Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.

Đây mới là cách làm gỏi vịt rau răm chuối xanh chua chua ngọt ngọt ngon khó cưỡng
Ăn - 22 phút trướcGĐXH - Món gỏi thịt vịt tuy là món ăn dân dã nhưng thơm ngon, lạ miệng thích hợp để "đổi gió" cho bữa cơm gia đình. Hãy cùng vào bếp theo hướng dẫn có trong bài viết sau để tìm hiểu cách làm gỏi vịt rau răm chuối xanh chua ngọt chiêu đãi cả nhà.

Đừng chỉ xào với trứng: Cặp đôi hoàn hảo với cà chua là món này, vừa ngon rẻ, vừa tốt cho tim mạch, tiêu hóa!
Ăn - 1 giờ trướcCà chua hầm khoai tây là món chay thần kỳ giúp ăn ngon, dáng đẹp, không còn lo táo bón mùa hè.

Vào tháng 7, hãy nấu 3 món từ các loại 'rau vàng' này: Vừa ngon miệng, giúp thanh nhiệt lại rẻ
Ăn - 6 giờ trướcHãy cùng khám phá 3 món ngon từ những loại "rau vàng" giúp giải nhiệt, dễ nấu và bổ dưỡng. Không thể bỏ qua!

5 điểm khi dùng đũa trên mâm cơm Việt bạn nhất định phải nhớ
Ăn - 8 giờ trướcGĐXH - Trong không gian ẩm thực truyền thống của người Việt, đôi đũa không chỉ là một dụng cụ ăn uống đơn thuần. Nó mang trong mình cả một hệ giá trị văn hóa – nơi mỗi cách cầm, cách gắp, cách đặt đũa đều hàm chứa những bài học ứng xử, lễ nghĩa và đạo lý sống.

Làm món hấp 'siêu tốc' với 3 nguyên liệu có đầy ngoài chợ: Dùng làm món giảm cân hoặc ăn với cơm đều tuyệt ngon
Ăn - 1 ngày trướcMón ăn này thích hợp cho những người muốn ăn uống nhẹ nhàng, muốn giảm cân lành mạnh mà còn rất ngon miệng.

Quả quê ngon gợi nhớ tuổi thơ chỉ hè mới có vào chính vụ, giá từ 30.000 đồng/kg, giúp giải nhiệt và trị ho rất tốt
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Loại quả này chỉ có vào mùa hè, không chỉ ngon mà còn giúp giải nhiệt và trị ho rất tốt, hiện giá khá rẻ chỉ từ 30.000 đồng/kg. Chọn theo cách sau đảm bảo mua được quả ngon.

3 món ngon dễ nấu cùng trứng gà: Đều có hương vị "hết chỗ chê", dùng ăn sáng - trưa - tối đều hợp
Ăn - 1 ngày trước3 món ăn từ trứng gà này không chỉ chế biến đơn giản mà còn mang lại hương vị thơm ngon, bổ dưỡng cho bữa ăn gia đình bạn.

Mít kho rau răm thơm ngon, đậm đà cho bữa cơm gia đình
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Mít kho rau răm là một món ăn dân dã, dễ nấu với hương vị đậm đà, siêu bắt cơm khiến ai ăn rồi đều không thể quên được.

Đây mới là cách làm món đậu phụ hấp rau răm siêu lạ, dân dã, ngon khó tả
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Đậu phụ hấp rau răm món ăn dân dã nhưng lại thơm ngon khó cưỡng. Bài viết dưới đây mách bạn công thức nấu món hấp này siêu dễ làm.

Món hấp này chỉ dùng 2 nguyên liệu, thời gian nấu chỉ 10-15 phút mà ngon miệng lại tốt để giảm cân, giữ dáng
Ăn - 2 ngày trướcKhi 2 món hấp này hoàn thành, bạn sẽ thấy hương vị thơm ngon từ các nguyên liệu quen thuộc đời thường như được nâng tầm.

Sấu vào mùa giá chỉ từ 15.000 đồng/kg, đây là thời điểm mua sấu ngon nhất và cách chọn sấu ngon
ĂnGĐXH – Quả sấu có thể chế biến được nhiều món ngon khác nhau. Hiện sấu đang vào mùa, muốn chọn được những quả sấu vừa nhiều thịt, hạt nhỏ cũng cần biết cách như dưới đây.