Lạ lùng dòng tộc thờ “Mẫu Khuyển”
GiadinhNet - Ngôi mộ thờ Mẫu Khuyển (Mẹ chó) to, đồ sộ như một gian nhà nằm giữa núi rừng xanh thẳm ở vùng đất Thanh Sơn, Phú Thọ.
![]() |
Ngôi mộ Mẫu Khuyển đồ sộ, sừng sững giữa núi rừng. |
Một biểu hiện của Đạo Vật Tổ |
Trải qua gần 150km từ Hà Nội với nhiều cung đường rừng núi, heo hút trên tỉnh lộ 316, cuối cùng chúng tôi cũng tìm đến được xóm Gằn, xã Tân Minh, huyện Thanh Sơn, Phú Thọ- nơi mà người dân đồn đại hơn 10 năm nay tồn tại một ngôi mộ chó rất đặc biệt.
Theo chỉ dẫn của người dân địa phương, chúng tôi tìm vào nhà ông Đinh Công Dự. Ông chính là vị trưởng họ của đại gia tộc Đinh Công danh giá và có tiếng trong vùng. Hiện nay ông Dự cũng là người được toàn họ giao cho trọng trách trông nom, bảo vệ cẩu mộ. Vừa nghe chúng tôi thốt lên từ "mộ chó", ông Dự tỏ vẻ không vui hỏi lại:"Các cậu ở đâu đến mà nói linh tinh vậy?- Gia tộc chúng tôi thờ thần Mẫu Khuyển, mộ Mẫu Khuyển chứ không phải là chó...".
Thế rồi ông Dự bắt đầu kể về câu chuyện truyền thuyết xa xưa, li kì với niềm tự hào:
“Thời Sơn Tinh, Thủy Tinh gây chiến với nhau. Thủy Thần (Thủy Tinh) dâng nước ngập hết làng trên, xóm dưới ở vùng đất Thanh Sơn này.Tất cả dân chúng đều bị nước của Thủy Tinh cuốn trôi, chết trong biển nước, chỉ còn một đứa bé của gia đình nọ còn sống sót vì đứng trên mô đất cao. Rồi mô đất ấy được Sơn Thần bốc lên cao dần, cao dần nên Thủy Thần dâng nước đến đâu cũng không cuốn được đứa bé này. Đứa bé thoát chết, và rồi chẳng biết từ đâu xuất hiện một con chó đã cứu và nuôi đứa bé khôn lớn. Sau này người ta đồn rằng con chó ấy là "Mẫu Khuyển" trời phái xuống để cứu giúp dân làng. Còn đứa bé kia chính là ông tổ của người Mường ở vùng đất Thanh Sơn này"
Kể xong, ông Dự bảo: "Đáng ra tất cả người Mường ở đất Thanh Sơn đều phải thờ Mẫu Khuyển, và mộ Mẫu Khuyển của chúng tôi đã được công nhận là di tích lịch sử văn hóa" (?!). Nhưng khi được hỏi về tấm bằng công nhận ấy, thì ông Dự bảo "Dòng tộc chúng tôi chưa mang về, nên không có ở đây?".
Vừa chăm chú nghe truyền thuyết li kỳ mà ông Dự kể, chúng tôi vừa ngó lên bàn thờ gia tiên. Quả thực rất kỳ lạ: Bàn thờ gia tiên nhà ông Dự là một bức ảnh mộ Mẫu Khuyển được đóng khung cẩn thận treo chính giữa ban thờ, rồi hai bên mới là di ảnh của ông bà, tổ tiên.
Như để minh chứng cho những gì mình nói, ông Dự đi vào nhà trong lấy từ tủ ra một cuốn sổ chép tay về những truyền thuyết về Mẫu Khuyển và mộ Mẫu Khuyển của gia tộc nhà mình.
Cứ lưu truyền như vậy, 7-8 đời nay người của dòng họ Đinh Công vẫn ngày ngày hương hỏa cho ngôi mộ Mẫu Khuyển. Toàn thể dòng họ luôn nhắc nhau: "Đừng có ai động mồ, động mả Mẫu Khuyển sẽ sống không lành, kiểu gì cũng ốm đau, cuộc sống không khá lên được đâu."
![]() |
Ảnh ngôi mộ Mẫu Khuyển được treo trang trọng giữa ban thờ ở nhà ông trưởng họ Đinh Công Dự. |
Cả họ góp tiền xây mộ
Để thỏa lòng tò mò của chúng tôi về ngôi mộ Mẫu Khuyển được chụp vào ảnh treo trên ban thờ gia tiên, ông Đinh Công Dự quyết định đưa chúng tôi đi thăm. Qua mấy cái rẽ men theo đường núi đất đỏ, phía trước mắt chúng tôi là một cánh đồng lúa xanh thăm thẳm, yên bình với những nếp nhà đơn sơ bám vào sườn đồi phía xa xa.
Đi bộ một đoạn thì chúng tôi đều bất ngờ vì trước mắt là một ngôi mộ khá lớn. Ông Đinh Công Dự dừng lại, tự hào giới thiệu: "Đây chính là mộ Mẫu Khuyển của dòng tộc Đinh Công chúng tôi đã xây lên và thờ phụng ngày ngày."
Ngôi mộ oai nghiêm nằm sát sườn đồi, phía dưới là màu xanh bạt ngàn của cánh đồng lúa và núi rừng bao quanh. Tuy không màu mè nhưng với diện tích khá lớn cùng với cách xây bậc bệ đàng hoàng khiến ai nhìn thấy cũng phải trầm trồ. Bên trên ngôi Mẫu Khuyển của dòng tộc Đinh Công còn có những dòng chữ Nho đầy bí ẩn. Theo ông Dự: "Những dòng chữ trên ngôi mộ chỉ có một số người cao niên và có uy tín trong gia tộc Đinh Công biết mà thôi."
Trước đây, ngôi cẩu mộ này chỉ là một mô đất nhô lên cao với truyền thuyết mà ông Dự kể rằng khi con chó chết đã được gia đình của đứa bé cho vào nồi đồng chôn cất cẩn thận. Ngôi mộ ấy sau này được dòng tộc Đinh Công tìm thấy nhờ một thầy mo am thông phong thủy, địa lý trong vùng giúp. Đến năm 2001, dòng họ Đinh Công đã họp và nhất trí mỗi hộ góp 100.000-150.000 đồng, tùy vào điều kiện kinh tế của các hộ trong dòng tộc, để lấy kinh phí xây mộ to đẹp cho Mẫu Khuyển. Trong quá trình xây này, thanh niên trai tráng trong các hộ còn phải bỏ thêm sức lao động, đồng thời nhà nào có sẵn gạch thì chuyển tới sung công... Dòng họ Đinh Công cứ thế xây ốp vào mô đất nhô lên mà ông thầy địa lý đã tìm cho, chứ không ai dám động cuốc, xẻng để xem bên dưới thực sự có nồi đồng chôn Mẫu Khuyển hay không?
Sau 2 tuần xây dựng khẩn trương, mộ Mẫu Khuyển đã được hoàn thành với chiều dài 3m90, chiều rộng 3m80, chiều cao tính từ tầng thấp nhất lên đến tận chóp mộ cao trên 4m. Diện tích ngôi mộ lên đến gần 15m2.
Ông Đinh Công Dự còn đưa ra vài minh chứng cho cái thiêng của ngôi mộ như: Trước đây có người đến gần mộ Mẫu Khuyển làm gỗ, sau đó nhà ông ta suýt cháy nên phải vội ra cúng tạ. Hay như một ông trồng chuối ở khu mộ về bị ốm liền 3 ngày, 3 đêm. Người nhà phải ra nhổ bỏ chuối, rồi làm lễ gồm một lợn, một gà cầu xin Mẫu Khuyển tha cho thì mới hết bệnh...
Thậm chí người ta còn đồn nhau, trong dòng họ Đinh Công, ai mà ăn thịt chó sẽ bị rụng răng, mù mắt,....Nhưng thực tế ông Dự bảo cũng có người trong dòng họ đi chơi xa, ăn thịt chó nhưng chưa thấy làm sao cả. Còn riêng cỗ bàn trong dòng tộc thì cấm ai được thịt chó làm cỗ.
Chính từ những lời đồn đại lan ra mà đến hôm nay những người Mường ở đây đều ngại, không ai dám có lời lẽ và xâm hại đến phần mộ của Mẫu Khuyển kia.
Lời giải
Khi chúng tôi tìm đến Sở Văn hóa-thể Thao & Du lịch Phú Thọ hỏi thì cơ quan chức năng ở đây đều ngơ ngác, không hề biết gì về ngôi mộ Mẫu Khuyển của dòng tộc Đinh Công ở Tân Minh, Thanh Sơn. Ông Đặng Đình Thuận- Trưởng phòng di tích, di sản, danh thắng của Sở VHTT-DL Phú Thọ khẳng định: Chưa có bất cứ một văn bản nào của các cơ quan chức năng nói đến mộ Mẫu Khuyển của dòng họ Đinh Công ở Thanh Sơn. Ông Thuận khẳng định, ngôi mộ đó chưa bao giờ được công nhận là di tích lịch sử văn hóa và cũng không hề có trong danh mục những địa danh liên quan đến lịch sử, văn hóa của vùng đất Phú Thọ.
Theo những nhà nghiên cứu cùng một số tài liệu chúng tôi có được thì hầu hết các dân tộc thiểu số ở Việt Nam không có tục thờ chó. Bởi chó là biểu tượng của thế giới bên dưới, của ban đêm, bóng tối. Chó cũng tượng trưng cho điều không may mắn...
Hiếm hoi như ở Hà Nội có đền Cẩu Nhi, nhưng cũng đã từng gây tranh cãi. Ở một số làng quê vẫn còn những con chó đá, nhưng nó cũng chỉ đứng canh ngoài cửa đền, đình, miếu, nghĩa trang. Qua đó có thể thấy mộ Mẫu Khuyển ở Thanh Sơn là trường hợp rất hiếm gặp, dị thường.

Hà Nội: Khai mạc chuỗi trưng bày đặc biệt tại Hoàng thành Thăng Long
Thời sự - 32 phút trướcGĐXH - Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp cùng nhiều đơn vị tổ chức chuỗi hoạt động trưng bày, triển lãm quy mô lớn, tái hiện những dấu mốc hào hùng và tôn vinh các giá trị văn hóa, tinh thần trường tồn của dân tộc.

'Chuyến tàu di sản' The Hanoi train chính thức vận hành
Đời sống - 48 phút trướcGĐXH - Ngày 19/8, Thành phố Hà Nội chính thức vận hành đoàn tàu hai tầng du lịch đầu tiên, kết nối di sản với hiện đại, mở lối phát triển kinh tế đêm và sản phẩm văn hóa mang dấu ấn thủ đô.

Danh tính thanh niên đánh gãy sống mũi tài xế ô tô công nghệ ở TP.HCM
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Lực lượng Công an TP.HCM đã xác định danh tính, đưa người đấm gãy sống mũi tài xế ô tô công nghệ về trụ sở công an làm việc, củng cố hồ sơ xử lý.

Hà Nội: Đỗ xe sang chắn trước cửa quán cà phê, tài xế lao vào nhà đánh người khi bị nhắc nhở
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Bị nhắc nhở đỗ xe gây cản trở giao thông, một nhóm đối tượng trên chiếc xe hiệu Mercedes đã lao vào nhà đánh người. Sự việc xảy ra tại phường Bạch Mai (TP Hà Nội) khiến 2 người bị thương, trong đó 1 người phải nhập viện điều trị.

Dù được miễn học phí nhưng học sinh vẫn phải đóng những khoản tiền này trong năm học tới
Giáo dục - 4 giờ trướcGĐXH - Từ tháng 9/2025 trở đi, học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên phạm vi cả nước được miễn toàn bộ học phí. Tuy nhiên, học sinh vẫn phải đóng những khoản phí khác.

Xe khách chở 40 người lật nghiêng tại Đắk Lắk, 14 hành khách bị thương
Thời sự - 6 giờ trướcXe khách chở 40 người đi trên đường Hồ Chí Minh đến xã Krông Búk (Đắk Lắk) thì lật nghiêng khiến 14 người bị thương.

Dự báo bất ngờ với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH – Xem tử vi tuần mới 12 con giáp tuần mới từ 18/8 đến 24/8/2025, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà dự báo các phương diện đến với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất dưới đây.

4 khung giờ Âm lịch sinh ra những đứa trẻ hiếu thảo, mang phúc khí trọn đời cho cha mẹ
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Trong tử vi phương Đông, khung giờ sinh Âm lịch không chỉ ảnh hưởng đến vận mệnh, tính cách mà còn phản chiếu cả phúc khí của gia đình.

Bảng lương mới nhất giáo viên các cấp sắp áp dụng từ 2026
Giáo dục - 8 giờ trướcGĐXH - Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo với nhiều quy định ưu đãi về lương, phụ cấp cho ngành giáo dục. Từ 2026, bảng lương của giáo viên sẽ ở các mức nào?

Tin vui về thời tiết cho hàng chục triệu người dân dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 sắp tới
Thời sự - 8 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 sắp tới thời tiết cả nước ban ngày có nắng, trời ít mưa. Đến chiều tối và đêm khả năng có mưa rào và dông.

10 thiếu niên che biển số xe, hành hung người gây thương tích
Xã hộiGĐXH - Sau khi đánh người tại khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, nhóm 10 thiếu niên che, tháo biển số xe nhanh chóng rời khỏi hiện trường.