Chế độ dinh dưỡng cho người tăng huyết áp nguyên phát
GĐXH - Hơn 1 tỷ người trên thế giới đang sống chung với bệnh cao huyết áp. Việc thay đổi chế độ ăn có thể làm giảm đáng kể tình trạng tăng huyết áp. Một số nghiên cứu đã chỉ ra các loại thực phẩm nên và không nên dành cho người bị huyết áp cao.
1. Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với người tăng huyết áp nguyên phát
Tăng huyết áp nguyên phát là loại tăng huyết áp phổ biến nhất với 95% trường hợp mắc bệnh và các trường hợp này có biến chứng dần theo thời gian.
Tăng huyết áp nguyên phát thường không thể xác định được nguyên nhân tăng huyết áp một cách cụ thể, chính vì vậy nó còn được gọi là tăng huyết áp vô căn.
Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu đều được xem là nguyên nhân chính của các bệnh mạn tính như suy tim, xơ vữa động mạch, suy thận, đái tháo đường... Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu không điều trị dẫn tới các biến chứng nguy hiểm: đột quỵ, tai biến mạch máu não,….
Ăn uống hợp lý là một biện pháp không thể thiếu để phòng bệnh tăng huyết áp. Một chế độ ăn hạn chế muối, giảm năng lượng và rượu có thể đủ để làm giảm huyết áp ở phần lớn bệnh nhân tăng huyết áp.
2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung các loại dưỡng chất nào? Hạn chế những thực phẩm nào?
2.1. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên ăn gì?
ThS.BS Ngô Quỳnh Trang, Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung những loại dinh dưỡng như:
- Các loại gạo, mỳ, ngô, khoai củ, sắn, bún, phở. Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám như gạo lứt, yến mạch, bánh mỳ đen hoặc ngũ cốc xay xát dối
- Ăn đa dạng các loại thịt, cá, tôm, cua, đậu phụ… (đặc biệt là cá: ăn cá ít nhất 3 - 4 lần/tuần).
- Dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu hạt cải, dầu vừng,…)
- Ăn đa dạng rau, quả trái cây, trung bình khoảng 300-400g rau hoặc trái cây/ngày
- Các loại hạt: đậu đỗ, hạt lạc, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, óc chó, hạnh nhân,…
- Thực phẩm giàu Kali: rau giền, rau khoai lang, rau ngót, rau bí, khoai tây, khoai sọ, hạt điều, chuối, bơ, ổi, kiwi,...
2.2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên kiêng ăn gì?
- Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh chứa nhiều muối: thịt muối, cá muối, giò, chả, pate, dưa muối, cà muối, xúc xích, lạp xưởng,…
- Thực phẩm chứa nhiều Cholesterol: Phủ tạng động vật (tim, lòng, óc…), tủy xương, lòng đỏ trứng
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa: dầu dừa, dầu cọ, mỡ động vật, bơ động vật, sữa toàn phần
- Thực phẩm chứa nhiều đường: đường kính, nước ngọt, bánh kẹo, kem, chè…
- Các chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá…. giới hạn dưới 2 đơn vị cồn/ngày với nam và 1 đơn vị cồn/ngày với nữ; 1 đơn vị cồn tương đương 1 cốc bia hơi 330ml, 1 ly rượu vang 100 ml hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml.
3. Gợi ý một số những món ăn cho những người bị tăng huyết áp nguyên phát
Chế độ ăn uống để ngăn chặn tăng huyết áp (DASH) có thể làm giảm huyết áp tâm thu khoảng 6 đến 11 mmHg ở cả người tăng huyết áp cũng như người bình thường. DASH nhấn mạnh vào ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau, sữa ít béo, các loại hạt, cá, thịt nạc và chất béo không bão hòa. Chế độ này chứa nhiều canxi, chất xơ, kali và magiê, đồng thời ít chất béo toàn phần, chất béo bão hòa, cholesterol và natri.

Người bị tăng huyết áp cần lưu ý chế độ ăn uống hàng ngày. (Ảnh minh họa)
| Nhóm thực phẩm | Số đơn vị | Kích thước 1 đơn vị | Thực phẩm nên dùng | Lợi ích |
| Ngũ cốc | 6-8 đơn vị/ngày | 1 lát bánh mì gối ½ bát cơm | Gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen | Cung cấp năng lượng và chất xơ |
| Rau | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram phần rau ăn được | Ăn đa dạng: cải xanh, rau muống, rau ngót,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
| Hoa quả | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram quả | Ăn đa dạng: táo, chuối, cam, quýt, bưởi, xoài,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
| Thịt, cá | Dưới 6 đơn vị/ngày | 30g thịt, cá bỏ xương hoặc 1 quả trứng | Thịt nạc, gia cầm bỏ da, cá, hải sản | Cung cấp protein, magie, canxi |
| Dầu ăn | 2-3 đơn vị/ngày | 5ml dầu ăn/ bơ | Dầu thực vật, sốt mayonnaise ít béo | Cung cấp năng lượng |
| Sữa | 2-3 đơn vị/ngày | 100 ml sữa/ sữa chua 15g phô mai | Sữa/ sữa chua/ phô mai ít béo hoặc tách béo | Cung cấp canxi và protein |
| Hạt | 4-5 đơn vị/ tuần | 40-50g hạt 10 gram bơ lạc
| Hạt lạc, Hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hạt hướng dương, đậu Hà Lan, đậu thận | Cung cấp năng lượng, protein, magie, chất xơ |
| Đường | Dưới 5 đơn vị/ tuần | 1 thìa cà phê đường, mật ong (5g) | Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm thêm đường. |
Đàn ông sau 55 tuổi: Làm được 6 điều này, cứ yên tâm trẻ lâu, sống thọ
Sống khỏe - 57 phút trướcGĐXH - Khi phải đối mặt với những thách thức của quá trình lão hóa, đặc biệt là sau 55 tuổi, nhiều người đàn ông bắt đầu nhận thấy những thay đổi về tình trạng thể chất của mình.
Giảm mãi không xuống ký: Những 'thủ phạm vô hình' phá tan mọi nỗ lực của bạn
Bệnh thường gặp - 3 giờ trướcGĐXH - Bạn không ăn sai, cũng chẳng tập sai — nhưng cân nặng vẫn lì như đá? Rất có thể bạn đang rơi vào 4 “bẫy” khiến việc giảm cân thất bại mà nhiều người không hề nhận ra.
Loại rau giúp thải tác hại của hạt vi nhựa đang bán đầy chợ, người Việt nên ăn hàng ngày
Sống khỏe - 4 giờ trướcGĐXH - Các thói quen liên quan đến chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp giảm thiểu mức độ tiếp xúc của con người với vi nhựa.
Tập thể dục để chữa đau lưng, người đàn ông 57 tuổi bất ngờ tử vong
Sống khỏe - 5 giờ trướcGĐXH - Điều đặc biệt là bài tập thể dục treo cằm đã được khuyến cáo không an toàn, nhưng những người thực hiện đều tin tưởng nó có thể chữa đau cổ và lưng.
Sai lầm khi ăn lẩu khiến mỡ máu tăng vọt, trước khi ăn cần biết điều này
Sống khỏe - 7 giờ trướcGĐXH - Nếu thích ăn lẩu và uống nước lẩu, tốt nhất bạn nên tự chế biến nước lẩu bằng các vị ngọt thanh từ rau củ, vị nhạt, không nhiều chất cay, dầu mỡ...
5 cách loại bỏ hạt vi nhựa đơn giản mà hiệu quả, người Việt nên làm ngay
Sống khỏe - 20 giờ trướcGĐXH - Dù không thể loại bỏ hoàn toàn hạt vi nhựa trong cuộc sống, chúng ta vẫn có thể chủ động giảm thiểu việc hấp thụ những hạt này.
Cụ bà 96 tuổi vẫn quyết tâm chiến thắng ung thư
Sống khỏe - 22 giờ trước96 tuổi mắc ung thư dạ dày, cụ bà vẫn quyết tâm lên bàn mổ để chữa bệnh tới cùng và ca phẫu thuât thành công đã vượt xa kỳ vọng của gia đình.
Uống nhầm dầu đèn, bé 2 tuổi ở Hà Nội suy hô hấp do gia đình xử lý sai cách
Mẹ và bé - 22 giờ trướcGĐXH - Việc cố gắng móc họng để gây nôn cho trẻ uống nhầm dầu đèn thắp hương khiến bé hít sặc dầu vào phổi, dẫn đến tình trạng nặng hơn.
Bé 3 tuổi ở Quảng Trị bị kim chọc tủy kẹt trong đường thở
Y tế - 1 ngày trướcTrong lúc làm răng, bé 3 tuổi không may bị sặc kim chọc tủy vào đường thở. Trong tình huống vừa nguy hiểm vừa khó, các bác sĩ đã khẩn trương gắp thành công dị vật cho bệnh nhi.
Người có thận suy yếu, gan kiệt quệ thường có đặc điểm này ở chân: Nếu không có thì xin chúc mừng!
Sống khỏe - 1 ngày trướcCác chuyên gia y tế cảnh báo rằng những thay đổi bất thường ở chân và bàn chân có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề tim mạch, bệnh lý gan hoặc thận.
5 cách loại bỏ hạt vi nhựa đơn giản mà hiệu quả, người Việt nên làm ngay
Sống khỏeGĐXH - Dù không thể loại bỏ hoàn toàn hạt vi nhựa trong cuộc sống, chúng ta vẫn có thể chủ động giảm thiểu việc hấp thụ những hạt này.