Chuyên gia chỉ ra các biểu hiện bộ phận cơ thể bị khói bụi làm gây bệnh và cách bảo vệ
GiadinhNet - Trước những nguy hiểm của khói bụi (rơm rác, bụi mịn...) trong những ngày qua làm nhiều người dân lo lắng, Giáo sư – TS. BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ mình.
Khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Thời gian gần đây, không chỉ Việt Nam (đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh) mà nhiều nước trên thế giới "nóng" về tình trạng ô nhiễm không khí do bụi mịn như Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Ấn Độ, Anh, Pháp....

Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Vậy khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?
Đầu tiên phải kể đến là đường hô hấp. Bình thường, với lượng bụi trong giới hạn cho phép, biểu mô đường hô hấp là biểu mô hình trụ, có lông chuyển và các tuyến chế tiết đồng thời có hệ thống thảm nhầy trên bề mặt chứa các tế bào đại thực bào - có nhiệm vụ bắt giữ bụi bẩn và tạo thành gỉ mũi.
Khi bụi vượt quá ngưỡng cho phép, cơ chế bào vệ không còn đủ khả năng làm sạch không khí nữa, lúc này, các tác nhân trong khói bụi hít vào đường thở sẽ kích thích và gây bệnh.
Tai mũi họng
• Những người có cơ địa dị ứng sẵn có rất dễ xuất hiện viêm mũi họng dị ứng: Khi xuất hiện sẽ hắt hơi từng tràng, chảy nước mũi trong và ngạt tắc mũi thường xuyên.
• Ngứa họng ho thường xuyên kèm theo đờm trong hoặc đặc.
• Khàn tiếng, nói khó.
• Đau rát họng nhất là khi đi ra nơi nhiều bụi.
Khói rơm rạ rất độc hại. Ảnh minh họa.
Đường hô hấp dưới
Khí, phế quản, phế nang, nhất là những người sẵn có bệnh lý hô hấp mạn tính (tâm phế mạn, hen phế quản, viêm phế quản mạn…) sẽ có cảm giác ngực mình nặng hơn, xuất hiện ho nhiều về đêm giai đoạn đầu, sau đó ho liên tục cả ngày kèm theo khạc đờm vàng xanh.
Da: là cơ quan có bề mặt lớn nhất trong cơ thể, đây cũng chính là bộ phận có khả năng tự đào thải độc tố hiệu quả. Cơ chế đào thải độc tố của cơ quan này là thông qua việc "đổ mồ hôi" khi lỗ chân lông mở và thoát những "giọt" lấm tấm trên da mang theo những chất độc trong cơ thể ra bên ngoài.
Khi quá nhiều bụi, lớp biểu bì phủ trên cùng của da không đủ thời gian tạo mới sau khi bị bụi bít lấp toàn bộ các lỗ chân lông, không còn khả năng cho các tuyến mồ hôi thực hiện chức năng thải độc.
Ngoài ra, bụi bám trên da cũng có thể gây tình trạng dị ứng da ở những người có cơ địa dị ứng, có thể biểu hiện dưới dạng ban đỏ từng nốt hoặc từng mảng da bị bong tróc.
Tim mạch
Theo nhiều nghiên cứu, bụi là yếu tố gián tiếp gây ra các bệnh lý về tim mạch như tăng huyết áp, viêm thành mạch dị ứng...
Giáo sư - TS.BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn cách tự bảo vệ mình.
Vậy bảo vệ mình như thế nào?
Giải pháp cho cá nhân
Để phòng chống khói bụi,
• Sử dụng khẩu trang đúng cách khi đi ở nơi có ô nhiễm
• Tăng cường uống nước, khoảng 2,5 lít/ ngày.
• Tăng cường khả năng giải độc của da bằng cách:
Tích cực vận động, tập thể dục để làm thoát mồ hôi nhiều hơn.
Tắm hơi, tắm với nước muối magie sunphat loãng cũng là những cách hữu hiệu để có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động hiệu quả và bài tiết chất thải cơ thể ra bên ngoài (tư vấn bác sĩ nếu có bệnh lý về thận hay tim khi thực hiện phương pháp này).
Làm sạch da bằng cách tắm nước ấm và hạn chế sử dụng xà phòng tắm để tránh làm bít kín các lỗ chân lông.
Ngoài ra trong gia đình cần chú ý: Hạn chế hút thuốc đặc biệt hút trong nhà, đóng cửa khi nhiều khói bụi.
Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào về tai mũi họng, da, phổi... cần gặp bác sĩ để được ngay.
Các thành phố đang bị ô nhiễm khói bụi. Ảnh minh họa
Giải pháp cho cộng đồng
Bên cạnh những giải pháp cho cá nhân và gia đình, cần có các giải pháp cho cộng đồng như sau:
• Sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe cá nhân bằng xăng sinh học…
• Tăng diện tích trồng cây xanh;
• Sử dụng máy lọc không khí ở những nơi nồng độ bụi cao;
• Thiệt lập hệ thống mưa nhân tạo.
Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào
Chuyên gia Tai-Mũi-Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Từ việc các cụ bà có những khối u khủng ngót 4 kg - bác sĩ hướng dẫn cách phòng và phát hiện sớm khối u ở phụ nữ
Tế bào ung thư sợ gì nhất?: Người Việt cần làm đúng và hiểu đúng để phòng bệnh
Bệnh thường gặp - 4 giờ trướcGĐXH - Việc làm tăng nhiệt độ tại khối u (liệu pháp nhiệt) được xem là phương pháp hỗ trợ hiệu quả, giúp tăng tác dụng của hóa trị và xạ trị trong điều trị ung thư.
Giải mã biến chứng tim mạch ở người tiểu đường
Sống khỏe - 4 giờ trướcĐường huyết cao làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, suy tim, nhồi máu cơ tim. Hiểu rõ về các biến chứng tim mạch này sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe của mình.
Muốn đốt mỡ bụng nhẹ nhàng mỗi ngày? 8 thức uống thơm ngon giúp bạn bắt đầu ngay hôm nay
Sống khỏe - 5 giờ trướcGĐXH - Mỡ bụng là nỗi lo của nhiều người, kể cả khi đã ăn kiêng và tập luyện. Thực tế, một số thức uống quen thuộc nếu dùng đúng cách có thể hỗ trợ kích thích trao đổi chất và kiểm soát mỡ bụng hiệu quả hơn. Bài viết dưới đây sẽ gợi ý 8 lựa chọn dễ thực hiện để bạn khởi động hành trình giảm mỡ bụng một cách lành mạnh.
Sau tuổi 40 dễ tăng cân bất ngờ: 7 thói quen tưởng vô hại nhưng lại 'phản chủ'
Sống khỏe - 17 giờ trướcGĐXH - Nhiều người bước qua tuổi 40 mới nhận ra cân nặng tăng lên nhanh hơn dù ăn uống không khác trước. Thực tế, nguyên nhân có thể đến từ những thói quen sinh hoạt âm thầm kéo dài suốt nhiều năm mà ít ai để ý. Video trong bài này sẽ chỉ ra 7 thói quen phổ biến có thể khiến cân nặng tăng khó kiểm soát nếu không điều chỉnh kịp thời.
Nên uống sữa vào lúc nào?
Sống khỏe - 20 giờ trướcNhiều người băn khoăn uống sữa lúc nào để cơ thể hấp thu trọn vẹn dưỡng chất và tránh cảm giác khó tiêu. Việc lựa chọn thời điểm phù hợp sẽ giúp tối ưu hóa lợi ích của sữa và hỗ trợ sức khỏe hằng ngày.
Tế bào ung thư sợ gì nhất?: Phát hiện nhiều 'điểm yếu' để loại bỏ tế bào ung thư
Sống khỏe - 23 giờ trướcGĐXH - Các nhà khoa học đã phát hiện nhiều "điểm yếu" của tế bào ung thư và tìm cách khai thác chúng, trong đó, hệ miễn dịch có khả năng loại bỏ tế bào ung thư.
Hà Nội cụ thể hóa Chỉ thị của Thủ tướng về phát triển y học cổ truyền
Y tế - 1 ngày trướcGĐXH - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà vừa ký ban hành Kế hoạch số 340/KH-UBND ngày 15/12/2025 về thực hiện Chỉ thị số 25/CT-TTg ngày 15/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nền y học cổ truyền (YHCT) Việt Nam trong giai đoạn mới.
Ho dai dẳng mùa lạnh mãi không dứt? 6 thức uống quen thuộc giúp giảm ho ngay tại nhà
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Thời tiết lạnh khiến nhiều người rơi vào tình trạng ho kéo dài, cổ họng khô rát và rất khó chịu. Thay vì lạm dụng thuốc, bạn có thể thử những thức uống đơn giản, dễ làm tại nhà giúp làm dịu cổ họng và hỗ trợ cắt cơn ho hiệu quả. Video dưới đây sẽ bật mí 6 lựa chọn được nhiều người áp dụng trong mùa đông.
Chỉ tập trung vào 3 điều nhỏ, chỉ số đường huyết của người đàn ông giảm xuống mức an toàn, bác sĩ khuyên mọi người nên học theo
Sống khỏe - 1 ngày trướcBằng cách bắt đầu với những thói quen hàng ngày, không nhất thiết phải dựa vào thuốc, bạn có thể thấy huyết áp và đường huyết của mình giảm đồng thời chỉ trong vòng một tuần.
Đã tìm ra cách 'đốt cháy' mỡ thừa: Ăn thịt theo 2 cách này có thể 'tiêu mỡ, giảm cholesterol'
Sống khỏe - 1 ngày trướcGĐXH - Sự thật thường gây bất ngờ: Ăn thịt không đồng nghĩa với việc cholesterol tăng cao, mấu chốt nằm ở "cách ăn".
Người phụ nữ 41 tuổi phát hiện ung thư dạ dày từ dấu hiệu rối loạn tiêu hóa mà nhiều người Việt vẫn xem nhẹ
Bệnh thường gặpGĐXH - Chỉ nghĩ mình bị đầy bụng, khó tiêu do ăn uống thất thường, người phụ nữ 41 tuổi không ngờ đó lại là dấu hiệu sớm của ung thư dạ dày.