Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
Bất ngờ món ăn vặt có chứa gừng ở Việt Nam lọt top món ăn ngon trên thế giới, ngày lạnh càng ưa chuộng
Ăn - 4 giờ trướcGĐXH - Với hương vị ngọt ấm đặc trưng, đây là một trong những món ăn được nhiều người ưa chuộng trong những ngày tiết trời se lạnh. Món ăn có chứa gừng này đã lọt top món ăn ngon trên thế giới.
'Thuốc bổ tự nhiên' bán nhiều ở chợ Việt, ăn cả vỏ mới tốt, hỗ trợ kiểm soát đường trong máu, chế biến được nhiều món ngon
Ăn - 7 giờ trướcGĐXH- Khoai tây, loại củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, không chỉ là nguồn cung cấp tinh bột dồi dào mà còn chứa đựng một kho tàng các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Trời lạnh rồi, gia đình tôi mê 3 món hấp này lắm: Ít dầu mỡ, bổ dưỡng, chỉ cần hấp thôi là ấm bụng và ngon lành
Ăn - 7 giờ trướcChia sẻ với bạn 3 món hấp mà gia đình tôi thường xuyên làm. Đây đều là những món làm nhanh, ngon giúp đổi món mỗi ngày để có một bữa ăn bổ dưỡng và dễ dàng.
5 công thức nấu đồ uống ấm nóng ngon miệng và dễ làm cho bữa sáng lành mạnh phù hợp với mọi lứa tuổi
Ăn - 14 giờ trướcĐây là công thức làm 5 loại đồ uống tốt cho sức khỏe đã được tối ưu hóa từ sự kết hợp các thành phần đến chi tiết chuẩn bị.
Loại rau mọc hoang nhưng đắt ngang thịt là “thực phẩm vàng” cho người bị gout và tiểu đường, làm ngay món này đơn giản mà bổ dưỡng
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcGĐXH – Đây là loại rau mọc hoang được coi là “thực phẩm vàng” cho người bị gout, tiểu đường. Cây có thân mọng nước, giòn, lá nhỏ hình tim màu xanh đậm. Nhờ dễ trồng và sinh trưởng nhanh, ngày nay càng được dùng phổ biến hơn trong bữa ăn gia đình.
Cách sử dụng bếp nướng điện đúng cách để không bị cháy đảm bảo an toàn
Mẹo nấu nướng - 1 ngày trướcGĐXH - Bếp nướng điện là sản phẩm hiện đại, vô cùng tiện dụng, lại thiết kế nhỏ gọn như là bếp điện từ hay bếp hồng ngoại giúp bạn có thể dễ dàng di chuyển theo những địa điểm mà bạn mong muốn.
Gió mùa về, nhà nào cũng nên có nồi canh này: Vừa là 'thuốc bổ' tăng đề kháng, vừa thơm ngon đến giọt cuối cùng
Ăn - 1 ngày trướcTrời chuyển lạnh cũng là lúc virus gây bệnh hoành hành. Thay vì đợi ốm mới uống thuốc, các mẹ hãy chủ động bảo vệ gia đình bằng đường ăn uống. Chỉ cần một nồi canh gà hầm nấm hương nóng hổi, ngọt lừ, không chỉ trôi cơm mà còn là tấm khiên vững chắc tăng cường miễn dịch cho cả nhà.
Tôm Phụng Vĩ Xốt Cà Phê Muối: Bản giao hoà giữa ẩm thực Quảng Đông và văn hóa cà phê Việt
Ăn - 1 ngày trướcNgày 10/12 vừa qua, Dim Tu Tac tiếp tục gây ấn tượng khi ra mắt một sáng tạo hoàn toàn mới: Tôm Phụng Vĩ Xốt Cà Phê Muối, một sự kết hợp được xem là táo bạo, nhưng lại hòa quyện đầy tinh tế rất đáng mong chờ.
Từng bị coi là 'thảm họa ẩm thực', một món ăn Việt bất ngờ lội ngược dòng lọt top 50 ngon nhất thế giới
Ăn - 1 ngày trướcChỉ trong chưa đầy một năm, món ăn Việt Nam từng bị Taste Atlas xếp vào nhóm tệ nhất bất ngờ xuất hiện trong danh sách ngon nhất thế giới.
Thức uống tốt cho mẹ bầu và em bé
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Dưới đây là một số loại nước uống an toàn, tốt cho sức khỏe mà mẹ bầu có thể an tâm tiêu thụ trong thai kỳ.
Xù xì bên ngoài nhưng củ này “quý như sâm”, tốt cho đường huyết, chế biến được nhiều món ngon ngày lạnh
ĂnGĐXH – Dù hình dáng xù xì, nhưng loại củ dân dã này không chỉ ngon miệng mà còn có giá trị bổ dưỡng như nhân sâm. Những món ăn được chế biến từ củ này rất tốt cho tim mạch, tiêu hóa và đặc biệt là đường huyết.


