Chuyện chưa kể về nhân chứng sống hiếm hoi chạy thoát khỏi họng súng Pol Pot
GiadinhNet - Mùa khô năm 1978, Ba Chúc chìm trong nạn diệt chủng, hàng ngàn người dân vô tội đã ngã xuống trước lưỡi lê, họng súng của những tên sát nhân khát máu.
![]() |
Những cái chết đau thương của người dân vô tội Ba Chúc. |
Ba Chúc (An Giang) đang thay da đổi thịt từng ngày. Ngôi làng từng được ví là “địa danh chết choc” hơn 3 thập kỷ trước giờ đã thành thị trấn. Phần đa, người dân nơi đây theo đạo “Tứ ân hiếu nghĩa”, với nét đặc trưng đàn ông mang áo dài đen, tóc búi củ hành sau gáy. Họ lấy việc tu nhân, thờ cúng ông bà tổ tiên làm nền tảng sống. Cũng chính đạo này đã ăn sâu vào tư tưởng của những con người nơi đây, mách bảo bọ luôn yêu thương, sống hiền hòa và tương trợ lẫn nhau. Đi giữa Ba Chúc giờ đây, cảnh tượng êm đềm đến nao lòng, như thể chưa từng có máu, xương và nước mắt trên mảnh đất vùng biên viễn này.
Thế nhưng, ít ai biết một thời Ba Chúc từng là nắm mồ khổng lồ, là ngôi làng chết đâu đâu cũng chỉ có thây người. Thời gian trôi, ngôi nhà mồ xây cất bằng công sức của chính người dân để làm chứng tích căm thù, chất đầy xương bị bể, gãy do chày nện, búa đập vẫn còn nằm đó. Không có ngôn từ nào có thể diễn tả đúng bản chất tội ác của đoàn quân diệt chủng Pol Pot ngoài hai chữ man rợ. Câu chuyện của một thời đau thương ngày nay ở Ba Chúc vẫn được người già kể lại người trẻ, thế hệ trước truyền cho thế hệ sau, để không ai được phép quên đi quá khứ tăm tối trên quê hương mình.
![]() |
Ông Ba Lê kể lại ký ức đau thương. |
Ông bảo, những gì đã qua mỗi khi nhắc lại như vết dao cứa lòng, nhưng đó là lịch sử, có một phần máu xương của vợ con ông. Vì thế là người trong cuộc, bản thân ông thấy cần phải kể lại cho thế hệ mai sau biết: “Đó là những ngày đen tối của quê hương tôi, đâu đâu cũng thấy cảnh chết chóc”. Theo như những gì ông Ba Lê kể, vào đầu năm 1978, bọn phản động chính quyền cách mạng Campuchia là tập đoàn Pol Pot Ieng Sary đã tăng cường cho quân đánh phá sang biên giới nước ta. Cho đến tháng 4/ 1978, chúng cho quân vượt biên cải trang thành dân thường, bí mật trà trộn sang huyện Tri Tôn giết những người đi làm đồng.
Ngày 16/4 định mệnh, chúng cho quân đội bố ráp bao vây làng Ba Chúc, cắt đứt toàn bộ mọi ngã đường. Do quá bất ngờ nên người dân không chạy kịp, toàn bộ dân chúng bị cô lập với bên ngoài. Từng toán lính Pol Pot được trang bị súng, lưỡi lê, búa, gậy, gộc… bắt đầu thực hiện chiến dịch tàn sát. Ông Ba Lê còn nhớ như in những cảnh người dân bị bọn khát máu sát hại hết sức man rợ. “Ngày qua ngày, bọn chúng đều hành quân lùng bắt người để giết, hiếp, đốt nhà, bắn chết trâu bò. Những cảnh giết vô cùng man rợ diễn ra khi chúng dùng súng bắn, dùng lưỡi lê đâm, dùng búa, vồ đập vào đầu cho vỡ sọ. Đàn bà chúng hãm hiếp, dùng gậy tre đóng vào “cửa mình”, trẻ con chúng đập đầu vào tường, cột nhà, xé chân tay… cho đến chết”.
Tàn ác hơn, khi dân chúng sợ hãi chạy vào chùa để trốn với hi vọng, nhờ cửa chùa che chở, bọn diệt chủng cũng không tha. Tại chùa Tam Bảo (tổ đình của đạo Tứ ân hiếu nghĩa), bọn diệt chủng bắt hơn 800 người đủ mọi lứa tuổi, tịch thu hết vàng bạc, đồ vật có giá trị. Những ai thuộc phái nữ, bị buộc đi về hướng kênh Năm Xã, phái nam bị áp giải về hướng Cầu Sắt- Vĩnh Thông và giồng Ông Tướng. Đoàn người vô tội năm ấy đã bị tàn sát phơi thây ngoài đồng, chỉ có 2 người sống sót trở về. Còn tại chùa Phi Lai, ngày 20/4 biết dân chúng vào núp, quân Pol Pot tràn vào bắn xối xả, tung lựu đạn giết chết tại chỗ hơn 80 người. Những người dân hốt hoảng tháo chạy ra cửa, chúng dùng gậy đập vào đầu hoặc bắn chết hơn 100 người nữa. 40 người đang ẩn trốn dưới bàn Phật, cũng bị chúng tung lựu đạn làm 39 người chết, chỉ một phụ nữ còn sống sót nhờ nép trong góc và nhờ những xác người che chắn. Tại chùa Phi Lai, hiện nay vẫn còn ngấn máu đọng lại trên tường.
Sống sót hi hữu
Trong dòng ký ức đau thương, ông Lê bảo chỉ có ai sống trong hoàn cảnh đó mới có thể cảm nhận được tội ác man rợ của bọn sát nhân. Trong vùng có ngọn núi Dài nhiều hang, người dân đều phải bỏ nhà cửa chui vào hang núi trốn. Bọn Pol Pot lại mang súng, lựu đạn, dẫn theo chó luồn hang xẻ núi lùng sục. Hễ phát hiện bên trong có người thì hoặc là chúng cho họng súng vào xả hoặc là ném lựa đạn vào hang để giết người bằng hết, trong đó có gia đình ông Ba Lê. Nhà ông Ba Lê ở ngay chân núi Dài. Hồi kháng chiến, ông và người chú ruột dành để nuôi giấu cán bộ cách mạng. Khi thảm nạn Pol Pot diễn ra, ông cũng mang vợ con lên nấp nhưng vẫn không trốn thoát. Chiếc hang ấy là nơi chứa hương hồn của vợ ông, cùng 5 người con và 2 cô em họ ông giờ đã mang tên ông, bịt kín miệng đặt một bia thờ.
![]() |
Nín lặng hồi lâu thấy bặt tiếng súng, nghĩ rằng bọn chúng đã hết đạn, ông quyết định lao ra khỏi hang. Không ngờ, 3 tên núp sẵn dương súng bắn một tràng liên tục. Trong phút chốc, ông nhoài người lăn vào vào bụi rồi chạy thục mạng mới thoát. Nhưng ngay sau đó, 2 tiếng nổ khô khốc vang lên làm tim ông như đau nhói, ông biết rằng bọn sát nhân đã ném lựu đạn vào hang sát hại vợ con mình. Khoảng 2 giờ sau khi bọn sát nhân bỏ đi, ông quay lại thì cảnh tượng trước mắt làm ông chết sững, toàn bộ 8 người trong hang không còn một ai sống sót. Ông đành nuốt nước mắt khênh đá lấp lại miệng hang, rồi tiếp tục chạy trốn.
Ông Ba Lê kể rằng, cuộc sống sau những ngày đen tối năm 1978 ấy rất bi thảm. Thây người chất khắp nơi, bên vệ đường, ngoài kênh mương, ngoài đồng, dưới giếng… đến ngụm nước sạch cũng không có uống, gạo không có ăn, nhà bị đốt, phá. Mọi người phải lên núi tìm củ khoai rừng để ăn, chia nhau mảnh chiếu để đắp. “Hết nạn thảm sát, mọi người trở về, ngôi làng như một nghĩa địa khổng lồ, cảnh tượng ảm đạm không thể nói hết. Mọi người chỉ lo kiếm cái ăn để sống, việc thu gom xác đành gác lại cho đến hết mùa mưa năm ấy. Khi tình hình tạm ổn, thì chính quyền và dân làng họp lại quyết định làm nhà Mồ để tưởng niệm những người ngã xuống”.
Ký ức đau thương còn nguyên vẹn Tại Ba Chúc, chúng tôi được nghe người dân nơi đây kể lại những câu chuyện hết sức thương tâm. Rằng, trong những ngày đại nạn, tại hang Đồ Đá Dựng (núi Tượng) có 72 người ẩn trốn. Do có nhiều em nhỏ, lâu ngày bị thiếu ăn, khát nước, bệnh tật… nên khóc thét. Khi quân Pol Pot lùng sục sắp đến miệng hang, những người bên trong sợ tiếng khóc trẻ con sẽ làm bọn Pol Pot phát hiện. Mọi người càng bịt miệng, trẻ càng sợ và khóc to hơn. Tình thế không còn cách nào khác, buộc mọi người bàn tính đến chuyện hi sinh các cháu để cứu số đông. Trong số đó có ông Hai Tỏ, ông Hai Khế, ông Tư Đức lần lượt phải bóp mũi 3 người cháu nội. Những nhân chứng ấy tại Ba Chúc hiện đã qua đời. |
Phong Bình

Hà Nội: Khai mạc chuỗi trưng bày đặc biệt tại Hoàng thành Thăng Long
Thời sự - 20 phút trướcGĐXH - Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp cùng nhiều đơn vị tổ chức chuỗi hoạt động trưng bày, triển lãm quy mô lớn, tái hiện những dấu mốc hào hùng và tôn vinh các giá trị văn hóa, tinh thần trường tồn của dân tộc.

'Chuyến tàu di sản' The Hanoi train chính thức vận hành
Đời sống - 36 phút trướcGĐXH - Ngày 19/8, Thành phố Hà Nội chính thức vận hành đoàn tàu hai tầng du lịch đầu tiên, kết nối di sản với hiện đại, mở lối phát triển kinh tế đêm và sản phẩm văn hóa mang dấu ấn thủ đô.

Danh tính thanh niên đánh gãy sống mũi tài xế ô tô công nghệ ở TP.HCM
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Lực lượng Công an TP.HCM đã xác định danh tính, đưa người đấm gãy sống mũi tài xế ô tô công nghệ về trụ sở công an làm việc, củng cố hồ sơ xử lý.

Hà Nội: Đỗ xe sang chắn trước cửa quán cà phê, tài xế lao vào nhà đánh người khi bị nhắc nhở
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Bị nhắc nhở đỗ xe gây cản trở giao thông, một nhóm đối tượng trên chiếc xe hiệu Mercedes đã lao vào nhà đánh người. Sự việc xảy ra tại phường Bạch Mai (TP Hà Nội) khiến 2 người bị thương, trong đó 1 người phải nhập viện điều trị.

Dù được miễn học phí nhưng học sinh vẫn phải đóng những khoản tiền này trong năm học tới
Giáo dục - 4 giờ trướcGĐXH - Từ tháng 9/2025 trở đi, học sinh từ mầm non đến hết THPT công lập trên phạm vi cả nước được miễn toàn bộ học phí. Tuy nhiên, học sinh vẫn phải đóng những khoản phí khác.

Xe khách chở 40 người lật nghiêng tại Đắk Lắk, 14 hành khách bị thương
Thời sự - 6 giờ trướcXe khách chở 40 người đi trên đường Hồ Chí Minh đến xã Krông Búk (Đắk Lắk) thì lật nghiêng khiến 14 người bị thương.

Dự báo bất ngờ với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH – Xem tử vi tuần mới 12 con giáp tuần mới từ 18/8 đến 24/8/2025, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà dự báo các phương diện đến với các con giáp Tý, Sửu, Dần, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất dưới đây.

4 khung giờ Âm lịch sinh ra những đứa trẻ hiếu thảo, mang phúc khí trọn đời cho cha mẹ
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Trong tử vi phương Đông, khung giờ sinh Âm lịch không chỉ ảnh hưởng đến vận mệnh, tính cách mà còn phản chiếu cả phúc khí của gia đình.

Bảng lương mới nhất giáo viên các cấp sắp áp dụng từ 2026
Giáo dục - 8 giờ trướcGĐXH - Quốc hội đã thông qua Luật Nhà giáo với nhiều quy định ưu đãi về lương, phụ cấp cho ngành giáo dục. Từ 2026, bảng lương của giáo viên sẽ ở các mức nào?

Tin vui về thời tiết cho hàng chục triệu người dân dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 sắp tới
Thời sự - 8 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, dịp nghỉ lễ Quốc khánh 2/9 sắp tới thời tiết cả nước ban ngày có nắng, trời ít mưa. Đến chiều tối và đêm khả năng có mưa rào và dông.

10 thiếu niên che biển số xe, hành hung người gây thương tích
Xã hộiGĐXH - Sau khi đánh người tại khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, nhóm 10 thiếu niên che, tháo biển số xe nhanh chóng rời khỏi hiện trường.