Phân biệt con tôm và con tép
Sẽ có độc giả bật cười rằng tôm - tép có gì mà không phân biệt được, nhưng người ở các địa phương khác nhau nói vấn đề này cũng gây nhiều tranh cãi.
Khái niệm tôm và tép không giống nhau ở một số địa phương. Trong khi nhiều địa phương gọi con tép là sinh vật có nhiều đặc điểm giống tôm nhưng kích thước bé hơn thì với người dân nhiều địa phương khác, tép là từ để gọi những con cá nhỏ tiu tiu, thuộc nhiều loài cá khác nhau. Chính vì vậy mà trong các cuộc trò chuyện, không ít lần tranh cãi xảy ra khi mọi người tranh luận thế nào là con tôm, thế nào là con tép.
Thay vì phân định đúng sai trong những khác biệt của ngôn ngữ địa phương, bạn cần biết phân biệt con tôm và con tép trong ngôn ngữ phổ thông, được quy ước là chuẩn mực, cũng như định nghĩa của sinh vật học về tôm và tép.
Phân biệt con tôm và con tép
Định nghĩa về tôm, tép và cá theo sinh vật học
Thạc sỹ Nguyễn Thị Hà, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Quan trắc môi trường và Bệnh thuỷ sản miền Bắc (Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thuỷ sản 1), cho biết, tôm và tép đều thuộc nhóm động vật giáp xác (Crustacea) hay còn gọi là giáp xác 10 chân. Đây là một phân ngành của ngành chân khớp, gồm hơn 44.000 loài như tôm hùm biển, tôm sú, tôm he, tôm thẻ chân trắng, tôm càng xanh, tôm sông, tôm đồng, moi....
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 1. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 1.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/phan-biet-tom-tep-23444527-1688353809201-1688353809596372873676.jpg)
Hình ảnh bên trái là con tôm, bên phải là con tép.
Tôm, tép đa phần là động vật ăn tạp, bao gồm các loài sống ở nước biển (như tôm hùm) và các loài sống ở vùng nước ngọt (như tôm đồng) hay nước lợ (như tôm càng xanh). Chúng di chuyển trong nước bằng cách bò, bơi bằng cách khua chân hoặc trong một số trường hợp là bơi ngược bằng cách gập người để thoát hiểm - kiểu bơi rất đặc trưng của nhiều loài tôm.
Trong khi đó, cá thuộc về ngành động vật có xương sống, nằm cao hơn động vật chân khớp trên bậc thang tiến hóa. Hiện có khoảng trên 31.900 loài cá, điều này làm cho chúng trở thành nhóm đa dạng nhất trong số các động vật có xương sống.
Như vậy, trong khoa học, cá là cá và tép là tép, chúng thuộc 2 ngành động vật khác nhau. Khoa học cũng phân biệt rõ tôm và tép, thay vì gọi là "con tôm to và con tôm nhỏ" như ở một số địa phương.
Điểm khác nhau giữa con tôm và tép
Theo chuyện gia Nguyễn Thị Hà, tôm và tép có sự khác nhau về kích thước khi trưởng thành, màu sắc và cách sinh sản, cụ thể trong bảng sau:
TÔM | TÉP | |
Đặc điểm | Là động vật giáp xác (Crustacea) thuộc bộ 10 chân (Decapoda) sống ngoài tự nhiên trong môi trường nước mặn, nước ngọt, nước lợ. Một số loài đưa về sinh sản nhân tạo và nuôi trong ao đạt năng suất cao, thời gian nuôi 3-12 tháng tùy loài. | Cũng là động vật giáp xác cùng bộ với tôm nhưng khác họ, khác loài. Sinh sản tự nhiên trong ao nước ngọt, được thu hoạch liên tục hàng ngày. |
Tên thường gọi | Tôm hùm, tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm he, tôm càng xanh, tôm càng đỏ, tôm tít… | Tên gọi đa dạng, tùy thuộc vào từng địa phương cũng như đặc điểm của tép mà có các tên gọi khác nhau như: |
Kích thước khi trưởng thành | Cơ thể dài tới 100-300mm, tùy từng loài tôm và vùng sinh thái chúng sinh sống, thời gian nuôi. Thường tôm đực có kích thước lớn hơn tôm cái. | Phần thân dài tối đa 10-20mm gần như đồng đều nhau. Đến thời điểm nhất định, chúng tự chết rạc trong ao, không thể tăng kích thước dù có nuôi trong thời gian dài. |
Sinh sản | Sinh sản ngoài tự nhiên, một số loài đã được thuần dưỡng đưa vào sinh sản nhân tạo như tôm sú, tôm thẻ chân trắng… | Sinh sản tự nhiên, một vòng đời sinh sản 3 lần, con cái mang trứng ở phần bụng |
Phân loại con tôm và con tép bằng cảm quan
Dựa vào cấu tạo bên ngoài, theo ThS Nguyễn Thị Hà nêu đặc điểm phân biệt tép và một số loài tôm, tép như sau:
- Tôm hùm bông - P. ornatus (hay còn gọi tôm hùm sao): K ích thước thương phẩm to, trọng lượng đạt hơn 1 kg/con, có con lên tới 2,5-3 kg tùy theo thời gian nuôi.
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 2. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 2.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/tom-hum-bong-23322439-1688353810453-1688353810659252615750.jpg)
Nó được gọi là tôm hùm bông vì thân hình có những đường nét, họa tiết đốm hoa văn.
- Tôm hùm tre - P. polyphagus: Kích thước thương phẩm nhỏ hơn tôm hùm bông, đạt 0,2-0,5 kg/con, được nuôi phổ biến ở các tỉnh ven biển miền Trung.
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 3. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 3.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/tom-hum-tre-23352571-1688353811404-16883538115931515988217.jpg)
Tôm hùm tre có lớp vỏ khá mỏng, nhiều thịt.
- Tôm càng xanh - M. rosenbergii: Kích thước thương phẩm đạt 0,1-2 kg tùy theo thời gian nuôi, con tôm đực có đôi càng rất to, tôm cái kích thước nhỏ hơn tôm đực. Tôm được nuôi phổ biến ở Đồng bằng sông Cửu Long.
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 4. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 4.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/tom-cang-xanh-23335905-1688353812117-16883538122331748577020.jpg)
Tôm càng xanh nuôi thương phẩm trong nước ngọt.
- Tôm sú - P. Monodon: Là loài tôm sống ở đáy nên màu sắc hơi sẫm, kích thước thương phẩm thường đạt từ 5-50 con/kg tùy theo thời gian nuôi; đã được sinh sản nhân tạo và nuôi rộng rãi các tỉnh ven biển Việt Nam.
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 5. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 5.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/tom-su-23353735-1688353812880-1688353812995299644195.jpg)
Tôm sú được rất nhiều người tiêu dùng yêu thích.
- Tôm thẻ chân trắng - P.Vanamei: Sinh trưởng nhanh, nuôi mật độ dày, năng suất cao, là sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam; đã được sinh sản nhân tạo và nuôi rộng rãi các tỉnh ven biển Việt Nam.
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 6. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 6.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/tom-the-chan-trang-23361080-1688353813585-1688353813675304762445.jpg)
Tôm thẻ chân trắng là món ăn phổ biến hằng ngày của người Việt Nam.
- Tép riu - C. flavilineata: Kích thước rất nhỏ, thường dùng để nấu canh, làm mắm tép và làm mồi cho một số loài động vật quý hiếm.
![Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 7. Phân biệt con tôm và con tép - Ảnh 7.](https://giadinh.mediacdn.vn/296230595582509056/2023/7/3/tep-15524625-1688353814278-1688353814636454734766.jpg)
Tép được bán với giá rẻ hơn tôm, được dùng để chế biến một số món ăn.
Trên đây là những thông tin phân tích cụ thể của chuyên gia Nguyễn Thị Hà về việc phân biệt con tôm và con tép, giúp độc giả có cơ sở để tham khảo, để không bị nhầm lẫn giữa hai loài này.
![Tiền chợ của gia đình 3 người gây tranh cãi: Chỉ 400k/tuần mà rau củ tươi ngon, thịt cá đề huề](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2024/7/22/avatar1721611616455-1721611616814453012916.png)
Tiền chợ của gia đình 3 người gây tranh cãi: Chỉ 400k/tuần mà rau củ tươi ngon, thịt cá đề huề
Mẹo nấu nướng - 6 giờ trướcXu hướng tiết kiệm bằng cách đi chợ theo tuần ngày càng phổ biến với chị em nội trợ khắp cả nước.
![Về Nghệ An du xuân, ăn cá trích nướng than hồng thơm nức mũi](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/13/ve-nghe-an-du-xuan-an-ca-trich-nuong-than-hong-thom-nuc-mui10-17394547788421943230536-133-29-1549-2295-crop-1739454872922830640430.jpg)
Về Nghệ An du xuân, ăn cá trích nướng than hồng thơm nức mũi
Ẩm thực 360 - 9 giờ trướcSKĐS - Không biết từ bao giờ, nghề nướng cá đã hình thành tại nhiều làng ven biển Nghệ An. Nhờ bí quyết riêng, cá trích nướng ở đây béo ngậy, mang đậm hương vị biển.
![Mùa này nhất định phải ăn 'nhân sâm trắng', vừa bổ phế dưỡng tỳ, lại tốt cho tiêu hóa](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/13/avatar1739437460864-1739437462170738871361.png)
Mùa này nhất định phải ăn 'nhân sâm trắng', vừa bổ phế dưỡng tỳ, lại tốt cho tiêu hóa
Ăn - 10 giờ trướcBạn có biết rằng, vào mùa xuân, củ cải trắng không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một "vị thuốc" tự nhiên giúp cơ thể chúng ta cân bằng lại sau những tháng mùa đông lạnh giá?
![Mâm cơm 'thỏa nỗi nhớ quê' của chàng trai Việt ở Nhật](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2024/9/25/avatar1727232480192-17272324807391683876415.jpg)
Mâm cơm 'thỏa nỗi nhớ quê' của chàng trai Việt ở Nhật
Ăn - 11 giờ trướcChán cảnh gặm bánh mì, ăn mì gói mỗi khi tan ca, Nguyễn Văn Dân (quê Long An) quyết định tự nấu những bữa ăn đậm chất quê hương để 'thỏa nỗi nhớ nhà và thèm đồ ăn Việt Nam'.
![Cách nấu canh kim chi đơn giản, thơm ngon](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/16/avatar1739669797617-1739669797911452549786-0-190-628-1195-crop-173966991869975914706.jpg)
Cách nấu canh kim chi đơn giản, thơm ngon
Mẹo nấu nướng - 13 giờ trướcCanh kim chi không chỉ ngon, dễ nấu mà còn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng. Hôm nay, VietNamNet xin giới thiệu cách nấu canh kim chi đơn giản, thơm ngon.
![Tóc bạc sớm là do thiếu chất? Bổ sung ngay 3 món ăn vặt dưới đây giúp làm chậm tốc độ bạc tóc](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2024/12/13/a-women-with-coarse-gray-hair-1925-1731991687-1734079846647-1734079846922967303272-89-0-514-680-crop-17340798662881126204590.jpg)
Tóc bạc sớm là do thiếu chất? Bổ sung ngay 3 món ăn vặt dưới đây giúp làm chậm tốc độ bạc tóc
Ăn - 14 giờ trướcGĐXH - Các món ăn vặt lành mạnh dưới đây đều bổ sung dưỡng chất có lợi giúp tóc phát triển khỏe mạnh, làm chậm tốc độ bạc tóc.
![Thực đơn cơm tối với 3 món dễ làm, nhẹ bụng lại rất ngon](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/13/avatar1739437659463-17394376601212084523981.jpg)
Thực đơn cơm tối với 3 món dễ làm, nhẹ bụng lại rất ngon
Ăn - 1 ngày trướcĐể giúp bạn không phải nghĩ tối nay ăn gì mà vẫn có được một bữa ăn ngon miệng, đủ dinh dưỡng thì bạn hãy tham khảo thực đơn cơm tối dưới đây nhé!
![Loại rau dại được ví như 'thần dược' cho phụ nữ, đem nấu thành món ăn đơn giản nhưng giúp kháng khuẩn, giảm ho, điều hòa khí huyết](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/13/avatar1739437742713-17394377436341998568076.jpeg)
Loại rau dại được ví như 'thần dược' cho phụ nữ, đem nấu thành món ăn đơn giản nhưng giúp kháng khuẩn, giảm ho, điều hòa khí huyết
Ăn - 1 ngày trướcMón ăn này làm đơn giản nhưng có mùi thơm dễ chịu, bên ngoài giòn, bên trong mềm, vị ngon tuyệt lại rất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là phụ nữ.
![Cách hầm thịt bò bí đỏ thơm ngon](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/13/avatar1739437594811-17394375950381280496352-0-114-274-553-crop-17394376150771362804768.jpg)
Cách hầm thịt bò bí đỏ thơm ngon
Ăn - 1 ngày trướcThịt bò hầm bí đỏ không chỉ là món ăn giàu dinh dưỡng mà còn rất ngon miệng, hao cơm, phù hợp với bữa cơm gia đình.
![5 món ăn vặt buổi tối ngon miệng nhưng khiến da lão hóa sớm, chị em lưu ý](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/2/14/avatar1739460418554-1739460418768704475633-0-0-600-960-crop-1739521420284463152354.jpg)
5 món ăn vặt buổi tối ngon miệng nhưng khiến da lão hóa sớm, chị em lưu ý
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Chuyên gia da liễu tại Youth Lab AUS cảnh báo ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết cao trước giờ đi ngủ khiến cơ thể không có đủ thời gian để xử lý đường và chống lại tình trạng viêm. Từ đó, khiến da mất đi collagen, dễ chảy xệ và hình thành nếp nhăn.
![Loại rau không chỉ là gia vị tốt cho sức khỏe mà còn là cách để ‘lấy may’ ngày đầu năm mới](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/300_188/296230595582509056/2025/2/4/rau-mui-tron-17386712642671995783868-108-160-339-529-crop-17386713373651810830837.jpg)
Loại rau không chỉ là gia vị tốt cho sức khỏe mà còn là cách để ‘lấy may’ ngày đầu năm mới
ĂnGĐXH – Đây là loại rau gia vị quen thuộc trong ẩm thực Việt. Ngoài việc dùng để chế biến món ăn ngon như dưới đây, rau gia vị này còn được dùng như cách ‘lấy may’ ngày đầu năm mới.