Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
Loại rau được thế giới tôn vinh, có khả năng hỗ trợ phòng ung thư, bán giá rẻ như cho ở chợ Việt, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 8 giờ trướcGĐXH - Ở chợ quê, bó cải xoong xanh mướt chỉ vài nghìn đồng, nhưng trong bảng xếp hạng dinh dưỡng của Tổ chức CDC (Hoa Kỳ), loại rau này từng đứng đầu danh sách siêu thực phẩm bổ dưỡng nhất hành tinh, vượt xa cả cải kale hay rau chân vịt.
Cách ngâm hoa đu đủ đực với mật ong để trị ho, viêm họng
Ăn - 17 giờ trướcHoa đu đủ đực ngâm mật ong là bài thuốc dân gian để trị ho, viêm họng hiệu nghiệm, lành tính.
Thứ rau mùa đông giúp xương khớp khỏe mạnh, nấu vài phút là có món ngon ấm bụng, bổ dưỡng trời lạnh
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH – Đây là loại rau có nhiều vào mùa đông được ví là “thần dược tự nhiên” giúp tăng cường sức khỏe xương khớp. Chỉ cần vài phút chế biến, bạn đã có ngay những món ăn nóng hổi, thơm ngon và bổ dưỡng cho cả gia đình dưới đây.
Bất ngờ với loại củ hỗ trợ người bị gan nhiễm mỡ, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Việc thường xuyên bổ sung những loại rau củ này vào chế độ ăn uống cân bằng là một phương pháp tự nhiên để tăng cường chức năng gan và sức khỏe tổng thể.
Thực đơn tiệc cưới phong cách Á - Âu của Quỳnh Châu
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Á hậu Quỳnh Châu và ông xã Ngọc Phát đãi khách mời tiệc cưới mang phong cách Á - Âu trong hôm hôn lễ tối 26/10.
"Bảo bối" khỏe đẹp của phụ nữ Hàn: Công thức nước uống "thần tốc" vừa chống nắng, đẹp da lại nâng cao hệ miễn dịch
Ăn - 1 ngày trướcHôm nay, chúng ta hãy cùng làm món đồ uống mà những người phụ nữ Hàn Quốc đang áp dụng để chăm sóc sức khỏe và làn da
Loại củ hỗ trợ dinh dưỡng cho người bị gan nhiễm mỡ bán đầy siêu thị Việt, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Một số loại rau củ quả còn chứa các dưỡng chất đặc hiệu giúp bảo vệ sức khỏe gan, giảm thiểu tích tụ mỡ và phục hồi tổn thương gan. Việc thường xuyên bổ sung những loại rau củ này vào chế độ ăn uống cân bằng là một phương pháp tự nhiên để tăng cường chức năng gan và sức khỏe tổng thể.
Ăn healthy lại tốt cho sức khỏe, đĩa rau đậm đà mà vẫn gọn eo: Cách làm cải thảo non sốt tỏi siêu hấp dẫn
Ăn - 1 ngày trướcMột đĩa cải thảo non ngọt mát, miến konjac dai nhẹ thấm sốt tỏi cay thơm. Món ăn ít dầu, no lâu, không sợ tăng cân, làm nhanh trong mười phút.
Mẹo làm ngao sạch cát nhanh nhất
Ăn - 2 ngày trướcNếu bạn muốn làm sạch ngao nhanh nhưng vẫn tươi lâu, hãy thử dùng nước vo gạo – bí quyết dân gian được nhiều bà nội trợ ưa chuộng.
Mâm cơm mùa thu thơm ngọt: 4 món đơn giản mà "chạm vị" nhà, ai ăn cũng khen ngon
Ăn - 2 ngày trướcKhông cần cầu kỳ, chỉ với vài nguyên liệu quen thuộc, bạn đã có thể chuẩn bị một mâm cơm mùa thu đủ sắc – hương – vị. Từ món tôm nhồi ớt chuông rực rỡ đến nồi sườn hầm hạt dẻ ngọt thơm, mỗi món đều mang chút ấm áp dịu dàng như tiết trời tháng 10.
Loại thịt là thuốc bổ tự nhiên giúp bổ thận, chống già hiệu quả, đem làm ngay hai món siêu dễ làm này
ĂnGĐXH - Không chỉ là món ngon quen thuộc trong bữa cơm Việt, loại thịt này còn được xem là thuốc bổ tự nhiên, dưỡng thận và làm chậm quá trình lão hóa nếu ăn đều đặn mỗi tuần.


