Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
Bí quyết chọn rau ăn lẩu mắm chuẩn vị miền Tây, giúp cân bằng dinh dưỡng
Ăn - 9 giờ trướcGĐXH - Lẩu mắm - món ăn trứ danh của miền Tây sẽ kém ngon nếu bạn không chọn được các loại rau ăn kèm phù hợp. Các loại rau ăn lẩu mắm giúp chống ngán, bổ sung chất xơ và cân bằng dinh dưỡng.
Để có một nồi lẩu gà lá giang tròn vị và giàu giá trị dinh dưỡng, hãy ăn cùng loại rau sau
Ăn - 15 giờ trướcGĐXH - Lẩu gà lá giang là món ăn dân dã được yêu thích nhờ hương vị chua thanh, cay nhẹ đặc trưng và vị ngọt tự nhiên từ thịt gà. Để có một nồi lẩu tròn vị và giàu giá trị dinh dưỡng, việc lựa chọn rau ăn kèm đóng vai trò rất quan trọng.
Rau cải xanh 'kỵ' gì, những người sau không nên ăn cải xanh
Ăn - 18 giờ trướcGĐXH - Rau cải xanh thường được bổ sung trong một số các thực đơn ăn uống hằng ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng nên sử dụng loại rau này.
Loại thức uống được coi trọng uống hằng ngày này nhưng ai không nên dùng
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Mật ong chanh gừng là thức uống được nhiều người yêu thích nhờ hương vị dễ chịu và khả năng tăng cường sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng an toàn.
Nhóm người nên cân nhắc việc ăn ổi, để tránh khiến cơ thể gặp rắc rối không mong muốn
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Không phải ai cũng có thể ăn ổi một cách thoải mái, bởi trong một số trường hợp, loại quả này có thể gây ra những tác động ngược lại, ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không sử dụng đúng cách.
Loại thức uống giảm chứng ợ nóng, hỗ trợ tiêu hóa thiệu quả
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt, việc lựa chọn những loại thức uống phù hợp cũng có thể giúp làm dịu triệu chứng, giảm cảm giác nóng rát vùng ngực và hỗ trợ tiêu hóa.
Loại củ hỗ trợ giảm nguy cơ mắc ung thư, duy trì huyết áp ổn định, nhất định phải ăn vào mùa này
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Với những lợi ích sức khỏe đa dạng từ việc tăng cường miễn dịch, bảo vệ tim mạch đến hỗ trợ giảm nguy cơ mắc ung thư, củ cải trắng xứng đáng được mệnh danh là "thực phẩm vàng" nên có trong thực đơn gia đình bạn.
Tôi đã uống 'nước thần kỳ' này liên tục 3 ngày và thấy cổ họng dễ chịu, thoải mái hơn nữa còn giúp đẹp da
Ăn - 2 ngày trướcChúng tôi chia sẻ với các bạn công thức làm món "báu vật giúp dịu cổ họng" này. Nguyên liệu rất đơn giản, cách làm lại cực kỳ dễ dàng, và bạn có thể học ngay lập tức!
5 công thức nấu bữa sáng ấn tượng lại dễ làm, tươi ngon, bổ dưỡng sẽ khiến cả nhà sẽ mê mẩn cho mà xem!
Ăn - 2 ngày trướcĐây là 5 công thức nấu bữa sáng đơn giản mà ngon miệng sẽ khiến bạn yêu thích chỉ sau một lần nếm thử! Chúng tươi ngon, bổ dưỡng, dễ làm và cả gia đình sẽ mê mẩn!
Mì ramen vỉa hè: Đặc sản Nhật Bản hút khách giữa mùa đông Hà Nội có gì đặc biệt?
Ăn - 3 ngày trướcGĐXH – Với giá chỉ 59.000 đồng, thực khách sẽ được thưởng thức hương vị độc đáo và hấp dẫn của món mì ramen đang hot hiện nay. Đặc sản Nhật Bản nóng hổi giữa tiết trời lạnh này có gì đặc biệt mà hút các tín đồ ẩm thực?
10 món dân dã 'hao cơm' nhà Tăng Thanh Hà khiến chị em vừa thích thú, vừa nể phục
Mẹo nấu nướngGĐXH - Tăng Thanh Hà chuộng làm các món dân dã như tép rang khế, cá nục kho, ba rọi cháy cạnh... vừa đưa cơm, vừa không tốn quá nhiều thời gian sơ chế, nấu nướng.


