Nhạc chính thống cũng “nhuốm màu” Underground: Sự nguy hiểm khó lường

Ca khúc “Thèm” của Trung Quân Idol chỉ xuất hiện duy nhất trên Zingchart ở vị trí thứ 9 và rớt hạng ngay sau đó. Ảnh: T.L

Underground áp đảo bảng xếp hạng

Còn nhớ từ cuối 2017, khi được hỏi về xu hướng âm nhạc sẽ lên ngôi trong 2018, nhạc sĩ Giáng Son đã trả lời: “Tôi nghĩ là Underground”. Và quả thật 2018 dường như là năm “trỗi dậy” của Underground khi ghi nhận hàng loạt các tên tuổi mới với các ca khúc lạ, độc, đường hoàng chiếm lĩnh các Bảng xếp hạng (BXH) âm nhạc.

Trong 4 tháng đầu năm 2018, không ít ca sĩ, nhạc sĩ mainstream (hoạt động âm nhạc chính thống) đã tung ra các sản phẩm âm nhạc mới sau thời gian vắng bóng như: Nguyễn Trần Trung Quân, Châu Đăng Khoa - Karik - Orange, Only C, Trung Quân Idol, Lou Hoàng... Tuy nhiên, những ca khúc này đều nhanh chóng “biến mất” trên các BXH nhạc Việt. Một số bài hát có khả năng trụ vững trong Top 10 ca khúc được nghe nhiều nhất mỗi tuần cũng chỉ đạt thứ hạng trung bình, không quá nổi bật.

“Thánh mưa” Trung Quân Idol với ca khúc “Thèm” chỉ xuất hiện duy nhất trên Zingchart ở vị trí thứ 9 và rớt hạng ngay sau đó, không còn phong độ “hát bài nào thành hit bài đó” như trước kia.

Cặp đôi hot nhất tại ZMA 2017 Min - Erik cũng không duy trì được sức nóng khi tung ra sản phẩm mới trong tháng đầu năm. Sở hữu nhiều lợi thế và được hòa âm bởi 2 tên tuổi ăn khách của Vpop vẫn không thể giúp “Đừng xin lỗi nữa” trở thành hit. Bản nhạc phim của Min - Erik chính thức ghi tên vào danh sách những ca khúc trượt dài trên BXH.

Gây nhiều thất vọng cho khán giả là sự tái xuất của “Hoàng tử ballad” Soobin Hoàng Sơn. Sau nhiều tháng nghỉ ngơi và tập trung sản xuất ca khúc mới, nam ca sĩ phát hành “I Know You Know” không những không tạo được hiệu ứng như kỳ vọng của người hâm mộ, trái lại còn rớt khỏi Top 10 chỉ sau một tuần.

Trong khi đó, không khó để nhận ra các hit nổi bật những tháng đầu năm 2018 hầu như đều đến từ dòng nhạc Underground. “Người âm phủ”, “Cùng anh”, “Cô gái M52”, “Buồn của anh”, “Kém duyên”, “Mình cưới nhau đi”... là những ca khúc nắm giữ BXH Zingchart trong nhiều tuần.

Không được đầu tư công phu, tốn kém như các ca sĩ dòng nhạc chính thống, “Buồn của anh”, “Kém duyên” do Masew - một nhà sản xuất nghiệp dư của cộng đồng Underground, tạo ra và mời những giọng ca nghiệp dư thu âm. Hai sản phẩm của Masew đều trở thành hit trăm triệu lượt nghe, có thời gian trụ hạng rất lâu trên Zingchart. Thậm chí, “Buồn cùng anh” còn lập kỷ lục trụ hạng 15 tuần liên tiếp trong số 16 tuần đầu năm 2018. Đây là thành tích đáng nể khi đẩy siêu hit “Người lạ ơi” rời khỏi Top 10 sau 14 tuần “làm mưa làm gió”.

Và mới đây nhất, top 5 Zingchart đầu tháng 11/2018 hiện có 3 sản phẩm thuộc về ca sĩ của “thế giới ngầm”. Trong đó, đáng chú ý là ca khúc “Vô tình” - sản phẩm mới nhất của Xesi, chủ nhân bản hit "Túy âm". Ca khúc đã vượt qua hit “Thằng điên” của JustaTee, Phương Ly để đứng đầu BXH nhạc Việt.

Trước đó, đầu tháng 10, Nguyễn Trọng Tài và ban nhạc The 20th Century – XX đã gây bão cộng đồng mạng với đoạn clip ghi lại cảnh anh hát ca khúc tự sáng tác “HongKong 1” trong cơn say bí tỉ. Đoạn clip lập tức đạt hơn 2 triệu view trên trang Facebook chia sẻ đầu tiên. Đến khi MV “HongKong 1” chính thức được tung trên Youtube, chỉ sau nửa ngày đã gần đạt tới nửa triệu view. Tốc độ tăng đột biến này được đánh giá ngang ngửa với bất cứ ca sĩ hàng đầu nào của Vpop hiện nay.

Sức nóng của ca khúc nhắc lại hiện tượng “Người âm phủ” hồi giữa năm 2018. Cũng chỉ là một bản demo, giai điệu còn sơ sài, cách thể hiện bản năng nhưng “Người âm phủ” khi xuất hiện trên mạng đã được lan truyền rộng rãi. Thành công của một ca khúc luôn kéo theo danh tiếng của người thể hiện, ê-kíp sản xuất. Dù sức nóng có thể không kéo dài, nhưng cũng đủ để mang lại cho đội ngũ sản xuất nhiều cơ hội mới, chẳng hạn việc bắt tay với ca sĩ ăn khách.

Nhạc chính thống đang dần bị ảnh hưởng?

Từ câu chuyện Underground “xâm chiếm” BXH âm nhạc nên gần đây, rất nhiều ca khúc của các ca sĩ mainstream đang “nhuộm màu” Underground. Phải chăng nhạc chính thống đang bị “thế giới ngầm” gây ảnh hưởng?

Có thể thấy rõ nhất là trường hợp đặt tên ca khúc nhảm, phản cảm, câu view. Những kiểu đặt tên này vốn là “đặc sản” của underground - vì sự vô tư, thoải mái sáng tạo, không khuôn mẫu. Trước đây, chỉ có thể thấy những cái tên như “vô thưởng vô phạt”, lố lăng như: “Quăng cho tao cái boong”, “Kiss And Make Up”, “Người âm phủ”, “Đố em biết anh đang nghĩ gì”, “Anh không đòi quà”... trong Underground.

Nhưng gần đây, VPop không thiếu những ca khúc “gợi đòn” ngay từ tiêu đề. Đại diện tiêu biểu mới đây nhất chính là “Như lời đồn” của Bảo Anh. Cái tên ca khúc đã dấy lên một làn sóng tranh cãi về “vấn nạn” đặt tên bài hát không phải “độc” mà là phản cảm.

Đây không phải là lần đầu tiên Khắc Hưng tạo ra nhiều ý kiến trái chiều khi đặt tên bài hát. Trước đó, ca khúc “Như cái lò” do anh cộng tác với Huyền Sambi ra mắt năm 2017 cũng bị ném đá dữ dội bởi ca từ vô nghĩa đến mức nhảm nhí, khó hiểu. Tuy “Như cái lò” đạt lượt xem cao ngay khi ra mắt, nhưng lượng dislike (ghét bỏ) MV này lại gần gấp đôi lượng yêu thích.

Ngoài ra, với sự “đổ bộ” rầm rộ của ngôn ngữ âm nhạc tự do từ “thế giới ngầm” khiến nhạc Việt không còn thuần Việt nữa. Vpop đang có xu hướng “chêm” tiếng nước ngoài một cách vô tội vạ. Trước đây chỉ một vài từ đơn tiếng Anh đơn giản như “you”, “me”, “yes”, “no” thì bây giờ không chỉ tiếng Anh mà còn có thêm bất kỳ ngoại ngữ nào khác theo chủ ý tác giả ca khúc, thậm chí một ca khúc có thể 2-3 ngôn ngữ lộn xộn.

Ví dụ, trong MV “Chạm đáy nỗi đau” của Erik và Mr.Siro - ca khúc tiếng Việt pha một lúc 2 ngoại ngữ tiếng Anh và tiếng Hàn: “Babe! Kajima! Stay here with me! Kajima”, “Nỗi sợ I'm losing you”… Nhưng chỉ trong một thời gian ngắn mang về hơn 13 triệu lượt view, hiện MV vẫn nằm trong TOP thịnh hành trên kênh youtube.

Hot girl/ca sĩ Chi Pu trong lần ra mắt với vai trò ca sĩ với album "Love Story" gồm 3 ca khúc là 3 phiên bản đặc biệt của ca khúc "Từ hôm nay", "Cho ta gần hơn” nhưng khả năng phát âm tiếng Hàn của cô thì người Hàn cũng không hiểu.

Dường như, sự đổ bộ không kiểm soát của Underground đang khiến âm nhạc chính thống “gồng” mình để đối phó và vô hình trung đang làm “biến chất” âm nhạc Việt. Theo nhà nghiên cứu âm nhạc Nguyễn Quang Long từng chia sẻ: “Vẫn biết, việc cảm thụ âm nhạc mang tính chủ quan của từng người nhưng khi cả một thế hệ lao vào những ca khúc chỉ thuần giải trí hoặc thỏa mãn thị hiếu “ham của lạ” của người trẻ thì điều đó thật sự đáng lo ngại. Bất kỳ nền âm nhạc nào của quốc gia nào cũng cần phải được xây dựng trên những giá trị cơ bản. Một khi những giá trị đó bị gạt sang một bên thì nguy cơ về sự biến dạng của âm nhạc sẽ vô cùng khó lường”.

Ngọc Mai