Chế độ dinh dưỡng cho người tăng huyết áp nguyên phát
GĐXH - Hơn 1 tỷ người trên thế giới đang sống chung với bệnh cao huyết áp. Việc thay đổi chế độ ăn có thể làm giảm đáng kể tình trạng tăng huyết áp. Một số nghiên cứu đã chỉ ra các loại thực phẩm nên và không nên dành cho người bị huyết áp cao.
1. Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với người tăng huyết áp nguyên phát
Tăng huyết áp nguyên phát là loại tăng huyết áp phổ biến nhất với 95% trường hợp mắc bệnh và các trường hợp này có biến chứng dần theo thời gian.
Tăng huyết áp nguyên phát thường không thể xác định được nguyên nhân tăng huyết áp một cách cụ thể, chính vì vậy nó còn được gọi là tăng huyết áp vô căn.
Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu đều được xem là nguyên nhân chính của các bệnh mạn tính như suy tim, xơ vữa động mạch, suy thận, đái tháo đường... Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu không điều trị dẫn tới các biến chứng nguy hiểm: đột quỵ, tai biến mạch máu não,….
Ăn uống hợp lý là một biện pháp không thể thiếu để phòng bệnh tăng huyết áp. Một chế độ ăn hạn chế muối, giảm năng lượng và rượu có thể đủ để làm giảm huyết áp ở phần lớn bệnh nhân tăng huyết áp.
2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung các loại dưỡng chất nào? Hạn chế những thực phẩm nào?
2.1. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên ăn gì?
ThS.BS Ngô Quỳnh Trang, Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung những loại dinh dưỡng như:
- Các loại gạo, mỳ, ngô, khoai củ, sắn, bún, phở. Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám như gạo lứt, yến mạch, bánh mỳ đen hoặc ngũ cốc xay xát dối
- Ăn đa dạng các loại thịt, cá, tôm, cua, đậu phụ… (đặc biệt là cá: ăn cá ít nhất 3 - 4 lần/tuần).
- Dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu hạt cải, dầu vừng,…)
- Ăn đa dạng rau, quả trái cây, trung bình khoảng 300-400g rau hoặc trái cây/ngày
- Các loại hạt: đậu đỗ, hạt lạc, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, óc chó, hạnh nhân,…
- Thực phẩm giàu Kali: rau giền, rau khoai lang, rau ngót, rau bí, khoai tây, khoai sọ, hạt điều, chuối, bơ, ổi, kiwi,...
2.2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên kiêng ăn gì?
- Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh chứa nhiều muối: thịt muối, cá muối, giò, chả, pate, dưa muối, cà muối, xúc xích, lạp xưởng,…
- Thực phẩm chứa nhiều Cholesterol: Phủ tạng động vật (tim, lòng, óc…), tủy xương, lòng đỏ trứng
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa: dầu dừa, dầu cọ, mỡ động vật, bơ động vật, sữa toàn phần
- Thực phẩm chứa nhiều đường: đường kính, nước ngọt, bánh kẹo, kem, chè…
- Các chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá…. giới hạn dưới 2 đơn vị cồn/ngày với nam và 1 đơn vị cồn/ngày với nữ; 1 đơn vị cồn tương đương 1 cốc bia hơi 330ml, 1 ly rượu vang 100 ml hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml.
3. Gợi ý một số những món ăn cho những người bị tăng huyết áp nguyên phát
Chế độ ăn uống để ngăn chặn tăng huyết áp (DASH) có thể làm giảm huyết áp tâm thu khoảng 6 đến 11 mmHg ở cả người tăng huyết áp cũng như người bình thường. DASH nhấn mạnh vào ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau, sữa ít béo, các loại hạt, cá, thịt nạc và chất béo không bão hòa. Chế độ này chứa nhiều canxi, chất xơ, kali và magiê, đồng thời ít chất béo toàn phần, chất béo bão hòa, cholesterol và natri.

Người bị tăng huyết áp cần lưu ý chế độ ăn uống hàng ngày. (Ảnh minh họa)
| Nhóm thực phẩm | Số đơn vị | Kích thước 1 đơn vị | Thực phẩm nên dùng | Lợi ích |
| Ngũ cốc | 6-8 đơn vị/ngày | 1 lát bánh mì gối ½ bát cơm | Gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen | Cung cấp năng lượng và chất xơ |
| Rau | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram phần rau ăn được | Ăn đa dạng: cải xanh, rau muống, rau ngót,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
| Hoa quả | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram quả | Ăn đa dạng: táo, chuối, cam, quýt, bưởi, xoài,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
| Thịt, cá | Dưới 6 đơn vị/ngày | 30g thịt, cá bỏ xương hoặc 1 quả trứng | Thịt nạc, gia cầm bỏ da, cá, hải sản | Cung cấp protein, magie, canxi |
| Dầu ăn | 2-3 đơn vị/ngày | 5ml dầu ăn/ bơ | Dầu thực vật, sốt mayonnaise ít béo | Cung cấp năng lượng |
| Sữa | 2-3 đơn vị/ngày | 100 ml sữa/ sữa chua 15g phô mai | Sữa/ sữa chua/ phô mai ít béo hoặc tách béo | Cung cấp canxi và protein |
| Hạt | 4-5 đơn vị/ tuần | 40-50g hạt 10 gram bơ lạc
| Hạt lạc, Hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hạt hướng dương, đậu Hà Lan, đậu thận | Cung cấp năng lượng, protein, magie, chất xơ |
| Đường | Dưới 5 đơn vị/ tuần | 1 thìa cà phê đường, mật ong (5g) | Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm thêm đường. |
Vừa thức dậy, uống 1 trong 5 loại nước để “sở hữu” mái tóc dày đẹp, trì hoãn lão hóa từ sâu bên trong
Sống khỏe - 8 giờ trướcKhi vừa thức dậy mỗi sáng, hãy uống 5 loại nước này để mái tóc dày và bồng bềnh hơn, rất đơn giản nhưng ít người biết.
Đưa nội dung cấp cứu ngoại viện vào chương trình đào tạo trong các học viện, trường Công an nhân dân
Y tế - 10 giờ trướcGĐXH - Đây là nội dung được nhấn mạnh và trao đổi tại Hội thảo khoa học quốc gia về cấp cứu ngoại viện do Bộ Công an phối hợp với các đơn vị liên quan vừa tổ chức ngày 30/12 tại Hà Nội.
Báo động đỏ cứu sống người nước ngoài 50 tuổi bị ngừng tim đột ngột sau khi chơi Pickleball
Y tế - 12 giờ trướcGĐXH - Khi đang chơi pickleball cùng nhóm bạn tại một sân thể thao, người đàn ông này bắt đầu có dấu hiệu đau ngực, khó thở. Thời điểm vừa tới cổng viện, người bệnh bất ngờ ngã gục và ngừng tim, rơi vào tình trạng nguy kịch.
Tế bào ung thư có thể bị 'kìm hãm' từ trong mâm cơm nhà bạn: 7 thực phẩm người Việt nên kiểm soát
Sống khỏe - 14 giờ trướcGĐXH - Không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ ung thư, nhưng mỗi người có thể giảm đáng kể khả năng hình thành và phát triển tế bào ung thư trong cơ thể.
Máu nhiễm mỡ nguy hiểm thế nào?
Sống khỏe - 15 giờ trướcMáu nhiễm mỡ là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra các bệnh tim mạch, huyết áp cao và đột quỵ.
Món canh khoai tây đang 'hot' trên mạng: Ngon miệng nhưng không phải ai cũng nên ăn
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Canh khoai tây nấu rau cần đang được nhiều người truyền tai nhau như món ăn thanh mát, dễ nấu. Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo món canh “hot trend” này có thể gây bất lợi cho một số nhóm người nếu dùng không đúng cách.
3 nguyên tắc ngăn ngừa tế bào ung thư, người Việt cần biết và thực hiện càng sớm càng tốt
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Hiểu rõ cách tế bào ung thư nảy sinh là bước quan trọng giúp mỗi người chủ động phòng ngừa bệnh từ lối sống và chế độ sinh hoạt hằng ngày.
Cần tây giàu chất xơ và vitamin, nhưng 3 nhóm người này nên tránh ăn hoàn toàn
Sống khỏe - 1 ngày trướcCần tây được xem là loại rau giàu chất xơ và vitamin, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng thường xuyên.
Củ cải trắng tốt thật, nhưng ăn sai cách với 4 thực phẩm này có thể phản tác dụng, hại sức khỏe
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Củ cải trắng được xem là “thần dược” mùa lạnh nhờ hỗ trợ tiêu hóa, giải độc và tăng sức đề kháng. Tuy nhiên, theo khuyến cáo của chuyên gia dinh dưỡng, việc kết hợp củ cải trắng với một số thực phẩm quen thuộc có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng, thậm chí gây rối loạn tiêu hóa mà nhiều người không ngờ tới.
Đi khám vì tiểu buốt, người đàn ông 41 tuổi ở Hà Nội đi khám phát hiện nhiều bệnh nguy hiểm
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Xuất hiện tiểu buốt, tiểu rắt gần 1 tháng, người đàn ông này đi khám thì phát hiện mắc nhiều bệnh lý nghiêm trọng cùng lúc.
Loại rau được chuyên gia Mỹ nghiên cứu có khả năng ức chế tế bào ung thư, người Việt nên ăn thường xuyên
Sống khỏeGĐXH - Rau khoai lang chứa nhiều hợp chất có khả năng hỗ trợ bảo vệ tế bào, giảm stress oxy hóa và góp phần hạn chế nguy cơ hình thành tế bào ung thư.