Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.

Hôm nay ăn gì không còn là câu hỏi khó, đã có 8 mâm cơm đầy đủ, dễ nấu, tiết kiệm, đầy yêu thương
Ẩm thực 360 - 9 giờ trướcGĐXH - "Ăn gì hôm nay?" là câu hỏi quen thuộc nhưng luôn khiến bao người trăn trở mỗi khi chiều buông. Trong guồng quay bận rộn, không phải ai cũng có đủ thời gian và ý tưởng để nghĩ ra một mâm cơm vừa ngon, vừa đủ chất.

Người Nhật ăn loại rau này hàng ngày để trường thọ, bạn có đang bỏ qua?
Ăn - 13 giờ trướcGĐXH - Khi nói về bí quyết sống thọ, người Nhật luôn nằm trong top đầu thế giới nhờ chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng và rất nhiều rau xanh.

Vì sao xào thịt bò để lửa nhỏ dễ bị dai?
Ăn - 13 giờ trướcMón thịt bò xào rất dễ bị dai, và một trong những bí quyết quan trọng là lửa phải lớn; vậy vì sao xào thịt bò để lửa nhỏ dễ bị dai?

Mực cuốn rau muống - món ăn hot trend gây tranh cãi, ăn thế nào mới đúng?
Ăn - 18 giờ trướcGĐXH - Món mực cuốn rau muống thu hút hàng triệu view trên mạng xã hội nhưng bị cho là dễ gây ngộ độc.

Món đặc sản Phú Yên khiến du khách 'giật mình', nhưng nếu biết cách nấu thì cả nhà đều "nghiện"
Ăn - 20 giờ trướcBạn đã ăn thử món đặc sản nổi tiếng ở Phú Yên chưa?

Cách bảo quản rau tươi lâu không cần tủ lạnh
Ăn - 21 giờ trướcGĐXH - Tủ lạnh là vật dụng để bảo quản thực phẩm và rau củ quả thiết yếu mà hầu như gia đình nào cũng có. Và dưới đây là cách bảo quản rau tươi lâu không cần tủ lạnh mà vẫn tươi ngon.

Loại rau giúp giải nhiệt, làm mát gan, ăn vào thấy nhẹ người, dễ chịu
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcGĐXH - Vào những ngày nắng nóng hay sau một thời gian ăn uống không điều độ, cơ thể thường cảm thấy nặng nề, mệt mỏi, nóng trong. Thay vì tìm đến những loại nước giải độc đóng chai không rõ nguồn gốc, một loại rau quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày lại có thể giúp bạn thanh lọc cơ thể tự nhiên, dịu gan, mát ruột.

Mỹ nhân U40 đẹp không tì vết nhờ thực đơn 'ngon - bổ - rẻ' nấu trong 30 phút này
Ăn - 1 ngày trướcVậy thực đơn này có tác dụng gì đối với việc giảm cân của cô dâu tháng 5 tới đây?

Gen Z Hà Nội gợi ý 25 hộp cơm mang đi làm, vừa ngon vừa dễ nấu
Ăn - 1 ngày trướcNhững hộp cơm mang đi làm của cô gái Hà Nội không chỉ đầy đủ dinh dưỡng mà còn dễ dàng thực hiện, khiến cộng đồng mạng "thả tim" không ngừng.

Thêm 1 cách làm món hấp siêu nhanh trong 15 phút mà kết cấu giòn, ngọt, mềm mướt, thực sự rất ngon
Ăn - 2 ngày trướcHôm nay chúng ta sẽ thêm 1 công thức món hấp vào danh sách thực đơn của bạn. Thành phẩm món ăn sau khi hoàn thành vừa giòn tươi, mềm, ngọt không chê vào đâu được.

Những loại thực phẩm cần tránh xa tủ lạnh
ĂnGĐXH - Thực phẩm được lưu giữ trong tủ lạnh, tủ đông có thể kéo dài thời gian bảo quản. Nhưng có nhiều loại thực phẩm phải tránh xa tủ lạnh. Cùng bài viết dưới đây tìm hiểu ngay điều thú vị này.