Chế độ dinh dưỡng cho người tăng huyết áp nguyên phát
GĐXH - Hơn 1 tỷ người trên thế giới đang sống chung với bệnh cao huyết áp. Việc thay đổi chế độ ăn có thể làm giảm đáng kể tình trạng tăng huyết áp. Một số nghiên cứu đã chỉ ra các loại thực phẩm nên và không nên dành cho người bị huyết áp cao.
1. Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với người tăng huyết áp nguyên phát
Tăng huyết áp nguyên phát là loại tăng huyết áp phổ biến nhất với 95% trường hợp mắc bệnh và các trường hợp này có biến chứng dần theo thời gian.
Tăng huyết áp nguyên phát thường không thể xác định được nguyên nhân tăng huyết áp một cách cụ thể, chính vì vậy nó còn được gọi là tăng huyết áp vô căn.
Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu đều được xem là nguyên nhân chính của các bệnh mạn tính như suy tim, xơ vữa động mạch, suy thận, đái tháo đường... Tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu không điều trị dẫn tới các biến chứng nguy hiểm: đột quỵ, tai biến mạch máu não,….
Ăn uống hợp lý là một biện pháp không thể thiếu để phòng bệnh tăng huyết áp. Một chế độ ăn hạn chế muối, giảm năng lượng và rượu có thể đủ để làm giảm huyết áp ở phần lớn bệnh nhân tăng huyết áp.
2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung các loại dưỡng chất nào? Hạn chế những thực phẩm nào?
2.1. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên ăn gì?
ThS.BS Ngô Quỳnh Trang, Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, người bị tăng huyết áp nguyên phát cần bổ sung những loại dinh dưỡng như:
- Các loại gạo, mỳ, ngô, khoai củ, sắn, bún, phở. Ưu tiên ngũ cốc nguyên cám như gạo lứt, yến mạch, bánh mỳ đen hoặc ngũ cốc xay xát dối
- Ăn đa dạng các loại thịt, cá, tôm, cua, đậu phụ… (đặc biệt là cá: ăn cá ít nhất 3 - 4 lần/tuần).
- Dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu hạt cải, dầu vừng,…)
- Ăn đa dạng rau, quả trái cây, trung bình khoảng 300-400g rau hoặc trái cây/ngày
- Các loại hạt: đậu đỗ, hạt lạc, hạt bí, hạt hướng dương, hạt điều, óc chó, hạnh nhân,…
- Thực phẩm giàu Kali: rau giền, rau khoai lang, rau ngót, rau bí, khoai tây, khoai sọ, hạt điều, chuối, bơ, ổi, kiwi,...
2.2. Người bị tăng huyết áp nguyên phát nên kiêng ăn gì?
- Thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh chứa nhiều muối: thịt muối, cá muối, giò, chả, pate, dưa muối, cà muối, xúc xích, lạp xưởng,…
- Thực phẩm chứa nhiều Cholesterol: Phủ tạng động vật (tim, lòng, óc…), tủy xương, lòng đỏ trứng
- Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa: dầu dừa, dầu cọ, mỡ động vật, bơ động vật, sữa toàn phần
- Thực phẩm chứa nhiều đường: đường kính, nước ngọt, bánh kẹo, kem, chè…
- Các chất kích thích: rượu, bia, thuốc lá…. giới hạn dưới 2 đơn vị cồn/ngày với nam và 1 đơn vị cồn/ngày với nữ; 1 đơn vị cồn tương đương 1 cốc bia hơi 330ml, 1 ly rượu vang 100 ml hoặc 1 chén rượu mạnh 30ml.
3. Gợi ý một số những món ăn cho những người bị tăng huyết áp nguyên phát
Chế độ ăn uống để ngăn chặn tăng huyết áp (DASH) có thể làm giảm huyết áp tâm thu khoảng 6 đến 11 mmHg ở cả người tăng huyết áp cũng như người bình thường. DASH nhấn mạnh vào ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau, sữa ít béo, các loại hạt, cá, thịt nạc và chất béo không bão hòa. Chế độ này chứa nhiều canxi, chất xơ, kali và magiê, đồng thời ít chất béo toàn phần, chất béo bão hòa, cholesterol và natri.

Người bị tăng huyết áp cần lưu ý chế độ ăn uống hàng ngày. (Ảnh minh họa)
Nhóm thực phẩm | Số đơn vị | Kích thước 1 đơn vị | Thực phẩm nên dùng | Lợi ích |
Ngũ cốc | 6-8 đơn vị/ngày | 1 lát bánh mì gối ½ bát cơm | Gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen | Cung cấp năng lượng và chất xơ |
Rau | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram phần rau ăn được | Ăn đa dạng: cải xanh, rau muống, rau ngót,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
Hoa quả | 4-5 đơn vị/ngày | 75 gram quả | Ăn đa dạng: táo, chuối, cam, quýt, bưởi, xoài,… | Cung cấp chất xơ, kali, magie |
Thịt, cá | Dưới 6 đơn vị/ngày | 30g thịt, cá bỏ xương hoặc 1 quả trứng | Thịt nạc, gia cầm bỏ da, cá, hải sản | Cung cấp protein, magie, canxi |
Dầu ăn | 2-3 đơn vị/ngày | 5ml dầu ăn/ bơ | Dầu thực vật, sốt mayonnaise ít béo | Cung cấp năng lượng |
Sữa | 2-3 đơn vị/ngày | 100 ml sữa/ sữa chua 15g phô mai | Sữa/ sữa chua/ phô mai ít béo hoặc tách béo | Cung cấp canxi và protein |
Hạt | 4-5 đơn vị/ tuần | 40-50g hạt 10 gram bơ lạc
| Hạt lạc, Hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hạt hướng dương, đậu Hà Lan, đậu thận | Cung cấp năng lượng, protein, magie, chất xơ |
Đường | Dưới 5 đơn vị/ tuần | 1 thìa cà phê đường, mật ong (5g) | Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt, thực phẩm thêm đường. |

Cảnh báo người bệnh gan: Ăn những món này có thể khiến bệnh trầm trọng hơn
Bệnh thường gặp - 11 giờ trướcGĐXH - Lá gan là cơ quan giải độc quan trọng. Bài viết chỉ ra những thực phẩm người bệnh gan nên hạn chế để bảo vệ gan khỏe mạnh.

Đi khám sức khỏe định kỳ, cô gái 25 tuổi vô tình phát hiện khối u to vùng đầu tụy
Bệnh thường gặp - 13 giờ trướcGĐXH - Hình ảnh MRI ghi nhận khối u choán chỗ ở vùng đầu tụy, nhưng chưa thấy dấu hiệu xâm lấn. Dựa trên các kết quả này, các bác sĩ đã nhanh chóng lên kế hoạch phẫu thuật để lấy khối u ra ngoài.

Ăn bánh sinh nhật, bé trai 11 tuổi suýt nguy hiểm tính mạng vì dị vật khó tin
Mẹ và bé - 15 giờ trướcSau khi ăn bánh sinh nhật, bé trai 11 tuổi đau cổ, khó thở, phải nhập viện cấp cứu. Dị vật mắc trong thực quản khiến em suýt nguy hiểm đến tính mạng.

Nhiễm nấm và bị 3 virus tấn công, người đàn ông rơi vào nguy kịch
Y tế - 16 giờ trướcGĐXH - Bệnh nhân được đưa vào viện trong tình trạng xơ gan cổ trướng, suy gan cấp, vàng da, vàng mắt, chức năng gan suy giảm, bilirubin tăng cao, viêm phổi.

Từ chối mổ, bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp được cứu sống sau ca can thiệp cân não
Sống khỏe - 18 giờ trướcNhà báo - nhà thơ Huỳnh Dũng Nhân, cây bút phóng sự lừng lẫy một thời, vừa thoát khỏi "cửa tử" sau một ca can thiệp mạch vành cân não kéo dài 3 tiếng tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park (TP.HCM).

Loại quả thanh mát được chuyên gia Mỹ khẳng định tốt như thuốc bổ, đang bán rẻ đầy chợ Việt, đây là cách ăn tốt nhất
Sống khỏe - 18 giờ trướcGĐXH - Bác sĩ Livingood khẳng định: “Dưa chuột chứa hầu hết các vitamin, khoáng chất và vi chất cần thiết mỗi ngày”.

Cấp cứu chấn thương sọ não vì cây đổ trúng đầu khi đi đường trời bão
Y tế - 19 giờ trướcĐang di chuyển trên đường trong trời mưa bão, chị N.T.P, 37 tuổi, gặp nạn vì cây đổ trúng đầu khiến chị choáng váng, phải đi cấp cứu, chẩn đoán chấn thương sọ não.

Phụ nữ sau 40 tuổi, bác sĩ khuyên ăn đều những thực phẩm này để giữ dáng, đẹp da, ổn định nội tiết tố
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Sau 40, cơ thể thay đổi, nội tiết tố dao động. Ăn đều những thực phẩm này giúp phụ nữ giữ dáng, đẹp da và cân bằng nội tiết mỗi ngày.

Đi khám vì đau đầu, thanh niên 19 tuổi ở Phú Thọ phát hiện bệnh nguy hiểm hiếm gặp
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Bác sĩ khuyến cáo, không chủ quan với các triệu chứng bất thường như đau đầu kéo dài, hoa mắt, chóng mặt, sụt cân, mệt mỏi. Khi phát hiện khối u bất thường vùng bụng hoặc ngực cần được thăm khám sớm.

Người phụ nữ bị bỏng nặng vì chủ quan khi tiếp xúc với hóa chất nước thông cống
Mẹ và bé - 1 ngày trướcGĐXH - Trong lúc dọn nhà, không may chị trượt ngã, phần mông tiếp xúc trực tiếp nước thông cống bị đổ ra sàn... khiến chị bị bỏng nặng.

Món ăn khoái khẩu được ưa thích: Bác sĩ cảnh báo người bị u tuyến giáp ăn nhiều là tự 'rước họa' vào thân
Bệnh thường gặpGĐXH - Thói quen tưởng vô hại nhưng lại âm thầm phá sức khỏe tuyến giáp. Nếu đang ăn món này, hãy nghe lời khuyên từ bác sĩ ngay hôm nay.