Chuyên gia chỉ ra các biểu hiện bộ phận cơ thể bị khói bụi làm gây bệnh và cách bảo vệ
GiadinhNet - Trước những nguy hiểm của khói bụi (rơm rác, bụi mịn...) trong những ngày qua làm nhiều người dân lo lắng, Giáo sư – TS. BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ mình.
Khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Thời gian gần đây, không chỉ Việt Nam (đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh) mà nhiều nước trên thế giới "nóng" về tình trạng ô nhiễm không khí do bụi mịn như Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Ấn Độ, Anh, Pháp....

Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Vậy khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Đầu tiên phải kể đến là đường hô hấp. Bình thường, với lượng bụi trong giới hạn cho phép, biểu mô đường hô hấp là biểu mô hình trụ, có lông chuyển và các tuyến chế tiết đồng thời có hệ thống thảm nhầy trên bề mặt chứa các tế bào đại thực bào - có nhiệm vụ bắt giữ bụi bẩn và tạo thành gỉ mũi.
Khi bụi vượt quá ngưỡng cho phép, cơ chế bào vệ không còn đủ khả năng làm sạch không khí nữa, lúc này, các tác nhân trong khói bụi hít vào đường thở sẽ kích thích và gây bệnh.
Tai mũi họng
• Những người có cơ địa dị ứng sẵn có rất dễ xuất hiện viêm mũi họng dị ứng: Khi xuất hiện sẽ hắt hơi từng tràng, chảy nước mũi trong và ngạt tắc mũi thường xuyên.
• Ngứa họng ho thường xuyên kèm theo đờm trong hoặc đặc.
• Khàn tiếng, nói khó.
• Đau rát họng nhất là khi đi ra nơi nhiều bụi.

Khói rơm rạ rất độc hại. Ảnh minh họa.
Đường hô hấp dưới
Khí, phế quản, phế nang, nhất là những người sẵn có bệnh lý hô hấp mạn tính (tâm phế mạn, hen phế quản, viêm phế quản mạn…) sẽ có cảm giác ngực mình nặng hơn, xuất hiện ho nhiều về đêm giai đoạn đầu, sau đó ho liên tục cả ngày kèm theo khạc đờm vàng xanh.
Da: là cơ quan có bề mặt lớn nhất trong cơ thể, đây cũng chính là bộ phận có khả năng tự đào thải độc tố hiệu quả. Cơ chế đào thải độc tố của cơ quan này là thông qua việc "đổ mồ hôi" khi lỗ chân lông mở và thoát những "giọt" lấm tấm trên da mang theo những chất độc trong cơ thể ra bên ngoài.
Khi quá nhiều bụi, lớp biểu bì phủ trên cùng của da không đủ thời gian tạo mới sau khi bị bụi bít lấp toàn bộ các lỗ chân lông, không còn khả năng cho các tuyến mồ hôi thực hiện chức năng thải độc.
Ngoài ra, bụi bám trên da cũng có thể gây tình trạng dị ứng da ở những người có cơ địa dị ứng, có thể biểu hiện dưới dạng ban đỏ từng nốt hoặc từng mảng da bị bong tróc.
Tim mạch
Theo nhiều nghiên cứu, bụi là yếu tố gián tiếp gây ra các bệnh lý về tim mạch như tăng huyết áp, viêm thành mạch dị ứng...

Giáo sư - TS.BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn cách tự bảo vệ mình.
Vậy bảo vệ mình như thế nào?
Giải pháp cho cá nhân
Để phòng chống khói bụi,
• Sử dụng khẩu trang đúng cách khi đi ở nơi có ô nhiễm
• Tăng cường uống nước, khoảng 2,5 lít/ ngày.
• Tăng cường khả năng giải độc của da bằng cách:
Tích cực vận động, tập thể dục để làm thoát mồ hôi nhiều hơn.
Tắm hơi, tắm với nước muối magie sunphat loãng cũng là những cách hữu hiệu để có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động hiệu quả và bài tiết chất thải cơ thể ra bên ngoài (tư vấn bác sĩ nếu có bệnh lý về thận hay tim khi thực hiện phương pháp này).
Làm sạch da bằng cách tắm nước ấm và hạn chế sử dụng xà phòng tắm để tránh làm bít kín các lỗ chân lông.
Ngoài ra trong gia đình cần chú ý: Hạn chế hút thuốc đặc biệt hút trong nhà, đóng cửa khi nhiều khói bụi.
Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào về tai mũi họng, da, phổi... cần gặp bác sĩ để được ngay.

Các thành phố đang bị ô nhiễm khói bụi. Ảnh minh họa
Giải pháp cho cộng đồng
Bên cạnh những giải pháp cho cá nhân và gia đình, cần có các giải pháp cho cộng đồng như sau:
• Sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe cá nhân bằng xăng sinh học…
• Tăng diện tích trồng cây xanh;
• Sử dụng máy lọc không khí ở những nơi nồng độ bụi cao;
• Thiệt lập hệ thống mưa nhân tạo.
Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Chuyên gia Tai-Mũi-Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội


Bộ Y tế đề nghị các tỉnh, thành mở đợt cao điểm ngăn chặn, phòng chống thuốc, mỹ phẩm, sữa, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ giả
Y tế - 5 giờ trướcBộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm việc buôn bán, kinh doanh thuốc giả...

3 loại dầu quen thuộc là "thủ phạm" gây bệnh gan, thậm chí ung thư: Đừng tiết kiệm mà hại cả nhà!
Bệnh thường gặp - 5 giờ trướcDầu ăn được dùng để nấu ăn hàng ngày. Nếu vô tình dùng thường xuyên 3 loại dầu ăn "độc hại" này, nguy cơ bệnh tật, thậm chí bị ung thư là rất cao.

Không chỉ người béo, người gầy cũng dễ mắc gan nhiễm mỡ và ung thư gan
Y tế - 21 giờ trướcGan nhiễm mỡ tưởng lành tính nhưng có thể tiến triển âm thầm thành ung thư gan, thậm chí ngay từ giai đoạn đầu.

Uống nước kỷ tử thường xuyên có tác dụng gì?
Sống khỏe - 23 giờ trướcTrà kỷ tử là thức uống được nhiều người yêu thích vậy uống nước kỷ tử thường xuyên có tác dụng gì?

Top 10 loại trái cây khô và hạt giàu canxi tốt cho xương
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcNgoài sữa và các sản phẩm từ sữa thì trái cây khô và hạt cũng chứa nhiều canxi. Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những người không dung nạp lactose, người ăn chay hoặc đơn giản là muốn đa dạng hóa nguồn cung cấp canxi giúp xương chắc khỏe.

Phát hiện ung thư từ dấu hiệu chóng mặt
Y tế - 1 ngày trướcUng thư dạ dày ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng rõ ràng nên người bệnh hay nhầm lẫn với các bệnh lý lành tính khác. Khi họ đi khám, bệnh đã tiến triển.

Đơn vị y tế đầu tiên Việt Nam nhận chứng chỉ chẩn đoán hình ảnh tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2022
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Ngày 16/5/2025, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC tổ chức Lễ đón nhận chứng chỉ chất lượng ISO 15189:2022, đánh dấu bước ngoặt khi trở thành đơn vị y tế đầu tiên tại Việt Nam đạt chuẩn quốc tế lĩnh vực Chẩn đoán hình ảnh.

3 không khi ăn mướp
Sống khỏe - 1 ngày trướcBạn tuyệt đối không ăn mướp có vị đắng, nấu chưa chín hoặc đã quá già.

Quyết định của bác sĩ cứu chàng trai 'vô danh, ví rỗng'
Y tế - 1 ngày trướcNam thanh niên được người đi đường đưa vào cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, dập não. Các bác sĩ đã nhanh chóng can thiệp cho bệnh nhân không có giấy tờ tùy thân, không có tiền còn điện thoại dập nát.

Căn bệnh gây đau đớn khủng khiếp, nguyên nhân một phần do ăn 'sướng miệng' và uống vitamin vô tội vạ
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcSỏi thận từ lâu đã trở thành nỗi ám ảnh của hàng triệu người, gây ra những cơn đau quặn thắt và biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Điều rất đáng báo động là ngoài nguyên nhân bệnh lý, sỏi thận còn có thể hình thành do thói quen ăn uống chưa khoa học và sử dụng các loại vitamin vô tội vạ.

Người phụ nữ 60 tuổi phát hiện ung thư trực tràng từ dấu hiệu nhiều người Việt bỏ qua
Bệnh thường gặpGĐXH - Bác sĩ cho biết người phụ nữ này mắc ung thư trực tràng trước đó có triệu chứng táo bón kéo dài mà không biết.