Gặp gia đình liệt sỹ 47 năm hàm oan vì một lời đồn
GiadinhNet - “Chú ơi, 47 năm từ ngày chú mất, chưa được một lần giỗ, chưa được thắp một nén hương. Gia đình nào biết chú còn sống hay đã chết, nào dám lập bàn thờ…”, ông Nguyễn Văn Viền rưng rưng nước mắt bên di ảnh người chú liệt sỹ. Người chú Nguyễn Đức Toàn của ông hy sinh gần 50 năm, đến nay mới được gia đình lập bàn thờ thờ tự.
“Ngày về” trong niềm vui trào nước mắt
Sáng 22/7 vừa qua, người dân xóm 2, xã Thụy Lôi, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam tập trung đông đủ tại căn nhà ông Nguyễn Văn Viền để chứng kiến lễ truy điệu và trao Bằng “Tổ quốc ghi công” cho liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn sau 47 năm kể từ ngày hy sinh trong không khí rất trang trọng và xúc động. Hàng trăm lượt người đến thắp hương cho liệt sỹ ngày “trở về”, chia sẻ những điều tiếng mà thân nhân đã phải chịu đựng suốt gần nửa thế kỷ. “Chú tôi không đầu hàng địch, không theo địch. Bây giờ chúng tôi đã có thể ngẩng mặt lên để nhìn mọi người rồi”, ông Viền tâm sự.
Liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn được “minh oan” vào dịp kỷ niệm Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 năm nay là sự kiện lớn đối với làng quê nghèo Thụy Lôi, Kim Bảng.
Chúng tôi về ngôi nhà nơi chiến sỹ Nguyễn Đức Toàn năm ấy chào tạm biệt gia đình lên đường chiến đấu vào một chiều mưa. Căn nhà nhỏ nay ông Viền tiếp quản kê bàn thờ liệt sỹ Toàn ngay gian giữa. Ở đó có di ảnh liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn được gia đình làm sẵn trước đó đã lâu nhưng để trong tủ.
Ông Nguyễn Văn Viền rưng rưng kể lại: “Thật thương cho chú tôi. Ban đầu thì có tên trong bia tưởng niệm tại nghĩa trang liệt sỹ. Sau đó, có tin chú tôi “chiêu hồi” người ta vội xóa tên đi. Tới đây họ sẽ phải khắc lại. Điều đáng buồn hơn nữa là sau ngày chú tôi hy sinh, cơ quan chức năng bảo đã cấp Bằng “Tổ quốc ghi công”, rồi lại thu hồi vì cho rằng chú theo địch và còn sống nên trong suốt thời gian dài chúng tôi không thờ cúng gì cả”.
Câu chuyện của chiến sỹ Nguyễn Đức Toàn mấy chục năm về trước dần hiển hiện qua lời kể của gia đình, của bà con lối xóm. Ông Nguyễn Đức Toàn nhập ngũ tháng 4/1962 ở Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 88, Sư đoàn 308. Ngày 31/12/1965, đơn vị ông vào chiến đấu ở Tây Thừa Thiên - Huế, rồi đến Tây Nguyên và tháng 8/1967 mới vào đến Phước Long (cũ). Trong quá trình chiến đấu, ông Toàn đã gửi thư về cho gia đình 2 lần (năm 1966 và giữa năm 1967).
Sau 30/4/1975, người sống trở về với gia đình, người hy sinh thì Nhà nước báo tử nhưng ông Nguyễn Đức Toàn vẫn bặt vô âm tín. Năm 1976, gia đình ông Nguyễn Đức Toàn chỉ nghe phong thanh là “ông quy hàng địch”, cũng không có giấy tờ nào thông báo việc ông Toàn quy hàng. Tin đồn vô căn cứ này âm ỉ cho đến hôm nay mới được bác bỏ.
Ba thế hệ đi… kêu oan
Đúng như những gì từ phía gia đình cung cấp, ông Ong Thế Huệ, nguyên Phó Chính ủy Trung đoàn 88 cũng đã xác minh về trường hợp của liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn. Ông Huệ cho biết: “Trong danh sách liệt sỹ của Trung đoàn 88 đã khắc bia vinh danh ở Khu lưu niệm truyền thống, tưởng niệm liệt sỹ Trung đoàn 88 tại Thái Nguyên, có tên của liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn, trùng khớp với thông tin gia đình cung cấp”.
Ông Huệ vẫn còn nhớ như in trận đánh mà ông cho là ông Toàn hy sinh: "Ngày đó, tôi là Tiểu đoàn phó Tiểu đoàn 5, còn ông Nguyễn Đức Toàn ở Tiểu đoàn 4. Trung đoàn 88 nằm trong đội hình sư đoàn 5 Quân giải phóng. Từ Tây Nguyên, chúng tôi hành quân chuyển chiến trường, vào đến Phước Long là vào cuối tháng 9/1967 và tác chiến đến hết tháng 11/1967”.
Theo lời kể của Phó Chính ủy Trung đoàn 88 thì đêm 24/10/1967, Tiểu đoàn 4 đánh đồn Phước Quả 3. Đến ngày 5/11/1967, địch tìm cách đưa tiểu đoàn biệt động 31 đến tái chiếm. Vào đến khu rừng ở ấp Phước Sơn thì bị Trung đoàn 88 vây đánh, sau hơn 2 tiếng, tiểu đoàn 31 địch bị tiêu diệt gọn. Ông Nguyễn Đức Toàn hy sinh trong trận đánh.
Nghe những lời xác nhận của ông Huệ về người chú mình, ông Viền ứa nước mắt nhớ lại cảm giác buồn tủi tại buổi kỷ niệm Ngày Thương binh liệt sĩ 27/7 năm 1978 được tổ chức tại UBND xã Thụy Lôi, rằng chú ông hàng địch. “Tôi lặng người đi trước tiếng nói oang oang phát qua loa phát thanh trong bài diễn văn kỷ niệm năm đó, “Nguyễn Đức Toàn chiêu hồi địch”! Trời đất như đổ sụp. Sinh thời, ông nội tôi, cụ Nguyễn Văn Diện (bố liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn) khi hay tin “con quy hàng địch”, ông đau buồn lắm. Những năm tháng cuối đời ông cố hỏi hết đơn vị này đến cơ quan khác nhưng không có kết quả. Ông mất đi, các chú tôi tiếp nối công việc tìm kiếm và đến trách nhiệm lớp cháu chúng tôi. Không có gì mừng hơn nay đã có kết quả”.
Ông Viền kể, năm 1992 ông được đi học lớp cảm tình Đảng nhưng cuối cùng không được chi bộ kết nạp. “Tuy chi bộ không nói thẳng ra nhưng lúc đó tôi biết vì sao rồi. Thật đáng buồn”, ông Viền nhớ lại.
Tâm nguyện của người em rể
Ông Phạm Quý Mùi, em rể liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn, người trực tiếp nắm giữ hồ sơ và liên lạc với Ban Dân nguyện, UBTV Quốc hội, đơn vị có công lớn làm sáng tỏ oan khuất của gia đình. Ông Mùi cho biết: “Những ngày cuối đời, bố chúng tôi vẫn đau đáu làm rõ sự việc con trai mình. Lần lượt ông rồi bà mất đi khi sự việc chưa được làm sáng tỏ. Đó là điều khiến cho chúng tôi giờ phút này cảm thấy thương bố mẹ nhất. Sinh con ra, nuôi khôn lớn, rồi con hy sinh cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng đất nước. Hòa bình lập lại, hai cụ sống trong lời đồn. Đến lúc các cụ nhắm mắt xuôi tay lòng vẫn đau đáu…!”.
Ông Mùi cho biết lúc còn sống, ông Diện vẫn dặn dò các con rằng một mai ông nằm xuống thì các con vẫn phải có trách nhiệm tìm ra sự thật của anh trai mình. Ông cho biết rằng sau khi anh mình được trao lại Bằng “Tổ quốc ghi công”, gia đình sẽ tiếp tục gửi đơn xin làm sáng tỏ sự việc. “Ngoài việc giải quyết chế độ chính sách mà gia đình chúng tôi xứng đáng được nhận. Cá nhân, cơ quan nào đã có sự nhầm lẫn nghiêm trọng ảnh hưởng đến danh dự người chiến sĩ Nguyễn Đức Toàn? Chúng tôi muốn được công bố bằng văn bản”.
Hiện nay, một điều mà gia đình đang rất mong mỏi và xúc tiến tìm kiếm, đó là việc kết nối lại với Trung đoàn 88 để tìm hài cốt liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn.
Ông Minh cho biết ngay sau khi trở về Đồng Nai, ông sẽ trở lại chiến trường Phước Long, nơi anh vợ mình từng chiến đấu và hy sinh để tìm hài cốt. “Mặt trận Phước Long cách nơi tôi sống 90 km. Trước đây, chúng tôi không toàn tâm tìm kiếm bởi có người bảo anh theo địch, người bảo chết. Bây giờ, sự thật đã rõ, tôi có linh cảm sẽ sớm tìm lại được hài cốt của anh”.
Chia tay chúng tôi, bước chân dưới hàng nhãn cổ thụ xõa bóng hai bên đường, ông Minh nói trong khắc khoải: “Ngày anh Toàn lên đường nhập ngũ tháng 4/1962 còn tôi đi bộ đội tháng 3/1975, biết bao nhiêu thế hệ thanh niên Thụy Lôi đều chia tay gia đình, quê hương dưới những tán nhãn này. Chiến tranh khốc liệt, người về, kẻ nằm lại nơi chiến trường, hàng nhãn vẫn còn đó chứng giám cho lòng trung thành sắt son của con người nơi đây”…
Việc xóa tên trên bia liệt sỹ là có thật
PV GĐ&XH lần giở lại các tài liệu thu thập được thấy rằng danh sách đối khớp hồ sơ liệt sỹ chống Mỹ của Sở LĐTB&XH tỉnh Hà Nam ngày 22/6/2000, có tên liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn, sinh năm 1944, nhập ngũ tháng 4/1962, hy sinh tháng 11/1967 (thông tin trong Bằng Tổ quốc ghi công là năm 1968) nhưng bia tưởng niệm liệt sỹ huyện Kim Bảng khánh thành năm 2000 có tạc tên của liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn nhưng rồi tên ông đã bị xóa khỏi đó. Theo chân gia đình ông Toàn đến nghĩa trang liệt sỹ huyện, bằng một vài thao tác nhỏ, cạo đi lớp sơn phủ, chúng tôi đã thấy tên ông Toàn hiện ra trên văn bia. Thời gian tên chú mình bị xóa trên bia liệt sĩ Kim Bảng, theo ông Viền là thời điểm gia đình ông làm đơn khiếu nại oan sai.
Ông Nguyễn Minh, người em út trong gia đình liệt sỹ Nguyễn Đức Toàn đã lặn lội từ Tân Phú, Đồng Nai trở về quê túc trực hương khói cho anh. Trước giờ lên đường trở về Đồng Nai, ông ôm tấm Bằng “Tổ quốc ghi công” vào lòng nghẹn ngào: “Ngay từ lúc đầu người ta nói anh theo địch, em đã không tin. Tháng 8/2010 em đã vào Trung đoàn 88, đơn vị của anh. Em đã thấy có tên anh trong danh sách 191 chiến sỹ hi sinh của Trung đoàn. Vậy mà, ở địa phương người ta vẫn không công nhận. Thông tin anh theo giặc, oan cho anh, cũng thông tin đó đã gây biết bao trở ngại cho chúng em và các cháu. Bây giờ mọi việc đã rõ rồi. Anh có thể yên nghỉ”.
Quang Thành/Báo Gia đình & Xã hội

Thanh Hóa: Khởi tố 6 bị can về hành vi sửa bài thi lớp 10
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH – Liên quan vụ gian lận thi cử tại Trường THPT Tĩnh Gia 4, Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố 6 bị can về hành vi sửa chữa, ghi thêm đáp án vào bài thi lớp 10.

Nữ giáo viên kể phút bàng hoàng khi ô tô tông 2 xe máy rồi lao xuống sông
Thời sự - 5 giờ trướcMột nữ giáo viên tiểu học ở Nghệ An đã bị thương trong vụ ô tô tông 2 xe máy rồi lao xuống sông. Đang điều trị tại bệnh viện, nạn nhân vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại vụ tai nạn.

'Mở tiệc' ma túy ở phòng hát karaoke, nhóm đối tượng lĩnh án
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Thời điểm kiểm tra hành chính quán karaoke ở Huế, cơ quan chức năng phát hiện nhóm đối tượng đang sử dụng trái phép chất ma túy.

Bé 6 ngày tuổi bị bỏ rơi ở lô cao su, bên cạnh là thư mẹ viết nghẹn lòng
Thời sự - 6 giờ trướcPhát hiện bé trai nặng 3,5kg bị bỏ trong lô cao su ở Đồng Nai kèm theo tờ giấy viết tay, chính quyền địa phương phát thông báo tìm người thân.

4 con giáp tưởng mạnh mẽ nhưng rất sợ cô đơn: Ngoài cười nói rộn ràng, trong lòng là khoảng trống
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Có những con giáp luôn cười nói vui vẻ, hòa đồng với mọi người, nhưng ẩn sau vẻ ngoài ấy là một tâm hồn mong manh và nỗi sợ cô đơn đến ám ảnh.

'Sập bẫy' ứng dụng chứng khoán SKSVIP, 3 nhà đầu tư ở Hà Nội mất trắng 3,5 tỷ đồng
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Bằng những thủ đoạn tinh vi, ứng dụng giao dịch chứng khoán giả mạo mang tên SKSVIP đã lừa đảo chiếm đoạt hơn 3,5 tỷ đồng của 3 nạn nhân tại Hà Nội.

Người phụ nữ tử vong thương tâm sau va chạm với xe đầu kéo ở Bắc Ninh
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Xe máy do người phụ nữ điều khiển trong khi di chuyển trên đường Nguyễn Thế Nho (phường Việt Yên, tỉnh Bắc Ninh) thì xảy ra va chạm với xe đầu kéo chạy cùng chiều. Vụ tai nạn khiến người đi xe máy tử vong tại chỗ.

Sau 4 tháng thi công, dự án đường cao tốc hơn 5.750 tỷ đồng ở Thái Nguyên hiện ra sao?
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Tuyến cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn có tổng mức đầu tư hơn 5.750 tỷ đồng là dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, tạo nền tảng kết nối liên vùng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương khu vực miền núi phía Bắc của Thái Nguyên mới đang được tập trung tháo gỡ vướng mắc, tập trung thi công.

Phú Thọ: Ngăn chặn nhóm thanh, thiếu niên mang theo hung khí đi đánh nhau
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Công an xã Mường Bi, tỉnh Phú Thọ vừa phát hiện, ngăn chặn nhóm thanh niên mang hung khí tụ tập gây rối tại đèo Đá Trắng.

Hàng triệu người sẽ mừng như 'mở cờ trong bụng' nếu sớm biết thông tin mới này
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Từ năm 2027, Hà Nội sẽ cấm phát miễn phí túi ni-lông khó phân hủy tại chợ và cửa hàng tiện ích, tiến tới cấm hoàn toàn từ 2028.

Tháng sinh Âm lịch của người tài năng nhưng sống khiêm nhường, lặng lẽ giàu có không ai biết
Đời sốngGĐXH - Những người sinh vào tháng Âm lịch này thành công nhưng không phô trương. Họ giống như viên ngọc nằm sâu dưới đáy nước – lặng lẽ, quý giá và luôn tỏa sáng vào đúng thời điểm.