Hà Nội
23°C / 22-25°C

Dùng nước uống thảo dược phòng bệnh, nâng cao sức đề kháng mùa dịch có những kiêng kị sau

Thứ sáu, 15:16 31/07/2020 | Sống khỏe

GiadinhNet – Thời tiết nắng nóng khiến cơ thể khó chịu nên nhu cầu bổ sung nước uống giải nhiệt tăng cao. Nước uống từ các cây cỏ thảo dược đều tốt, nâng cao sức đề kháng cho sức khỏe... nhưng có những kiêng kị cần phải biết.


Một số kiêng kị và tránh lạm dụng trong Đông y

Nhiều loại cây cỏ, thảo dược quanh nhà được dùng làm nước uống dân gian bổ dưỡng cho sức khỏe. Theo nghiên cứu hiện đại, các cây cỏ này đều có tác dụng giải nhiệt, kháng khuẩn, tiêu viêm, nâng cao sức đề kháng… ở các mức độ khác nhau, nhất là ở nông thôn.

Lý do cây cỏ được dùng làm nước giải khát trong dân gian là nó có lợi cho sức khỏe, không chứa hóa chất độc hại, rẻ tiền, cơ thể rất dễ chấp nhận. Thông dụng nhất là nước chè xanh, nước nụ/lá vối, nhân trần, la hán, nước chó đẻ răng cưa, rau má, chè vằng, nước mía, nước cỏ ngọt, nước râu ngô, nước cúc hoa, nước hoa hòe, nước quả dứa dại, nước mạch môn, nước đậu đen sao cháy, nước đủ các loại đậu, nước khổ qua, nước bí đao...

Tùy từng loại còn có các tác dụng riêng biệt như nước hoa cúc làm hạ huyết áp, nước hoa hòe làm bền vững thành mạch máu, nước râu ngô và dứa dại lợi tiểu và làm tan sỏi đường tiết niệu, nước mạch môn, rau má và đậu đen bảo hộ tế bào gan, nước nụ vối kích thích tiêu hóa... Có thể dùng độc vị, hoặc phối vài vị thành trà tam bảo, ngũ bảo, bát bảo rất thơm ngon, hấp dẫn, tăng hiệu quả thanh nhiệt, giải độc, mát gan, nâng cao sức khỏe... mỗi mùa dịch bệnh.

Cách dùng thảo dược phòng bệnh, nâng cao sức đề kháng  - Ảnh 2.

Nước nhân trần. Ảnh minh họa.


Y học hiện đại cũng có ăn kiêng (như người bị bệnh xơ gan kiêng ăn dầu, mỡ, bia rượu; người bị viêm loét dạ dày kiêng đồ cay chua; người bị tăng huyết áp kiêng ăn nhiều muối...).

Y học cổ truyền cũng có nhiều kiêng kị để nước uống, đồ ăn có tác dụng tốt hơn. Những kiêng kị tùy đặc điểm, tính chất thể bệnh, thể chất tuổi giới, mùa và thời tiết... mà kiêng kỵ cho hợp lý. Cơ bản là để có sức khỏe tốt cần giữ được cân bằng âm dương, hàn nhiệt. Nếu mất cân bằng sẽ gây bệnh tật cho cơ thể.

Dù là nước, thực phẩm cần chú ý 2 kiêng kị chính: Kiêng kỵ theo nghĩa hẹp là chỉ khi bị bệnh thì nên ăn kiêng loại thức ăn nào; Kiêng kị theo nghĩa rộng là ngoài kiêng ăn theo bệnh tật còn phải kiêng ăn theo tuổi tác, thể chất, khu vực sinh sống, điều kiện thời tiết… thì thảo dược mới phát huy tối đa hiệu quả cho sức khoẻ.

Cách dùng thảo dược phòng bệnh, nâng cao sức đề kháng  - Ảnh 3.

Nước mía. Ảnh minh họa.


- Không nên dùng lâu một loại nước mát (kể cả thực phẩm) vì dù bổ dưỡng cũng ảnh hưởng không tốt cho cơ thể.

- Không nên uống các loại nước mát quá nhiều vào buổi tối.

- Nếu thể chất thuộc hàn không nên dùng các loại thảo dược thanh nhiệt sẽ rất nguy hiểm, có thể gây tiêu chảy, mất tân dịch, chân âm hao tổn…

- Liều lượng vừa phải, tránh lạm dụng quá mức, đặc biệt đối với trẻ em, người già và những người tỳ vị hư yếu dễ bị lạnh bụng, đi lỏng. Nếu dùng cam thảo cho dễ uống thì tuyệt đối không dùng quá nhiều, thông thường mỗi ấm trà chỉ cho vài ba lát là dược.

- Người có bệnh huyết áp, tiểu đường, thận, bệnh lao phổi... hoặc phụ nữ đang có thai, nếu dùng hàng ngày, liên tục, phải hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

- Người mắc một số bệnh mãn tính không lạm dụng nước mát, bởi ngoài công dụng giải khát, làm mát phế, vị, lợi tiểu, hỗ trợ hạ nhiệt, hạ áp, an thần, dễ chịu... nó có thể tương tác với một số tân dược làm giảm tác dụng của thuốc chính. Hoặc dùng nhiều, dùng lâu dài thuốc có chất lợi tiểu có thể làm mất cân bằng điện giải, tăng đào thải, kém hấp thu một số vi chất cần thiết cho cơ thể như Ca, K…

- Sau khi ăn đồ sống lạnh thì nên giảm lượng các loại nước uống này để tránh gây rối loạn tiêu hóa.

- Tốt nhất là nên mua đồ tươi về nấu nước uống, hoặc phơi sấy khô, bảo quản cẩn thận để dùng dần. Tránh mùa hàng bị ẩm mốc, để quá lâu vì đã mất hoạt chất có lợi.

Cách dùng thảo dược phòng bệnh, nâng cao sức đề kháng  - Ảnh 4.

Rất nhiều thảo dược quanh ta được dùng làm nước uống thơm ngon. Ảnh minh họa.


- Khi dùng nước uống thảo dược, kể cả dùng thuốc Đông y, món ăn dược thiện... cần kiêng ăn quá no, quá nhiều và không nên dùng khi đói.

- Kiêng ăn thiên lệch (không nên ăn quá nhiều một thứ). Kiêng các thức ăn biến chất, thiếu vệ sinh.

- Kiêng phối hợp thực phẩm với thực phẩm (như cá diếc kỵ gan lợn và kinh giới, thịt gà kỵ mận, thịt dê kỵ dấm và bí đỏ...). Hoặc kiêng khi phối hợp thuốc và thực phẩm (như dùng nước thảo dược có Thục địa thì kiêng ăn cà rốt, hành và hẹ; Uống nước có cam thảo thì kiêng ăn rau cải; Uống thuốc có Thiên môn thì kiêng ăn cá chép...).

- Rễ cỏ tranh có tính hàn, chủ trị các chứng như chảy máu cam, tiểu ra máu, bí tiểu... Nhưng người hư hỏa, phụ nữ mang thai không nên dùng.

- Nước lá dứa uống quá nhiều hằng ngày có thể gây hạ đường huyết;

- Cây thuốc dòi (bọ mắm) rất tốt chữa tiêu đờm, chữa ho, viêm họng/ phế quản, ho khan, tiêu viêm, thông tiểu, thông sữa… không dùng nhiều, đặc biệt phụ nữ có thai không nên dùng vì dễ gây sảy thai.

- Cây mía lau rất tốt để thanh nhiệt, hạ khí, trợ tỳ, kiện vị, tiêu đàm, trừ phiền, giải độc rượu, giải được các sức nóng của thuốc, họng sưng đau, hạ đường huyết, tân dịch bất túc, táo bón... Nhưng người ho do phong hàn (ho kèm đờm màu trắng) thì không nên dùng. Còn tuyệt đối tránh mía mốc, mía có mùi rượu vì ăn/uống có thể bị ngộ độc.

- Cây lá dứa dứa thơm (lá nếp) có thể ức chế tế bào ung thư vú. Nhưng dùng lượng lớn lá dứa hằng ngày có thể gây hạ đường huyết.

Ngoài những kiêng kị trên, còn có những kiêng kị theo thời tiết, bệnh, tuổi, thể chất... trong ăn uống hàng ngày như sau:

- Kiêng kị theo thời tiết: Mùa hạ dương khí vượng thịnh, thời tiết nóng bức nên kiêng các món tính nhiệt như thịt chó, thịt dê, ớt, hạt tiêu, gừng, quế, hồi...; Mùa đông lạnh giá kiêng các thức ăn có tính lạnh như cua, ốc, dưa hấu, dưa chuột, trai, hến...

- Kiêng kị theo thể chất: Người thể chất nhiệt kiêng các thức ăn quá cay nóng. Người thể hàn kiêng các thức ăn quá lạnh. Người đàm trệ kiêng đồ ăn thức uống quá béo bổ...

- Kiêng kị theo tuổi: Trẻ em nên kiêng đồ ăn thức uống sống lạnh vì dễ gây thương tổn tỳ vị, người già nên kiêng ăn thức ăn quá béo, quá ngọt hoặc quá mặn...

- Kiêng kị theo giới: Phụ nữ có thai nên kiêng các thức ăn có tính chất quá cay nóng, dễ kích thích hoặc quá sống lạnh, phụ nữ sau khi sinh con nên kiêng các thức ăn có tính lạnh...

- Kiêng kị theo bệnh: Người bị viêm loét dạ dày tá tràng và viêm đại tràng mạn tính thể Tỳ vị hư hàn nên kiêng ăn đồ sống lạnh; Người bị liệt dương thể âm hư, người hay bị mụn nhọt nên kiêng các thực phẩm có tính cay nóng như thịt chó, thịt dê, gừng, tỏi, rượu trắng...;

Ths. BS Hoàng Khánh Toàn




Bình luận (0)
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Đau bụng bất thường, cụ bà 80 tuổi phát hiện mắc u nang quái buồng trứng

Đau bụng bất thường, cụ bà 80 tuổi phát hiện mắc u nang quái buồng trứng

Y tế - 5 giờ trước

Nhập viện trong tình trạng đau bụng âm ỉ, kéo dài, cụ bà 80 tuổi ở Quảng Ninh kiểm tra sức khỏe và phát hiện có khối u nang buồng trứng phải cần can thiệp sớm để tránh nguy cơ chèn ép và biến chứng.

Cách ăn bánh mì sáng giúp ngon miệng và không tăng cân

Cách ăn bánh mì sáng giúp ngon miệng và không tăng cân

Bệnh thường gặp - 7 giờ trước

GĐXH - Việc thường xuyên ăn bánh mì trắng vào bữa sáng sẽ làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể, gây ra các triệu chứng của bệnh tim mạch, béo phì...

7 thực phẩm bảo quản lâu trong tủ lạnh cực hại sức khỏe không phải ai cũng biết

7 thực phẩm bảo quản lâu trong tủ lạnh cực hại sức khỏe không phải ai cũng biết

Sống khỏe - 9 giờ trước

Tủ lạnh là công cụ đắc lực giúp kéo dài tuổi thọ thực phẩm, nhưng không phải mọi thứ đều nên được giữ trong đó quá lâu. Việc bảo quản sai cách hoặc để quá hạn không chỉ làm giảm chất lượng, thay đổi hương vị mà còn có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây hại cho sức khỏe.

Thẻ BHYT - 'lá chắn' còn bỏ quên ở nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thẻ BHYT - 'lá chắn' còn bỏ quên ở nhiều vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Y tế - 12 giờ trước

GĐXH - Dù là “lá chắn” quan trọng giúp người bệnh giảm chi phí điều trị, đặc biệt với các bệnh mạn tính như lao, nhưng thẻ BHYT vẫn chưa đến được với nhiều người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Những rào cản về kinh tế, thông tin và thói quen khiến chính sách an sinh này chưa phát huy trọn vẹn vai trò bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Nữ điều dưỡng 28 tuổi tử vong sau cơn đau ngực

Nữ điều dưỡng 28 tuổi tử vong sau cơn đau ngực

Y tế - 16 giờ trước

Sau cơn đau tức ngực, cô gái 28 tuổi được đưa vào cấp cứu ngay nhưng các bác sĩ trở tay không kịp. Bệnh nhân diễn tiến nguy kịch và tử vong.

Ăn khoai cả vỏ bổ dưỡng hơn nhưng một nhóm người nên tránh xa

Ăn khoai cả vỏ bổ dưỡng hơn nhưng một nhóm người nên tránh xa

Sống khỏe - 18 giờ trước

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, việc ăn khoai cả vỏ giúp cơ thể hấp thụ nhiều hơn 20-30% dưỡng chất so với chỉ ăn phần thịt khoai.

Việt Nam có thứ bột trắng tinh, nấu gì cũng ngon lại bổ dưỡng chẳng kém nhân sâm

Việt Nam có thứ bột trắng tinh, nấu gì cũng ngon lại bổ dưỡng chẳng kém nhân sâm

Sống khỏe - 19 giờ trước

Bột năng là một nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, nổi tiếng với khả năng tạo độ sánh và dẻo dai cho nhiều món ăn. Tuy nhiên, ít người biết rằng loại bột trắng mịn này còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

Từ vụ bé 8 tuổi qua đời vì ung thư thận: 5 thói quen ăn uống tàn phá thận, người Việt nhất định phải tránh

Từ vụ bé 8 tuổi qua đời vì ung thư thận: 5 thói quen ăn uống tàn phá thận, người Việt nhất định phải tránh

Bệnh thường gặp - 19 giờ trước

GĐXH - Cô bé mất chỉ 30 ngày sau khi nhập viện vì ung thư thận. Người cha ôm thi thể con, bật khóc nghẹn ngào: “Tất cả là lỗi của tôi!”.

Điều gì xảy ra với cơ thể khi bạn uống nước cam hằng ngày trong 2 tháng?

Điều gì xảy ra với cơ thể khi bạn uống nước cam hằng ngày trong 2 tháng?

Sống khỏe - 1 ngày trước

Một nghiên cứu mới chỉ ra rằng uống khoảng 500ml nước cam nguyên chất mỗi ngày trong hai tháng có thể làm thay đổi hoạt động của hàng nghìn gene trong tế bào miễn dịch.

3 thói quen giúp hạ đường huyết rất đáng học hỏi của người phụ nữ mắc bệnh tiểu đường tuổi U50

3 thói quen giúp hạ đường huyết rất đáng học hỏi của người phụ nữ mắc bệnh tiểu đường tuổi U50

Bệnh thường gặp - 1 ngày trước

GĐXH - 3 thói quen tưởng đơn giản nhưng lại giúp người bệnh tiểu đường nhanh chóng ổn định đường huyết: Dùng thuốc chỉ định của bác sĩ, điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học và duy trì vận động mỗi ngày.

Top