Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
63 bàn tiệc cưới của Tiên Nguyễn gây choáng với toàn món nhà giàu
Ăn - 9 giờ trướcGiữa không gian xa hoa của một trong những trung tâm tiệc cưới sang trọng nhất TP.HCM, thực đơn đám cưới của Tiên Nguyễn đã khiến quan khách không khỏi choáng ngợp.
Tôi đã giảm cân từ 60kg xuống còn 48kg một cách tình cờ và phát hiện ra một cách ăn uống tuyệt vời để giảm cân
Ăn - 16 giờ trướcCuối cùng tôi cũng hiểu rằng thay đổi thói quen ăn uống hiệu quả hơn nhiều so với việc ăn kiêng khắc nghiệt.
Bị cảm cúm nên kiêng ăn gì? 4 thực phẩm ăn trong thời gian này càng lâu khỏi bệnh
Ăn - 19 giờ trướcGĐXH - Một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch và giúp cơ thể chống lại virus cúm. Vậy người bị cảm cúm kiêng ăn gì?
Một loài vật trong truyền thuyết Việt Nam có thật ngoài đời, nay thành đặc sản đắt đỏ
Ăn - 22 giờ trướcTưởng chừng chỉ là hình ảnh bước ra từ truyền thuyết, loài vật đặc biệt này lại đang hiện diện ngoài đời thật và gắn với danh xưng "đặc sản kén người thưởng thức".
Cà rốt kỵ với những thực phẩm nào?
Mẹo nấu nướng - 1 ngày trướcGĐXH - Cà rốt là loại thực phẩm giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, sự kết hợp không đúng cách giữa cà rốt và một số thực phẩm khác có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng hoặc thậm chí gây hại cho sức khỏe.
Món hấp mẹ làm đã 'hạ gục' cả nhà tôi bởi không ngờ sự kết hợp 2 nguyên liệu đó lại ngon tuyệt vời thế
Ăn - 1 ngày trướcNếu bạn đang muốn thử một món mới cho gia đình, nhất định phải thử sự kết hợp này, tôi đảm bảo bạn sẽ thích hương vị tươi mát và thơm ngon của nó!
Loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông
Mẹo nấu nướng - 1 ngày trướcGĐXH - Trong mùa đông, khi ánh sáng mặt trời hạn chế, việc cung cấp đủ vitamin D cho cơ thể trở nên khó khăn hơn. Để đảm bảo đủ dưỡng chất này, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D là giải pháp hiệu quả.
Đặc sản 'ăn chơi' vị ngon lạ ở Hưng Yên, khách ở xa có tiền cũng khó mua
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcThường xuất hiện trong mâm cỗ vào các dịp giỗ chạp, cưới hỏi hay ngày Tết ở Hưng Yên, món đặc sản này không chỉ gây ấn tượng về hình thức mà còn hấp dẫn bởi hương vị lạ miệng, thơm ngon.
Lý do ăn khoai lang vào bữa sáng hại nhiều hơn lợi
Ăn - 1 ngày trướcNgoài khoai lang, còn có nhiều thực phẩm quen thuộc khác được các chuyên gia khuyên tránh sử dụng vào bữa sáng.
Món ngon ngày lạnh: Thanh nhiệt, mát gan, bổ mắt với món rau “báu vật” của mùa đông
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH – Loại rau này được xem là “báu vật mùa đông” nhờ chứa nhiều dưỡng chất giúp thanh nhiệt, mát gan, tốt cho mắt. Với cách chế biến đơn giản dưới đây, bạn có thể làm nên những món ngon ngày lạnh từ loại rau dại quen thuộc.
10 món dân dã 'hao cơm' nhà Tăng Thanh Hà khiến chị em vừa thích thú, vừa nể phục
Mẹo nấu nướngGĐXH - Tăng Thanh Hà chuộng làm các món dân dã như tép rang khế, cá nục kho, ba rọi cháy cạnh... vừa đưa cơm, vừa không tốn quá nhiều thời gian sơ chế, nấu nướng.


