Sau cơn lũ, khó khăn chồng chất

Nhiều ngôi nhà của bà con bị nước cuốn trôi khiến họ lâm vào cảnh trắng tay. Dù đợt lũ đã đi qua hơn 1 tháng nhưng bao khó khăn vẫn chất chồng lên cuộc sống của nhiều gia đình ở Kỳ Sơn…

 

Trời tháng 7, nắng đã chói chang nhưng vùng đất Kỳ Sơn vẫn là một không gian bạc phếch, hoang tàn, xác xơ. Đợt lũ dữ cuối tháng 6 vừa qua đã đánh sập nhiều ngôi nhà, trong đó có rất nhiều nhà của những giáo viên vùng cao, vốn thường ngày đã khốn khó.

Cô Lương Thị Hoa, giáo viên mầm non ở xã Huồi Tụ không giấu nổi nước mắt khi kể lại chuyện sau lũ trở về nhà thì chỉ thấy nền đất trơ trọi. Tài sản hai vợ chồng tích cóp hàng chục năm trời với nghề "gõ đầu trẻ" bỗng chốc chẳng còn gì. Không còn cách nào khác gia đình cô Hoa phải tận dụng tôn rồi dựng lán ở tạm. "Trắng tay rồi, nhưng biết làm sao được, tất cả lại phải làm lại từ đầu thôi", cô Hoa tâm sự trong tiếng thở dài.

 

Cô giáo Phạm Thị Khanh, giáo viên Trường mầm non xã Hữu Lập cũng lâm vào cảnh tương tự như cô Hoa. 10 ngày trước lũ, gia đình cô vừa khánh thành nhà mới, vậy mà lũ về, ngôi nhà bị phá tan hoang. "Lũ về nước lên nhanh lắm, mẹ con tôi chỉ kịp mang ít đồ chạy lên núi. Nước lên ào ào, xối vào móng nhà. Đứng trên núi tôi nhìn thấy tường nhà chuyển động rồi sụp xuống sông. Trong tích tắc, phần lớn ngôi nhà đã biến mất mà chẳng biết làm sao", cô Khanh nói với vẻ tiếc nuối. Cô Khanh quê ở huyện Anh Sơn (Nghệ An). Sau khi ra trường, cô lên huyện biên giới Kỳ Sơn làm cô giáo bản rồi lấy chồng, sinh con. Tích cóp hàng chục năm trời, vợ chồng mới xây nhà được ngôi nhà, vừa dọn về ở thì gặp lũ, 2/3 ngôi nhà bị nước cuốn trôi.

Lũ dữ cũng đã cuốn trôi nhà cô giáo mầm non Đào Thị Hạnh ở xã Bắc Lý. "Lúc đó trời mưa to, em chỉ chỉ kịp đưa 2 con nhỏ cùng với đồ dùng dạy học lên bà ngoại gửi. Khi trở về, ngôi nhà đã bị đánh sập hoàn toàn. Bao công sức dành dụm của vợ chồng thế là trôi theo dòng nước. Giờ cũng chẳng biết làm thế nào nữa", cô Hạnh nghẹn ngào trong nước mắt. Nối liền nhà cô giáo Hạnh là cả một dãy những hố sâu ngoắm, có nhà đã bị sập hoàn toàn, có những nhà đang chơ vơ trên chiếc hầm bị lũ khoan sâu ấy.

Quang cảnh sau lũ như một trận bom tàn. Lũ rút, nhà và tài sản trôi treo dòng nước ra dòng Nậm Mộ. Phút chốc nhiều gia đình giáo viên trở thành cảnh trắng tay. Người khóc đau đớn, chỉ có "hà bá" là cười sang sảng.

 

Sau lũ, nhiều trường học ở Kỳ Sơn vẫn chưa hết cảnh bùn lấp. Các phụ huynh và giáo viên vẫn phải tranh thủ khắc phục hậu quả nhưng do nước sạch khan hiếm nên công việc vệ sinh, khắc phục hết sức khó khăn. Cô giáo Lê Thị Hữu, Hiệu trưởng Trường tiểu học Mường Xén rơi nước mắt khi kể lại chuyện lũ đến bất ngờ khiến nhà trường trở tay không kịp, thiết bị giảng dạy, sách vở của nhà trường gần như ướt hết... "Nếu không có sự giúp đỡ của lực lượng bộ đội biên phòng thì có lẽ cũng chưa dọn hết bùn đất. Hiện giờ, nhà trường cũng chỉ biết trông chờ vào chính quyền và các ngành chức năng trong việc khắc phục hậu quả cơn lũ dữ", cô Hữu nói. Cũng theo cô Hữu, sớm nhất cũng phải đầu tháng 9 học sinh mới có thể tựu trường được.

 

Tại Mường Típ, 2 ngôi trường tiểu học và THCS  bị xóa sổ hoàn toàn do lũ. Mấy ngày nay, thời tiết ở Kỳ Sơn nắng liên tục, nhưng lòng thầy trò nơi đây vẫn trĩu nặng những ưu tư vì không thể tựu trường trong ngày 15/8 sắp tới.  Chúng tôi không thể cầm lòng khi nghe lời tâm sự của thầy giáo Đoàn Huy Quang, Hiệu trưởng Trường tiểu học Mường Típ II: "Chúng tôi đang lo, học sinh sẽ bỏ học mất thôi vì cầu treo bắc qua sông Nậm Mộ đã bị lũ cuốn trôi mất rồi. Các em qua sông thế nào đây? Liệu có an toàn được không khi mùa mưa bão sắp tới?".

Theo ông Trần Văn Khánh - Trưởng phòng GD&ĐT huyện Kỳ Sơn chia sẻ: "Sau đợt lũ vừa qua, gần 190 giáo viên bị ảnh hưởng. Người bị mất nhà, trôi đất, số khác thì nhà bị tốc mái... Ngay như trụ sở Phòng GD&ĐT, nước cũng đã ngập hết tầng 1. Mọi người chỉ kịp thoát thân, còn tài liệu, máy tính, xe máy đều bị ngâm trong nước. Sau lũ, phòng đã phải thuê máy xúc để nhanh chóng "giải cứu", cũng đã ngót ngét gần 100 triệu đồng. Tuy nhiên, cái mà chúng tôi đang lo nhất hiện nay là nguy cơ học sinh bỏ học rất cao vì đa số học sinh ở Kỳ Sơn đều con gia đình nghèo khó cả".

"Vốn đã nghèo, nay Kỳ Sơn lại càng nghèo thêm, trong phút chốc trở thành đống hoang tàn vì lũ. Khó khăn thì nhiều lắm nhưng  hiện nay huyện đang tập trung để khắc phục chỗ ở cho hàng trăm người dân, dọn dẹp trụ sở làm việc và khắc phục hệ thống trường học trên địa bàn để sớm cho các em bước vào năm học mới" - ông Bùi Trầm, Chủ tịch UBND huyện cho biết. Dù chính quyền địa phương rất nỗ lực trong việc di dân ra khỏi vùng "báo động đỏ", vùng có nguy cơ bị ngập lụt, sạt lở, lũ ống, lũ quét nhưng ngoài quỹ đất để quy hoạch tái định cư rất khó khăn thì vấn đề khó nhất hiện nay là kinh phí. Có lẽ hơn lúc nào hết, ở Kỳ Sơn đang rất cần sự sẻ chia của đồng bào cả nước để vượt qua những khó khăn do lũ gây ra.

 

Hồ Hà- Tuệ Minh