Hà Nội
23°C / 22-25°C

Thực hiện tầm soát trước sinh và sơ sinh tại tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Nhiều sản phụ chưa quan tâm đến tầm soát dị tật thai nhi!

Thứ năm, 16:16 15/12/2022 | Dân số và phát triển

GiadinhNet - Bất cứ cha mẹ nào cũng mong muốn con mình sinh ra trước tiên phải được lành lặn và khỏe mạnh rồi mới nói tới chuyện đẹp - xấu, đó là khát khao chính đáng của các bậc cha mẹ. Đề án "Sàng lọc trước sinh và sơ sinh" đã đáp ứng được phần nào điều đấy.

Sau vụ trẻ bị nguy hiểm tính mạng vì điều trị thận bằng thuốc nam, chuyên gia chỉ rõ dấu hiệu cảnh báo bệnh thận tuyệt đối không chủ quan!Sau vụ trẻ bị nguy hiểm tính mạng vì điều trị thận bằng thuốc nam, chuyên gia chỉ rõ dấu hiệu cảnh báo bệnh thận tuyệt đối không chủ quan!

GiadinhNet - Đây chỉ là hai trường hợp điển hình trong số nhiều gia đình đã và đang cho con sử dụng các loại thuốc bắc, thuốc nam không rõ nguồn gốc để điều trị các bệnh về thận như: suy thận mạn, thận hư, viêm cầu thận,… gây ra nhiều nguy hiểm tính mạng cho trẻ.

Thời gian qua, việc triển khai Đề án "Sàng lọc trước sinh và sơ sinh" đã giúp phát hiện, can thiệp sớm bệnh tật ở thai nhi và sơ sinh để những trẻ em được sinh ra hoàn toàn khỏe mạnh, tránh được những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội, nâng cao chất lượng dân số cả nước. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thực hiện Đề án này vẫn còn gặp không ít khó khăn, đặc biệt là tại vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi.

Theo thống kê, địa bàn tỉnh Tuyên Quang hiện có 22 dân tộc cùng sinh sống, trong đó 8 dân tộc số dân đông hơn cả là Kinh, Tày, Dao, Cao Lan, Nùng, Hoa, Mông, Sán Dìu. Được biết, Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh được triển khai tại tỉnh Tuyên Quang từ năm 2013. Đến nay, Đề án đã đi vào nền nếp với các hoạt động.

Những thành quả và khó khăn khi thực hiện tầm soát trước sinh và sơ sinh tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi - Ảnh 2.

Ảnh minh họa

Tại Tuyên Quang, chương trình đã đào tạo nâng cao kỹ năng thực hiện chuyên môn, kỹ thuật cho trên 1.500 cán bộ y sỹ sản nhi và Khoa Sản Trung tâm Y tế các huyện, cán bộ chuyên trách dân số xã và cộng tác viên thôn, bản của 141/141 xã, phường, thị trấn về Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh; kỹ năng tuyên truyền tư vấn, các phương pháp lấy máu gót chân cho trẻ sơ sinh… cung cấp test thử sàng lọc phát hiện bệnh bẩm sinh cho trẻ mới sinh tại các Trạm Y tế và Khoa Sản Trung tâm Y tế các huyện, Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Đồng thời, Đề án đã trang bị 4 máy siêu âm 2D cho Trung tâm Y tế các huyện Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên, Sơn Dương và 1 máy siêu âm màu 3D cho huyện Chiêm Hóa để phục vụ hoạt động chuyên môn.

Tại Điện Biên, từ khi bắt đầu triển khai Đề án, Ngành Y tế tỉnh đã phối hợp với Bệnh viện Phụ sản Trung ương tổ chức hội thảo triển khai thực hiện và tập huấn kỹ năng truyền thông tư vấn, kỹ thuật lấy máu gót chân cho cán bộ y tế và cán bộ dân số. Song song với đó, công tác tuyên truyền, tư vấn, vận động đã được thực hiện bằng nhiều hình thức đa dạng; nội dung tập trung làm rõ lợi ích, các bệnh lý, các dịch vụ liên quan…

Đối tượng tuyên truyền, tư vấn, vận động hướng đến Nhân dân tại các thôn bản; đặc biệt quan tâm các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, đối tượng có nguy cơ sinh con dị tật (phụ nữ mang thai trên 35 tuổi; có tiền sử sảy thai, thai chết lưu…).

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Đề án vẫn gặp không ít hạn chế, khó khăn. Theo chia sẻ của bà Vũ Thị Thùy, Chi cục Trưởng, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Điện Biên, việc sàng lọc sơ sinh tại tỉnh Điện Biên chủ yếu thực hiện theo nguồn miễn phí và chỉ sàng lọc phát hiện được 2 loại bệnh (thiếu men G6PD và suy giáp trạng bẩm sinh). 

Dịch vụ tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh tuy đã được xã hội hóa, nhưng tại Trạm Y tế xã mới chỉ thực hiện được việc khám thai và tư vấn, mà chưa thực hiện dịch vụ kỹ thuật sàng lọc chẩn đoán bệnh tật, dị tật bẩm sinh; trong khi điều kiện đi lại của người dân từ thôn bản đến xã, huyện còn nhiều khó khăn…

Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 1,4 triệu trẻ em được sinh ra, trong đó có 1,5 - 2% số trẻ em mắc phải các dị tật bẩm sinh. Mặc dù, sàng lọc trước sinh và sơ sinh rất quan trọng, nhưng hiện chỉ có một số thành phố lớn, như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh đạt tỷ lệ thực hiện cao. Còn tại các vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, miền núi, nhiều sản phụ chưa quan tâm đến tầm soát dị tật thai nhi. Tính trung bình cả nước mới có khoảng 30% số trẻ em được sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh.

Theo ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), ngành Dân số đang xây dựng Đề án xã hội hóa dịch vụ tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh. Qua đó, huy động được các cơ sở khám, chữa bệnh công lập và ngoài công lập, các cơ sở y tế và các tổ chức phi Chính phủ tham gia cung cấp dịch vụ sàng lọc trước sinh và sơ sinh có chất lượng. Mặt khác, đề xuất bảo hiểm y tế thanh toán chi phí khám, chữa bệnh đối với một số bệnh được sàng lọc, chẩn đoán, để người dân dễ dàng được tiếp cận.

Sàng lọc trước sinh

Sàng lọc trước sinh là việc sử dụng các biện pháp thăm dò đặc hiệu trong thời gian mang thai để chẩn đoán xác định các trường hợp bệnh do rối loạn di truyền nhiễm sắc thể ở thai nhi như: hội chứng Down (tam bội thể 13), hội chứng Ewards (tam bội thể 18) và dị tật ống thần kinh…

Trong 3 tháng đầu thai kỳ: siêu âm hình thái thai nhi, đo độ mờ da gáy vào lúc tuổi thai từ 11 – 13 tuần 6 ngày và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết để phát hiện nguy cơ mắc hội chứng Down và một số bệnh lý khác.

Trong 3 tháng giữa thai kỳ: thực hiện một số xét nghiệm cần thiết vào lúc tuổi thai từ 14 – 21 tuần; siêu âm hình thái và cấu trúc các cơ quan của thai nhi vào lúc tuổi thai từ 20 – 24 tuần nhằm phát hiện các bất thường của hệ thần kinh, hệ tim mạch, ở lồng ngực, dị tật của dạ dày – ruột, sinh dục – tiết niệu, xương…

Trong 3 tháng cuối thai kỳ: không có chỉ định sàng lọc, chẩn đoán trước sinh. Tuy nhiên, các bà mẹ mang thai cần siêu âm trong thai kỳ này để đánh giá tình trạng phát triển của thai nhi và tiên lượng cho cuộc đẻ.

Sàng lọc sơ sinh

Sàng lọc sơ sinh là một biện pháp dự phòng hiện đại, dùng kỹ thuật y khoa nhằm tìm kiếm để phát hiện ra các bệnh liên quan đến nội tiết, rối loạn di truyền ngay khi đứa trẻ vừa ra đời, cho phép phát hiện một số bệnh lý và tật, bệnh bẩm sinh như: thiểu năng trí tuệ, thiếu men G6PD, suy giáp bẩm sinh, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh và tử vong sớm do tan máu bẩm sinh…

Phương pháp lấy máu gót chân trẻ 48 giờ sau sinh nhằm phát hiện: suy giáp bẩm sinh, thiếu men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh và một số rối loạn chuyển hóa bẩm sinh khác.

Việc thực hiện sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh không chỉ là chuyện cá nhân của gia đình nào mà chính là bước đi lâu dài của ngành dân số nói riêng và cả xã hội nói chung vì mục tiêu cải thiện, nâng cao chất lượng giống nòi và sự phồn vinh của xã hội hướng tới một tương lai hạn chế đến mức thấp nhất người khuyết tật do các bệnh bẩm sinh gây ra.


Trời lạnh ngâm chân cực tốt nhưng đừng mắc sai lầm này vì rất dễ gây hại sức khỏeTrời lạnh ngâm chân cực tốt nhưng đừng mắc sai lầm này vì rất dễ gây hại sức khỏe

GiadinhNet - Ngâm chân sẽ giúp chúng ta cải thiện lưu thông máu, giảm bớt đau đầu, giúp giấc ngủ sâu hơn. Nhưng không phải đối tượng nào cũng được phép ngâm và cách thức ngâm ra sao không phải ai cũng biết.

M.H (th)
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
21 năm mang hình thể nữ nhưng đi khám tá hỏa phát hiện giới tính nam

21 năm mang hình thể nữ nhưng đi khám tá hỏa phát hiện giới tính nam

Dân số và phát triển - 17 giờ trước

GĐXH - Tại bệnh viện, kết quả xét nghiệm cho thấy bộ nhiễm sắc thể 46,XY giới tính di truyền là nam. Chụp cộng hưởng từ (MRI) xác định hai tinh hoàn nằm trong ống bẹn, không có tử cung và buồng trứng.

Dấu hiệu bị đục thủy tinh thể ở người già rất dễ bị bỏ qua

Dấu hiệu bị đục thủy tinh thể ở người già rất dễ bị bỏ qua

Dân số và phát triển - 22 giờ trước

GĐXH - Người bệnh bị đục thủy thinh thể nặng đến viện khám mắt trong tình trạng hai mắt mờ nhòe, nhìn kém, thấy mọi vật đều bị ám vàng, sai lệch màu sắc so với thực tế.

10 lý do khiến chị em dễ tăng cân trong thời kỳ mãn kinh

10 lý do khiến chị em dễ tăng cân trong thời kỳ mãn kinh

Dân số và phát triển - 23 giờ trước

Phụ nữ trung niên, đặc biệt trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, dễ tăng cân là do sự kết hợp phức tạp của nhiều yếu tố sinh học, nội tiết tố và lối sống.

Hoàn thiện hồ sơ Dự thảo Luật Dân số, sẵn sàng trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV

Hoàn thiện hồ sơ Dự thảo Luật Dân số, sẵn sàng trình tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Dân số gồm: Duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; thích ứng với già hóa dân số, dân số già; nâng cao chất lượng dân số; truyền thông, vận động, giáo dục về dân số; các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số...

10 năm, người phụ nữ Hà Nội mổ đẻ đến 5 lần

10 năm, người phụ nữ Hà Nội mổ đẻ đến 5 lần

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

GĐXH - Khi mang thai lần 5, sản phụ được phát hiện rau tiền đạo trung tâm và rau cài răng lược xâm lấn sâu vào tử cung, một tình trạng vô cùng nguy hiểm, đặc biệt ở sản phụ có nhiều vết mổ cũ.

Lan tỏa thông điệp 'Là con gái để tỏa sáng'

Lan tỏa thông điệp 'Là con gái để tỏa sáng'

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

GĐXH - Hội thi "Là con gái để tỏa sáng" năm 2025 do Sở Y tế Nghệ An phối hợp tổ chức tại xã Quỳ Hợp tạo nên không khí sôi nổi, ý nghĩa, giúp nữ sinh thể hiện tài năng, trí tuệ và hiểu biết về dân số, sức khỏe sinh sản vị thành niên.

Thanh niên 25 tuổi suýt mất cơ hội làm cha vì bị hẹp bao quy đầu nặng

Thanh niên 25 tuổi suýt mất cơ hội làm cha vì bị hẹp bao quy đầu nặng

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

GĐXH - Trường hợp hẹp bao quy đầu nặng như anh H. cần phẫu thuật để dễ dàng vệ sinh, cải thiện chất lượng đời sống tình dục và phòng bệnh nguy hiểm.

Ăn kiêng và tập gym giảm 7kg trong 2 tháng, nữ sinh 16 tuổi đột ngột mất kinh: Nguy hiểm khó lường

Ăn kiêng và tập gym giảm 7kg trong 2 tháng, nữ sinh 16 tuổi đột ngột mất kinh: Nguy hiểm khó lường

Dân số và phát triển - 3 ngày trước

GĐXH - Sau khi giảm 7kg trong 2 tháng do ăn kiêng và tập gym, nữ sinh quay trở về chế độ sinh hoạt bình thường nhưng 10 tháng nay mất kinh.

6 triệu chứng cảnh báo viêm đường tiết niệu và cách phòng ngừa hiệu quả

6 triệu chứng cảnh báo viêm đường tiết niệu và cách phòng ngừa hiệu quả

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Viêm đường tiết niệu là bệnh lý phổ biến, xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo và gây viêm nhiễm. Đây là vấn đề sức khỏe ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, đặc biệt là phụ nữ. Vậy cách phòng ngừa tình trạng này như thế nào?

Quảng Ninh: Thêm nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dân số

Quảng Ninh: Thêm nhiều giải pháp nâng cao chất lượng dân số

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

GĐXH - Để nâng cao chất lượng dân số trên địa bàn, Quảng Ninh cần 100% xã có CLB tiền hôn nhân, CLB giảm mất cân bằng giới tính; TYT truyền thông sàng lọc sinh.

Top