'Cậu nhỏ' và các phần cơ thể bị đứt rời: Phải bảo quản cách này thì bác sĩ mới nhất định cứu được
GiadinhNet – Đứt rời một phần cơ thể, ngón tay, hoặc “cậu bé”… là chấn thương nghiêm trọng, nhưng cần làm ngay việc này mới có thể cứu được.
Biết giữ lại phần cơ thể đứt rời, nhưng vẫn mất 3 ngón tay
Bệnh viện Sài Gòn ITO từng cấp cứu cho bệnh nhân 44 tuổi từ Đồng Tháp đưa vào trong tình trạng bàn tay phải bị giập nát, đứt lìa hoàn toàn 3 ngón tay. Tuy người nhà có đưa 3 ngón tay theo bệnh nhân, nhưng vì bảo quản sai cách nên bác sĩ không thể khâu nối lại được và người đàn ông đau xót mất đi 3 ngón tay đó.
Theo các bác sĩ, lẽ ra phải bọc phần chi đứt trong một túi nilon, rồi mới đặt vào thùng nước đá (là cách bảo quản đúng ở môi trường 2 - 8 độ C) thì 3 ngón tay đó có thể tăng thời gian sống lên 1-1,5 lần, và cơ hội cứu được 3 ngón tay đứt rời nhiều hơn.
Vì không biết nên họ bỏ trực tiếp 3 ngón tay vào nước đá lạnh, cộng với 9 giờ từ Đồng Tháp vào TP Hồ Chí Minh – quá mất thời gian vàng nên 3 ngón tay không được tưới máu, các mô thiếu dưỡng chất, oxy và các chất độc hại đã phá hủy làm mô chết dần sau 2-3 giờ bị đứt rời khỏi cơ thể.
Ngón cái bị đứt rời được bác sĩ nối lại.
Những bệnh nhân may mắn
Đầu năm 2019 Ngô Thị Su Sal (20 tuổi) là một trong 22 sinh viên bị tai nạn do ô tô lao xuống vực đèo Hải Vân. Khi được đưa vào BV Đa khoa Đà Nẵng cấp cứu vết thương, nơi cánh tay trái đứt lìa tổn thương nặng đã tự cầm máu, bác sĩ cứu được người, nhưng cánh tay đứt rời vẫn chưa tìm thấy.
May mắn là các chiến sĩ biên phòng đã tìm được cánh tay của Su Sal bị kẹt lại trong xe, các bác sĩ nhanh chóng ướp lạnh và mang cánh tay tức tốc đi 30 km về BV Đà Nẵng - ở đó các bác sĩ trực sẵn đã lập tức phẫu thuật ghép nối thành công cánh tay cho bệnh nhân.
BV Thống Nhất (TP Hồ Chí Minh) cũng từng cấp cứu một thanh niên 22 tuổi nhập viện cấp cứu không thân nhân, không tiền, không người thân, không bảo hiểm y tế… bị tổn thương cả hai chân, gãy 1/3 dưới xương đùi, tắc hoàn toàn động mạch khoeo, động mạch chày trước, chày sau, chân có dấu hiệu tím tái.
Không chỉ các chi, mà cả "cậu nhỏ" nếu bảo quản đúng cách, thì dù bị đứt đến sát gốc cũng có thể cứu được. Đó là trường hợp nạn nhân ở Sóc Trăng từng được BV đa khoa Trung ương Cần Thơ nối thành công dương vật bị đứt rời khỏi cơ thể. Bác sĩ CK2 Nguyễn Phước Lộc – Trưởng khoa Ngoại niệu khi đó cho rằng, do đầu dương vật đứt lìa được xử lí bảo quản và vận chuyển đúng cách từ tuyến dưới lên, lại phẫu thuật trong khoảng "giờ vàng" (trước 6 giờ sau khi bị đứt) đã góp phần thành công cho ca phẫu thuật.
Dương vật đa phần bị đứt lìa đều có chủ đích nên hay bị cố ý hủy hoại, thậm chí bị cắt và vứt xuống sông, băm nhỏ, xả vào bồn cầu… buộc sẽ phải tái tạo một dương vật mới. Nếu may mắn tìm thấy và bảo quản đúng cách, chuyển lên bệnh viện kịp thời, tỷ lệ ghép nối thành công rất cao.
Các ngón tay bị đứt rời nối lại thành công. Ảnh minh họa.
Thời gian vàng để cứu sống phần cơ thể đứt rời
Theo các bác sĩ, "cậu nhỏ" hay bộ phận cơ thể tay, chân, bị đứt rời, thời gian phẫu thuật nối lại tốt nhất, phải trước 6 giờ kể từ thời điểm bị đứt rời, tránh tình trạng bộ phận đó bị hoại tử do không được cung cấp máu.
Khi gặp tai nạn đứt rời một phần cơ thể cần tiến hành cầm máu vết thương. Với ngón tay, chân, bàn tay, cổ tay có thể băng ép trọng điểm để cầm máu. Các chi lớn như bàn chân, cổ chân, cánh tay, cẳng chân... cần buộc garo cầm máu.
Nếu không có sự hỗ trợ y tế, hãy dùng vải sạch quấn nhiều vòng quanh chi nơi bị đứt. Lưu ý không siết quá chặt phía trên vết đứt rời khoảng 10cm để garo. Và nếu vận chuyển bệnh nhân quá xa thì cứ 90 phút xả garo một lần.
Tránh sốc cho nạn nhân bằng cách:
- Đặt nạn nhân nằm và giữ ấm cơ thể bằng cách đắp chăn lên người.
- Nâng vị trí vết thương lên cao bằng tim để duy trì tuần hoàn và lưu lượng máu tới các cơ quan quan trọng.

Chi đứt rời được nối lại. Ảnh minh họa.
TS. BS Phạm Thị Việt Dung (Khoa phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ bệnh viện đại học Y Hà Nội) chia sẻ một số điều cần biết khi xử lý mảnh tổ chức đứt rời:
- Cho mảnh đứt rời vào túi nilon sạch đựng nước muối sinh lý (nước muối đóng chai dùng trong y tế chứ không phải nước muối tự pha), hoặc nước sạch rồi thả vào hộp, hoặc túi... đựng đá (chứ không thả trực tiếp vào nước đá) để tránh gây bỏng lạnh cho mô và mạch máu.
- Không nên khâu, thắt mạch hay đốt điện khi sơ cứu ở các cơ sở tuyến dưới (để tránh làm tổn thương mạch máu) trừ khi thật cần thiết.
- Nhanh chóng chuyển đến cơ sở y tế có khả năng xử lý, tránh mất thời gian vô ích.
TS. BS Phạm Thị Việt Dung cho hay, khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ BV đa khoa Xanh Pôn, Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ BV đại học Y Hà Nội, BV Việt Đức, BV 108, BV Chợ Rẫy là các trung tâm nối ghép các bộ phận đứt rời đã trở thành thường quy.
Tai nạn đứt rời một phần cơ thể có thể gặp trong cuộc sống, vì vậy mọi người nên học cách sơ cứu bảo quản giữ gìn đúng cách để bác sĩ có cơ hội ghép nối thành công.
Tuyệt đối không làm những việc sau khi có phần cơ thể đứt rời:
Tuyệt đối không rửa chi đứt lìa bằng xà phòng, hoặc bỏ vào chậu nước.
Tuyệt đối không sử dụng đá khô bảo quản ngón tay đứt rời.
Không bảo quản phần cơ thể đứt lìa vào thùng nước lạnh.
Cách bảo tồn chi bị đứt rời:
- Nếu có chuyên môn y tế thì dùng nước muối, hoặc nước sôi để nguội nhẹ nhàng rửa trôi các dị vật.
- Bao gói phần chi đứt bằng miếng gạc sạch hoặc vải sạch, rồi đặt vào túi nilon sạch, buộc chặt miệng túi.
- Đặt túi đựng chi vào thùng có chứa nước đá lạnh.
Các thao tác cần làm nhanh, cẩn thận, nhẹ nhàng và nhanh chóng vận chuyển ngay nạn nhân cùng phần chi được bảo quản đến BV có chuyên khoa chấn thương chỉnh hình, bác sĩ mới có nhiều cơ hội phẫu thuật ghép nối thành công.
Với các ngón tay đứt rời hoàn toàn:
- Băng sơ cứu vết thương bằng gạc vô khuẩn để giảm thiểu chảy máu và bảo vệ vết thương.
- Cố định tay bị chấn thương và nâng cao nhằm mục đích giảm đau và giảm sưng nề.
- Nếu không có chuyên môn y tế thì hạn chế rửa vết thương và phần chi thể đứt rời (vì có thể làm tổn thương thêm các thành phần mạch máu thần kinh).
- Nhanh chóng đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế.
2. Nếu ngón tay không đứt hoàn toàn (còn dính lại qua một phần da nhỏ)
Băng vết thương bằng gạc vô khuẩn
Cố định tay bị chấn thương
Quấn quanh phần ngón tay chấn thương bằng một túi nước đá lạnh.
Ngọc Hà
Y tế từ xa: Lấy người bệnh làm trung tâm, rút ngắn khoảng cách địa lý, nâng cao năng lực của cơ sở
Sống khỏe - 9 giờ trướcGS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, y tế từ xa không chỉ là một giải pháp kỹ thuật, mà còn là một phương thức tổ chức lại dịch vụ y tế theo hướng lấy người bệnh làm trung tâm, rút ngắn khoảng cách địa lý, chia sẻ tri thức chuyên môn và nâng cao năng lực của tuyến y tế gần dân...
Bảo tồn thành công tinh hoàn bị xoắn cho thiếu niên đã qua 'thời gian vàng'
Sống khỏe - 10 giờ trướcThiếu niên được đưa đến viện sau 8 tiếng có triệu chứng đau ở vùng bìu. Bác sĩ xác định bệnh nhân bị xoắn tinh hoàn cấp tính và chỉ định phẫu thuật khẩn.
Thêm 15 'phòng cấp cứu di động' hiện đại để Hải Phòng cứu người bệnh trong thời gian vàng
Sống khỏe - 11 giờ trướcHải Phòng là một trong 6 địa phương đầu tiên được thí điểm nâng cấp mạng lưới cấp cứu ngoại viện, trong khuôn khổ Đề án Cấp cứu Ngoại viện quốc gia giai đoạn 2025-2030. Hôm nay (11/12), 15 xe cứu thương hiện đại cùng trang thiết bị đạt chuẩn đã được Bộ Y tế và Vingroup bàn giao cho Hải Phòng.
Mất ngủ liên tục? Đây là loại trà đang được dân tình rỉ tai nhau giúp ngủ sâu chỉ sau vài ngày
Sống khỏe - 13 giờ trướcGĐXH - Nhiều người mất ngủ không biết rằng chỉ một tách trà thảo mộc cũng có thể giúp cơ thể thư giãn và dễ chìm vào giấc hơn. Trong video dưới đây, bạn sẽ khám phá những loại trà đang được nhiều người truyền tai nhau vì công dụng hỗ trợ ngủ ngon tự nhiên, an toàn và dễ áp dụng ngay tại nhà.
Người đàn ông 47 tuổi ở Quảng Ninh viêm tụy tái phát thừa nhận có thói quen nhiều người Việt mắc phải
Bệnh thường gặp - 17 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân có tiền sử 2 lần viêm tụy cấp, mắc đái tháo đường tuýp II nhưng không điều trị và có thói quen uống rượu mỗi ngày.
Vợ dìu chồng gầy vào cấp cứu, lộ chuỗi ngày giải độc đến mức chảy máu dạ dày
Y tế - 20 giờ trướcVợ dìu chồng vào phòng cấp cứu trong tình trạng ôm bụng quằn quại, người gầy, mặt tái nhợt. Bác sĩ khai thác và được biết bệnh nhân làm theo các “bí quyết detox ruột” được chia sẻ trên mạng, khiến dạ dày bị loét rộng, ổ viêm chảy máu dữ dội.
4 thực phẩm giúp ngừa bệnh xương khớp hơn cả uống collagen, người Việt nên ăn để kéo dài tuổi thọ
Bệnh thường gặp - 21 giờ trướcGĐXH - Chế độ ăn nhiều canxi, vitamin D và cân đối với nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt... sẽ giúp cho sức khỏe cũng như cơ xương khớp được khỏe mạnh và dẻo dai.
Nguyên nhân khàn tiếng kéo dài và cách cải thiện từ thảo dược
Sống khỏe - 21 giờ trướcKhàn tiếng kéo dài là tình trạng nhiều người gặp phải nhưng lại thường bị xem nhẹ. Ban đầu chỉ là giọng khàn, nói không rõ, hụt hơi, nhưng theo thời gian, triệu chứng ngày càng rõ rệt, gây khó khăn trong giao tiếp, ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống.
4 thói quen ăn uống 'nhỏ mà có võ' giúp người cao tuổi hạ mỡ máu xấu, tim mạch khỏe lên trông thấy
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Nhiều người cao tuổi gặp tình trạng mỡ máu xấu tăng cao nhưng lại không biết rằng một vài thay đổi nhỏ trong thói quen ăn uống hằng ngày có thể cải thiện rõ rệt sức khỏe tim mạch. Chỉ cần áp dụng đúng, các thói quen này giúp giảm mỡ máu tự nhiên, ổn định cholesterol và hạn chế nguy cơ biến chứng. Video trong bài viết này sẽ phân tích 4 thói quen đơn giản nhưng rất hiệu quả, phù hợp cho mọi người lớn tuổi.
Ai khỏe mạnh hơn: Người hay đi tiểu đêm hay người không đi tiểu đêm?
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Các bác sĩ chỉ ra rằng việc chỉ dựa vào việc một người có đi tiểu đêm hay không không thể trực tiếp xác định người đó có khỏe mạnh hay không.
Tế bào ung thư 'sợ' nhất 4 việc này, người Việt cần làm tốt điều này để kìm hãm tế bào ung thư
Bệnh thường gặpGĐXH - Đối mặt với ung thư là một hành trình khó khăn, nhưng có nhiều cách giúp người bệnh kiểm soát tế bào ung thư tốt hơn và nâng cao chất lượng sống.