Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
Phụ nữ muốn phòng ngừa thiếu máu, hãy ăn ngay món ăn này!
Ăn - 10 giờ trướcGĐXH - Đây là loại hải sản được nhiều gia đình ưa chuộng, chứa thành phần dinh dưỡng tuyệt vời giúp hỗ trợ phòng ngừa thiếu máu.
5 công thức thanh lọc đường ruột, đẹp da: Mỗi ngày ăn 1 món sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh suốt mùa đông
Ăn - 23 giờ trướcĐây là 5 món ăn với nguyên liệu dễ tìm, cách làm đơn giản và dễ thực hiện, và bạn có thể thưởng thức 1 món ăn khác nhau mỗi ngày để giữ gìn sức khỏe và nhẹ bụng suốt mùa đông!
Món ăn từ thịt bò lọt top món ngon thế giới, ngày lạnh thử ngay cách chế biến vô cùng đơn giản, ăn là mê này
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH – Đây là một trong số những món ăn mộc mạc nhưng giàu hương vị, đặc biệt “lên ngôi” trong những ngày se lạnh, đã được chuyên trang ẩm thực nổi tiếng thế giới TasteAtlas công bố lọt danh sách 100 món ăn từ thịt ngon nhất thế giới, dựa trên đánh giá của độc giả toàn cầu.
Bí quyết luộc thịt ngon: Không cho những loại gia vị này vào nước luộc
Ăn - 1 ngày trướcViệc lạm dụng gia vị dễ khiến món ăn trở nên kém hoàn hảo, bạn nên nhớ tên một số loại gia vị không nên cho vào nước luộc thịt để tránh “phá vị”.
Loại quả bắt đầu vào mùa, vừa hỗ trợ phát triển chiều cao, lại vừa bảo vệ gan, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Dinh dưỡng trong loại quả này rất quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh loãng xương ở người cao tuổi và hỗ trợ tối đa cho sự phát triển chiều cao ở trẻ em đang tuổi lớn.
Ăn loại củ này hỗ trợ chữa viêm đường hô hấp
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Đây là những củ quả giàu dưỡng chất, có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh lý viêm đường hô hấp. Bạn có thể tham khảo trong bài viết sau để bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày.
7 bữa sáng siêu nhanh mà bổ dưỡng: Mỗi ngày 1 ly vừa nhanh, ngon lại dưỡng da, bổ khí huyết, tốt cho tỳ vị...
Ăn - 1 ngày trướcVới cách làm cực nhanh, 7 công thức sữa hạt bổ dưỡng này thích hợp cho bữa sáng bận rộn. Chúng đều có hương vị thơm ngon, dễ làm và giàu dinh dưỡng.
Chọn ngay 3 loại 'hải sản quốc dân' này, đảm bảo sạch 100%, thịt ngọt lừ, trẻ con người già ăn đều tốt
Ăn - 1 ngày trướcNếu đang phân vân giữa "ma trận" hải sản ngoài chợ, chị em hãy nhắm ngay 3 loại cá này. Đây là những giống cá "cứng đầu" không thể nuôi nhốt, hoàn toàn lớn lên từ biển cả bao la, thịt vừa lành vừa ngọt, lại đang vào độ béo nhất trong năm.
Bất ngờ món ăn vặt có chứa gừng ở Việt Nam lọt top món ăn ngon trên thế giới, ngày lạnh càng ưa chuộng
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Với hương vị ngọt ấm đặc trưng, đây là một trong những món ăn được nhiều người ưa chuộng trong những ngày tiết trời se lạnh. Món ăn có chứa gừng này đã lọt top món ăn ngon trên thế giới.
'Thuốc bổ tự nhiên' bán nhiều ở chợ Việt, ăn cả vỏ mới tốt, hỗ trợ kiểm soát đường trong máu, chế biến được nhiều món ngon
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH- Khoai tây, loại củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, không chỉ là nguồn cung cấp tinh bột dồi dào mà còn chứa đựng một kho tàng các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Xù xì bên ngoài nhưng củ này “quý như sâm”, tốt cho đường huyết, chế biến được nhiều món ngon ngày lạnh
ĂnGĐXH – Dù hình dáng xù xì, nhưng loại củ dân dã này không chỉ ngon miệng mà còn có giá trị bổ dưỡng như nhân sâm. Những món ăn được chế biến từ củ này rất tốt cho tim mạch, tiêu hóa và đặc biệt là đường huyết.


