Lạc trong ma trận số nhà

Hai nhà liền kề, hai tên đường khác nhau. Ảnh: QĐ.

 

Anh xe ôm Lê Quảng, đậu xe ở bùng binh ngã năm Quang Trung - Nguyễn Oanh khẳng định chắc nịch như vậy. Câu chuyện về “loạn” số nhà ở TP Hồ Chí Minh là mối tơ vò của nhiều cơ quan chức năng lẫn người dân từ bao năm nay.

Cảnh sát khu vực cũng bó tay

Một đoạn trên đường Quang Trung (Gò Vấp) thôi, có rất nhiều nhà sát vách nhau nhưng số cứ nhảy loạn xạ. Từ 399, 353 rồi 327 và 351 cứ tiếp nhau, tăng giảm không theo một trật tự nào. Đặc biệt, ở đây có rất nhiều nhà mặt tiền nhưng lại đánh thêm cái “xẹc” (số hẻm) như Trường THCS Quang Trung, lù lù chễm chệ ở mặt tiền nhưng lại đánh số… 73B/563.

Đến Công an phường 10, quận Gò Vấp, chúng tôi hỏi địa chỉ của một cửa hàng sửa chữa điện tử, đưa ra tấm “cạc-vi-dít” thì anh Hoài - cảnh sát khu vực cũng tắc tị vì không biết cái cửa hàng này nó nằm ở đâu do “cái địa chỉ nó lạ quá, chắc là lần đầu tiên mới thấy”?! Cách đánh số nhà trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh) lại càng “kinh dị”. Đã không theo trật tự từ nhỏ đến lớn mà còn “quên” luôn quy luật trái lẻ, phải chẵn. Hỏi một người dân khi chúng tôi thấy cả hai bên đường đều mang số nhà 726 thì họ  cho biết, khi con đường này được phóng rộng ra, đánh số loạn xạ như vậy là để phân biệt bằng 726A bên phải và 726B bên trái, cho hai căn nhà có địa chỉ… giống nhau (?).

 

Còn theo cách lý giải của anh xe ôm Lê Quảng, sở dĩ trên con đường Quang Trung, Nguyễn Oanh này có những nhà có đến hai địa chỉ là do sau nhiều đợt đổi số nhà, các chủ nhà hoặc cơ sở kinh doanh, dịch vụ muốn lưu lại số cũ để dễ bề… nhận thư tín, giao dịch làm ăn! Còn số mới thì để địa phương quản lý. Tình trạng chủ nhà giữ lại số cũ khá phổ biến khiến một số nơi, ngay cả ở các quận trung tâm, các “thổ địa” cũng không cách gì tìm ra một địa chỉ cần tìm nào đó. Như ở phường 4 Tân Bình, hai căn nhà nằm liền kế nhau nhưng một mang địa chỉ số 2 đường Út Tịch, một mang số 324/38 Hoàng Văn Thụ, chẳng biết đâu mà lần. Hay ở ngay trung tâm quận 3, người lạ chắc không bao giờ tìm ra căn nhà có hai địa chỉ và hai tên đường: 1099 đường Hoàng Sa và 329/67/156 đường Trần Văn Đang.

Tại Hội nghị triển khai quyết định 22 của UBND TPHCM, đại diện Sở Xây dựng lý giải việc loạn số nhà trên, phần lớn là do chính quyền cơ sở. Nhiều nơi chính quyền quá… cẩn thận, “ngâm” hồ sơ xin cấp số nhà của người dân, chờ khi đường làm xong, nhà ổn định mới chịu cấp một lượt cho đồng bộ. Cũng có một số nơi, trình độ của cán bộ phụ trách có hạn nên số nhà vừa cấp xong cho một vài hộ nào đó là lập tức số nhà cả khu phố sẽ loạn lên.

 

Đổi hay không đều khổ

Từ 1998 đến nay, TPHCM đã cấp mới và điều chỉnh trên 1,2 triệu số nhà. Giai đoạn từ năm 1998 - 2006, vẫn giữ nguyên cách đánh số từ thời Pháp, nhưng bỏ các chữ bis, ter… sau các số nhà. Riêng các khu đô thị mới như quận 2, 7, 9, 12, Thủ Đức và huyện Nhà Bè, Hóc Môn… số nhà được đánh từ nhỏ đến lớn dần theo hướng Nam-Bắc, Tây-Đông. Giai đoạn 2006 - 2011, là giai đoạn cấp số nhà thí điểm theo quyết định 05 của Bộ Xây dựng và nghiệm thu, đánh giá kết quả để có phương pháp tối ưu nhất.

Cuối tháng 6 vừa qua, UBND TPHCM đã ban hành quyết định 22 về thực hiện quy chế đánh số và gắn biển số nhà trên địa bàn thành phố với 24 quận, huyện. Việc triển khai quyết định này ảnh hưởng trực tiếp đến khoảng 100.000 căn nhà, căn hộ sẽ được cấp mới và điều chỉnh số nhà. Cả thành phố sẽ chia thành ba nhóm: 1. Nhóm các quận, huyện: 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, Phú Nhuận, Bình Thạnh, Tân Phú, Tân Bình, Gò Vấp, Hóc Môn, một phần quận Bình Tân, Bình Chánh và Củ Chi… đánh bên trái có số lẻ, bên phải số chẵn tăng dần từ nhỏ đến lớn. Đánh theo hướng Đông-Tây, Nam-Bắc. 2. Nhóm khu đô thị bên trái sông Sài Gòn, quận 2, 9, Thủ Đức đánh số theo hướng Tây-Đông, Nam-Bắc. 3. Nhóm khu đô thị hướng Nhà Bè, quận 7, 8 và một phần Bình Tân, Bình Chánh, Cần Giờ… đánh số theo hướng Đông-Tây, Bắc-Nam.

Theo quyết định này, các nhà ở, công trình xây dựng không phép trong khu vực cấm xây dựng sẽ không được đánh số và gắn biển số nhà. Số nhà trên một trục đường chính, đường nội bộ, đường hẻm… được đánh liên tục, không “đứt khúc” bởi ranh giới hành chính.

Việc đổi số nhà, đổi tên đường chắc chắc sẽ “dắt dây” theo bao hệ lụy của đủ loại giấy tờ. Cho đến nay, người dân vẫn chưa có một đầu mối nào để mọi loại giấy tờ, khi địa chỉ, tên đường đã ghi trên đó chỉ được thay một lần. Nhớ lại việc mình phải đi đổi giấy tờ khi đổi số nhà trên đường Phan Huy Ích, phường 14, Gò Vấp, bà Trần Thị Sen than thở: “Tôi mở quán phở, có cấp giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, đăng ký kinh doanh với quận đàng hoàng. Hộ khẩu, CMND thì ra công an đổi một lần cũng xong, còn các giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận thì tôi phải chạy ngược chạy xuôi khắp nơi. Khổ sở vô cùng. Đó là chưa kể phải làm lại giấy đăng ký, giấy phép lái xe…”.

Trường hợp bà Sen còn đỡ vì đó là cùng một địa chỉ, còn những người từ sống trong vùng “giáp ranh” tách nhập quận, huyện, một con đường nối 2-3 cái tên thì không biết họ sẽ cực khổ thế nào? Chưa hết, chỉ tính giá trung bình 150.000 đồng/một cái biển số nhà mới thì với gần 100.000 hộ dân sẽ tốn kém lên đến con số tiền tỷ. Điều đáng nói là, dù đã được phân cấp: UBND quận, huyện tổ chức đánh số và cấp giấy chứng nhận số nhà và UBND phường, xã chịu trách nhiệm tổ chức làm bảng số mới theo mẫu cho cả khu vực. Thế nhưng đến nay, vẫn chưa có quận huyện nào tổ chức thực hiện được một bản đồ số nhà trên địa bàn của mình. Với sự hỗ trợ của công cụ Google Map, việc này là không quá khó và tốn kém. Nếu có, nó sẽ phục vụ rất hiệu quả việc quản lý hành chính nhà nước và người dân đỡ “loạn thị” khi đi tìm số nhà.

 

Quốc Định