Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
Thức uống tốt cho mẹ bầu và em bé
Ăn - 14 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là một số loại nước uống an toàn, tốt cho sức khỏe mà mẹ bầu có thể an tâm tiêu thụ trong thai kỳ.
Mặt vị khách Tây 'biến sắc' khi ăn thử một món Việt, dân mạng lập tức chỉ ra vấn đề
Ăn - 17 giờ trướcVốn nổi tiếng "ăn gì cũng được", vị khách Tây này cuối cùng cũng gặp phải một món Việt khiến anh lập tức nhăn mặt, dân mạng nhìn vào liền hiểu ngay lý do vì… anh ăn sai cách.
Thực phẩm bán đầy chợ Việt giúp phòng ngừa ung thư đại tràng
Ăn - 21 giờ trướcGĐXH - Lựa chọn thực phẩm đúng cách có thể giúp đại tràng thực hiện tốt các chức năng sinh lý tự nhiên, hỗ trợ ngừa tình trạng rối loạn chức năng tiêu hóa, đồng thời giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư đại tràng trong tương lai.
Những 'mâm cơm nhà giàu' của gia đình ba thế hệ
Ăn - 21 giờ trướcNhiều người gọi mâm cơm 250.000 đồng/bữa của Quỳnh Chi là 'mâm cơm nhà giàu', nhưng với chị, đó là mức chi phù hợp cho gia đình ba thế hệ.
Xù xì bên ngoài nhưng củ này “quý như sâm”, tốt cho đường huyết, chế biến được nhiều món ngon ngày lạnh
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH – Dù hình dáng xù xì, nhưng loại củ dân dã này không chỉ ngon miệng mà còn có giá trị bổ dưỡng như nhân sâm. Những món ăn được chế biến từ củ này rất tốt cho tim mạch, tiêu hóa và đặc biệt là đường huyết.
Canh khoai tây rau cần kiểu Thái Bình gây sốt trở lại
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Canh khoai tây nghiền nấu rau cần là món ăn dân dã gắn với một thuở nghèo đói của người dân Thái Bình. Món ăn nhìn qua đơn giản, bình dân nhưng khi ăn là bản hòa tấu nhiều dư vị, gắn bó với tuổi thơ nhiều người hiện lại gây sốt trở lại trong nhóm các chị em Yêu bếp.
Không cần sơn hào hải vị, đây là 4 món 'trạm xăng trí tuệ' rẻ bèo giúp con tăng đề kháng, nhớ lâu học giỏi
Ăn - 1 ngày trướcĐừng vội trách con lười ăn hay kém tập trung, rất có thể bé đang thiếu đi một "nguyên tố trí tuệ" cực kỳ quan trọng. Thay vì ép con uống thuốc, mẹ hãy thử vào bếp với 4 công thức "vàng" dưới đây. Vừa rẻ, vừa ngon, lại giúp con nạp đầy "kho kẽm" tự nhiên để cao lớn và thông minh mỗi ngày.
Những món ăn từ hàu siêu thơm ngon bổ dưỡng
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Hàu là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là kẽm, mỗi món ăn từ hàu đều mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo với hương vị đặc trưng.
Những món ăn chế biến từ quả sung ngon 'líu lưỡi'
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Quả sung không chỉ có vị ngon mà còn giàu chất xơ, vitamin C, kali và các chất chống oxy hóa. Lưu lại ngay những cách ăn quả sung xanh trong bài viết để tự vào bếp làm món ngon cho bản thân và gia đình nhé.
5 công thức làm bữa sáng đơn giản nấu chỉ khoảng 5-10 phút mà vẫn đảm bảo ngon miệng, giàu dinh dưỡng
Ăn - 1 ngày trước5 bữa sáng này có chung đặc điểm là đơn giản và nhanh chóng, thường chỉ mất 10-15 phút để chuẩn bị, không cần nấu nướng phức tạp, đặc biệt phù hợp cho các buổi sáng trong tuần.
10 món dân dã 'hao cơm' nhà Tăng Thanh Hà khiến chị em vừa thích thú, vừa nể phục
Mẹo nấu nướngGĐXH - Tăng Thanh Hà chuộng làm các món dân dã như tép rang khế, cá nục kho, ba rọi cháy cạnh... vừa đưa cơm, vừa không tốn quá nhiều thời gian sơ chế, nấu nướng.


