‘Ca dao em và tôi’ – tình khúc còn mãi với thời gian
Mang âm hưởng dân gian, bắt rễ vào tân nhạc hiện đại, bài hát là một trong số những nhạc phẩm khắc tên tuổi nhạc sĩ An Thuyên vào dòng thời gian.
Những năm cuối của thập niên 1990 - thời kỳ rực rỡ của Làn Sóng Xanh, Ca dao em và tôi cùng Quang Linh nổi lên như một hiện tượng hiếm thấy. Hiếm là bởi vì giữa các bài hát trẻ trung, sôi động, giai điệu mang âm hưởng dân ca cùng những lời hát trữ tình vẫn được khán giả yêu mến không thua kém. Ca dao em và tôi khi đó như một minh chứng cho thấy giới trẻ không quay lưng với dân ca, với những làn hò điệu lý đặc trưng của dân tộc.
Nhiều thế hệ người yêu nhạc Việt Nam hẳn mãi nhớ đến tiếng hát ngọt ngào, dìu dặt của Quang Linh: “Cắt nửa vầng trăng, cắt nửa vầng trăng tôi làm con đò nhỏ…”. Đoạn mở đầu êm ái ấy dẫn dắt người nghe thả hồn một cách tự nhiên vào giai điệu như một khúc hát ru cùng những ca từ huyền hoặc, phiêu linh về một mối tình cách trở. Ca dao em và tôi có thể coi là một “di sản tinh thần” đặc biệt của nhạc Việt.

Nhạc sĩ An Thuyên mất tới 10 năm để hoàn thành bài hát. Câu chuyện về vầng trăng cắt nửa, câu thơ bẻ đôi lại chính là ca khúc gửi gắm nhiều tâm trạng day dứt nhất trong cuộc đời và sự nghiệp cống hiến cho âm nhạc của ông.
Ca dao em và tôi lấy ý tưởng từ vở nhạc kịch chưa từng được công bố về chàng Trương Chi mà nhạc sĩ An Thuyên được giao viết vào năm 1980. Nỗi khát khao, tuyệt vọng: “Đưa tôi về, với người tôi yêu” được nhạc sĩ chấp bút từ chính bi kịch bị nàng Mỵ Nương từ chối tình yêu của chàng Trương Chi trong truyền thuyết dân gian. Quá bi phẫn vì tình yêu không được đền đáp, chàng Trương Chi quay về bến sông, định trẫm mình xuống sông quyên sinh, nhờ trời nước, trăng sao chứng giám. Bi kịch tình yêu kết thúc ở đó nhưng nỗi đau đớn, xót xa của chàng Trương Chi vẫn mãi ám ảnh cùng bài hát của An Thuyên. Mãi sau này, nhạc sĩ không ngần ngại chia sẻ: “Đã có lúc tôi thấy mình giống chàng Trương Chi, cũng một đời đi tìm Mỵ Nương, đi tìm tình yêu”.
Nhiều người cho rằng đây cũng là ca khúc thể hiện rõ nét nhất tinh thần âm nhạc của An Thuyên - sự kết hợp giữa chất dân ca và sự đổi mới, cách tân trong âm nhạc hiện đại.
Bài hát chứa đựng giai điệu trữ tình, dễ thuộc, dễ nhớ cùng những hình ảnh gợi nhắc làng quê Việt Nam thanh bình, cổ xưa:
“…Cùng em khoác chiếc áo tơi ra đồng
Dù trời đổ nắng chang chang vẫn tỏa
Để nghĩa tình đừng nhạt đừng phai
Thương nhau rồi đừng cởi áo cho ai…”
Nhưng đến đoạn điệp khúc, phần cao trào khiến bài hát mang âm hưởng hiện đại. Cảm xúc vì thế cũng dâng trào hơn. Ngay cả cái cách ông “cắt nửa vầng trăng”, "chặt đôi câu thơ" cũng mang nét táo bạo, ngông cuồng hơn "chia vầng trăng làm hai nửa, nửa in gối chiếc, nửa soi dặm đường" của đại thi hào Nguyễn Du ngày nào. So sánh một cách thú vị có thể coi như Nguyễn Du và dân gian xưa vẫn còn chút gì đó dè dặt, ngại ngùng trong tình yêu. Nhưng chàng trai trong Ca dao em và tôi mãnh liệt, quyết đoán hơn hẳn.
Nhân vật "Anh" không còn đứng nhìn vầng trăng chia đôi trong buổi phân ly mà chủ động “cắt”, chủ động “chặt” như một hành động phản ứng lại hoàn cảnh. Nhờ thế mà người nghe thấy tình cảm ấy gần gũi và rất đời - vừa rực rỡ vừa khát khao.

Sinh ra và lớn lên trong cái nôi của những câu hò, điệu ví dân gian nhưng tác giả của Ca dao em và tôi không chỉ xuôi dòng tìm về vốn văn hóa cổ xưa, những giá trị truyền thống. “Cái khó là để làm sao trong từng sáng tác của mình, công chúng nghe thì quen nhưng ngẫm lại thấy lạ”, nhạc sĩ An Thuyên từng nói. Cuối cùng, ông đã làm được điều đó trong khúc ca dao để đời của mình.
Trong Ca dao em và tôi hay Neo đậu bến quê, Huế thương và rất nhiều ca khúc về sau, người nghe vẫn bắt gặp nhạc sĩ An Thuyên trên hành trình của một cuộc tìm kiếm. Đó có thể là cuộc tìm kiếm một nàng thơ trong tâm hồn nghệ sĩ, một nàng Mỵ Nương không tưởng của chàng Trương Chi hay có thể là một con đường nghệ thuật. Chỉ biết rằng ngay cả khi người nhạc sĩ ấy nằm xuống, những sáng tác của ông vẫn sẽ sống mãi trong trái tim người yêu nhạc, cũng như sẽ tiếp tục hành trình của nó với thời gian.
Theo Anh Mai
Ngôi Sao

Gia cảnh Tân Hoa hậu Hòa bình Việt Nam 2025: Bố là thợ hồ, mẹ bán vé số 20 năm
Giải trí - 4 giờ trướcGĐXH - Không chỉ chinh phục BGK bằng nhan sắc nổi bật, ứng xử thuyết phục, Tân Hoa hậu Yến Nhi còn gây bất ngờ với hoàn cảnh gia đình: Bố là thợ hồ, mẹ bán vé số hơn 20 năm.

Câu nói cuối cùng của mẹ khiến nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung òa khóc
Giải trí - 6 giờ trướcGĐXH - Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung đã lần đầu kể về những ngày cuối đời của mẹ cùng câu nói của bà khiến anh vỡ òa trong nước mắt.

Trúc Lam (Quỳnh Kool) từ chối thăng chức, Mỹ Anh (Phương Oanh) không nhận số tiền lớn
Xem - nghe - đọc - 6 giờ trướcGĐXH - Trong tập 16 "Gió ngang khoảng trời xanh", Trúc Lam từ chối lên chức bị Toàn nổi giận, Mỹ Anh từ chối nhận số tiền lớn từ bố đẻ.

Đăng ký vé miễn phí đại nhạc hội 'V Fest - Vietnam Today' duy nhất hôm nay 15/9, khung giờ nào và bằng cách nào?
Xem - nghe - đọc - 8 giờ trướcGĐXH - Ban tổ chức "V Fest - Vietnam Today" dành tặng 5.000 vé miễn phí cho các khán giả may mắn nhưng bạn phải canh giờ và biết cách đăng ký thì mới có cơ hội sở hữu.

Diễn viên Anh Đức hết lòng cưng chiều vợ ‘xinh như hoa hậu’ sau 1 năm cưới
Câu chuyện văn hóa - 10 giờ trướcTròn 1 năm kết hôn, cặp đôi diễn viên Anh Đức - Anh Phạm vẫn giữ sự lãng mạn, ngọt ngào. Họ tận hưởng cuộc sống "vợ chồng son", không ngại chia sẻ niềm vui với mọi người.

Người đẹp sinh năm 2004 quê Đắk Lắk đăng quang Miss Grand Vietnam 2025
Giải trí - 17 giờ trướcGĐXH - Yến Nhi - người đẹp sinh năm 2004 đến từ Đắk Lắk đã trở thành chủ nhân vương miện Miss Grand Vietnam 2025.

Bất ngờ có 3 người đẹp quê Đắk Lắk lọt Top 10 Chung kết Miss Grand Vietnam 2025
Giải trí - 19 giờ trướcGĐXH - Top 10 Chung kết Miss Grand Vietnam 2025 đã gọi tên và gây bất ngờ có 3 người đẹp đều đến từ Đắk Lắk.

5 thí sinh bị loại khỏi Chung kết Miss Grand Vietnam 2025 sau Top 15 là ai?
Giải trí - 20 giờ trướcGĐXH - Lily Chen và Ngô Thái Ngân là 2 ca sĩ, người đẹp dừng chân ở top 20 Chung kết Miss Grand Vietnam 2025 khiến fan bất ngờ.

'Bóng hồng' màn ảnh cuối cùng của Lê Công Tuấn Anh vừa vào phim 'Gió ngang khoảng trời xanh’ là ai?
Giải trí - 22 giờ trướcGĐXH - Khánh Huyền mới đây đã trở lại phim giờ vàng phát sóng trên VTV với tựa để "Gió ngang khoảng trời xanh". Vai diễn này của chị không dài nhưng vẫn khiến khán giả nhớ về nhan sắc lẫn sự nghiệp môt thời lừng lẫy của chị.

Mỹ nhân duy nhất 2 lần đăng quang Hoa hậu Việt Nam, lấy chồng giáo sư là học trò của bố, đời tư bí ẩn sau cú sốc lớn từ gia đình
Giải trí - 22 giờ trướcGĐXH - Nguyễn Thiên Nga là trường hợp hiếm có trong lịch sử nhan sắc Việt khi 2 lần đăng quang đều ở các cuộc thi mang tên Hoa hậu Việt Nam. Năm 1996, cô trở thành Hoa hậu Toàn quốc Báo Tiền Phong (tiền thân của Hoa hậu Việt Nam).

Con chung con riêng của Shark Bình và Phương Oanh được nuôi dạy kiểu 'nhà giàu vượt sướng' như thế nào?
Giải tríGĐXH - Ở tuổi 44, Shark Bình khiến nhiều người ngưỡng mộ khi có 4 con "đủ nếp, đủ tẻ", gồm Minh Quân - Phương Châu (2 con chung với vợ cũ) và Jimmy - Jenny (2 con song sinh với bà xã Phương Oanh).