Áp lực kép “giỏi việc nước, đảm việc nhà”
Với những nữ doanh nhân thành công, hẳn từng nhận được câu hỏi từ một phóng viên: "Làm sao bà cân bằng giữa công việc với chăm sóc gia đình?" nhưng hẳn sẽ không có ai hỏi những người đàn ông có thành tựu cao trong sự nghiệp: "Làm sao ông cân bằng giữa việc chống dịch với chăm sóc vợ cơn?". Người phụ nữ có sự nghiệp riêng vẫn luôn được kỳ vọng phải cáng đáng chu tất việc nhà, nếu không họ chỉ được coi là thành công một nửa.
Ra đời vào năm 1989 do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động, phong trào "Giỏi việc nước, đảm việc nhà" đặt ra yêu cầu cho các nữ công nhân viên lao động trong thời kỳ đổi mới đất nước phải thay đổi để đáp ứng những yêu cầu khắt khe của lịch sử: vừa làm hậu phương ưu tú vững chắc, vừa đủ sức gánh vác những nhiệm vụ mới của cách mạng Việt Nam.
Ảnh: @NPR
Tuy nhiên, sự phân công nhiệm vụ này chỉ phù hợp với bối cảnh thời chiến và những năm đổi mới, khi nam giới vẫn là lực lượng tham chiến chính. Khi chiến tranh đã kết thúc, nam giới không còn phải ra chiến trường, sự phân công nhiệm vụ giới này đã không còn phù hợp.
Áp lực "giỏi việc nước, đảm việc nhà" khiến phụ nữ thời hiện đại có nhiều trách nhiệm hơn trước. Hiện nay, phần lớn phụ nữ làm việc ca một ở văn phòng và "ca hai" ở nhà. Theo báo cáo phân tích dựa trên số liệu Điều tra Lao động - Việc làm của Tổ chức Lao Động quốc tế, phụ nữ trung bình dành 20,2 giờ mỗi tuần làm việc nhà (tương đương với 2,5 ngày làm việc); trong khi nam giới là 10,7 giờ.
Ảnh: The New York Times
Đại học British Columbia, Canada từng tiến hành một nghiên cứu quan sát 326 trẻ em từ 7 đến 10 tuổi và cha mẹ của chúng để xem cách lựa chọn nghề nghiệp tương lai. Kết quả, những cô con gái có cha không bao giờ làm việc nhà sẽ có khái niệm bất bình đẳng giữa nam và nữ khi chọn nghề. Chúng chỉ dám chọn những nghề truyền thống dành cho phái nữ như y tá hay nội trợ. Còn những đứa trẻ có cha mẹ chia sẻ công việc nhà và chăm sóc con cái, con gái sẽ không bị ràng buộc bởi suy nghĩ giới tính khi chọn nghề. Chúng dám "dấn thân" vào các nghề nghiệp truyền thống của nam giới như sĩ quan quân đội hay CEO. Nghiên cứu đưa ra kết luận: "Người cha làm việc nhà càng nhiều, sự lựa chọn nghề nghiệp của con gái càng táo bạo và đa dạng hơn".
Theo nhiều nghiên cứu khoa học khác, khi nam giới làm việc nhà, gia đình có xu hướng giảm cãi vã, giảm nguy cơ ly hôn và họ có thể tăng khả năng thấu cảm cũng như kéo dài tuổi thọ.
Nữ Thủ tướng Jacinda Ardern hạ sinh con gái đầu lòng chỉ sau hơn một năm nhậm chức. Đây là lần đầu tiên tại New Zealand và lần thứ hai trên thế giới có một nữ nguyên thủ sinh con trong thời gian đương nhiệm. Bà Jacinda Ardern lập tức trở thành một biểu tượng nữ quyền đặc sắc, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho phụ nữ toàn thế giới. Vừa điều hành đất nước ở cương vị cao nhất, vừa thực hiện công việc làm mẹ là điều mà không phải ai cũng có đủ sức lực và dám đương đầu. Bạn trai của nữ Thủ tướng New Zealand - ông Clarke Gayford - tiết lộ, hằng ngày bà Jacinda Ardern dậy vào lúc 5h30 sáng và làm việc cho đến đêm khuya. Sáu tuần sau sinh, bà đã quay trở lại với công việc. Nhưng để làm được "điều phi thường" như bà Jacinda Ardern phải nói đến người "đối tác tuyệt vời" đó là ông Clarke. Kể từ khi có con, ông Clarke Gayford đã chủ động gác lại sự nghiệp truyền hình của mình để ở nhà làm một bảo mẫu toàn thời gian, chăm sóc và nuôi dạy con gái, nấu ăn, làm việc nhà. Ông cũng tranh thủ đến văn phòng Thủ tướng để ăn trưa và nhắc bà uống thuốc bổ đúng giờ, ngủ đủ giấc. Đây không phải là một điều bất thường bởi mỗi gia đình sẽ có một cách phân công riêng. Nhưng nó trở nên thật khác biệt và đáng ngưỡng mộ vì trong bài toán "cả vợ và chồng đều đi làm, ai nên ở nhà chăm con?" thì câu trả lời thường là "người phụ nữ".
Ảnh: The New York Times
Suy cho cùng, vai trò của mỗi giới là sản phẩm được nhào nặn từ các nền văn hoá và xã hội khác nhau. Chính vì vậy, việc nhà không nên được ấn định là công việc cho bất kỳ giới nào. Bất bình đẳng đối với phụ nữ về chất lượng việc làm và phát triển nghề nghiệp cũng bắt nguồn từ trách nhiệm kép mà họ phải gánh vác. Tuy đã có sự chuyển biến nhất định trong vấn đề chia sẻ việc nhà giữa các thành viên gia đình từ cha mẹ cho đến con cái, nhưng để đạt được bình đẳng trong gia đình vẫn còn là một chặng đường dài, đòi hỏi sự quan tâm chân thành, thấu hiểu sâu sắc và sự chủ động của nam giới trong việc san sẻ gánh nặng với bạn đời.
PV
Những con giáp 'nghiện' du lịch: Sống là để đi và trải nghiệm
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Có những con giáp luôn giữ trong mình tinh thần xê dịch mạnh mẽ. Với họ, mỗi chuyến đi là một hành trình chữa lành, một cách để tìm lại năng lượng và mở rộng tâm hồn.
Sau 36 năm trốn truy nã, đối tượng từng vác súng AK đi cướp tài sản bị tóm gọn
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Sau 36 năm trốn truy nã về tội cướp tài sản của công dân và sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, đối tượng Đinh Nhiên - kẻ dùng súng AK, lựu đạn, lưỡi lê để đe dọa, cướp tài sản của những người đi đãi vàng đã bị công an Quảng Trị tóm gọn.
Gỗ mán đỉa bỗng được thu mua với giá cao: Lo ngại nguy cơ xâm hại rừng
Xã hội - 5 giờ trướcGĐXH - Loại gỗ mán đỉa ít giá trị bỗng được thương lái thu mua với giá cao bất thường khiến nhiều người lo ngại nguy cơ xâm hại rừng nếu không có biện pháp ngăn chặn sớm.
Hà Nội đứng đầu danh sách các thành phố ô nhiễm, người dân 'nghẹt thở' trong lớp sương mù đặc quánh
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Ngày 12/12, bầu trời Hà Nội chìm trong một lớp sương mờ màu trắng đục, đây không phải sương mù của mùa đông, mà là sự "tấn công" của bụi mịn PM2.5. Nhiều khu vực cây cối ven đường đổi màu vì bụi, người dân cảm thấy ngột ngạt ngay cả khi đeo khẩu trang...
Video: Cận cảnh người phụ nữ lột bông tai vàng của bé 5 tuổi
Thời sự - 7 giờ trướcGĐXH - Công an xã Tân Vĩnh Lộc đang tạm giữ người phụ nữ có hành vi cướp đôi bông tai của bé gái 5 tuổi đang chơi trong hẻm đường Vĩnh Lộc (xã Tân Vĩnh Lộc, TP.HCM).
Bộ GD&ĐT lên tiếng vụ 'bằng tốt nghiệp đại học nước ngoài không được công nhận'
Giáo dục - 9 giờ trướcBộ GD&ĐT thông tin, trường Cao đẳng nghề Thiết kế và Thời trang London chưa được cấp phép hoạt động liên kết đào tạo nước ngoài, bằng không đủ điều kiện công nhận.
Danh tính kẻ dùng súng bắn người phụ nữ tử vong do mâu thuẫn ở Đồng Nai
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Do mâu thuẫn cá nhân, Nguyễn Văn Dương lên mạng đặt mua súng rồi bắn vào người phụ nữ khiến nạn nhân tử vong.
Bắt giữ người đàn ông bị truy nã sau 36 năm lẩn trốn
Pháp luật - 12 giờ trướcGĐXH - Đối tượng Đinh Nhiên vừa bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Trị bắt giữ sau 36 năm lẩn trốn.
Hà Nội cấp bách kiểm soát ô nhiễm không khí bằng nhiều nhóm biện pháp 'đánh thẳng' vào các nguồn phát thải lớn
Thời sự - 12 giờ trướcGĐXH - Trước tình trạng chất lượng không khí liên tục ở mức xấu và có thời điểm chạm ngưỡng nguy hại, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Vũ Đại Thắng vừa ký ban hành Chỉ thị số 19/CT-UBND ngày 10/12/2025 về việc tăng cường các biện pháp cấp bách kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn Thành phố.
Đến nhà con nợ đòi tiền, người đàn ông bị 5 đối tượng trói tay chân, đánh tử vong ở Bắc Ninh
Pháp luật - 12 giờ trướcGĐXH - Mâu thuẫn trong chuyện tiền bạc, ông Mong tìm đến nhà Hậu để đòi nợ thì xảy ra xô xát. Tại đây, nạn nhân đã bị 5 đối tượng khống chế, trói và hành hung dẫn đến tử vong. Sau 5 giờ truy xét, Công an tỉnh Bắc Ninh đã bắt giữ khẩn cấp toàn bộ nhóm nghi phạm.
Tháng sinh Âm lịch của người biết kiếm tiền, sớm đưa cuộc đời lên đỉnh cao
Đời sốngGĐXH - Những ai thuộc 3 tháng Âm lịch dưới đây không chỉ biết kiếm tiền mà còn biết giữ của, vượt qua khó khăn rất nhanh và sớm xây dựng cuộc sống giàu có, sung túc.