mặt trận IV- Quảng Đà tấn công vào Bộ tư lệnh Quân đoàn I của địch. Sau khi quần thảo, tiêu diệt địch, nhưng do lực lượng mỏng, Kháng nằm trong số những người bị quân địch vây hãm, bắt giam. Bị tra tấn chết đi sống lại, nhưng ông  vẫn ngoan cường. Cuối cùng địch đưa ông ra nhà tù Côn Đảo. Hoà bình ông đảm nhiệm nhiều vị trí công tác, nhưng theo ông “những ngày chiến đấu trong cuộc Tổng tiến công Xuân Mậu Thân mãi mãi là kỷ niệm đáng nhớ, tự hào...”.

Nụ cười không thể khuất phục

Trong những ngày Tết Mậu Thân 1968, có một hình ảnh tuyệt đẹp diễn ra trên đường phố đà Nẵng, trong cảnh náo loạn, thu hút hàng trăm cặp mắt hướng về. Là cảnh một nữ sinh trong trang phục áo dài trắng, quần trắng, đang kéo tấm băng rôn chữ đỏ: “Đả đảo xâm lược Mỹ”, bị mấy tên cảnh sát xông đến giật tấm băng rôn ném xuống giữa lòng đường, đẩy cô gái ngã nhào. Cô gượng dậy nhìn bà con vẫn trong nụ cười tươi, làm cho bọn đàn áp càng thêm sôi máu. Lập tức hai tên cảnh sát dã chiến xông vào, xốc cô gái ném lên xe. Người con gái đó là Ngô Minh Hà, học sinh đệ nhị trường trung học Phan Châu Trinh - Đà Nẵng - một trong rất nhiều các cô gái nội thành Đà Nẵng tham gia cuộc xuống đường lịch sử Tết Mậu Thân.

Những người ngã xuống cho ngày mai

Ông Nguyễn Đình An, người được xem là “kho tư liệu” về văn hoá, lịch sử Quảng Đà; người từng tham dự cuộc Tổng tiến công Xuân Mậu Thân, không sao quên được hình ảnh anh hùng của quân dân mình: “Họ là những người lãnh đạo tài ba, những chiến sĩ khởi nghĩa mặt đối mặt với địch bằng các mũi tiến công chính trị và binh vận sắc bén, những người trong các đoàn quân nhập thành đầy khí thế. Họ là những chiến sĩ Giải phóng quân trẻ măng của R20 đã yên nghỉ ở Hoà Xuân mà lòng còn ấm ức chưa vào được Đà Nẵng và cả những người làm biết bao công việc thầm lặng ở phía sau. Họ đã ngã xuống ở cửa ngõ Đà Nẵng. Họ trở về từ chuồng cọp Côn Đảo. Họ có tên và không có tên. Nhiều người một thời oanh liệt, hiện nay sống bươn chải vất vả mà không hề đòi hỏi...”.

Những bức ảnh đã thuộc về lịch sử Bà Phụng Ký là thợ chụp ảnh nổi tiếng của 40 năm trước ở Đà Nẵng. Gia đình bà có 3 cơ sở cách mạng, nhiều lần bà bị địch hăm doạ, hù giết vì tội “nuôi Cộng sản”, nhưng bà khôn khéo, không để lộ tung tích. Nay tuổi đã ngoài 80, bà nhớ về Xuân Mậu Thân: Ảnh của bà Phụng Ký chụp sân bay Đà Nẵng bị quân ta tiến công “Giao thừa! Pháo nổ như muốn tung cả thành phố lên cao. Tiếng pháo nổ rất lạ: Để tăng thêm âm thanh, người dân đốt pháo trong thùng thiếc, trải pháo trên mái tôn để đốt. Tiếng pháo hòa với tiếng súng, pháo kích tạo thành một trời âm thanh và mù mịt khói! Trong giờ phút lịch sử này, lòng tôi nôn nao khó tả! Tôi cầm máy ảnh chạy lên sân thượng để quan sát. Tôi nhìn về hướng sân bay Đà Nẵng, sân bay Nước Mặn, trụ sở Quân đoàn I ngụy thấy pháo sáng rực, tiếng đạn pháo nổ rầm trời. Bỗng một luồng ánh sáng từ bên kia sông Hàn hắt qua, tay tôi cầm máy ảnh mà run lên vì quá mừng: Kho đạn An Đồn đã cháy! Tôi nâng máy ảnh lên, chụp trong màn đêm hình ảnh những cột khói cao ngất. Kho đạn An Đồn cháy suốt 3 ngày ba đêm mới hết. Được biết, tối 30 Tết bộ đội đặc công ta đã lập chiến công này, 7/9 bồn đạn đã cháy rụi”.

Xuân Hoài