Xử phạt học sinh: Giáo dục bằng kỷ luật “rắn” có còn phù hợp?

Phương pháp giáo dục bằng kỷ luật ở một số trường hiện nay còn gây nhiều tranh cãi. Ảnh minh họa

Sốc vì giáo viên hở ra là… phạt

Suốt mấy ngày qua, bức tâm thư “gây bão” của nữ phụ huynh có con từng học tại Trường Lương Thế Vinh năm học trước. Rất nhiều cựu học sinh, phụ huynh có con đang học ở Trường THPT Lương Thế Vinh đã chia sẻ những quan điểm trái chiều về phương pháp giáo dục ở đây. Đồng ý với việc kỷ luật, lao động để học sinh biết tôn trọng nội quy, chăm chỉ học tập và trở thành những học sinh ngoan… Nhưng nhiều người cho rằng, phương pháp giáo dục quá kỷ luật của trường khiến học sinh thực sự bị áp lực tâm lý nặng.

Câu chuyện nói trên về một lớp học mà theo phụ huynh Hương Giang, đã ba lần họp phụ huynh lớp của con mình nhưng “chưa bao giờ chứng kiến một nụ cười trên môi của cô giáo chủ nhiệm”. Nhà trường, giáo viên đều có những lý do để giải thích, nhưng ngoài quan điểm giáo dục, cũng cần nhìn nhận thực tế phương pháp kỷ luật “rắn” của nhà trường là lý do phụ huynh lo lắng, đến nỗi phải chuyển trường cho con. Thực tế, đã có nhiều phụ huynh gặp phải vấn đề giáo viên quá nghiêm nghị trên giờ lên lớp, luôn sẵn sàng phạt học sinh viết bản kiểm điểm, đứng cuối lớp, mời phụ huynh.

Ngạc nhiên về cô giáo mới của con, chị Thu Hương có con học tiểu học ở quận Hoàng Mai (Hà Nội) chia sẻ: “Hôm rồi họp phụ huynh, cô giáo mới phát biểu mà tôi cảm thấy “choáng” và lo. Cô thông báo rằng, học sinh đi học muộn thì sẽ bị viết bản kiểm điểm, mời ra khỏi lớp hết tiết mới được vào… Thậm chí, nếu vài lần quên sách hay đồ dùng học tập sẽ mời phụ huynh, đình chỉ học. Tôi chưa biết cô có thực hiện như thế không, nhưng con về trao đổi lại là cô rất nghiêm khắc, hay phạt các bạn, rất lo nếu chẳng may vi phạm. Các cháu mới tiểu học, đi học mà nơm nớp lo như thế cũng ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và không còn hứng thú học đường”.

Thời gian qua, có nhiều sự việc học sinh bị phạt gây bất bình trong xã hội vì thiếu tính giáo dục. Điển hình như, chỉ vì “tiểu bậy” ngoài hành lang, mà 3 học sinh Trường THCS Vũ Tiến (ở huyện Vũ Thư, Thái Bình) bị đình chỉ học 6 tháng gây bất bình dư luận. Trước đó, hồi tháng 10/2015, cô giáo chủ nhiệm lớp 6 của Trường THCS Nhân Đạo (Vĩnh Phúc) đã phạt học sinh bằng cách phải súc miệng bằng nước xà phòng. Thời gian qua, đã không ít câu chuyện đau lòng xảy ra khi học sinh nghĩ quẩn, hành động dại dột chỉ vì bị kỷ luật hay sợ phụ huynh la mắng…

Răn đe hay mặc kệ?

Nhiều năm đứng trên bục giảng ở bậc phổ thông, thầy Hoàng Cường (cựu giáo viên Trung tâm GDTX quận Ba Đình, Hà Nội) chỉ ra một thực tế, học sinh hiện nay được phụ huynh quá nuông chiều, có nhiều em hư, thậm chí không ít phụ huynh mải mê làm ăn mà phó mặc con cho nhà trường. “Kỷ luật học sinh mục đích là giáo dục, nhưng nếu nghiêm trọng hóa lên vô tình khiến các em nghỉ học, bỏ học mà vướng vào tệ nạn xã hội. Phạt học sinh đôi khi cho thấy giáo viên còn có trách nhiệm của mình với học sinh, chứ không mặc kệ các em. Nhưng xét cho cùng, người thầy phải làm sao để học sinh nhận thức được hành vi của mình để sửa chữa”.

Thầy Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Trường THPT Dân lập Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cũng là người đặc biệt quan tâm tới câu chuyện giáo dục kỷ luật hiện nay. Theo thầy, kỷ luật chỉ là một biện pháp, yếu tố quan trọng nhất vẫn thuộc về người giáo viên trong giáo dục học sinh. Cũng theo thầy Nguyễn Tùng Lâm, hiện nay hướng kỷ luật mỗi trường có một cách khác nhau nơi làm chặt, nơi lại quá xuề xòa. Tuy nhiên, giáo viên thay vì “trút giận”, hay quá nghiêm khắc với học sinh, cần học tính kiên nhẫn, quan tâm hơn tới học sinh hiện nay.

“Giáo viên răn đe học trò không được thì có thể đưa ra hình thức kỷ luật theo quy định, nhưng đừng quá lạm dụng. Giáo viên cần giáo dục hướng nghiệp, giáo dục pháp luật và giáo dục kỉ luật tích cực cho học sinh, lấy học sinh làm chủ điểm. Nếu người thầy chỉ có tình yêu thương và niềm say mê thôi chưa đủ, mỗi người thầy phải là một “nghệ sĩ” tài năng và sáng tạo. Giáo dục không chỉ là khuôn sáo, mà phải cần tính mềm dẻo, linh hoạt. Đánh - mắng kiểu “thương cho roi cho vọt”, giáo dục hà khắc đã không còn phù hợp trong một xã hội văn minh, hiện đại”, thầy Lâm cho biết.

Theo quy định của Bộ GD&ĐT, các trường có thể ban hành nội quy trường học và hướng xử lý vi phạm nội quy. Còn theo Điều lệ trường THCS, THPT do Bộ GD&ĐT ban hành, có quy định học sinh vi phạm khuyết điểm trong quá trình học tập, rèn luyện có thể được khuyên răn hoặc xử lý kỉ luật theo các hình thức: Phê bình trước lớp, trước trường; Khiển trách và thông báo với gia đình; Cảnh cáo ghi học bạ; Buộc thôi học có thời hạn. Các chuyên gia giáo dục cho rằng, các quy định hiện nay vẫn còn chung chung, mỗi nơi áp dụng một kiểu. Nhưng dù thế nào cũng cần đề cao tính giáo dục, nâng cao nhận thức cho học sinh chứ không thể viện vào cớ “vì học sinh” để đưa ra những hình thức phạt tràn lan, nghiêm trọng hóa sự việc dù chỉ là đi muộn, nói chuyện riêng, quên sách…

Quang Anh