Chế độ dinh dưỡng cho người tăng huyết áp nguyên phát
GĐXH - Hơn 1 tỷ người trên thế giới đang sống chung với bệnh cao huyết áp. Việc thay đổi chế độ ăn có thể làm giảm đáng kể tình trạng tăng huyết áp. Một số nghiên cứu đã chỉ ra các loại thực phẩm nên và không nên dành cho người bị huyết áp cao.
1. Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với người tăng huyết áp nguyên phát
Tăng huyết áp nguyên phát là loại tăng huyết áp phổ biến nhất với 95% trường hợp mắc bệnh và các trường hợp này có biến chứng dần theo thời gian.
Tăng huyết áp nguyên phát thường không thể xác định được nguyên nhân tăng huyết áp một cách cụ thể, chính vì vậy nó còn được gọi là tăng huyết áp vô căn.
Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu đều được xem là nguyên nhân chính của các bệnh mạn tính như suy tim, xơ vữa động mạch, suy thận, đái tháo đường... Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu không điều trị dẫn tới các biến chứng nguy hiểm: đột quỵ, tai biến mạch máu não,….
Ăn uống hợp lý là một biện pháp không thể thiếu để phòng bệnh tăng huyết áp. Một chế độ ăn hạn chế muối, giảm năng lượng và rượu có thể đủ để làm giảm huyết áp ở phần lớn bệnh nhân tăng huyết áp.
2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung các loại dưỡng chất nào? Hạn chế những thực phẩm nào?
2.1. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên ăn gì?
ThS.BS Ngô Quỳnh Trang, Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung những loại dinh dưỡng như:
- Các loại gạo, mỳ, ngô, khoai củ, sắn, bún, phở. Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám như gạo lứt, yến mạch, bánh mỳ đen hoặc ngũ cốc xay xát dối
- Ăn đa dạng các loại thịt, cá, tôm, cua, đậu phụ… (đặc biệt là cá: ăn cá ít nhất 3 - 4 lần/tuần).
- Dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu hạt cải, dầu vừng,…)
- Ăn đa dạng rau, quả trái cây, trung bình khoảng 300-400g rau hoặc trái cây/ngày
- Các loại hạt: đậu đỗ, hạt lạc, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, óc chó, hạnh nhân,…
- Thực phẩm giàu Kali: rau giền, rau khoai lang, rau ngót, rau bí, khoai tây, khoai sọ, hạt điều, chuối, bơ, ổi, kiwi,...
2.2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên kiêng ăn gì?
- Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh chứa nhiều muối: thịt muối, cá muối, giò, chả, pate, dưa muối, cà muối, xúc xích, lạp xưởng,…
- Thực phẩm chứa nhiều Cholesterol: Phủ tạng động vật (tim, lòng, óc…), tủy xương, lòng đỏ trứng
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa: dầu dừa, dầu cọ, mỡ động vật, bơ động vật, sữa toàn phần
- Thực phẩm chứa nhiều đường: đường kính, nước ngọt, bánh kẹo, kem, chè…
- Các chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá…. giới hạn dưới 2 đơn vị cồn/ngày với nam và 1 đơn vị cồn/ngày với nữ; 1 đơn vị cồn tương đương 1 cốc bia hơi 330ml, 1 ly rượu vang 100 ml hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml.
3. Gợi ý một số những món ăn cho những người bị tăng huyết áp nguyên phát
Chế độ ăn uống để ngăn chặn tăng huyết áp (DASH) có thể làm giảm huyết áp tâm thu khoảng 6 đến 11 mmHg ở cả người tăng huyết áp cũng như người bình thường. DASH nhấn mạnh vào ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau, sữa ít béo, các loại hạt, cá, thịt nạc và chất béo không bão hòa. Chế độ này chứa nhiều canxi, chất xơ, kali và magiê, đồng thời ít chất béo toàn phần, chất béo bão hòa, cholesterol và natri.

Người bị tăng huyết áp cần lưu ý chế độ ăn uống hàng ngày. (Ảnh minh họa)
Nhóm thực phẩm | Số đơn vị | Kích thước 1 đơn vị | Thực phẩm nên dùng | Lợi ích |
Ngũ cốc | 6-8 đơn vị/ngày | 1 lát bánh mì gối ½ bát cơm | Gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen | Cung cấp năng lượng và chất xơ |
Rau | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram phần rau ăn được | Ăn đa dạng: cải xanh, rau muống, rau ngót,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
Hoa quả | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram quả | Ăn đa dạng: táo, chuối, cam, quýt, bưởi, xoài,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
Thịt, cá | Dưới 6 đơn vị/ngày | 30g thịt, cá bỏ xương hoặc 1 quả trứng | Thịt nạc, gia cầm bỏ da, cá, hải sản | Cung cấp protein, magie, canxi |
Dầu ăn | 2-3 đơn vị/ngày | 5ml dầu ăn/ bơ | Dầu thực vật, sốt mayonnaise ít béo | Cung cấp năng lượng |
Sữa | 2-3 đơn vị/ngày | 100 ml sữa/ sữa chua 15g phô mai | Sữa/ sữa chua/ phô mai ít béo hoặc tách béo | Cung cấp canxi và protein |
Hạt | 4-5 đơn vị/ tuần | 40-50g hạt 10 gram bơ lạc
| Hạt lạc, Hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hạt hướng dương, đậu Hà Lan, đậu thận | Cung cấp năng lượng, protein, magie, chất xơ |
Đường | Dưới 5 đơn vị/ tuần | 1 thìa cà phê đường, mật ong (5g) | Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm thêm đường. |

Phụ nữ đừng sợ bắp chân to, bác sỹ cho biết đây chính là lợi thế
Sống khỏe - 1 giờ trướcBắp chân to thường bị chị em coi là nhược điểm cần che giấu, nhưng các bác sỹ lại coi đây chỗ hơn người của bạn, đặc điểm này rất có lợi nếu bạn cần phẫu thuật.

5 nhóm thực phẩm giàu canxi giúp phòng ngừa loãng xương sớm
Bệnh thường gặp - 1 giờ trướcĐể phòng ngừa loãng xương sớm ở phụ nữ, việc bổ sung đủ canxi mỗi ngày là rất quan trọng. Biện pháp an toàn và hiệu quả nhất là thông qua chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng, ưu tiên thực phẩm giàu canxi trong bữa ăn hằng ngày.

Loại rau ít bán, đi chợ thấy nhớ mua ngay: Hấp, luộc, xào, nấu canh đều tốt, nhưng người bệnh tiểu đường cần lưu ý
Bệnh thường gặp - 1 giờ trướcGĐXH - Người bệnh tiểu đường chỉ nên ăn hoa bí ngô với lượng vừa phải và kết hợp với các loại thực phẩm khác để cân bằng lượng đường huyết.

10 lầm tưởng ‘tai hại’ về ung thư vú mà 90% chị em vẫn tin 'sái' cổ
Bệnh thường gặp - 6 giờ trướcGĐXH - Ung thư vú đang trẻ hóa nhanh chóng. Đừng để 10 lầm tưởng phổ biến này khiến bạn chủ quan, bỏ lỡ cơ hội vàng để bảo vệ chính mình.

5 lời truyền miệng sai bét về thực phẩm mà nhiều người vẫn tin là thật
Sống khỏe - 6 giờ trướcCó không ít quan niệm sai lầm trong sử dụng thực phẩm đã đi sâu vào suy nghĩ của mọi người và rất nhiều năm sau khoa học mới đưa ra những lý lẽ phản bác.

COVID-19 tại Hà Nội tăng gần gấp đôi cùng kỳ năm ngoái
Y tế - 11 giờ trướcTuần qua, một số dịch bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng, liên cầu lợn và COVID-19 tại Hà Nội đều có xu hướng gia tăng.

Ăn lựu nên nuốt hay bỏ hạt?
Sống khỏe - 11 giờ trướcQuả lựu được ví như siêu thực phẩm, tác dụng chống vi khuẩn, chống ôxy hóa và tẩy giun hiệu quả, vậy khi ăn nên nuốt hạt hay bỏ hạt?

Đồ uống tốt nhất cho sức khỏe vào mùa hè
Sống khỏe - 13 giờ trướcNgoài nước lọc, bạn có thể uống nước có ga không đường, nước khoáng, cà phê, trà, sữa…

Loại rau 'siêu thực phẩm' có lượng canxi cao gấp 4 lần sữa, kiểm soát đường huyết và giảm mỡ nội tạng cực tốt, ra chợ thấy nhớ mua ngay
Bệnh thường gặp - 13 giờ trướcGĐXH - Loại rau có giá trị dinh dưỡng cao, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe được nhắc đến ở đây là rau chùm ngây.

7 tư thế yoga giúp tăng cường trí nhớ và sự tập trung
Bệnh thường gặp - 22 giờ trướcMột số tư thế yoga thúc đẩy sự thư giãn, giảm căng thẳng, giúp tăng cường trí nhớ, sự minh mẫn và khả năng tập trung...

Người mẹ 32 tuổi bị ung thư vú giai đoạn cuối: Hồi chuông cảnh tỉnh cho phụ nữ trẻ
Bệnh thường gặpGĐXH - Câu chuyện chiến đấu gan góc của chị Hà Thu - người phụ nữ 32 tuổi với căn bệnh ung thư di căn là hồi chuông báo động để phụ nữ trẻ đừng lơ là với sức khỏe của mình.