Hà Nội
23°C / 22-25°C

Niềm vui xóm chài ven sông Lam

Thứ hai, 08:30 14/09/2009 | Dân số và phát triển

Giadinh.net - Triền sông thoai thoải, hàng chục chiếc thuyền neo đậu san sát bên nhau. Lâu lắm rồi, làng chài Giang Thủy, xã Thanh Giang, huyện Thanh Chương, Nghệ An mới có một ngày đông vui như thế. Lũ trẻ được lên bờ, chạy nhảy, đùa nghịch huyên náo cả bến sông.

Quanh năm rong ruổi đầu ghềnh cuối bãi, nếu không có những ngày như ngày hội truyền thông dân số, thì phải chờ đến Tết, dân làng mới có dịp gặp nhau đông đủ...
 

Truyền thông dân số ở Giang Thủy (Ảnh: H.Hà).

Khổ vì đông con

Chúng tôi về bến đò Hà, nơi có gần 100 hộ gia đình vạn chài Giang Thủy vừa dong thuyền về sau khi nhận được giấy mời hay lời nhắn của xã rằng về để tham gia ngày hội truyền thông dân số. Trên bãi bồi, những đứa trẻ da đen nhẻm, áo quần ướt lướt thướt, đang “tranh thủ” giây phút hiếm hoi lên bờ đùa nghịch. Năm tháng qua đi, ở đâu đó, cuộc sống của mọi người đã đỡ vất vả hơn, thì xóm vạn chài Giang Thuỷ vẫn trôi nổi trên đầu ngọn sóng. Nghèo túng, thất học, mù chữ... bao năm qua vẫn “song hành” cùng xóm làng, như những con sóng bạc đầu vẫn xô nhau chạy mãi.
 
Tìm đến thuyền ông Nguyễn Thanh Việt, lúc đại gia đình 3 thế hệ của ông đang chuẩn bị cho bữa cơm chiều. Gần 10 con người chen chúc nhau trên con thuyền rộng chưa đầy 10m2. Bữa cơm chỉ là gói mì tôm nấu loãng làm canh chan, mấy quả cà muối. Ông Việt năm nay 59 tuổi, đau lâu ốm dài nhưng vẫn là lao động chính trong nhà. Bệnh tình nặng hơn, đi khám, bác sĩ bảo bị ung thư, chữa trị rất tốn kém. Không có tiền chữa bệnh, nên ông cứ một mình chịu đau đớn, gầy mòn như thế. Vợ mất cách đây chưa lâu, 6 người con của ông cũng nối nghiệp cha mẹ, lần mò, kiếm kế sinh nhai trên khúc sông này. Nếu con cái là của để dành, thì lẽ ra ông phải giàu có lắm. Thế nhưng, đời con ông cũng chẳng khá hơn. Mỗi đứa lại có đến 4- 5 đứa con nên ông Việt cũng khi nhớ, khi quên, lẫn lộn cả tên các cháu... Cạnh nốc (thuyền) nhà ông Việt, là “nhà”chị Nguyễn Thị Lựu, năm nay 35 tuổi, nhưng đã có 5 đứa con cả trai và gái. Chị đang cố gắng cho 2 đứa đầu đi học, nhưng khả năng chúng cũng chỉ được học hết cấp I để không bị mù chữ như bố mẹ thôi. Lũ trẻ ở làng chài đều thế cả. Hiếm hoi lắm mới có gia đình cho con học lên cấp III. Tôi nhìn sang “nhà” của chị Liên- anh Vinh, nhà ông Thành... nốc nào cũng chật người, chật trẻ con.

Cha truyền con nối, bao đời, người dân làng chài ven sông Lam này vẫn miệt mài như thế, bám sông lần hồi kiếm kế sinh nhai. Mọi hoạt động của người dân vạn chài đều trên sông nước, nhưng mơ ước có nước sạch để tắm rửa, ăn uống lại luôn luôn thường trực. Không có nước “ngọt”, họ múc nước sông để cho cặn đất lắng xuống rồi gạn lấy nước trong để ăn. Cũng chính vì vậy, mà biết bao dịch bệnh đều xuất phát từ đây. Nước sông ngày càng ô nhiễm nặng nề. Cá tôm thưa dần. Cuộc sống của dân vạn chài lại càng thêm vất vả.

Tiếp thêm luồng gió mới
 

Cộng tác viên Nguyễn Thị Dũng (ngồi thứ 3 từ trái sang) đang tuyên truyền chính sách DS-KHHGĐ tại hộ ông Nguyễn Thanh Việt.

Ông Nguyễn Bảo Hùng - Chủ tịch xã Thanh Giang tâm sự: “Họ sống phụ thuộc hoàn toàn vào sông nước. Đàn ông thì quăng câu, thả lưới. Đàn bà, trẻ con thì mò cua, cào hến, nướng cá. Bữa nhiều thì đem đi chợ Phuống bòn ít tiền. Một bộ phận khác làm nghề xúc cát, sỏi thì luôn rời làng đi xa, khi Bến Thuỷ, Nam Đàn, Đô Lương, lúc ngược nguồn sông Cả Những ngày mưa bão, nước sông lên cao không chài lưới; đào đãi được, thì nhiều nhà phải nhịn đói. Đây là bộ phận dân cư có đời sống thấp nhất xã. Mức thu nhập trung bình cả xã là 8,3 triệu đồng/năm/người, nhưng họ thì chỉ có thu nhập từ 1,2 triệu đến 1,8 triệu/người/ năm là tối đa”.

Chưa bao giờ xóm vạn chài Giang Thuỷ lại sáng và vui như thế. Ánh đèn từ sân khấu ngay trên bến sông hắt ra những con thuyền đang bồng bềnh trên sóng nước loang loáng, tròng trành. Từ mỗi con thuyền, ló ra những gương mặt đã bớt đi vẻ vất vả, mưa nắng, những đôi mắt lấp lánh, ấm áp... Những tiết mục văn nghệ của “văn công” xã tự biên tự diễn, xen kẽ với những bài truyền thông về dân số trở thành “đặc sản” được dân làng đón nhận nhiệt tình. Chiều nay, cán bộ trung tâm DS- KHHGĐ huyện và đội ngũ chuyên trách, cộng tác viên các xóm đã đến tận từng thuyền, thăm hỏi, thuyết phục và tư vấn các biện pháp, cung cấp các phương tiện tránh thai cho các gia đình. Nụ cười ngượng ngùng, vẻ xấu hổ đã biến mất, khi được nghe các cán bộ hướng dẫn biện pháp thực hiện KHHGĐ. Chị Trần Thị Liên (35 tuổi) tâm sự: “Vợ chồng tôi đã có 3 đứa, trai gái đều có cả rồi. Tôi không muốn sinh thêm nữa, vì đông con khổ lắm. Không có cho con ăn, mặc, học hành thì có tội. Lúc sinh xong đứa thứ 2 tôi đã muốn dừng, không đẻ nữa, nhưng rồi lại “vỡ” kế hoạch. Tôi sinh đứa thứ 3 ngay dưới chân cầu Bến Thủy, trên nốc nhà mình. Thực sự, lúc nào tôi cũng lo mình lại có bầu, lại đẻ...”.

Như nhiều người dân trong xóm, chị Liên và chồng chị là anh Trần Văn Vinh không sử dụng biện pháp tránh thai nào cả. Lênh đênh trên sông nước tháng này qua năm khác, họ không biết xã thường tổ chức Chiến dịch DS- KHHGĐ hàng năm. Mà biết thì cũng khó lòng về được. Chị Nguyễn Thị Dũng, xóm trưởng, kiêm CTV dân số, Chi hội trưởng phụ nữ xóm Giang Thuỷ, cho biết: “Xóm có gần 100 hộ dân nhưng mỗi năm chỉ gặp nhau đông đủ vào dịp Tết hoặc Rằm tháng Bảy, còn ngày thường thì mỗi nhà mỗi nơi. Muốn thông tin gì với các hộ thì phải ra chợ để xem có ai bán cá thì nhắn lại cho những người khác. Họp xóm, họp phụ nữ, thanh niên... phải tin trước đó cả tuần nhưng cũng không bao giờ về đủ, một nửa là đông lắm rồi”.

Không biết đêm liên hoan văn nghệ và các hoạt động truyền thông dân số có làm đổi thay cuộc sống của người dân xóm vạn chài hay không, nhưng chắc chắn đã thổi một luồng sinh khí mới, đã làm nhiều người hiểu ra, ý thức rằng việc sinh đẻ không chỉ là câu chuyện “dài tập” của nhà mình, làng mình, mà còn là bài toán khó về giáo dục, việc làm, an sinh xã hội... của đất nước. Và có lẽ một điều chắc chắn rằng, người dân ở  Giang Thuỷ và nhiều xóm làng vạn chài khác, rất cần những hoạt động mang tính cộng đồng như những buổi truyền thông DS- KHHGĐ hôm nay.

Ghi chép của Hồ Hà - Phan Nguyệt
thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Người cao tuổi không ăn cơm, hại nhiều hơn lợi

Người cao tuổi không ăn cơm, hại nhiều hơn lợi

Dân số và phát triển - 18 giờ trước

Việc loại bỏ cơm khỏi khẩu phần ăn có thể gây hại cho sức khỏe người cao tuổi, dẫn đến thiếu năng lượng, suy dinh dưỡng, rối loạn đường huyết và nhiều hệ lụy khác.

Có nên ngừng cho con bú khi trẻ bắt đầu mọc răng không?

Có nên ngừng cho con bú khi trẻ bắt đầu mọc răng không?

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Nhiều bà mẹ lo lắng rằng khi con mọc răng, việc bú mẹ sẽ trở nên đau đớn và nghĩ đến việc cai sữa, không cho con bú nữa. Điều đó có nên không?

Al hỗ trợ bác sĩ siêu âm phát hiện dị tật thai nhi nhanh hơn

Al hỗ trợ bác sĩ siêu âm phát hiện dị tật thai nhi nhanh hơn

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Theo kết quả một nghiên cứu mới, trí tuệ nhân tạo (AI) có thể giúp các bác sĩ siêu âm xác định bất thường nào khi siêu âm sàng lọc thai kỳ ở tuần thứ 20 nhanh gấp đôi mà không làm giảm độ chính xác của chẩn đoán.

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới dễ nhầm với bệnh lây truyền qua đường tình dục

Nhiễm trùng đường tiết niệu ở nam giới dễ nhầm với bệnh lây truyền qua đường tình dục

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

Mặc dù nam giới ít bị nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) hơn phụ nữ nhưng đây cũng có thể là mối quan tâm đáng kể về sức khỏe, đặc biệt là khi không được điều trị.

4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả

4 tác hại nghiêm trọng khi phụ nữ mang thai uống phải sữa giả

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Sữa giả không chỉ đơn giản là không có giá trị dinh dưỡng mà nó còn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng, đặc biệt là phụ nữ mang thai cần được chăm sóc dinh dưỡng và đảm bảo an toàn sức khỏe.

Các triệu chứng chính của bệnh Chlamydia ở phụ nữ

Các triệu chứng chính của bệnh Chlamydia ở phụ nữ

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Chlamydia là một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) phổ biến do nhiễm vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra. Phụ nữ chủ yếu nhiễm Chlamydia khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng với chồng/ đối tác bị nhiễm trùng.

5 câu hỏi thường gặp về hội chứng tiền kinh nguyệt

5 câu hỏi thường gặp về hội chứng tiền kinh nguyệt

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Hội chứng tiền kinh nguyệt là một tập hợp các triệu chứng về thể chất, tâm lý và cảm xúc mà nhiều phụ nữ gặp phải trong khoảng thời gian 1 - 2 tuần trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt.

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ khi lạm dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Cảnh báo nguy cơ đột quỵ khi lạm dụng thuốc tránh thai hàng ngày

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH – Theo các chuyên gia, với những trường hợp lạm dụng sử dụng thuốc tránh thai liên tục trong một thời gian quá dài, không có thời gian "nghỉ" là không đúng với hướng dẫn chuyên môn của viên uống tránh thai đường uống, có nguy cơ gây hệ lụy.

Chế độ ăn cho người bị cường kinh

Chế độ ăn cho người bị cường kinh

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Chế độ ăn uống khoa học, vận động thể chất đều đặn là những yếu tố quan trọng giúp chị em có sức khỏe tốt và chu kỳ kinh nguyệt ổn định.

Mẹ bầu tiếp xúc với phthalate trong mỹ phẩm, con có thể bị ảnh hưởng thần kinh

Mẹ bầu tiếp xúc với phthalate trong mỹ phẩm, con có thể bị ảnh hưởng thần kinh

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Mặc dù được sử dụng rộng rãi trong nhiều sản phẩm gia đình nhưng phthalate không tốt cho sức khỏe. Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chất này có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và sự phát triển não bộ trẻ sơ sinh.

Top