Chuyên gia chỉ ra các biểu hiện bộ phận cơ thể bị khói bụi làm gây bệnh và cách bảo vệ
GiadinhNet - Trước những nguy hiểm của khói bụi (rơm rác, bụi mịn...) trong những ngày qua làm nhiều người dân lo lắng, Giáo sư – TS. BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ mình.
Khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Thời gian gần đây, không chỉ Việt Nam (đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh) mà nhiều nước trên thế giới "nóng" về tình trạng ô nhiễm không khí do bụi mịn như Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Ấn Độ, Anh, Pháp....

Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Vậy khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Đầu tiên phải kể đến là đường hô hấp. Bình thường, với lượng bụi trong giới hạn cho phép, biểu mô đường hô hấp là biểu mô hình trụ, có lông chuyển và các tuyến chế tiết đồng thời có hệ thống thảm nhầy trên bề mặt chứa các tế bào đại thực bào - có nhiệm vụ bắt giữ bụi bẩn và tạo thành gỉ mũi.
Khi bụi vượt quá ngưỡng cho phép, cơ chế bào vệ không còn đủ khả năng làm sạch không khí nữa, lúc này, các tác nhân trong khói bụi hít vào đường thở sẽ kích thích và gây bệnh.
Tai mũi họng
• Những người có cơ địa dị ứng sẵn có rất dễ xuất hiện viêm mũi họng dị ứng: Khi xuất hiện sẽ hắt hơi từng tràng, chảy nước mũi trong và ngạt tắc mũi thường xuyên.
• Ngứa họng ho thường xuyên kèm theo đờm trong hoặc đặc.
• Khàn tiếng, nói khó.
• Đau rát họng nhất là khi đi ra nơi nhiều bụi.
Khói rơm rạ rất độc hại. Ảnh minh họa.
Đường hô hấp dưới
Khí, phế quản, phế nang, nhất là những người sẵn có bệnh lý hô hấp mạn tính (tâm phế mạn, hen phế quản, viêm phế quản mạn…) sẽ có cảm giác ngực mình nặng hơn, xuất hiện ho nhiều về đêm giai đoạn đầu, sau đó ho liên tục cả ngày kèm theo khạc đờm vàng xanh.
Da: là cơ quan có bề mặt lớn nhất trong cơ thể, đây cũng chính là bộ phận có khả năng tự đào thải độc tố hiệu quả. Cơ chế đào thải độc tố của cơ quan này là thông qua việc "đổ mồ hôi" khi lỗ chân lông mở và thoát những "giọt" lấm tấm trên da mang theo những chất độc trong cơ thể ra bên ngoài.
Khi quá nhiều bụi, lớp biểu bì phủ trên cùng của da không đủ thời gian tạo mới sau khi bị bụi bít lấp toàn bộ các lỗ chân lông, không còn khả năng cho các tuyến mồ hôi thực hiện chức năng thải độc.
Ngoài ra, bụi bám trên da cũng có thể gây tình trạng dị ứng da ở những người có cơ địa dị ứng, có thể biểu hiện dưới dạng ban đỏ từng nốt hoặc từng mảng da bị bong tróc.
Tim mạch
Theo nhiều nghiên cứu, bụi là yếu tố gián tiếp gây ra các bệnh lý về tim mạch như tăng huyết áp, viêm thành mạch dị ứng...
Giáo sư - TS.BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn cách tự bảo vệ mình.
Vậy bảo vệ mình như thế nào?
Giải pháp cho cá nhân
Để phòng chống khói bụi,
• Sử dụng khẩu trang đúng cách khi đi ở nơi có ô nhiễm
• Tăng cường uống nước, khoảng 2,5 lít/ ngày.
• Tăng cường khả năng giải độc của da bằng cách:
Tích cực vận động, tập thể dục để làm thoát mồ hôi nhiều hơn.
Tắm hơi, tắm với nước muối magie sunphat loãng cũng là những cách hữu hiệu để có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động hiệu quả và bài tiết chất thải cơ thể ra bên ngoài (tư vấn bác sĩ nếu có bệnh lý về thận hay tim khi thực hiện phương pháp này).
Làm sạch da bằng cách tắm nước ấm và hạn chế sử dụng xà phòng tắm để tránh làm bít kín các lỗ chân lông.
Ngoài ra trong gia đình cần chú ý: Hạn chế hút thuốc đặc biệt hút trong nhà, đóng cửa khi nhiều khói bụi.
Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào về tai mũi họng, da, phổi... cần gặp bác sĩ để được ngay.
Các thành phố đang bị ô nhiễm khói bụi. Ảnh minh họa
Giải pháp cho cộng đồng
Bên cạnh những giải pháp cho cá nhân và gia đình, cần có các giải pháp cho cộng đồng như sau:
• Sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe cá nhân bằng xăng sinh học…
• Tăng diện tích trồng cây xanh;
• Sử dụng máy lọc không khí ở những nơi nồng độ bụi cao;
• Thiệt lập hệ thống mưa nhân tạo.
Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Chuyên gia Tai-Mũi-Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Từ việc các cụ bà có những khối u khủng ngót 4 kg - bác sĩ hướng dẫn cách phòng và phát hiện sớm khối u ở phụ nữ
Hà Nội cụ thể hóa Chỉ thị của Thủ tướng về phát triển y học cổ truyền
Y tế - 2 giờ trướcGĐXH - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà vừa ký ban hành Kế hoạch số 340/KH-UBND ngày 15/12/2025 về thực hiện Chỉ thị số 25/CT-TTg ngày 15/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nền y học cổ truyền (YHCT) Việt Nam trong giai đoạn mới.
Ho dai dẳng mùa lạnh mãi không dứt? 6 thức uống quen thuộc giúp giảm ho ngay tại nhà
Bệnh thường gặp - 2 giờ trướcGĐXH - Thời tiết lạnh khiến nhiều người rơi vào tình trạng ho kéo dài, cổ họng khô rát và rất khó chịu. Thay vì lạm dụng thuốc, bạn có thể thử những thức uống đơn giản, dễ làm tại nhà giúp làm dịu cổ họng và hỗ trợ cắt cơn ho hiệu quả. Video dưới đây sẽ bật mí 6 lựa chọn được nhiều người áp dụng trong mùa đông.
Chỉ tập trung vào 3 điều nhỏ, chỉ số đường huyết của người đàn ông giảm xuống mức an toàn, bác sĩ khuyên mọi người nên học theo
Sống khỏe - 4 giờ trướcBằng cách bắt đầu với những thói quen hàng ngày, không nhất thiết phải dựa vào thuốc, bạn có thể thấy huyết áp và đường huyết của mình giảm đồng thời chỉ trong vòng một tuần.
Đã tìm ra cách 'đốt cháy' mỡ thừa: Ăn thịt theo 2 cách này có thể 'tiêu mỡ, giảm cholesterol'
Sống khỏe - 5 giờ trướcGĐXH - Sự thật thường gây bất ngờ: Ăn thịt không đồng nghĩa với việc cholesterol tăng cao, mấu chốt nằm ở "cách ăn".
Răng yếu, nướu hay chảy máu? Có thể bạn đang thiếu những vitamin và khoáng chất quan trọng này
Sống khỏe - 6 giờ trướcGĐXH - Nhiều người chăm sóc răng miệng hằng ngày nhưng vẫn gặp tình trạng răng yếu, nướu nhạy cảm mà không rõ nguyên nhân. Thực tế, thiếu hụt một số vitamin và khoáng chất quan trọng có thể âm thầm ảnh hưởng đến sức khỏe răng nướu. Video này sẽ giúp bạn hiểu rõ những dưỡng chất thiết yếu cần bổ sung để bảo vệ răng miệng từ bên trong.
Việt Nam đẩy mạnh ứng phó với bệnh không lây nhiễm
Y tế - 16 giờ trướcGĐXH - Ngày 15/12, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức cuộc họp Nhóm Đối tác y tế về hợp tác liên ngành trong phòng, chống bệnh không lây nhiễm.
Loại rau rẻ tiền, mùa đông người Việt nên ăn để 'quét sạch mỡ máu', ngăn ngừa bệnh mạn tính
Sống khỏe - 17 giờ trướcGĐXH - Có một loại rau giá rẻ, bán đầy chợ nhưng lại được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao nhờ khả năng giảm mỡ máu và phòng bệnh mạn tính – đó chính là rau mùi tàu.
Đột quỵ thức giấc đáng sợ hơn bạn nghĩ, đây là dấu hiệu cần được cấp cứu gấp
Bệnh thường gặp - 20 giờ trướcGĐXH - Đây là một tình trạng đột quỵ nguy hiểm vì bác sĩ không biết bệnh nhân bị đột quỵ từ lúc nào.
Người bệnh đái tháo đường cần ăn bao nhiêu muối để an toàn cho tim mạch?
Sống khỏe - 21 giờ trướcKhi mắc bệnh đái tháo đường, bên cạnh việc kiểm soát tinh bột, người bệnh cần đặc biệt chú ý đến lượng muối tiêu thụ. Việc nạp quá nhiều natri có thể làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch nghiêm trọng.
Bạn muốn da đẹp lên từng ngày? 7 lý do khiến vitamin C được xem là 'bạn thân' của làn da
Sống khỏe - 22 giờ trướcGĐXH - Không phải ngẫu nhiên mà vitamin C luôn xuất hiện trong các bí quyết chăm sóc da. Từ việc hỗ trợ sản sinh collagen đến giúp da trông tươi sáng và khỏe mạnh hơn, dưỡng chất này đang được nhiều người tin dùng. Video trong bài này sẽ chỉ ra 7 lý do vì sao vitamin C lại giữ vai trò quan trọng trong hành trình chăm sóc và bảo vệ làn da.
Người phụ nữ 41 tuổi phát hiện ung thư dạ dày từ dấu hiệu rối loạn tiêu hóa mà nhiều người Việt vẫn xem nhẹ
Bệnh thường gặpGĐXH - Chỉ nghĩ mình bị đầy bụng, khó tiêu do ăn uống thất thường, người phụ nữ 41 tuổi không ngờ đó lại là dấu hiệu sớm của ung thư dạ dày.