Sự thật về thịt xông khói, lạp xưởng gây ung thư và cách ăn không gây hại sức khỏe
Năm mới sắp đến, các loại thực phẩm như thịt xông khói, lạp xưởng, xúc xích, giăm bông được rất nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên có tin đồn rằng những loại thịt này có nguy cơ gây ung thư, điều đó có đúng không?
Trong danh sách các chất gây ung thư do Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của Tổ chức Ung thư Thế giới công bố, cá muối và thịt xông khói, lạp xưởng có chứa chất gây ung thư. Có thực sự những thực phẩm này không thể ăn được không? Những chất gây ung thư này đến từ đâu?
1. Nguồn chất gây ung thư trong lạp xưởng, thịt xông khói
Giống như lạp xưởng, thịt xông khói,… có rất nhiều nơi đã đã ướp muối trực tiếp trong vài ngày sau đó mới đem đi phơi khô, có những nơi sau khi ướp muối dùng lửa sấy khô, sau đó được lưu trữ ở nơi thông gió, bất luận là dùng phương thức nào, sẽ mang theo các chất đe dọa sức khỏe.
Ướp muối - nitrit, nitroso

Khi ướp thịt, rất nhiều muối sẽ được thêm vào để khử nước trong thịt và ức chế hoạt động của enzyme trong đó, từ đó đạt được mục đích lưu trữ. Người ta ước tính rằng hàm lượng natri trên 100 gram thịt xông khói là gần 800mg, gấp hơn mười lần lượng thịt lợn thông thường.
Một mặt, muối làm mất chất dinh dưỡng trong thịt. Mặt khác, tiêu thụ thịt xông khói trong thời gian dài dễ ăn quá nhiều muối, làm nghiêm trọng hoặc khiến huyết áp tăng cao, dao động thất thường, không tốt cho hệ thống tim mạch, và protein trong thị có chứa nitơ, có thể tạo ra nitrite sau quá trình chuyển hóa vi sinh vật. Tăng nguy cơ ung thư thực quản và dạ dày.
Nitrite có thể phản ứng với các axit amin trong thịt, hoặc phản ứng với các amin bậc 2 và bậc bốn trong đường tiêu hóa của con người và các sản phẩm tiêu hóa protein để tạo thành các hợp chất nitroso (NOC), đặc biệt là N-nitrosamine và Nitrosamides, chúng được công nhận là chất gây ung thư.
Xông khói - benzopyrene

Trong quá trình xông khói, chất béo của thịt động vật sẽ chảy ra do nhiệt độ cao, rơi vào than sẽ tạo ra lượng khói dày đặc, trong lượng khói này có nhiều chất độc hại, chẳng hạn như hydrocarbon thơm đa vòng, nhựa than đá, các hóa chất độc hại khác và có chất gây ung thư mạnh là benzopyrene. Một số thí nghiệm đã chứng minh rằng hít phải hoặc tiêu thụ lâu dài các loại thực phẩm có chứa hàm lượng benzopyrene cao có thể dễ dàng gây ung thư phổi, ung thư gan và ung thư đường tiêu hóa.
Vậy thật sự không thể ăn thịt xông khói, lạp xưởng hay sao?
Mặc dù chất gây ung thư có trong lạp xưởng, thịt xông khói nhưng cơ thể con người có khả năng tự chuyển hóa và tự giải độc, nếu chỉ ăn một lượng nhỏ, người bình thường có thể chuyển hóa trực tiếp chất độc ra bên ngoài mà không có ảnh hưởng nhiều đến cơ thể.
Kiến nghị người trưởng thành mỗi lần ăn lạp xưởng, thịt xông khói không quá 150g, một tuần không quá 3 lần. Ngoài thịt xông khói, các loại thịt chế biến như giăm bông, xúc xích, cá muối đều được Tổ chức Y tế Thế giới phân loại là chất gây ung thư loại 1. Do đó, nên kiểm soát chặt chẽ và không nên uống quá nhiều trong thời gian dài để tránh gây hại cho sức khỏe.
2. Các bước chế biến để giảm mức độ gây hại của thịt xông khói, lạp xưởng
Rửa, ngâm, nấu

Rửa trước khi ăn có thể loại bỏ bụi trôi nổi và các vi sinh vật gây hại khác, và ngâm trong một thời gian có thể giúp làm loãng nitrite. Sau khi ngâm, nên dùng nước để nấu. Trong quá trình đun sôi có thể khiến lượng muối, đường và chất béo hòa tan trong nước, và nhiệt độ cao có thể tiêu diệt một số vi khuẩn, vi trùng.
Kết hợp với rau
Các vitamin trong rau quả có thể ngăn chặn sự tổng hợp nitrosamine trong cơ thể một cách hiệu quả và đóng vai trò chống oxy hóa để giảm nguy cơ gây ung thư. Ngoài ra, cellulose có trong rau quả có thể thúc đẩy đại tiện và giảm thời gian thức ăn tồn tại trong cơ thể, do đó làm giảm sự hấp thụ các chất có hại của cơ thể.
Dùng gia vị

Bất kể nó được nấu chín hay chiên, bạn có thể thêm tỏi, hạt tiêu và gừng. Những gia vị cay này không chỉ giúp ức chế vi khuẩn làm giảm nitrat trong dạ dày, đồng thời còn tăng cường khả năng vận động của đường tiêu hóa và thúc đẩy bài tiết nước tiêu hóa.
Biện pháp khắc phục sau bữa ăn
Ngoài việc kết hợp các loại rau và gia vị, bạn cũng có thể uống trà sau khi ăn lạp xưởng, thịt xông khói. Các polyphenol trong trà có thể ngăn chặn sự tổng hợp các hợp chất nitroso, và hàm lượng polyphenol trong trà càng cao, khả năng loại bỏ chúng càng mạnh; bổ sung vi khuẩn axit lactic (như phô mai, sữa chua, v.v.), vi khuẩn lactic có tác dụng làm suy giảm nitrit.
Theo Khám phá

Người phụ nữ nhập viện vì sỏi lớn gây tắc mật và thoát vị thành bụng từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặp - 11 phút trướcGĐXH - Người bệnh nhiều lần đau âm ỉ vùng mạn sườn phải kèm đau ngực. Cơn đau tăng dần, kèm sốt nhẹ 38 độ C, buồn nôn nên được gia đình đưa đến viện khám.

Sau loạt vụ việc liên quan đến án 'chạy' kết luận tâm thần: Bộ Y tế chỉ đạo siết chặt quản lý đối tượng bắt buộc chữa bệnh tâm thần
Y tế - 1 giờ trướcGĐXH - Ngày 11/7, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã ban hành công điện gửi Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2; Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa, Trung tâm pháp y tâm thần các khu vực; Viện Pháp y quốc gia; bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; - Sở Y tế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương… về tăng cường quản lý trong lĩnh vực giám định pháp y, pháp y tâm thần và bắt buộc chữa bệnh tâm thần.

Chủ động kiểm soát sốt xuất huyết từ sớm, từ xa – Bộ Y tế khuyến cáo người dân không chủ quan
Y tế - 4 giờ trướcGĐXH - Từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận hơn 32.000 ca mắc sốt xuất huyết. Trong khi thời tiết mưa nhiều, nóng ẩm đang tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi phát triển và truyền bệnh, Bộ Y tế nhấn mạnh dịch vẫn đang trong tầm kiểm soát nếu các địa phương và người dân cùng chủ động phòng dịch từ sớm, từ xa.

Bộ Y tế vào cuộc vụ bé gái 4 tuổi nghi bị cô giáo đánh đập, ném vào tường ở trường mầm non
Mẹ và bé - 4 giờ trướcGĐXH – Liên quan đến vụ việc bé gái 4 tuổi nghi bị cô giáo bạo hành tại Trường Mầm non Gia Thụy, ngày 11/7, Cục Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) đã có báo cáo nhanh về vụ việc này.

Chống sốt xuất huyết không chờ dịch bùng: Bộ Y tế hành động từ sớm, từ xa
Y tế - 5 giờ trướcGĐXH - Dịch sốt xuất huyết đang bước vào mùa cao điểm tại Việt Nam. Bộ Y tế khẳng định dịch bệnh vẫn trong tầm kiểm soát nhờ các biện pháp phòng, chống đã được triển khai đồng bộ ngay từ đầu năm.

Mong thay đổi phong thủy, khách hàng đòi bác sĩ mổ lúc 1h sáng
Y tế - 7 giờ trướcMong thoát nghèo, hóa giải vận hạn, nhiều người đã chi tiền phẫu thuật thẩm mỹ, thay đổi ngoại hình hợp phong thủy. Một số trường hợp thậm chí còn yêu cầu mổ vào khung giờ đặc biệt, như 1h sáng, để “kích hoạt tiền tài”.

Người đàn ông 44 tuổi ở TPHCM ngưng tim lúc nửa đêm, thoát chết nhờ vợ nhanh trí làm việc này
Bệnh thường gặp - 9 giờ trướcGĐXH - Người đàn ông 44 tuổi vừa thoát chết nhờ vợ nhanh trí, ép tim sơ cứu chồng ngừng tim lúc nửa đêm theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nếu bạn muốn sống lâu hơn sau 60 tuổi, cần tuân thủ 7 điều 'lười biếng' này
Sống khỏe - 11 giờ trướcGĐXH - 7 điều "lười biếng" này thực chất là một thái độ sống chứa đựng trí tuệ sâu sắc và tôn trọng, quan tâm đến sức khỏe.

Người đàn ông nhập viện sau 14 ngày ăn bún vì một sai lầm nhiều người Việt mắc phải
Bệnh thường gặp - 23 giờ trướcGĐXH - Trong lúc ăn bún chay (có đậu phộng), người bệnh bất ngờ xuất hiện cơn ho sặc dữ dội. Sau khi nội soi, các bác sĩ đã lấy ra dị vật là nửa hạt đậu phộng trong phế quản của nạn nhân.

Mẹ hiến tạng cứu sống con gái 11 tuổi bị suy thận giai đoạn cuối
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Bệnh nhân suy thận được ghép thận trái từ người cho là mẹ ruột, đồng thời cắt bỏ thận phải tận gốc để ngăn ngừa nguy cơ ung thư hóa do đột biến gen.

Người đàn ông nhập viện sau 14 ngày ăn bún vì một sai lầm nhiều người Việt mắc phải
Bệnh thường gặpGĐXH - Trong lúc ăn bún chay (có đậu phộng), người bệnh bất ngờ xuất hiện cơn ho sặc dữ dội. Sau khi nội soi, các bác sĩ đã lấy ra dị vật là nửa hạt đậu phộng trong phế quản của nạn nhân.