Chuyên gia chỉ ra các biểu hiện bộ phận cơ thể bị khói bụi làm gây bệnh và cách bảo vệ
GiadinhNet - Trước những nguy hiểm của khói bụi (rơm rác, bụi mịn...) trong những ngày qua làm nhiều người dân lo lắng, Giáo sư – TS. BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ mình.
Khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Thời gian gần đây, không chỉ Việt Nam (đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh) mà nhiều nước trên thế giới "nóng" về tình trạng ô nhiễm không khí do bụi mịn như Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Ấn Độ, Anh, Pháp....

Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Vậy khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Đầu tiên phải kể đến là đường hô hấp. Bình thường, với lượng bụi trong giới hạn cho phép, biểu mô đường hô hấp là biểu mô hình trụ, có lông chuyển và các tuyến chế tiết đồng thời có hệ thống thảm nhầy trên bề mặt chứa các tế bào đại thực bào - có nhiệm vụ bắt giữ bụi bẩn và tạo thành gỉ mũi.
Khi bụi vượt quá ngưỡng cho phép, cơ chế bào vệ không còn đủ khả năng làm sạch không khí nữa, lúc này, các tác nhân trong khói bụi hít vào đường thở sẽ kích thích và gây bệnh.
Tai mũi họng
• Những người có cơ địa dị ứng sẵn có rất dễ xuất hiện viêm mũi họng dị ứng: Khi xuất hiện sẽ hắt hơi từng tràng, chảy nước mũi trong và ngạt tắc mũi thường xuyên.
• Ngứa họng ho thường xuyên kèm theo đờm trong hoặc đặc.
• Khàn tiếng, nói khó.
• Đau rát họng nhất là khi đi ra nơi nhiều bụi.
Khói rơm rạ rất độc hại. Ảnh minh họa.
Đường hô hấp dưới
Khí, phế quản, phế nang, nhất là những người sẵn có bệnh lý hô hấp mạn tính (tâm phế mạn, hen phế quản, viêm phế quản mạn…) sẽ có cảm giác ngực mình nặng hơn, xuất hiện ho nhiều về đêm giai đoạn đầu, sau đó ho liên tục cả ngày kèm theo khạc đờm vàng xanh.
Da: là cơ quan có bề mặt lớn nhất trong cơ thể, đây cũng chính là bộ phận có khả năng tự đào thải độc tố hiệu quả. Cơ chế đào thải độc tố của cơ quan này là thông qua việc "đổ mồ hôi" khi lỗ chân lông mở và thoát những "giọt" lấm tấm trên da mang theo những chất độc trong cơ thể ra bên ngoài.
Khi quá nhiều bụi, lớp biểu bì phủ trên cùng của da không đủ thời gian tạo mới sau khi bị bụi bít lấp toàn bộ các lỗ chân lông, không còn khả năng cho các tuyến mồ hôi thực hiện chức năng thải độc.
Ngoài ra, bụi bám trên da cũng có thể gây tình trạng dị ứng da ở những người có cơ địa dị ứng, có thể biểu hiện dưới dạng ban đỏ từng nốt hoặc từng mảng da bị bong tróc.
Tim mạch
Theo nhiều nghiên cứu, bụi là yếu tố gián tiếp gây ra các bệnh lý về tim mạch như tăng huyết áp, viêm thành mạch dị ứng...
Giáo sư - TS.BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn cách tự bảo vệ mình.
Vậy bảo vệ mình như thế nào?
Giải pháp cho cá nhân
Để phòng chống khói bụi,
• Sử dụng khẩu trang đúng cách khi đi ở nơi có ô nhiễm
• Tăng cường uống nước, khoảng 2,5 lít/ ngày.
• Tăng cường khả năng giải độc của da bằng cách:
Tích cực vận động, tập thể dục để làm thoát mồ hôi nhiều hơn.
Tắm hơi, tắm với nước muối magie sunphat loãng cũng là những cách hữu hiệu để có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động hiệu quả và bài tiết chất thải cơ thể ra bên ngoài (tư vấn bác sĩ nếu có bệnh lý về thận hay tim khi thực hiện phương pháp này).
Làm sạch da bằng cách tắm nước ấm và hạn chế sử dụng xà phòng tắm để tránh làm bít kín các lỗ chân lông.
Ngoài ra trong gia đình cần chú ý: Hạn chế hút thuốc đặc biệt hút trong nhà, đóng cửa khi nhiều khói bụi.
Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào về tai mũi họng, da, phổi... cần gặp bác sĩ để được ngay.
Các thành phố đang bị ô nhiễm khói bụi. Ảnh minh họa
Giải pháp cho cộng đồng
Bên cạnh những giải pháp cho cá nhân và gia đình, cần có các giải pháp cho cộng đồng như sau:
• Sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe cá nhân bằng xăng sinh học…
• Tăng diện tích trồng cây xanh;
• Sử dụng máy lọc không khí ở những nơi nồng độ bụi cao;
• Thiệt lập hệ thống mưa nhân tạo.
Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Chuyên gia Tai-Mũi-Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Từ việc các cụ bà có những khối u khủng ngót 4 kg - bác sĩ hướng dẫn cách phòng và phát hiện sớm khối u ở phụ nữ
Cách bảo vệ đường hô hấp trong ngày Hà Nội bụi mịn dày đặc, ô nhiễm không khí
Sống khỏe - 8 giờ trướcGĐXH - Chuyên gia khuyến cáo, khi chất lượng không khí tăng lên mức nguy hại (AQI 301–500), người dân nên hạn chế tối đa việc ra ngoài và tạm ngừng mọi hoạt động ngoài trời.
Người đàn ông 59 tuổi tử vong sau khi chạy bộ buổi sáng vì một sai lầm mà nhiều người Việt mắc phải
Sống khỏe - 11 giờ trướcGĐXH - Người đàn ông bất ngờ tử vong sau khi tập thể dục; ông có thói quen thức dậy lúc 4 giờ sáng để chạy bộ. Việc tập luyện quá sớm, khi chưa ăn sáng tưởng như vô hại nhưng về lâu dài lại tạo gánh nặng nghiêm trọng cho tim.
Người cao tuổi nên ăn ít 3 loại hạt này, càng ăn nhiều thận càng yếu
Sống khỏe - 13 giờ trướcGĐXH - Ăn nhiều loại hạt này chẳng khác nào bắt thận "tăng ca làm thêm giờ". Đặc biệt là những loại hạt có hương vị đậm đà như rang muối, ngũ vị hương, cay, vì chúng có hàm lượng Natri cực cao. Một nắm hạt có thể tương đương với hai muỗng muối!
Sau 40 tuổi, cần bỏ một loại đồ uống gây độc cho cơ thể
Sống khỏe - 14 giờ trướcBác sĩ Jeremy London cảnh báo, sau 40 tuổi, bạn nên tránh uống rượu để tránh gây độc cho mọi tế bào trong cơ thể.
Thuốc lá điện tử - 'bóng ma nicotine' đe dọa thế hệ trẻ và yêu cầu cấp bách siết chặt hành lang pháp lý
Sống khỏe - 16 giờ trướcGĐXH – Dưới vẻ ngoài hiện đại, mùi hương đa dạng và cách quảng cáo thời thượng, “cái bẫy nghiện ngọt ngào” thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng... kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe và tương lai của giới trẻ.
Ăn đậu phụ thế nào để không tăng cân, tốt cho sức khỏe
Bệnh thường gặp - 17 giờ trướcGĐXH - Đậu phụ là món ăn yêu thích của nhiều người, nhưng nếu lạm dụng, ăn quá nhiều đậu có thể khiến cơ thể phải đối mặt với nhiều các vấn đề nghiêm trọng.
Cha mẹ nhất định phải biết: 5 nhóm thực phẩm giàu vitamin A tốt nhất cho sự phát triển của trẻ
Sống khỏe - 19 giờ trướcGĐXH - Vitamin A là dưỡng chất quan trọng giúp trẻ phát triển thị lực, tăng sức đề kháng và hoàn thiện các cơ quan trong cơ thể. Bài viết này gợi ý 5 nhóm thực phẩm giàu vitamin A tự nhiên, dễ bổ sung vào bữa ăn hằng ngày, giúp cha mẹ chăm sóc sức khỏe con hiệu quả hơn.
Bệnh viện Bạch Mai đào tạo nâng cao năng lực cấp cứu cho cán bộ y tế Long Châu
Sống khỏe - 20 giờ trướcNgày 27/11/2025, tại Bệnh viện Bạch Mai, PGS.TS. Vũ Văn Giáp - Phó giám đốc Bệnh viện và Ông Nguyễn Đức Long - Giám đốc Đối ngoại cấp cao FPT Long Châu cùng Ban Lãnh đạo FPT Retail đã có buổi làm việc, thống nhất nhiều nội dung hợp tác quan trọng trong đào tạo nâng cao năng lực cấp cứu và tăng cường chất lượng chăm sóc khách hàng giữa hai đơn vị.
[PODCAST CHUYỆN THẦM KÍN] Mất kinh tuổi 40: Lợi và hại
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcThông thường, phải đến sau 50 tuổi, phụ nữ mới bước vào thời kỳ mãn kinh. Nhưng không ít chị em mới ngoài 40 đã ngừng kinh nguyệt. Có người coi đó là sự giải thoát khỏi những ngày ‘dâu’, nhưng cũng có người lo lắng vì cơ thể thay đổi nhanh, sức khỏe giảm sút. Vậy mất kinh ở tuổi 40 thực sự đáng mừng hay đáng lo? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng ThS.BSCC Diêm Thị Thanh Thuỷ - Trưởng khoa Khám Sản tự nguyện, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội phân tích câu chuyện này.
Người đàn ông 30 tuổi qua đời vì suy thận cấp thừa nhận một sai lầm nhiều người Việt mắc phải
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Từng được chẩn đoán axit uric cao, nhưng anh đã mắc một sai lầm nghiêm trọng là luôn uống bia và hải sản, khiến bệnh trầm trọng hơn.
Người đàn ông 30 tuổi qua đời vì suy thận cấp thừa nhận một sai lầm nhiều người Việt mắc phải
Bệnh thường gặpGĐXH - Từng được chẩn đoán axit uric cao, nhưng anh đã mắc một sai lầm nghiêm trọng là luôn uống bia và hải sản, khiến bệnh trầm trọng hơn.