Nghệ sĩ Việt bàng hoàng khi 'quái kiệt đàn nhị' qua đời ở tuổi 39

Theo thông tin từ gia đình, nghệ sĩ Trần Văn Xâm - người được mệnh danh là "quái kiệt" đàn nhị đã qua đời ở tuổi 39 vì bệnh ung thư vào tối 6/8/2023.

Lễ viếng nghệ sĩ diễn ra lúc 14h20 ngày 7/8 tại nhà riêng ở thôn Hàm Hy, xã Cộng Lạc, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương. Lễ truy điệu diễn ra lúc 20h10 cùng ngày. Anh sẽ được an táng tại nghĩa trang nhân dân thôn Hàm Hy.

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long cho biết Trần Văn Xâm giấu bệnh nên bạn bè ít người biết chuyện. Những năm qua, nghệ sĩ vẫn lăn lộn với nhiều show diễn lớn nhỏ, hằng tuần đưa học trò ra phố đi bộ Hồ Gươm, Hà Nội, biểu diễn.

"Tiếng đàn của Xâm rất đặc biệt, có chất say, tựa như một người nghiện rượu, trong cơn mê man mà quên hết đất trời. Với tôi, Xâm là quái kiệt đàn nhị", nhạc sĩ Quang Long nói.

Nhạc sĩ Nguyễn Quang Long cho biết, Trần Văn Xâm chơi tất cả thể loại, từ nhạc dân ca Việt Nam cho đến tác phẩm kinh điển, ca khúc Việt xưa và nay, quốc tế... bằng cây đàn nhị. "Chơi kiểu gì, thể loại nào thì Xâm vẫn là Xâm, tiếng đàn luôn có chất "say say, điên điên". Đối với góc nhìn của riêng tôi, Xâm là quái kiệt của cây đàn nhị Việt Nam giai đoạn hiện nay.

Không thân nhưng anh em chúng tôi biết nhau cũng cỡ hơn hai chục năm vì cùng học chung trường nhạc, cùng trong khu ký túc xá. Chừng ấy thời gian vậy mà anh em cũng chỉ "đụng nhau" vài lần trong nghệ thuật thông qua những buổi biểu diễn. Tôi quý trọng tài năng của Xâm. Không chỉ có tôi, anh em, bạn bè âm nhạc ai đã biết thì hầu như đều trọng tiếng đàn của Xâm", vị nhà sĩ bộc bạch.

Nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng thương tiếc nghệ sĩ Trần Văn Xâm - một tài năng đàn nhị của Việt Nam. "Nhớ ngày tôi dạy môn ký xướng âm cho lớp khoa dân tộc, Trần Văn Xâm là học trò thông minh nhất trong số những bạn ở lớp đó. Xâm có đôi tai rất nhạy cảm, một đôi tai của những nghệ sĩ sinh ra để làm âm nhạc chuyên nghiệp. Sau này rất nhiều lần tôi mời Xâm biểu diễn và thu âm… thế nên chúng tôi xưng hô với nhau như anh em đồng nghiệp. Cầu chúc linh hồn em sớm về tới cảnh giới an lành", nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng bày tỏ.

Nguyễn Trần Trung Quân từng hợp tác với nghệ sĩ Trần Văn Xâm trong bản sản phẩm "Tấu khúc Tự tâm" - video được phát hành riêng và thu về 2,6 triệu lượt xem trên YouTube. Khi hay tin đàn anh qua đời, nam ca sĩ nghẹn ngào nhớ lại: "Tôi viết "Tấu khúc Tự tâm" rất nhanh. Anh Xâm nghe qua liền vào kéo nhị trôi chảy, thay 3 lần đàn để ra được màu tiếng như anh muốn. Sau khi hoàn thành tấu khúc mở đầu, anh kêu đưa bản thu cuối và nhạc phối để anh nghe rồi phiêu các câu nhị hay cho bài hát. Từng nhịp nối bằng tiếng nhị của anh, len lỏi vào màu sắc toàn bài hát. Chuẩn xác từng khung hình và diễn biến nội dung nhân vật trong câu chuyện, và thế là Tự tâm ra đời".

"Anh Xâm ơi, ngày hôm nay thật quá bàng hoàng với em và mọi người. Dẫu biết cuộc đời là vô thường, kiếp sống này chỉ là cõi tạm, nhưng đau lòng và thương xót quá anh ơi... Vĩnh biệt anh quái kiệt Trần Văn Xâm!... Vĩnh biệt anh của em - người nghệ sĩ tài năng và xuất sắc khi mang đàn nhị đến gần với khán giả trẻ, người thầy tận tụy với bao lớp học trò, người anh hết mình cho từng nốt đàn được hay nhất", Nguyễn Trần Trung Quân xót thương.

Ca sĩ Minh Quân: "Bàng hoàng quá Xâm ơi! Mới gần đây còn gửi bài nhờ em thu nhị, anh em vẫn còn chat trao đổi với nhau mà nay đã nghe tin em từ biệt cõi trần. Vĩnh biệt em, một tài năng xuất chúng của âm nhạc Việt Nam, người thầy của biết bao nghệ sĩ trẻ. An nghỉ nhé em".

MC Lê Anh: "Tiễn biệt em Trần Văn Xâm - người nghệ sĩ chân chất và tài năng bằng chiếc video, nơi anh em ta từng trò chuyện lần đầu tiên cách nay ít nhất 10 năm rồi. Gần nhất, cách đây vài tháng, nhìn thấy Xâm chơi nhị đầy say mê trong một chương trình xúc tiến du lịch ở Ninh Bình, mải theo đoàn không kịp ra chào em một câu, mà nay đã hai phương trời xa cách. Yêu quý và mến trọng em".

Ca sĩ Thái Thùy Linh: "Người nghệ sĩ kéo nhị ở hồ Gươm đã từ biệt chúng ta. Người em cùng trang lứa từ những năm 2000 ở Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia). Người nghệ sĩ kiên định một con đường riêng. Người thầy đầy tâm huyết với việc đào tạo nghệ thuật truyền thống cho lứa trẻ. Người có tiếng đàn nhị xuất chúng. An nghỉ nhé em! Không còn những cơn đau, cầu mong âm nhạc sẽ luôn nâng đỡ em bay lên, dù ở cõi nào".

Trần Văn Xâm sinh năm 1984 tại Tứ Kỳ, Hải Dương. Năm 7 tuổi, anh lên học Hà Nội sơ cấp ở Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam). Sau đó, anh học trung cấp, rồi đại học. Tốt nghiệp, anh xin ở lại Học viện giảng dạy. Anh từng đạt giải nhì cuộc thi Đàn nhị quốc tế năm 2012 ở Thượng Hải (Trung Quốc).

Trần Văn Xâm cũng được biết đến là nghệ sĩ chấp nhận sự phá cách để mang lại sự mới lạ cho âm nhạc. Năm 2005, anh từng gia nhập ban nhạc Jazz Phương Bắc, trở thành người chơi nhị giữa dàn nhạc hiện đại. Ban nhạc này được giải top 6 đĩa vàng tại Giải thưởng bình chọn âm nhạc năm 2005.

Nghệ sĩ cũng làm mới nhiều bản nhạc như "Tiếng chày trên sóc Bom Bo" (Xuân Hồng), "Nổi lửa lên em" (Huy Du) với các hiệu ứng độc đáo. Nhiều bản nhạc quốc tế, nghệ sĩ Trần Văn Xâm tự phối lại để hợp với đàn nhị gắn với tên tuổi của anh trên mọi nẻo đường lưu diễn.