Tags:
Thâm cung bí sử (73 - 3): Ông đồ Nghệ
GiadinhNet - Phải đỗ đạt một chút mới được làm thầy đồ. Ông nội tôi đỗ cả 3 kỳ thi Hương.
Đỗ tam trường là làng phải mổ bò khao rồi. Và năm nào ông nội tôi cũng được làng khao vào ngày 16 tháng Giêng (Âm lịch). Làng tôi dành 38 mẫu ruộng nhất đằng điền để làm quỹ khuyến học. Hàng năm lấy quỹ đó để khao những người đỗ đạt.
Mấy cụ học trò của ông nội tôi nói rằng: “Vào được tam trường là khó lắm. Cách thi cử ngày xưa rất nghiêm và môn sinh rất nhiều. Sĩ tử làm bài thi khoảng 1.000 chữ. Nội dung thường là thơ phú, văn sách, chế biểu... Cái khó nhất khi thi thơ phú khiến người ta hay trượt vỏ chuối là vần. Nó phải theo Đường Vận, tức là phải làm thơ bát cú Đường Luật theo kiểu Đỗ Phủ. Nhưng vần của Hán Việt nhiều chỗ không ăn khớp với vần đời Đường nên thí sinh rụng như sung. Muốn không trượt thi, sĩ tử phải chép kiến tự, tức là chép những vần khác nhau vào giấy với chữ nhỏ như con kiến rồi giấu kín ở đâu đó, vào trường thi thì lén mở ra xem. Bây giờ người ta gọi là phao thi. Nhưng trò này rất nguy hiểm. Nếu phát hiện thấy kiến tự, thí sinh sẽ bị cấm thi suốt đời và có khi về làng còn bị Lý trưởng nọc ra đánh. Kiến tự rất dễ bại lộ, vì người coi thi rất đông, cứ 1.000 thí sinh thì có 300 người coi thi.
Bài thi sau khi làm xong thì phải nộp cho Giám thị để đánh dấu rọc phách. Những bài thi đó lại được chuyển cho quan chép bài để tránh giám khảo quen mặt chữ mà thiên vị. Giám khảo chỉ được chấm bài thi chép lại chứ không được chấm bản gốc”. Ông nội tôi ngày xưa qua tam trường như thế.
Người quê tôi trọng chữ. “10 bồ thóc không bằng góc chữ”- người Nghệ nói như thế. Trong làng, thầy đồ là người nhiều chữ nhất nên được trọng vọng nhất, hương lý, chức dịch so với thầy đồ chẳng là cái gì cả. Ông nội tôi từng hỏi một phú gia xe ngựa nghênh ngang về làng rằng: “Ông được mấy chữ? Hứ!”. Người nhiều chữ nhất nước ta lúc đó chính là thầy dạy ông nội tôi. Làng tôi gọi ông là ông Hoàng. Ông Hoàng là tiến sĩ, làm quan Tế Tửu trường Quốc Tử Giám ở Huế. Lúc đó vua muốn bỏ chữ Quốc ngữ mà ông quan Tế Tửu thì phản đối việc này, vì thế ông bị bãi quan về làng dạy học.
(Còn nữa)
Khánh Hoàng
Bình luận
Ý kiến của bạn
Tin liên quan
Vừa cưới được 3 ngày, nhà chồng đã họp khẩn chia tài sản, lời bố chồng thông báo khiến con dâu không kìm được thốt lên: "Tại sao lại như vậy?"
Gia đình - 42 phút trướcĐêm đó, tôi không ngủ được. Sáng hôm sau, tôi quyết định nói chuyện với chồng.
4 con giáp chia tay dứt khoát, hai từ 'hối hận' không có trong từ điển
Gia đình - 4 giờ trướcGĐXH - Tình hết, có người day dứt, lưu luyến, có người chọn cách chấp nhận, dùng thời gian để chữa lành vết thương. Vậy lúc chia tay, con giáp nào tuyệt tình nhất?
7 câu người EQ cao rất hay dùng nơi công sở khiến họ ghi điểm với cấp trên và đồng nghiệp
Gia đình - 5 giờ trướcGĐXH - Việc ứng xử khéo léo nơi công sở có thể giúp người EQ cao có thêm nhiều cơ hội mới cho bản thân.
Đàn cá Koi hơn trăm triệu ngửa bụng chỉ sau vài tiếng, biết "thủ phạm" xong tôi lặng lẽ bảo chồng xách đồ ra ở riêng
Gia đình - 6 giờ trướcKhông ai hiểu vì sao một người học thức và đạo mạo như bố chồng tôi lại sở hữu tật xấu khó ưa như thế.
4 cung hoàng đạo hay bị ghen ghét vì tài năng
Gia đình - 7 giờ trướcGĐXH - Năng lực xuất sắc của những người thuộc 4 cung hoàng đạo này khiến người khác phải đố kị.
Đại học Harvard: Những đứa trẻ thành công khi trưởng thành đều có 6 đặc điểm này trước 7 tuổi
Nuôi dạy con - 10 giờ trướcGĐXH - Nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy, một số đặc điểm của trẻ dưới 7 tuổi có thể tồn tại lâu dài, thậm chí vĩnh viễn, và ảnh hưởng lớn đến tương lai của chúng.
U70 về quê Thanh Minh, chỉ ăn cùng 1 bữa cơm, tôi nhận ra 3 kiểu họ hàng tránh càng xa càng tốt
Gia đình - 12 giờ trước3 kiểu họ hàng còn không bằng người ngoài, cần tránh càng xa càng tốt.
Mẹ ốm nặng, gọi điện nhưng không con nào nhấc máy, đến khi các con gọi lại, chỉ nói được một câu khiến mẹ đau trào nước mắt
Gia đình - 1 ngày trướcTôi biết mình không còn nhiều thời gian nữa nhưng tôi không trách các con.
11 câu nói EQ thấp nhiều người vẫn hay dùng trong giao tiếp hàng ngày khiến mối quan hệ bị hủy hoại
Gia đình - 1 ngày trướcGĐXH - Vô tình mắc những lỗi giao tiếp này sẽ khiến chỉ số EQ của bạn giảm nghiêm trọng.
9 cách thúc đẩy IQ vượt trội cho con theo chỉ dẫn của Harvard
Nuôi dạy con - 1 ngày trướcGĐXH - Dưới đây là 7 tiêu chuẩn nuôi dạy trẻ phát triển IQ được Đại học Harvard đề xuất.
Cung hoàng đạo là người tình tuyệt vời khi yêu
Gia đìnhGĐXH - Những cung hoàng đạo này bản thân họ cũng đã toát ra sự hấp dẫn 'chết người' với những hành động lãng mạn và sự thấu hiểu, quan tâm đối phương một cách tinh tế.
