TS Cung Khắc Lược: Gà là loài dự báo siêu đẳng nhất trong mã văn hóa Việt

Mời bạn đọc trò chuyện với Tiến sỹ Hán Nôm Cung Khắc Lược, Tiến sỹ Hán Nôm đầu tiên của Việt Nam, nhà thư pháp lớn nhất Việt Nam và nổi tiếng với việc giải mã các mã văn hóa cổ để hiểu thêm về năm Đinh Dậu sắp tới.

Pv: Xin chào tiến sỹ, ông vừa cho bộ lịch thư pháp năm gà Địa Thiên Thái, trong đó có nói đến ý Gà vàng hiến ngọc. Ông có thể nói rõ thêm về ý này được không?

TS. Cung Khắc Lược: Đó là một câu thành ngữ của các cụ, tiếng Hán Việt là Kim kê tống ngọc, ý nói đến sự thịnh vượng của mã văn hóa gà trong hiểu biết truyền thống của các cụ. Gà với tiếng gáy dài như khiến mặt trời bừng tỉnh, lửa trong bếp bừng lên, cung cấp từ trứng cho đến lông đến thịt cho loài người, bản thân nó đã là một viên ngọc rồi.

Tiến sỹ Cung Khắc Lược viết thư pháp trên gốm

Ông có thể giải thích vì sao bộ lịch tên là Địa Thiên Thái không?

TS. Cung Khắc Lược: Gà là biểu tượng của sự sinh sôi trong mã văn hóa Việt, đặc biệt là gà mái quý giá mỗi ngày đều cho một quả trứng. Không phải ngẫu nhiên mà đám hỏi đám cưới nào cũng đều có con gà luộc ngậm bông hoa hồng. Đó chính là mã âm dương, sự sinh sôi nảy nở và một lời hứa hẹn về sự thịnh vượng mà gia đình nhà trai chuyển đến nhà gái.

Trong khi đó, quẻ Thái với đất (biểu trưng cho mẹ) ở bên trên và trời (biểu trưng cho cha, dương, nam tính) ở dưới là quẻ đẹp nhất trong Kinh Dịch, đề cao vai trò và sự tôn trọng dành cho thuộc tính âm, là tượng của sự phát triển và an lành.

Hầu như trong tất cả các bức thư pháp tôi đều để mặt trời bên dưới, chính là tượng của quẻ thái, để cầu cho bà con một năm trù phú rạng rỡ nhưng vẫn yên ấm, trí tuệ.

Trong bộ lịch có ghi: “Chữ trong bộ lịch là hệ thống chữ Gà cổ xưa nhất Việt Nam”, tiến sỹ có thể vui lòng giải thích thêm về điều này được không?

TS. Cung Khắc Lược: Chữ Nôm cũng như sự phát triển của bất kỳ hệ thống nào, cũng có sự biến đổi theo thời gian. Hình dáng ban đầu cho đến hình dáng bây giờ khác nhau, càng về xa xưa chữ Nôm càng có tính tượng hình cao hơn. Những chữ Gà trong bộ lịch là những chữ Gà cổ xưa nhất mà tôi ghi nhận được.

Mỗi dịp giỗ tết người Việt hay có tục xem chân gà để đoán việc tương lai. Là người của thế hệ trước còn lại, ông có còn làm điều đó không ạ?

Ts. Cung Khắc Lược: Có chứ. Đó không chỉ là vấn đề của dự báo, đối với tôi đó còn là vấn đề gìn giữ. Con gà không chỉ cho chúng ta thịt và trứng, là vị thuốc tuyệt vời cho sức khỏe nhìn chung và sức khỏe sinh sản, nó còn cho những điều thiêng liêng hơn.

Chữ GÀ cổ với những vòng xoáy ADN và tượng âm dương biểu thị sự hình thành vạn vật từ khởi thủy

Ở quê tôi khi xưa các cụ nghe tiếng gà gáy là biết sắp có điều xấu xảy ra hay không, thấy gà nhảy lên cây là biết thời tiết thế nào, đặc biệt, xem tướng một con gà trống thiến hay con gà mái tơ là biết năm đó gia đình có bình yên thịnh vượng không.

Xem chân gà cũng thế, tuy nhiên linh thiêng hơn nhiều do đã giao tế cùng tổ tiên trời đất. Một chiếc chân gà luộc không cong queo, không đứt gân đứt cốt, các mạch máu hồng hào, có những độ cong và trương lực khỏe khoắn sẽ báo hiệu một năm tốt đẹp.

Cá nhân tôi tin vào những điều linh thiêng trong cõi này. Trong khi càng ngày chúng ta càng tìm cách hiểu những thứ có thể nhìn thấy được, tổ tiên chúng ta đã từng hiểu sâu sắc những điều bí ẩn của trí óc và tâm hồn con người và vũ trụ. Tôi đã sống cả đời để cố gìn giữ được bao nhiêu hay bấy nhiêu những điều thiêng liêng ấy.

Cảm ơn tiến sỹ đã dành thời gian trò chuyện.

PV