Sơn La: Tín hiệu tích cực cho nỗ lực giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh
GĐXH - Theo Quyết định số 3671/QĐ-BYT ngày 02/8/2021 của Bộ Y tế về ban hành danh sách tỉnh, thành phố thuộc các vùng theo tỷ số giới tính khi sinh sử dụng xây dựng đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021-2025, về tỷ số giới tính khi sinh năm 2020 của tỉnh Sơn La là 118,2/100, đứng đầu cả nước. Với những nỗ lực và giải pháp mạnh mẽ, đúng đắn, tỉ số giới tính khi sinh năm 2022 ở Sơn La tính đến hết tháng 9 (quý III) là 116,2/100; ước đạt cả năm là 117/100, giảm 2,2 điểm% so với cùng kỳ năm 2021.
Cố sinh được con trai và những hệ lụy "thừa nam, thiếu nữ"
Mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) ở Việt Nam bắt đầu từ năm 2006. Sau rất nhiều giải pháp, đề án đã được triển khai, nhưng tình trạng này vẫn chưa được khắc phục.
Theo báo cáo của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), năm 2021, nhiều địa phương tỷ lệ MCBGTKS là 111,5 bé trai/100 bé gái. Dự báo, đến năm 2034, Việt Nam sẽ "dư thừa" 1,5 triệu nam giới lứa tuổi từ 15 - 49 tuổi và đến năm 2059, con số này là 2,5 triệu nam giới (bằng 9,5% dân số nam) nếu tỷ số giới tính khi sinh không giảm.
Trong số các địa phương có tỉ số giới tính khi sinh cao, Sơn La luôn nằm trong tốp đầu. Nguyên nhân của thực trạng này là do tập tục và nhận thức của nhiều người dân vẫn coi trọng con trai hơn con gái, phải đẻ được con trai và tìm mọi cách để sinh được con trai. Quan niệm phải có con trai nối dõi tông đường vẫn còn khá nặng nề không chỉ ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, mà ngay cả ở các thị trấn, thị tứ, các tổ dân phố, cán bộ viên chức Nhà nước...

Ra mắt CLB sinh con một bề tại bản Tủm xã Chiềng Khoi, huyện Yên Châu. Ảnh: Mai Nga
Anh Lò Văn Sơn ở bản Chậu, phường Chiềng Cơi, TP Sơn La đã ngấp nghé tuổi 40 nhưng vẫn quyết sinh cho được một cậu con trai. Anh cho biết, với quan niệm của người Thái thì đàn ông, con trai mới là trụ cột gia đình. Nếu không có con trai thì nhà đó coi như "lép vế". Gia đình lại có mình anh là con trai nên ngày nào bố mẹ cũng thúc giục vợ chồng anh "phải cố". Trước sức ép của bố mẹ, anh em họ hàng, anh Sơn và vợ buộc lòng phải cố đẻ thêm một đứa nữa…
Chính từ suy nghĩ của những người như bố mẹ anh Sơn, mà nhiều năm qua, tỉ số giới tính khi sinh tại các địa phương trong tỉnh Sơn La có sự chênh lệch lớn. Tính đến hết tháng 11/2022, tỉ số giới tính khi sinh của thành phố Sơn La là 121,6 trẻ trai/100 trẻ gái; huyện Sông Mã 120,5/100; huyện Mai Sơn là 119,7/100. Nguyên nhân là do trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức của một bộ phận người dân về giới tính còn hạn chế, dẫn đến tư tưởng "trọng nam, khinh nữ", gia đình phải có con trai để nối dõi tông đường... Công tác tuyên truyền, phổ biến về giảm thiểu mất cân bằng giới tính gặp khó khăn, do một số cộng tác viên dân số chưa được đào tạo để hoạt động chuyên sâu, nên chưa phát huy hiệu quả...
Theo nhận định của những người làm công tác dân số tỉnh Sơn La, trong 5 năm tới, Sơn La sẽ có khoảng 5 nghìn đến 7 nghìn thanh niên "ế vợ"; trong 10 đến 15 năm tiếp theo, con số "ế vợ" này sẽ lên đến hàng chục nghìn người…Tại nhiều địa phương, mặc dù cán bộ dân số tuyên truyền vận động nhiều lần, nhiều cặp vợ chồng vẫn quyết định sinh bằng được bé trai, chấp nhận mọi hình thức xử phạt.
Nhiều giải pháp ứng phó với mất cân bằng giới tính khi sinh
Những năm qua, những người làm công tác dân số ở tỉnh Sơn La đã nỗ lực hết mình, song việc kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh ở tỉnh vẫn chỉ luẩn quẩn trong vòng nghịch lý "can thiệp sâu, giảm chậm".
Bà Nguyễn Thị Liễu, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh Sơn La cho biết: Mất cân bằng giới tính khi sinh gây ra nhiều tác động tiêu cực đến đời sống xã hội, ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Để kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, Sơn La triển khai nhiều giải pháp, trong đó tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân, từng bước đưa tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn về mức cân bằng tự nhiên.
Theo bà Nguyễn Thị Liễu, năm 2022, ngành Dân số tỉnh Sơn La bám sát và triển khai các hoạt động theo Quyết định số 468/QĐ-TTg ngày 23/03/2016 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016-2025; Kế hoạch 205/KH-UBND ngày 01/09/2021 của UBND tỉnh Sơn La thực hiện Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn tỉnh Sơn La, giai đoạn II (2021-2025); Kế hoạch 100/KH-UBND ngày 31/03/2022 của UBND tỉnh Sơn La về triển khai, thực hiện công tác dân số và phát triển tỉnh Sơn La năm 2022. Một trong những giải pháp đang được tiến hành rất được người dân ủng hộ là tiếp tục hỗ trợ cho phụ nữ thuộc hộ nghèo là người dân tộc thiểu số sinh con đúng chính sách dân số theo Nghị định số 39, đến hết năm 2021 có 244 người được thụ hưởng chính sách, năm 2022 tính đến hết tháng 11/2022, Sơn La có 141 người được hưởng chính sách, đến nay đã chi trả cho 59 đối tượng, với tổng số tiền là 118 triệu đồng, số còn lại đang thực hiện các thủ tục thanh toán, chi trả trong năm 2022.

Hội thi tìm hiểu về hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh các trường THPT tỉnh Sơn La. Ảnh: PV
Trong năm 2022, Sơn La đã tiếp tục duy trì sinh hoạt câu lạc bộ bạn gái tiêu biểu tại 34 trường THPT trên địa bàn 12 huyện, thành phố với 30 buổi sinh hoạt cho 650 lượt người tham dự. Tổ chức cuộc thi viết "Tìm hiểu pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi" cho viên chức/ người lao động các đơn vị trong ngành y tế trên địa bàn tỉnh với 1.227 bài tham dự. Tổ chức 02 hội thi "Tìm hiểu về thực trạng, nguyên nhân hệ lụy và hậu quả của MCBGTKS" năm 2022 tại 2 Trường THPT Thảo Nguyên và Trường THPT Mộc Lỵ với hơn 2.000 người tham dự. Tổ chức Hội nghị gặp mặt biểu dương gia đình sinh 2 con gái tiêu biểu tại huyện Mộc Châu với 30 gia đình được biểu dương và 134 người tham dự Hội nghị. Tổ chức tuyên truyền kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, tư vấn về giới, giới tính khi sinh và mất cân bằng giới tính khi sinh được 258 buổi với 6.540 lượt người tham dự.
Với những giải pháp quyết liệt và mạnh mẽ năm 2022, cùng với sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng và chính quyền ở địa phương, tỉ số giới tính khi sinh ở Sơn La tính đến hết tháng 9 là 116,2/100; ước đạt cả năm là 117/100, giảm 2,2 điểm% so với cùng kỳ năm 2021. Đây là một tín hiệu tích cực cho nỗ lực của công tác giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn tỉnh.
"Mất cân bằng giới tính sẽ dẫn tới nhiều hệ lụy xã hội, ảnh hưởng đến sự phát triển ổn định, bền vững của đất nước như: tác động tiêu cực đến các chỉ số nhân khẩu học của dân số; đến hôn nhân và gia đình; đến trật tự, an toàn xã hội... Chính vì vậy, chúng tôi luôn nỗ lực đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, vận động; tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp hiệu quả đã đưa đến kết quả tốt trong năm 2022. Tôi cũng mong cả hệ thống chính trị và người dân Sơn La cùng ngành Dân số nỗ lực, phấn đấu đạt được những kết quả cao cho công tác dân số nói chung và giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh nói riêng. Đây là câu chuyện không phải chỉ ngành Dân số mà cần sự chung tay giải quyết của cả cộng đồng và toàn xã hội" – bà Nguyễn Thị Liễu nhấn mạnh.
-

Rùng mình trước tác hại của dung dịch vệ sinh phụ nữ không đạt chuẩn: BS 30 năm kinh nghiệm lên tiếng cảnh báo!
Dân số và phát triển - 18 giờ trướcKhông chỉ gây mất cân bằng hệ vi sinh vùng kín, tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm tấn công, dung dịch vệ sinh phụ nữ không đạt chuẩn còn đáng sợ cỡ này...

14 năm sống như con gái, đi khám sản phụ khoa mới biết là con trai
Dân số và phát triển - 1 ngày trước14 năm để tóc dài, vui chơi cùng các bạn nữ, Ngọc Linh không ngờ bản thân lại là "nam nhi". Sự thật khiến em sốc, không dễ chấp nhận.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân đeo khẩu trang nơi công cộng để phòng chống dịch COVID-19
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Những ngày gần đây, thông tin số ca COVID-19 gia tăng tại Thái Lan khiến nhiều người lo ngại về đợt dịch bùng phát mới và có nguy cơ lây lan sang các nước trong khu vực, trong đó có Việt Nam.

Bắc Giang: Đa dạng hình thức truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng dân số
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình được cơ quan chuyên môn của tỉnh, các địa phương tại Bắc Giang thực hiện đồng bộ, hiệu quả.

Trẻ dễ mắc các vấn đề sức khỏe tâm thần trong mùa thi, phòng ngừa như thế nào?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcCứ mỗi mùa thi đến, số trẻ gặp các vấn đề về sức khỏe tâm thần lại gia tăng. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này? Cách phòng tránh các vấn đề sức khỏe tâm thần trong mùa thi như thế nào?

Trẻ có nguy cơ tăng huyết áp nếu mẹ bị béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp khi mang thai
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNgày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tình trạng sức khỏe của bà mẹ khi mang thai có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sau này của trẻ. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, nếu mẹ bị béo phì, đái tháo đường và tăng huyết áp khi mang thai thì em bé cũng có thể bị tăng huyết áp.

Nhận diện các triệu chứng viêm âm đạo thường gặp
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcViêm âm đạo là vấn đề sức khỏe quen thuộc ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ, đặc biệt chị em trong độ tuổi sinh sản. Việc trang bị kiến thức để nhận diện sớm các tín hiệu bất thường và chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa giúp bảo vệ sức khỏe phụ khoa.

Ra máu âm đạo bất thường có phải là dấu hiệu mắc ung thư cổ tử cung?
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcRa máu âm đạo bất thường là tình trạng chảy máu xảy ra ngoài chu kỳ kinh nguyệt bình thường của phụ nữ. Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất cho thấy có thể có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.

5 loại thực phẩm giúp lão hóa khỏe mạnh và minh mẫn hơn
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcCó một tuổi già khỏe mạnh và trí óc còn minh mẫn là ước muốn của mọi người. Lối sống và dinh dưỡng là yếu tố góp phần quan trọng giúp chúng ta đạt được điều đó. Các nhà khoa học đã phát hiện ra một số loại thực phẩm có lợi cho quá trình lão hóa khỏe mạnh ở con người.

4 dấu hiệu cảnh báo ung thư vú phụ nữ không nên bỏ qua
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcMặc dù không phải tất cả những bất thường ở vú đều là ung thư nhưng việc nhận biết sớm các dấu hiệu nghi ngờ là rất quan trọng, điều này góp phần vào khả năng điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.