Đào Anh Khánh “điên” với 40% nữ tính

Nghệ sĩ Đào Anh Khánh tiết lộ, anh đang ấp ủ một dự án nghệ thuật với kinh phí hàng triệu USD (ảnh nhân vật cung cấp).

Chỉ có... Tây mới chịu được!

Trước khi đến nhà nghệ sĩ Đào Anh Khánh, nhiều phụ nữ nhận được lời cảnh báo: Không mặc hở hang! Nghe thế mấy ai không… chột dạ. Đại bản doanh của “gã điên” ấy có tổng diện tích trên 2.000m2 gồm nhà ở, cây cối, tranh, tượng… Tất cả đều mang hình hài kì quái như chủ nhân. Tìm kiếm hồi lâu, bỗng thấy anh trèo xuống từ cái “lô cốt” cao tít ở góc vườn. Anh khoe: “Mùa đông nằm trên đó thích lắm”, rồi phân bua: “Nhà tôi ngoài nghệ thuật còn có cóc, chuột, kiến, muỗi… nên đến đây cứ mặc “kín cổng cao tường” nhé”.

Hơn 20 năm trước, ít ai ngờ một nhân viên ngành an ninh mảnh khảnh, hiền lành như Đào Anh Khánh lại đột nhiên rẽ ngang sang cầm cọ vẽ rồi trở thành hoạ sĩ, rồi nghệ sĩ sắp đặt. Đam mê hội họa từ nhỏ, thứ năng lượng tiềm ẩn ấy khiến anh chấp nhận mọi rủi ro, lao mình vào cuộc chơi nghệ thuật. Mỗi khi Đào Anh Khánh bắt tay làm chương trình gì thì mọi người lại “thót tim” bởi phần lớn đều biết đến anh trong tư cách là “nghệ sỹ trình diễn nổi loạn”.

Có lần, ở bãi sông Hồng, Đào Anh Khánh lưng trần, cuốn ngang mình mảnh vải màu đen, tóc xõa ngang vai vừa vẫy vùng, vừa hú  hét trên một dải lụa trắng trải dọc con đường đất. Giữa lúc đang “cháy hết mình” với lời thoại “Đồng hoang… cỏ mọc…” trên nền nhạc quái lạ thì đông đảo nông dân xuất hiện với cuốc, cào trên tay, mang cả xe đạp ra làm vật cản với lý do: “Ruộng này đã cày, chỉ chờ gieo hạt, khán giả dẫm lên ruộng không xin phép là không được”. Cả êkíp phải dừng lại, trong khi miệng Đào Anh Khánh vẫn lẩm bẩm: “Đồng hoang… cỏ mọc…”.

Lần khác, để thử thách bản thân và kêu gọi bảo vệ môi trường, Đào Anh Khánh đi bộ một vòng hồ Hoàn Kiếm theo kiểu mỗi bước chỉ… 1cm. Khán giả xúm vào cổ vũ, chụp ảnh nhưng vẫn có người mắng: “Thằng điên”.  Đến cả vợ anh cũng mắng chồng dở hơi, bỗng dưng mang thân ra hành xác. Có khi, người nghệ sĩ ấy còn vẽ đủ thứ lên người, bọc bên ngoài bằng những đồng tiền âm phủ rồi lần lượt lột bỏ như một cuộc thoát xác, hoặc cho nghệ sĩ Nhật Bản Daito Manabe gắn dây điện lên mặt, vào miệng rồi… nhai để” cảm nhận điện” và thay đổi nét mặt dựa trên những chuyển động âm nhạc.

Khi chúng tôi hỏi thăm nhà nghệ sĩ Đào Anh Khánh, không ít người vừa chỉ đường, vừa ca cẩm: “Người đó chỉ… Tây mới chịu được”. Xem ra câu nói cũng đúng phần nào. Cứ theo dõi lượng khách nước ngoài ở các cuộc trình diễn của Đào Anh Khánh hay những cuộc tình, những đứa con của anh với  nhiều cô gái ngoại quốc thì biết.

Trong triển lãm “Trần”, khá nhiều bức tranh của Đào Anh Khánh được đặt mua với giá cao ngất ngưởng. Đối tượng mua tranh chủ yếu vẫn là khách nước ngoài. Những tác phẩm như: “Giao hưởng”, “Chiều vàng”, “Đường âm nhạc”, “Giải thoát”... được đánh giá cao về mặt nghệ thuật. Trong nước, Đào Anh Khánh thường kết hợp trình diễn với nhiều nghệ sĩ tài năng, cá tính như: Thanh Lam, Tùng Dương, Michiyo Phạm Ngà…

Sự trả giá ngọt ngào

Nhiều người từng giải mã “hiện tượng” Đào Anh Khánh đã chỉ ra những cuộc dạo chơi liều lĩnh với nghệ thuật của anh, nhưng anh khẳng định, đó chính là định mệnh của đời mình. Con người anh dù là khi trình diễn, lúc cầm cọ vẽ hay ở đời thường đều cho người khác cảm nhận được ngọn lửa mê muội trong tiềm thức.

Thời gian đầu, khi chưa bán được tranh, Đào An Khánh từng trải qua đói rét, túng thiếu và phải làm nhiều công việc lao động tay chân để giải quyết gánh nặng kinh tế. Éo le thay, khi tranh bắt đầu bán được, khi những vị khách nước ngoài sẵn sàng rút hầu bao sau khi tham quan đại bản doanh kì quái của anh thì đó cũng là lúc cuộc hôn nhân của anh tan vỡ bởi mâu thuẫn giữa hai cá tính nghệ thuật, chẳng ai chịu ai. Bây giờ nhìn lại, anh chỉ nói: “Sự trả giá ấy, theo tôi là ngọt ngào”.

Trở về cuộc sống “một mình một ngựa”, Đào Anh Khánh lao vào những cuộc trình diễn thân xác, những ý tưởng tuôn chảy khi còn chưa thoát khỏi đầu ngọn bút. Nhiều lần, cá tính dị biệt ấy tự đẩy mình vào tình huống nguy hiểm khi treo mình trên sợi cáp cao, hoặc từ chiếc thuyền cháy phừng phừng nhảy ùm xuống nước… Tất cả làm nên một Đào Anh Khánh chẳng thể lẫn với ai.

Nhìn thân hình “mình dây”, điệu đàng của anh vẫn quằn quại mỗi lần trình diễn, khán giả yêu nghệ thuật thường bị ám ảnh bởi nỗi đau nhiều hơn hạnh phúc, cay đắng nhiều hơn ngọt ngào. Hỏi anh về hạnh phúc, anh đưa chúng tôi đi khắp phòng tranh. Hơn 500 bức tranh như một vườn địa đàng với tất cả hân hoan, cuồng nhiệt và thanh khiết. Đem phần “âm tính” trong tranh bình luận về con người thực của Đào Anh Khánh, về những lần anh phẫu thuật cho môi mọng hơn, mũi cao hơn, lông mi cong hơn, anh gật đầu thừa nhận: “Có ít nhất 40% nữ tính trong đời sống của tôi, cũng như trong tác phẩm của tôi. Điều đó có thể xuất phát từ gia đình, khi chỉ có mẹ là người phụ nữ duy nhất, còn lại là 6 bố con tôi. Mẹ trở thành một biểu tượng quan trọng trong tâm hồn tôi từ thơ bé. Nhưng như vậy không có nghĩa là tôi mất đi nam tính đâu nhé. Chỉ cần nam tính nhiều hơn 1% thôi cũng có nghĩa là tôi trăm phần trăm, ngàn phần trăm là “men” rồi”.

Kết thúc triển lãm lần này, Đào Anh Khánh tiết lộ, anh sẽ tiếp tục với một dự án nghệ thuật mang tên “Thung lũng gầm trời”, dự kiến sẽ tổ chức ở Lương Sơn, Hòa Bình vào năm 2019 với kinh phí hàng triệu USD. “Tôi biết, nếu làm cho mọi người hả hê thì mình sẽ lao đao nhưng đã làm thì không nên đại khái. Trước một tác phẩm đương đại, mỗi người sẽ nhận diện nó một cách rất khác nhau nhưng dù gai góc đến thế nào thì qua thời gian vẫn là thứ tồn tại. Nó không thể bị gột rửa trong đầu người xem, mà có ngày quay trở lại và còn được phát triển lên mức cao hơn, chứng tỏ nó có giá trị đích thực”, Đào Anh Khánh nói.

Lữ Mai