Loại đất hiếm có ở Việt Nam, ăn được như kẹo, giá hàng trăm nghìn/kg
Ít người nghĩ đất có thể ăn được. Nhưng ở Việt Nam, có một loại đất lạ có thể ăn được, thậm chí ăn ngon như kẹo, có giá bán tới hàng trăm nghìn đồng/kg.
Loại đất này là đặc sản ở vùng Lập Thạch, Vĩnh Phúc. Ở đây, có một ngôi làng được gọi với cái tên kỳ lạ là "làng ăn đất" hay "làng ăn đặc sản". Dù lớp trẻ ở làng ngày nay không còn ăn đất phổ biến như trước nhưng những người cao tuổi ở đây vẫn xem đất ngói là món ăn khoái khẩu, không thể thiếu mỗi ngày. Nhiều người vẫn hun khói đất để ăn như ăn kẹo.
Tục ăn đất ở đây có từ bao giờ thì không ai nhớ rõ, chỉ biết rằng đã có từ rất lâu. Theo lời kể của những người cao niên trong làng thì từ khi sinh ra, họ đã thấy cha, ông thường ngày vẫn hay cầm miếng đất ngói ăn ngấu nghiến. Đất ở đây là món quà vặt như ở nơi khác người ta ăn kẹo dồi, bánh khảo…
Loại đất mà người dân ở vùng Lập Thạch dùng để ăn không phải đất bình thường dùng trồng trọt cây cối ở vườn mà là loại đất đặc biệt, được gọi với tên gọi là đất ngói (hay đất cao lanh). Loại đất này chỉ có thể tìm thấy ở vùng Lập Thạch.

Loại đất lạ có thể ăn được (Ảnh: Zing)
Đất cao lanh là một loại đất sét có màu trắng, rất bở và có thể chịu được nhiệt độ cao. Thành phần chủ yếu trong loại đất này là kaolinit và một số những khoáng vật khác. Cao lanh được cho là an toàn với con người.
Đất được khai thác về còn nhiều tạp đất, sạn nên cần phải cạo hết bên ngoài và chỉ lấy phần trắng bên trong, sau đó tách thành từng miếng nhỏ như kẹo lạc, rồi đem hun trên khói rơm để "làm chín".
Để đất ngói thơm ngon hơn, khi hun khói loại đất này, người ta hái thêm lá cây sim tươi đốt cháy rồi đưa đất lên hơ trước ngọn lửa. Khói của lá sim sẽ ám vào từng miếng đất, tạo vị thơm ngon đặc trưng. Nếu không có "gia vị" này, món ngói sẽ mất ngon, không thơm, không bùi. Khi miếng đất hơi ngả màu vàng và có mùi của lá sim là có thể thưởng thức được.
Loại đất này khi ăn có mùi của khói, hơi thơm thơm mà cũng hơi hắc hắc, vị bùi và có chút mặn. Ăn vào sẽ có cảm giác như ăn miếng lương khô nhưng không bị khát nước.
Trước đây, đất ngói có thể tìm thấy trên nhiều ngọn núi nhưng do việc khai thác diễn ra qua nhiều đời nên hiện nay số lượng chỉ còn rất ít. Muốn lấy được đất ngói phải đào hố sâu 3-7m, đến khi gặp những vỉa đất màu trắng như cục phấn mới có thể ăn được. Khi đào thấy đất phải dùng búa đục từng mảng một, cho vào rổ đưa cho người trên bờ.
Đất ngói có hai màu có thể dùng để ăn là màu trắng sữa như bánh khảo và màu xanh như chè lam. Theo kinh nghiệm, người khỏe răng có thể ăn được ngói màu xanh lam, người già chỉ ăn ngói màu trắng sữa. Đất ngói xanh ăn sẽ ngậy hơn nhưng cứng.
Khách thập phương nghe tên món ăn thì cất công tìm đến để được tận mắt chứng kiến. Song ít người dám ăn thử. Theo người dân Lập Thạch, một khi đã ghiền món này thì người ăn không thể quên được vị béo, ngậy của đất, cộng thêm mùi thơm đặc trưng của lá sim tươi hun khói.

Người dân nướng đất để có được món “bánh ngói” đặc sản (Ảnh: Lao Động)
Những năm chiến tranh đói khổ, dân làng thi nhau đào đất để ăn lót dạ. Họ còn coi việc làm ra những chiếc "bánh đất" này là một nghề mưu sinh.
Trước đây, không chỉ dân Lập Thạch ăn đất mà còn nhiều người ở các huyện, tỉnh lân cận cũng về mua đất về làm quà.
Khoảng 20-30 năm trước, loại đất này được bày bán tràn lan ở chợ. Lập Thạch từng là đầu mối cung cấp đất ăn được cho nhiều địa phương trong, ngoài Vĩnh Phúc như: Tam Dương, Vĩnh Tường, Lâm Thao, Phù Ninh (Phú Thọ), xa hơn là ở Hà Giang, Tuyên Quang. Hiện giá bán loại đất này sau khi đã hun khói vào khoảng 150.000 đồng/0,5kg.
Về nguyên nhân ăn đất, theo chia sẻ của những người cao tuổi nhất trong làng, người dân nơi đây “ghiền” ăn đất phần vì thói quen, phần vì suy nghĩ ăn loại đất này tốt cho sức khỏe. Nhiều người cho rằng ăn đất ngói để bổ sung lượng muối khoáng và nguyên tố vi lượng (chất dinh dưỡng vô cơ) mà cơ thể thiếu.
Người ta ăn đất còn do một số nguyên nhân khác, chẳng hạn: ăn đất do đói trong những thời kỳ đói kém, ăn đất để tiêu độc, giải độc, trị đau bụng hay nhằm giải tỏa căng thẳng về thần kinh, tâm sinh lý.
Ngoài ra, đất ngói một thời từng được coi là “thỏi nam châm” gắn kết người dân nơi đây vì mỗi khi đến nhà chơi hay bắt đầu một câu chuyện, người dân nơi đây đều mời nhau ăn miếng đất ngói thay cho miếng trầu quen thuộc.
Trên thực tế, đã có các chuyên gia trong và ngoài nước về đây nghiên cứu loại đất này nhưng chưa có nhà khoa học nào chứng minh ăn loại đất này tốt cho sức khỏe con người. Việc người dân nói ăn đất này mát, tốt cho thai nhi chỉ là truyền miệng.

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Tư ngày 17/9/2025
Sản phẩm - Dịch vụ - 5 giờ trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Tư ngày 17/9/2025: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Vé máy bay Tết 2026: Hà Nội – Phú Quốc gần 11 triệu đồng, nhiều chặng sắp kín chỗ
Giá cả thị trường - 5 giờ trướcGĐXH - Mặc dù hơn 5 tháng nữa mới chính thức Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026 nhưng thời điểm này, các hãng hàng không đã mở bán vé máy bay phục vụ người dân đi lại dịp Tết. Nhiều chuyến bay đã gần hết ghế.

Ngân hàng có lãi suất 12 tháng cao nhất 9%: Gửi 400 triệu đồng, tiền lãi ra sao?
Giá cả thị trường - 6 giờ trướcGĐXH - Lãi suất tiền gửi cao nhất tại các ngân hàng dao động từ 6-9,65%/năm. Nhưng để được hưởng mức lãi suất này, khách hàng phải đáp ứng các điều kiện đặc biệt.

Giá vàng hôm nay 17/9: Vàng SJC, vàng nhẫn BTMC, Doji ra sao khi giá thế giới tăng
Giá cả thị trường - 7 giờ trướcGĐXH - Giá vàng hôm nay ở vàng miếng SJC và nhẫn trơn tiếp tục tăng theo đà thế giới.

Từ 1 lượng vàng sẽ bị đánh thuế: Người mua cần hiểu đúng để yên tâm
Sản phẩm - Dịch vụ - 9 giờ trướcGĐXH - Mới đây, Chính phủ đang đưa ra chủ trương đánh thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với giao dịch mua bán vàng từ 1 lượng trở lên, nhằm hạn chế đầu cơ, tạo sự công bằng với các kênh đầu tư khác.

Lịch cúp điện Đồng Tháp từ ngày 17-21/9/2025: Cúp điện cả ngày nhiều khu dân cư và tuyến đường
Sản phẩm - Dịch vụ - 9 giờ trướcGĐXH - Theo lịch cúp điện mới nhất của Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), trong tuần nhiều khu dân cư, đơn vị thuộc khu vực tỉnh Đồng Tháp sẽ không có điện để dùng.

Chuẩn sống 'all-in-life' định hình điểm đến tương lai ở cửa ngõ Tây Bắc TPHCM
Sản phẩm - Dịch vụ - 10 giờ trướcSở hữu gần 40 ha cây xanh, mặt nước, 12 công viên chủ đề cùng hàng loạt tiện ích đẳng cấp, Vinhomes Green City định hình chuẩn sống "all-in-life" và kiến tạo một "Thành phố sống đầy" cho hàng nghìn gia đình trẻ đang tìm kiếm tổ ấm xanh, tiện nghi và cộng đồng văn minh tại cửa ngõ Tây Bắc TP.HCM.

Xe máy điện giá 12 triệu đồng của Honda ở Việt Nam đẹp cổ điển, thiết kế hiện đại, cốp rộng, pin khỏe rẻ hơn cả xe số Wave Alpha
Giá cả thị trường - 10 giờ trướcGĐXH - Xe máy điện Honda giá 12 triệu đồng, thiết kế cổ điển pha hiện đại, động cơ 500W, quãng đường 60 km/sạc, an toàn và tiện ích cho học sinh – sinh viên.

Lịch cúp điện TP. Cần Thơ (Hậu Giang cũ) từ ngày 17-21/9/2025: Vị Thanh, Tân Hòa hay Ngã Bảy bị cúp điện nhiều nhất để sửa chữa lưới điện
Sản phẩm - Dịch vụ - 12 giờ trướcGĐXH – Theo thông báo lịch cúp điện của Tổng Công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), hôm nay đến hết tuần nhiều khu dân cư và đơn vị thuộc Hậu Giang cũ sẽ mất điện cả ngày.

Xe hatchback hạng B giá 240 triệu đồng đẹp chẳng kém Mazda2, rẻ hơn Kia Morning sẽ được bán ở Việt Nam?
Giá cả thị trường - 12 giờ trướcGĐXH - Xe hatchback hạng B thiết kế đẹp, trang bị hiện đại nhưng có giá bán vô cùng hợp lý liệu có khả năng về Việt Nam trong thời gian tới.

Giá iPhone 13, 13 Pro Max xuống thấp kỷ lục, rẻ chưa từng có dù vẫn xịn chẳng thua kém iPhone 17 là bao
Giá cả thị trườngGĐXH - Giá iPhone 13 mới nhất là iPhone rẻ nhất còn hàng, trong khi đó, iPhone 13 Pro Max vẫn là mẫu iPhone 3 mắt giá rẻ hàng đầu.