Trò chuyện với con gái ông chủ Biti's

Vưu Lệ Quyên

Suốt buổi trò chuyện, chị nói nhiều đến ba mẹ, đến thương hiệu Biti’s do họ tạo dựng nên sau khi trải qua nhiều thăng trầm, thử thách, đôi lúc trong mắt chị ánh lên niềm tự hào, lại có lúc hoe đỏ.

- Hết thời gian du học tại Canada, tôi về nước năm 2004 và làm việc ở bộ phận xuất khẩu của Công ty Biti’s. Tiếp xúc với nhiều khách hàng nước ngoài, tôi nhận ra Biti’s đang phục vụ cho số đông đối tượng khách hàng này và định vị ở tầm trung cấp.

Nhìn lại ngành da giày trong nước, tôi tự hỏi: “Tại sao hầu hết các doanh nghiệp (DN) da giày chỉ nhận gia công hoặc sản xuất theo đơn đặt hàng của nước ngoài? Làm như vậy biết bao giờ ngành giày dép Việt Nam mới có chỗ đứng trên thị trường quốc tế?

Song, đáng buồn hơn là nhiều người nước ngoài còn cho rằng: “Người Việt Nam không thể làm được hàng hiệu cao cấp”. Vì vậy, tôi nảy ra ý tưởng sẽ xây dựng một thương hiệu thời trang cao cấp gồm: quần áo, giày dép, túi xách... có thể mang sản phẩm do bàn tay khối óc của người Việt Nam giao lưu và giới thiệu đến các nước trên thế giới.

Khi tôi đem ý tưởng này nói với ba mẹ, cả hai đều không ủng hộ, một phần vì ở Biti’s có quá nhiều việc, ba mẹ không muốn tôi, một thiếu nữ đôi mươi, bước qua một ngã rẽ quá vất vả như ngày xưa ba mẹ đã từng đi, phần khác cũng không tin tôi sẽ thành công.Tôi nói:

“Lợi thế của con là kinh nghiệm của Biti’s, của ba mẹ, công ty mình lại từng gia công cho những nhãn hiệu nổi tiếng thế giới như Prada, United Colour of Bennetton, Clarks, Speedo, Lotto.

Nền tảng đó cộng với sự chú tâm, kỹ lưỡng, hiểu thị trường và kiên nhẫn, tâm huyết, con tin mình sẽ làm được. Còn nếu không thành công, con cũng học được nhiều kinh nghiệm từ thực tế và cả trong thất bại, đây sẽ là hành trang cần thiết cho sự nối nghiệp Biti’s sau này”.

Nghe tôi thuyết phục, dù không mặn mà ủng hộ, nhưng ba mẹ cũng không cản, đồng ý hỗ trợ tài chính để tôi có cơ hội thực hiện ước mơ. Tôi muốn ngay khi ra đời Gosto phải đánh được vào tâm lý người Việt yêu thích cái đẹp và sự hiện đại.

Vì vậy, để gây sự chú ý, được khách hàng đón nhận và có thể cạnh tranh được với rất nhiều tên tuổi lớn đang hiện diện tại Việt Nam, tôi đã xây dựng mô hình cửa hàng thật sang trọng, trưng bày đẹp, mẫu mã độc đáo, chất lượng cao và dịch vụ bán hàng thật tốt.

- Xây dựng một thương hiệu riêng có tên tuổi và ở phân khúc cao cấp không phải chuyện dễ làm. Ngoài nội lực và sức “chịu đựng” bền bỉ còn đòi hỏi rất nhiều yếu tố khác, mà cái nào cũng khó, cũng đòi hỏi đầu tư lâu và chi phí tốn kém. Chẳng hạn, phải có đội ngũ thiết kế giỏi, đội ngũ phát triển sản phẩm, có hệ thống phân phối tốt, có thời gian để người tiêu dùng trải nghiệm...

- Suốt một năm chuẩn bị “ra riêng” và “làm chủ” thương hiệu thời trang cao cấp Gosto, tôi làm việc gần như quên thời gian, ngày nào cũng miệt mài ở công ty đến tối mịt, hết nghiên cứu thị trường, hệ thống phân phối, mẫu mã đến tìm hiểu thị hiếu người tiêu dùng...

Khi cửa hàng đầu tiên của Gosto ra đời ở Phú Mỹ Hưng, với cách bài trí sang trọng, mẫu mã giày đẹp, không chỉ ba mẹ tôi mà nhiều khách hàng khi bước vào rất ngạc nhiên, họ không tin đây là cửa hàng thời trang Việt Nam, có người còn bình chọn cửa hàng của tôi lộng lẫy và sang trọng nhất ở khu vực quận 7.

Lúc đó, tôi hạnh phúc vô cùng và xen lẫn niềm vui là lời thầm cám ơn ba mẹ. Nếu không có tấm gương của ba mẹ cũng từng vượt khó, dám đổi mới bằng cách qua tận Đài Loan học công nghệ, nếu không có sự hỗ trợ về tài chính, nhất là nền tảng của thương hiệu Biti’s (vì khi đi đâu, đàm phán với ai, hễ cứ nói là “người của Biti’s”, thì tôi đều nhận được sự hỗ trợ nhiệt tình), thì chắc tôi chưa đủ nghị lực để thực hiện ước mơ “đến sớm” của mình.

- Như đã nói, tôi có nhiều hậu thuẫn và ưu thế về nội lực nên khởi đầu có vẻ thuận lợi. Tuy nhiên, ý tưởng của tôi mới chỉ là bước đầu có vóc, có hình, còn đi đến tận cùng hoài bão thì con đường còn dài và còn trăm nghìn thử thách.

Giày dép của Gosto tuy được sản xuất bằng chất liệu cao cấp nhất, sử dụng da thật 100% nhưng khi bán tại thị trường trong nước, người tiêu dùng vẫn chưa chấp nhận bởi tâm lý nếu bỏ ra số tiền gần tương đương mua hàng ngoại để mua một đôi giày “made in Vietnam” thì chọn giày ngoại vẫn thể hiện đẳng cấp hơn, sang hơn.

Có lần tôi chứng kiến một người khách chọn mua một đôi giày, khi đến quầy tính tiền, anh ta hỏi: “Giày này sản xuất ở đâu?”, nhân viên trả lời: “Tại Việt Nam”, thế là anh ta không mua nữa. Lúc đó tôi rất buồn và hiểu ra là còn rất nhiều thử thách phải vượt qua.

Hay một khó khăn khác là ngành công nghiệp phụ trợ thời trang của Việt Nam không có, tất cả các nguyên phụ liệu như vải, nút, da... đều phải nhập từ nước ngoài nên mỗi lần sáng tạo ra mẫu mới thì phải đi lùng nguyên liệu ở các nước, vừa mất thời gian, chi phí tăng và thời gian phát triển sản phẩm cũng dài hơn.

- Đúng là hệ thống phân phối của Biti’s có nhiều điểm rất hay, tại các thành phố lớn sẽ có một trung tâm phân phối, trung tâm này kết hợp với các nhà bán lẻ địa phương và họ phân phối đến người tiêu dùng nên sức lan tỏa sẽ mạnh hơn.

Tuy nhiên, muốn phát triển hệ thống phân phối kiểu chân rết thì phải có nhiều đại lý bán lẻ, nhưng với thương hiệu cao cấp thì chưa làm được ở thời điểm này, vì ngành thời trang của Việt Nam còn ở giai đoạn khai phá, không có những nhà bán lẻ cao cấp như ở nước ngoài.

Ở các nước, khi họ tổ chức các show trình diễn thời trang, mục đích cho các nhà bán lẻ đặt hàng, còn ở Việt Nam thì chỉ trình diễn để giới thiệu chứ không mang tính thương mại.

- Khi xây dựng Gosto tôi muốn nhắm đến thị trường nước ngoài, vì vậy tôi chú trọng đến ý nghĩa ẩn bên trong tên gọi này, như chữ S là hình ảnh đất nước Việt Nam, còn GO TO là hướng ra thế giới. Mục đích của tôi khi chọn tên Gosto là muốn khẳng định Việt Nam cũng có thể xây dựng những thương hiệu thời trang cao cấp.

Năm năm qua, có nhiều khách sử dụng hàng của Gosto thấy tốt nên đã đến đặt hàng để mang ra nước ngoài phân phối, nhưng tôi rất cẩn trọng vì Gosto vẫn đang trong thời gian hoàn thiện hóa sản phẩm, bản thân tôi cũng đang có kế hoạch đi học thêm nhiều khóa thiết kế về túi xách, giày dép ở Ý, Pháp, Anh...

Tôi thích giao lưu và học hỏi ở “những người thầy quốc tế” trong chuyên ngành của mình. Với vốn tiếng Anh và Hoa khá tốt, tôi rất tự tin mình là một công dân toàn cầu và một thế hệ mới của thanh niên trẻ Việt Nam, vì đối với chúng tôi, việc giao lưu học hỏi văn hóa các nước là một điều cực kỳ quan trọng.

- Trong hoàn cảnh khó khăn chung thì DN nào cũng gặp khó, và càng khó thì càng phải tiết giảm các chi phí làm marketing, thương hiệu, quảng cáo. Dù hiện nay mảng xuất khẩu vẫn chiếm 40% doanh thu, nhưng Biti’s luôn xác định thị trường nội địa vẫn là “đất sống” của Biti’s.

Do vậy, chúng tôi tập trung đầu tư phát triển nội lực, đầu tư vào công nghệ, dây chuyền sản xuất để cho ra nhiều dòng sản phẩm mới như: giày chuyên dụng thể thao cho chạy bộ, tennis..., cải tiến các dòng sản phẩm.

Đặc biệt, chúng tôi đã bỏ ra cả triệu USD để trang bị hệ thống quản trị ERP - SAP. Ở khâu phân phối, chúng tôi đang xây dựng các cửa hàng Biti’s theo mô hình cửa hàng cho mọi gia đình, nghĩa là khi vào cửa hàng, mọi thành viên trong một gia đình đều có thể chọn cho mình một sản phẩm phù hợp.

- Kế thừa là cả quá trình dài về sau nên tôi cần có thời gian chuẩn bị, học hỏi và tích lũy kinh nghiệm. Việc kinh doanh ngày xưa của ba mẹ khác với thế hệ tôi sau này nên ngoài những điều học được từ ba mẹ tôi phải có thêm nhiều kiến thức mới, ngay cả cách quản lý cũng khác.

Thực ra, ba mẹ tôi cũng rất thoáng trong việc tiếp nhận ý kiến, như việc tôi đề nghị bỏ ra một khoản tiền lớn để đầu tư cho hệ thống quản lý ERP, hoặc như ý tưởng làm thương hiệu Gosto...

Riêng chuyện mâu thuẫn ý kiến trong kinh doanh tôi nghĩ là khó tránh khỏi, vả lại tính tôi vốn thẳng thắn, đôi lúc cũng có những tranh luận gay gắt với ba.

- Mẹ tôi là một phụ nữ rất giỏi, rất tuyệt vời cả trong gia đình lẫn công việc và cách đối nhân xử thế. Tuy đứng sau ba tôi trong sự nghiệp nhưng mẹ là người rất nghị lực, mạnh mẽ, kiên nhẫn và chịu khó, lúc nào cũng “giấu mình” để hỗ trợ cho chồng con.

Thật lòng, hồi còn nhỏ tôi rất ngưỡng mộ ba nhưng khi lớn lên, tôi lại ngưỡng mộ mẹ hơn vì càng lớn tôi càng hiểu rõ vai trò của người phụ nữ trong gia đình. Nhiều lúc suy nghĩ, đặt mình ở vị trí mẹ, tôi nghĩ mình sẽ không làm được những gì mà mẹ tôi đã làm.

Trong cuộc đời và sự nghiệp của mẹ, đâu phải lúc nào cũng thẳng tắp nên đôi lúc mẹ cũng buồn, cũng khóc nhưng những giọt nước mắt của mẹ luôn giấu vào trong, không bao giờ mẹ có ý nghĩ tiêu cực và luôn thể hiện sự kiên nhẫn, lạc quan.