Đến làng Bát Tràng nghe người nghệ nhân hướng dẫn cách làm các món ăn trên mâm cỗ thắp hương truyền thống
GiadinhNet - Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm là một trong số những nghệ nhân giữ được bí quyết nấu mâm cỗ truyền thống. Nhiều khách du lịch tìm về địa chỉ nhà cô chỉ để được thưởng thức một bữa ăn mang hương vị truyền thống Hà Nội xưa.
Mâm cỗ Hà Nội xưa - Gìn giữ hương vị ẩm thực
Nấu mâm cỗ tuy không khó nhưng không hề dễ dàng. Trước khi trở thành nghệ nhân ẩm thực, cô Nguyễn Thị Lâm vốn là con dâu Hà Nội. Là tiểu thư của một gia đình khá giả ở phố cổ, sau này lại làm dâu trong gia đình có truyền thống, văn hoá xưa nên những giá trị tinh tuý của ẩm thực được bà tiếp nhận, gìn giữ và phát triển. Qua bàn tay bà Lâm, những nguyên liệu tưởng chừng đơn giản nhất, bình dị nhất cũng trở thành món ăn cầu kỳ, ngon miệng hơn trên mâm cơm.

Nghệ nhân Nguyễn Thị Lâm
Với bà, nấu ăn đã trở thành một niềm đam mê bất tận. Căn bếp trở thành sân khấu nơi người nghệ nhân trình diễn những buổi biểu diễn của mình. Bà kể, những món ăn truyền thống trên mâm cỗ thường phải chuẩn bị nấu nướng rất cầu kỳ, nguyên liệu có thể dùng từ những loại bình dị, gần gũi với đời sống hằng ngày nhưng nhất định phải tươi mới. Có những nguyên lệu đặc biệt, cần phải đặt mua ở những vùng nguyên liệu tươi thì mới có thể nấu ra mâm cỗ chất lượng. Trong những bữa cơm hàng ngày, bà vẫn thường đích thân xuống bếp chuẩn bị những mâm cơm theo phong cách truyền thống cho cả gia đình. Với bà, đó là cách để giữ gìn truyền thống và để con cháu tiếp nối những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Bà Lâm chia sẻ: "Các món ăn trong bữa cơm cổ truyền rất cầu kỳ nhưng tinh tế. Phải thật sự để tâm vào những món ăn, thổi hồn cho các nguyên liệu mới có thể làm ra món ăn có hương vị ấn tượng khiến người ta ăn một lần khó quên".

Những món ăn tưởng chừng đơn giản nhưng lại được chế biến rất cầu kỳ
Với những ai đã từng được thưởng thức bữa cơm truyền thống do chính bà Lâm chuẩn bị chắc chắn không thể quên được hương vị vừa giản dị, vừa quen thuộc gần gũi nhưng cũng rất đậm đà. Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng chuẩn mực mà hiếm có nhà hàng, quán ăn nào có thể chế biến đạt đúng độ "ngon" ấy. Bà kể, trong mâm cỗ xưa, những nguyên liệu tưởng đơn giản như muối, đường, nước mắm,…nếu biết tỷ lệ chuẩn và lựa chọn phù hợp cho từng món ăn sẽ làm nên hương vị rất đậm đà.
Mâm cỗ thắp hương truyền thống có gì?
Theo bà Lâm, trong quan niệm của người làng Bát Tràng, mâm cỗ thường được gọi là cỗ bát trân gồm có 6 bát và 8 đĩa thể hiện mong cầu tài lộc, thịnh vượng cho gia chủ. Với những tầng lớp gia đình bình dân, trong mâm cỗ thường có 4 bát và 4 đĩa thể hiện sự cảm tạ tứ phương và trời đất.
Trên mâm cỗ truyền thống, những món ăn quen thuộc lúc nào cũng có như xôi, gà luộc, nem, thịt luộc,… Các món xào có thể linh hoạt thay đổi theo mùa và theo khẩu vị của gia đình. Đặc biệt, với người làng Bát Tràng không thể thiếu món canh măng trong mâm cỗ. Nghệ nhân chia sẻ: "Canh măng đặc biệt phải có bí quyết riêng để làm mới đảm bảo thơm ngon được, chẳng hạn như việc luộc măng bằng nước mưa mới giúp nước canh trong vắt mà vẫn giữ được vị ngọt".

Mâm cỗ còn thể hiện tâm ý người chuẩn bị
Nem cũng là món phổ biến nhưng lại đòi hỏi người nấu chuẩn bị đầy đủ nguyên liệu và cầu kỳ trong chế biến. Bí quyết để chiếc nem được giòn rụm, phần nhân không ngấm dầu đó là các phần củ quả sau khi bào không được trộn tươi với phần nhân mà phải chần qua với nước sôi, sau đó mang đi vắt kiệt nước rồi mới mang đi trộn. Hay như món xào, món giò chả cũng đòi hỏi phải thật sự để tâm, yêu thích hương vị với từng món ăn mới có thể làm cho ngon, cho đúng được.
Trên mâm cỗ xưa mà bà Lâm chuẩn bị, nhiều người ấn tượng nhất với hương vị món xôi vò nức tiếng mà cô nấu. Hạt nếp được bà chắt chiu lựa chọn loại hảo hạng nhất, ngâm với nước trong thời gian kỹ khi đồ lên canh chuẩn thời gian mới cho ra từng nắm xôi dẻo, mềm. Đặc biệt, xôi vò bà Lâm có một hương thơm nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn, như gợi cho người ta về ký ức của Hà Nội những ngày bao cấp, những gói xôi nắm cơm vừng là niềm hạnh phúc nhỏ bé.

Món canh măng đặc trưng
Một điều mà bà Lâm rất trăn trở là một mai sau sẽ không còn người nối dõi gìn giữ tinh tuý hương vị mâm cỗ truyền thống. Vì vậy, trong những ngày thường, bà truyền dạy lại cho con cái trong nhà cách chế biến, cách bày biện. Bà sẵn sàng bỏ ra 3 tiếng để làm bát chim hầm, bên trong chú chim nhồi đầy ắp cốm mùa thu, hạt sen, nấm hương, ý dĩ thơm phức hay sẵn sàng dành 6 tiếng quấy không ngơi tay được nồi chè kho thơm lừng, để đến 15 hôm vẫn không hỏng.
Chính vì cái nhẫn nại, cái khéo léo ấy mà chẳng người con nào có thể quên đi được hương vị hấp dẫn của những món ăn quê hương. Với bà Lâm, mâm cỗ là mâm cơm, bữa ăn hàng ngày, nhưng cũng là mâm cơm đoàn viên, đoàn tụ người thân. Trên mâm cơm là tinh tuý ẩm thực, cũng chính là hồn cốt quê hương mong muốn con cháu gìn giữ về sau.
Những món ăn mùa đông thơm ngon bổ dưỡng nhất định phải có trên mâm cơm gia đình
Ăn - 7 phút trướcGĐXH - Khi tiết trời se lạnh, không gì tuyệt vời hơn việc quây quần bên mâm cơm với bát cháo nóng hổi hay những món ăn dân dã. Mỗi món ăn đều mang theo hương vị quen thuộc, giúp xua tan giá rét.
Loại quả bé tí nhiều người tưởng vô dụng lại tốt cho sức khỏe tim mạch và hỗ trợ làm đẹp da
Ăn - 2 giờ trướcGĐXH - Với thành phần dinh dưỡng phong phú, từ quả, lá đến hạt của loại quả này đều mang lại những lợi ích sức khỏe không ngờ.
4 loại cá ngon nhất lúc này dùng nấu 4 món ăn cực thỏa mãn vị giác lại tốt để bồi bổ sức khỏe
Ăn - 7 giờ trước4 loại cá vừa bổ dưỡng, vừa ngon, và quan trọng nhất là giá cả phải chăng - hoàn hảo để thưởng thức khi những đợt gió mùa tràn về.
Loại củ tốt cho tiêu hóa và đường huyết bán đầy chợ Việt mùa đông, làm kiểu này là có ngay món ngon 'gây nghiện'
Ăn - 8 giờ trướcGĐXH - Không chỉ ngon miệng, củ này còn được xem là thực phẩm tốt cho tiêu hóa và đường huyết, đặc biệt phù hợp với người tiểu đường. Vào ngày đông, làm kiểu này là có ngay món ngon “gây nghiện”.
Mâm cơm gia đình dễ làm, giàu dinh dưỡng, cực thơm ngon
Ăn - 10 giờ trướcGĐXH - Mâm cơm gia đình dễ làm dưới đây sẽ giúp bạn có ngay những món ngon, giàu dinh dưỡng để chiêu đãi gia đình mỗi ngày.
Trứng gà màu trắng và màu nâu loại nào tốt hơn?
Ăn - 12 giờ trướcNhiều người chọn trứng gà vỏ nâu vì tin rằng loại này tốt hơn so với trứng gà vỏ trắng, liệu có sự khác biệt về chất lượng dinh dưỡng giữa hai loại trứng này?
Sườn nướng chuẩn nhà hàng tại gia: Bí quyết mềm mọng, thơm lừng chỉ với nồi chiên hơi nước
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Sườn nướng là "món ruột" của rất nhiều gia đình, nhưng để làm ra miếng sườn mềm tan, đậm vị và không bị khô dai thì không phải ai cũng nắm được bí quyết. Mẹ đảm Thanh Huệ dưới đây chia sẻ một công thức làm món sườn nướng lạ miệng, thơm ngon ngày lạnh.
Món ngon dân dã mùa đông miền Bắc đậm đà hương vị quê hương
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Mùa đông miền Bắc không chỉ mang đến cái lạnh đặc trưng mà còn gợi nhớ đến những món ăn dân dã, bình dị nhưng đầy hấp dẫn. Hãy khám phá món ngon dân dã mùa đông miền Bắc khi trời trở lạnh sau.
Cách làm gân, vó bò ngâm chua ngọt cực ngon
Ăn - 1 ngày trướcChỉ cần vài nguyên liệu quen thuộc, bạn đã có thể chế biến món gân bò, vó bò ngâm chua ngọt giòn sần sật, thơm ngon, để tủ lạnh ăn dần không ngán.
Top món cháo nên ăn trong mùa đông để giữ ấm cơ thể
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Cháo là món ăn thông dụng trong cuộc sống, dễ chế biến, dễ tiêu hóa, rất phù hợp với trẻ em, người già và người ốm. Tuy nhiên, trong mùa đông việc dùng loại cháo nào cho phù hợp là điều không phải ai cũng biết.
10 món dân dã 'hao cơm' nhà Tăng Thanh Hà khiến chị em vừa thích thú, vừa nể phục
Mẹo nấu nướngGĐXH - Tăng Thanh Hà chuộng làm các món dân dã như tép rang khế, cá nục kho, ba rọi cháy cạnh... vừa đưa cơm, vừa không tốn quá nhiều thời gian sơ chế, nấu nướng.


