Những xét nghiệm nào bắt buộc phải làm lại dù có quy định liên thông kết quả?

Để triển khai việc liên thông kết quả xét nghiệm từ ngày 1/8/2017 giữa 38 bệnh viện tuyến trung ương, Bộ Y tế đã ban hành danh mục 65 xét nghiệm về huyết học, hóa sinh, vi sinh; trong đó quy định cụ thể thời gian các xét nghiệm có giá trị để sử dụng.

Theo quy định của Bộ Y tế, đối với các phòng xét nghiệm đã đạt ISO 15189, chỉ áp dụng liên thông các xét nghiệm có trong danh mục và đã được công nhận chất lượng. Theo số liệu của Bộ Y tế, tính đến cuối năm 2016, cả nước có 52 phòng xét nghiệm thuộc các cơ sở y tế đạt tiêu chuẩn ISO 15189.

Cũng theo quy định, bác sỹ lâm sàng là người quyết định việc sử dụng kết quả xét nghiệm liên thông công nhận hay cần thiết chỉ định xét nghiệm lại tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý và diễn biến lâm sàng của người bệnh.

Để sử dụng kết quả xét nghiệm cho việc liên thông, công nhận, khi người bệnh được chuyển viện, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sao lưu kết quả xét nghiệm gửi kèm theo hồ sơ, giấy chuyển viện đối với các xét nghiệm trong Danh mục (nếu có).

BS Nguyễn Trung Cấp – Trưởng khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết: Việc công nhận kết quả xét nghiệm đã được thực hiện từ lâu. Khó có bệnh viện nào giỏi tất cả các chuyên khoa. Do đó, với các bệnh viện chuyên ngành (về chuyên khoa, không phải vì thứ hạng hành chính) uy tín, các bác sĩ ở khoa sẽ mặc nhiên công nhận.

Lấy ví dụ, cuối tháng 7, khoa Cấp cứu tiếp nhận một bệnh nhân ở Quốc Oai, Hà Nội mắc sốt xuất huyết nặng, nhiễm trùng máu, nghi ngờ viêm nội tâm mạc. Người bệnh này trước đó được chuyển từ BV Đa khoa Quốc Oai lên BV Tim Hà Nội – bệnh viện rất có uy tín về tim mạch - để xác định xem có viêm nội tâm mạc không.

Tuy nhiên, BV Tim Hà Nội khám, xác định người bệnh không bị bệnh này. Sau đó, người bệnh được chuyển sang BV Bệnh nhiệt đới T.Ư. Tại đây, các bác sĩ công nhận luôn kết quả siêu âm tim ở BV Tim Hà Nội trước đó và chỉ yêu cầu làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu về liên quan đến nhiễm trùng máu, sốt xuất huyết để phục vụ công tác điều trị.

“Nếu không công nhận, bệnh nhân phải làm lại các kết quả về siêu âm tim tại Bệnh viện, hoặc Bệnh viện phải gửi mẫu sang Viện Tim mạch Quốc gia để có chất lượng cao nhất. Ngoài việc tốn chi phí, còn rất tốn thời gian. Vì mẫu gửi sang Viện Tim có thể kéo dài tới một vài ngày” – BS Cấp nói.

Theo BS Cấp, thường những xét nghiệm tại các bệnh viện chuyên ngành đầu ngành (như Tim mạch, Da liễu, Nội tiết, Sản…) sẽ được công nhận, vì đó là nơi có trang thiết bị, máy móc, nhân lực xét nghiệm chuyên sâu hơn bệnh viện sở tại.

Các xét nghiệm có nguy cơ biến đổi trong thời gian ngắn hay những xét nghiệm dùng để theo dõi kết quả điều trị và diễn biến bệnh, đều phải chỉ định xét nghiệm lại.

Đối với kết quả xét nghiệm của bệnh viện tuyến dưới, thậm chí là từ phòng khám hay bệnh viện tư nhân, theo BS Cấp việc công nhận kết quả xét nghiệm hay phải làm lại xét nghiệm phụ thuộc chủ yếu vào uy tín của bệnh viện, của phòng xét nghiệm, thậm chí là uy tín của bác sĩ làm xét nghiệm và đọc kết quả xét nghiệm.

Ngoài ra, yếu tố rất quan trọng là đánh giá chủ quan, sự nhạy cảm của bác sĩ điều trị. “Ở nước ngoài, chính uy tín bác sĩ mới là điều quan trọng, chỉ trong Hiệp hội với nhau mới biết được ai là bác sĩ điều trị giỏi, ai đọc kết quả giỏi” – BS Cấp nói.

Cũng theo BS Cấp, có những xét nghiệm làm một lần nhưng rất lâu sau mới thay đổi, chỉ cần làm một lần nhưng đi được mọi nơi như HIV, viêm gan... Những xét nghiệm này có thể không phải làm lại.

Nhưng có những xét nghiệm thay đổi từng ngày, từng giờ như: Đường máu vì ăn no/ăn đói cho kết quả khác nhau. Do đó, kể cả có kết quả tuyến Trung ương hay tuyến dưới vẫn cần làm lạị.

“Tất cả các xét nghiệm có nguy cơ biến đổi trong thời gian ngắn hay những xét nghiệm dùng để theo dõi kết quả điều trị và diễn biến bệnh, đều phải chỉ định xét nghiệm lại” - BS Cấp nói.

T.Nguyên