Hà Nội
23°C / 22-25°C

Chăm sóc bàn chân ở người đái tháo đường

Thứ bảy, 10:00 07/06/2008 | Sống khỏe

Biến chứng mạch máu là bệnh khó tránh khỏi ở bệnh nhân đái tháo đường. Nếu như biến chứng động mạch vành và tai biến mạch máu não có thể dẫn đến đột tử thì biến chứng mạch máu ngoại vi bàn chân cũng là một bệnh thường gặp và gây ra không ít nguy hiểm, thậm chí nhiều người bệnh phải cắt cụt chi do hoại tử. Do vậy vấn đề cần thiết là có biện pháp chăm sóc bàn chân đúng cách cho người đái tháo đường.

Những bệnh hay gặp ở bàn chân người đái tháo đường
 
1. Bệnh thần kinh ngoại vi: Đường huyết cao làm hủy hoại lớp áo ngoài của các dây thần kinh, là nơi tiếp nhận cảm giác. Vì thế, người bệnh có thể không cảm thấy đau, nóng hay lạnh ở bàn chân và cẳng chân của mình, khi dẫm phải đinh hay các vật sắc nhọn hoặc khi bị bỏng mà không biết.
 
Người ta gọi đó là hiện tượng "mất các cảm giác bảo vệ". Vì vậy, một vết thương dù nhỏ cũng có thể bị loét rộng ra và trở thành trầm trọng. Các biểu hiện sớm thường gặp là: cảm giác lạnh ở hai chân, ngứa hoặc tê bì; bứt rứt khó chịu, hoặc nóng ran ở hai bàn chân.
 

Cần có biện pháp chăm sóc bàn chân đúng cách cho người đái tháo đường.

2. Bệnh mạch máu ngoại vi: Thường xảy ra ở các mạch máu nhỏ và hẹp, làm giảm dòng máu tới chân.Việc kém máu nuôi làm cho da chân trở nên khô, nứt nẻ, dễ bị loét và nhiễm khuẩn. Biểu hiện này thường kín đáo, khó nhận biết như: thay đổi màu sắc da, lạnh hoặc tê bì hai chân, đau chân lúc nghỉ ngơi...

Tổn thương mạch máu ngoại vi, nếu phối hợp với bệnh thần kinh ngoại vi, sẽ làm vết thương lâu lành. Mặt khác, đường huyết cao là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và làm giảm sức đề kháng của cơ thể. Vì thế, vết thương có thể bị loét, nhiễm khuẩn, có thể tiến triển thành hoại tử nếu không được điều trị đúng và kịp thời. Khi đó nguy cơ cắt cụt chi rất cao.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến loét bàn chân là: Nam giới; mắc bệnh đái tháo đường trên 10 năm hoặc tuổi trên 60; kiểm soát đường huyết kém; có biến dạng bàn chân, chai chân, phồng rộp da chân...; đã từng bị loét bàn chân; có các biểu hiện của tổn thương thần kinh ngoại vi và/hoặc tổn thương mạch máu ngoại vi; giảm thị lực; có biến chứng thận; đi giày dép không phù hợp với bàn chân... Loét bàn chân dễ xảy ra nếu có nhiều yếu tố nguy cơ kể trên hoặc có một nguy cơ nhưng ở mức độ nặng.

Chăm sóc bàn chân khi bị bệnh đái tháo đường

Trước hết, người bệnh phải có cách thay đổi lối sống giúp kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp và cholesterol máu ở mức độ an toàn. Không dùng các chất kích thích, đặc biệt là thuốc lá, dùng thuốc đúng chỉ định hằng ngày. Với riêng chăm sóc bàn chân cần có những lưu ý sau đây:

Kiểm tra bàn chân hằng ngày: Nên chọn một thời điểm thích hợp trong ngày để kiểm tra bàn chân, thường là buổi tối và làm việc đó như một thói quen. Chọn nơi đủ ánh sáng để quan sát kỹ bàn chân và các kẽ ngón chân, tìm xem có các vết nứt trên da, các vết phỏng rộp, vết thâm, các nốt chai chân và những chỗ đau trên da. Nếu không cúi xuống để nhìn bàn chân được rõ, hãy sử dụng một chiếc gương hoặc nhờ người thân trong gia đình hay bạn bè giúp đỡ.

Vệ sinh chân hằng ngày: Cẩn thận rửa sạch chân với nước ấm và xà phòng trung tính, đặc biệt là khoảng kẽ giữa các ngón chân. Không ngâm chân trong nước quá lâu. Trước khi rửa chân hay tắm, nên kiểm tra nhiệt độ của nước xem có quá nóng không.
 
Dùng nhiệt kế, mu tay hoặc khuỷu tay để kiểm tra: nhiệt độ nước không nên quá 37oC. Sau khi rửa, dùng khăn bông mềm thấm khô chân, đặc biệt các kẽ ngón chân. Nếu da chân khô có thể dùng kem dưỡng da bôi lên trên mu chân và dưới lòng bàn chân để giữ cho da được ẩm và trơn, nhưng không bôi vào kẽ ngón chân.

Cắt móng chân mỗi tuần hoặc khi thấy dài: Nên cắt tỉa móng chân theo đường vòng của ngón. Không để móng dài, cũng không cắt móng quá ngắn và không cắt sâu vào các góc móng (khóe móng). Nếu chân có các cục chai, không được tự ý cắt bỏ, cũng không dùng dao cạo, băng dính hoặc dịch lỏng để loại bỏ vết chai.

Giữ cho mạch máu được lưu thông: Hãy đặt chân ở tư thế ngang khi ngồi. Không bắt chéo chân trong thời gian dài. Không đi tất chật, đàn hồi, có vòng cao su ở quanh cổ chân. Tập cử động các ngón chân trong khoảng 5 - 10 phút, vài lần trong ngày. Các hình thức luyện tập như đi bộ, bơi lội hoặc đạp xe là những bài tập thể dục tốt và dễ cho bàn chân vận động, giúp cải thiện lưu thông mạch máu.

Chọn giày dép như thế nào?

Luôn mang giày dép thích hợp để bảo vệ bàn chân kể cả khi đi lại trong nhà và lúc lao động ngoài trời. Kiểm tra bên trong giày xem có gạch đá, vật nhọn, những chỗ gồ ghề, thủng rách trước khi mang. Lưu ý tìm những hõm tì đè của bàn chân lên mặt đế giày dép (cho biết có vùng có tăng áp lực ở bàn chân). Mang tất để giảm chấn thương, loại tất không có chỗ nối.
 
Khi trời lạnh chỉ mang tất, không dùng các chai nước nóng hoặc các vật nóng đặt lên chân để làm ấm và cần thay tất hằng ngày vì rất dễ gây bỏng do thần kinh ngoại vi mất cảm giác. Trong lòng giày dép nên có miếng lót mềm. Nên chọn mua giày vào buổi chiều hoặc cuối ngày. Với những đôi giày mới, nên đi thử từ từ, mỗi ngày khoảng 1 đến 2 giờ trong một vài tuần đầu để chân được làm quen.

Luôn giữ giày và tất sạch sẽ khô ráo để tránh những bệnh về da

Không nên để chân trần tiếp xúc với bề mặt nóng như cát nóng, bề mặt xi măng ngoài trời nắng... Thường xuyên thay giày dép đi trong ngày, nên có hơn 2 đôi đi lại trong ngày với kiểu dáng khác nhau vì kiểu giày dép khác nhau giúp bàn chân không tì đè mãi ở một vị trí. Tuyệt đối không dùng giày cao gót và dùng các trang sức ở bàn chân.
Theo BS Trần Quốc Minh
Sức khỏe và đời sống
 
 
 
thuhuyen
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Phẫu thuật giúp người phụ nữ thoát khỏi 20 năm đau nửa đầu

Phẫu thuật giúp người phụ nữ thoát khỏi 20 năm đau nửa đầu

Bệnh thường gặp - 1 giờ trước

Suốt hơn 20 năm sống trong đau đớn vì chứng đau nửa đầu mãn tính, nữ bệnh nhân được “giải thoát” nhờ phương pháp phẫu thuật đặc biệt tại bệnh viện Nhân dân 115.

Cảnh báo 'cơn sóng ngầm' suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi: 3 việc cha mẹ cần làm ngay để con không thấp còi, kém sức

Cảnh báo 'cơn sóng ngầm' suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi: 3 việc cha mẹ cần làm ngay để con không thấp còi, kém sức

Mẹ và bé - 2 giờ trước

GĐXH - Nhìn những đứa trẻ cùng tuổi mà con mình lại còi hơn, ăn ít hơn, mẹ nào chẳng chạnh lòng. Nhưng ít ai biết rằng, tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi ảnh hưởng không chỉ đến cân nặng, chiều cao mà còn cả trí tuệ sau này.

Vinmec điều trị thành công ung thư tiền liệt tuyến nhờ phác đồ xạ trị mới

Vinmec điều trị thành công ung thư tiền liệt tuyến nhờ phác đồ xạ trị mới

Sống khỏe - 3 giờ trước

Bằng việc cập nhật và ứng dụng phác đồ xạ trị mới đang được triển khai tại Mỹ và châu Âu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã điều trị thành công cho một bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn nguy cơ cao.

Hà Nội đẩy mạnh các hoạt động trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS

Hà Nội đẩy mạnh các hoạt động trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS

Y tế - 8 giờ trước

GĐXH - Ngày 4/11, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Dương Đức Tuấn vừa ký ban hành Kế hoạch số 298/KH-UBND về Tổ chức hưởng ứng 35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS, Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025 và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 01/12.

Mùa đông ăn gì để da mặt sáng mịn? Bí kíp giữ da căng bóng mà không cần đến spa

Mùa đông ăn gì để da mặt sáng mịn? Bí kíp giữ da căng bóng mà không cần đến spa

Sống khỏe - 8 giờ trước

GĐXH - Trời lạnh làm da khô, xỉn màu, thiếu sức sống – nhưng bạn biết không, chỉ cần điều chỉnh nhẹ trong bữa ăn mỗi ngày, làn da có thể “hồi sinh” mịn màng trở lại. Cùng khám phá bí kíp ăn uống mùa đông giúp da mặt sáng mịn mà chuyên gia da liễu khuyên ai cũng nên biết!

Bệnh cảm cúm làm gì cho nhanh khỏi: 6 loại nước nên bổ sung thường xuyên để giảm ho, nghẹt mũi

Bệnh cảm cúm làm gì cho nhanh khỏi: 6 loại nước nên bổ sung thường xuyên để giảm ho, nghẹt mũi

Bệnh thường gặp - 10 giờ trước

GĐXH - Khi bị cúm, bạn nên uống nhiều nước lọc, nước trái cây giàu vitamin C (như cam, chanh), trà gừng, trà chanh mật ong... để bù nước, làm dịu cổ họng và tăng cường hệ miễn dịch

Nhiều trường hợp ở Khánh Hòa bị sán chó, người dân chủ động phòng bệnh

Nhiều trường hợp ở Khánh Hòa bị sán chó, người dân chủ động phòng bệnh

Sống khỏe - 21 giờ trước

Sau khi biết có không ít trường hợp ở Khánh Hòa bị sán chó phải đến bệnh viện khám và điều trị, nhiều người dân trên địa bàn đã chủ động phòng bệnh.

Những 'chiến binh hồng' kiên cường vượt qua thử thách ung thư vú

Những 'chiến binh hồng' kiên cường vượt qua thử thách ung thư vú

Sống khỏe - 21 giờ trước

Ung thư vú là căn bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam. Theo thống kê mỗi năm nước ta ghi nhận 24.563 ca ung thư vú mới, chiếm 28,9% tổng số ca ung thư ở nữ giới. Việc tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ở phụ nữ 40 tuổi trở lên đóng vai trò quan trọng nâng cao hiệu quả điều trị...

Loại quả giàu vitamin C hơn cam, ăn sống hay nấu chín đều giúp đẹp da và ngừa bệnh mãn tính hiệu quả

Loại quả giàu vitamin C hơn cam, ăn sống hay nấu chín đều giúp đẹp da và ngừa bệnh mãn tính hiệu quả

Sống khỏe - 22 giờ trước

GĐXH - Ăn nhiều loại rau quả giàu carotene như ớt chuông sẽ trực tiếp làm giảm nguy cơ ung thư vòm họng, ung thư khoang miệng, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư phổi.

Từ bữa ăn đến vòng tay yêu thương: Chăm sóc trẻ nhiễm HIV đúng cách tại nhà

Từ bữa ăn đến vòng tay yêu thương: Chăm sóc trẻ nhiễm HIV đúng cách tại nhà

Mẹ và bé - 23 giờ trước

GĐXH - Trẻ em nhiễm HIV hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh và phát triển bình thường nếu được chăm sóc đúng cách tại nhà. Từ dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân đến hỗ trợ tâm lý – mọi bước chăm sóc đều góp phần nâng đỡ thể chất lẫn tinh thần cho trẻ. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể từ các chuyên gia y tế giúp cha mẹ đồng hành cùng con an toàn và hiệu quả.

Top