Nhà báo nữ ở chiến trường

Các chị là hai phóng viên nữ duy nhất trong đoàn học viên khóa 4 của Hội Nhà văn Việt Nam được đưa đi chi viện chiến trường Nam Bộ. Đó là nhà thơ, nhà báo Hà Phương và nhà văn, nhà báo Trần Thị Thắng.

Làm báo thời chiến

Nhà báo Hà Phương (phải) và nhà báo Trần Thị Thắng trước chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975 (Ảnh tư liệu).

Nhà báo Hà Phương tiếp lời: "Hồi còn ở Chi hội Văn nghệ  Giải  phóng  Sài  Gòn - Chợ Lớn- Gia Định, thỉnh thoảng mới ra một tờ báo nhưng nội dung và  hình thức chỉ như một bản tin, chỉ có 4 trang khổ A4. Nhà báo làm từ A- Z: Viết tin, bài, đánh máy, sửa morat, trình bày, lên khuôn. Công nghệ in thời đó là đánh máy trên giấy sáp, rồi in (gọi là in quai guốc). Việc rất thủ công, cực khổ nhưng mà vui lắm. Khi về R, làm Tạp chí Văn nghệ giải phóng, cũng hè nhau chuẩn bị bài vở, làm ma- ket rồi đưa sang nhà in của ban Tuyên huấn để in. Hồi đó, mình vừa làm phóng viên, vừa làm biên tập, vừa đi nhà in. Cứ cần việc gì làm  việc đó. Báo, tạp chí không ra định  kỳ, cứ có sự  kiện, vấn đề,  chiến dịch... thì phân công nhau đi xuống đơn vị để viết. Có khi một tháng một kỳ, có khi  hai, ba tháng mới xuất bản...

Tuổi trẻ… không biết khổ!

Các chị kể, chiến trường ác liệt,  không căn  cứ  nào  được  ở lâu. Cứ vài ba tháng lại hành quân đến một nơi khác nếu căn cứ bị lộ hoặc có người bị địch  bắt. Mỗi lần đến nơi mới, việc đầu tiên là  tự  đào giếng, đào  hầm, tự  làm  nhà cho  mình. Chị em  thì  quan  tâm  đến  nhà tắm, đốn cây làm 4 cái cọc, đan lá rừng thành tấm che. Gội đầu thường chỉ gội nước không thôi, nếu có được cục xà phòng là quý lắm, phải dùng rất tiết kiệm. Khổ cực là vậy nhưng nếu không được đi để viết, lại thấy tù túng, lại khao khát được đi.

Hai nhà báo nữ tại buổi họp mặt kỷ niệm ngày đi B của đoàn học viên khóa 4, Hội Nhà văn Việt Nam.

Dọc ngang chiến trường, từng có mặt tại đất lửa Củ Chi anh hùng, sang cả chiến trường Campuchia, hai nữ phóng viên chiến trường này thường gắn bó, không rời nhau. Gót chân son của các chị đã đi suốt dãy Trường Sơn với chiều dài gần 2.000 cây số. Mang theo ước mơ văn chương, họ gắn kết cuộc  đời  mình với cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Hai cô sinh viên Khoa Ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội, tóc xanh, má hồng khi bước chân lên tàu rời ga Hàng Cỏ cùng đồng  môn, đồng đội, đến lúc gặp  lại  nhau  ở trạm  tập kết V.30 ở miền  Đông Nam bộ, nước da họ cùng vàng sậm như da lươn, từ 50kg xuống còn chưa  đầy  40kg. Nhưng rồi từ đó, họ lại có được sức mạnh mới  cho các trang viết sinh động,  chân  thực  sau  này.

Ngày trở về