Hà Nội
23°C / 22-25°C

Chuyện lạ trong lễ cúng giao thừa của người Mường - trâu được ăn trước

Thứ năm, 11:03 11/02/2021 | Xã hội

GiadinhNet - Khác với người Kinh ăn tết 3 ngày, thì Tết của người dân tộc Mường diễn ra từ ngày 27 tháng Chạp. Nếu được chứng kiến bữa cơm cúng giao thừa của người Mường, hẳn ai cũng ngạc nhiên chuyện trâu được ăn trước.

Trong mâm cơm cúng đầu tiên của năm mới ở ngoài trời, người Mường bao giờ cũng cúng một con cá diếc và một cái bánh chay. Vật cúng lễ này, chúng tôi đã hỏi rất nhiều cụ cao niên của xã Thành Minh, xã Thành Công (huyện Thạch Thành, Thanh Hóa) nhưng không ai lý giải được. Chỉ biết từ khi sinh ra, cá diếc và bánh chay là món không thể thiếu trong lễ cúng ngoài trời. Thậm chí, nhiều gia đình không có điều kiện hoặc muốn lễ cúng giản tiện có thể chỉ cúng hai món này cũng gọi là đủ. Và một thủ tục ai cũng thấy lạ lùng nữa là sáng ra, lễ này được mang cho con trâu ăn trước.

Ông Lò Bá Minh, thôn Trường Châu, xã Thành Công, huyện Thạch Thành cho biết: "Vật lễ cúng thì không giải thích được, chỉ biết từ xưa ông bà để lại hai vật đó là không thể thiếu trong mâm cơm cúng ngoài trời. Còn cho trâu ăn trước là vì điểm này người Mường cũng quan niệm giống như người Kinh – "con trâu là đầu cơ nghiệp", cho con trâu ăn trước để con trâu đi làm. Và trâu có khỏe mạnh thì mới cày sâu tốt lúa, vụ mùa mới bội thu được".

Cũng theo ông Minh thì với người Mường, việc thờ cúng ngoài trời rất quan trọng nên trong những ngày Tết nhà ai cũng chuẩn bị cho mỗi thành viên trong gia đình một cây hương để cúng bản mệnh ngoài trời. Nên việc cúng kiếng đầu năm với người Mường vô cùng quan trọng và trang nghiêm nhưng cúng rất ấm cúng.

Để đón năm mới trước đó cả nhà phải gác lại những công việc khác tập trung dọn dọn nhà cửa, lau chùi đồ vật, đồ thờ cho sáng bóng để đón ông bà tổ tiên về ăn tết.

Chuyện lạ trong lễ cúng giao thừa của người Mường - trâu được ăn trước - Ảnh 2.

Người Mường thường cúng mỗi người đã khuất 1 mâm cơm ngày Tết

Tất cả các con cháu đều đi tạ mộ cùng tựu về nhà trưởng họ để ăn bữa cơm sum vầy, bàn bạc, hỏi han việc chuẩn bị Tết của mỗi nhà. Đây cũng là dịp để người già nói lại với con cháu trong gia đình về dòng giống, gia phả...

Người dân tộc Mường quan niệm, linh hồn người đã khuất chỉ về ăn Tết với con cháu trong 1 ngày 1 đêm nên các lễ vật được sắp xếp rất đầy đủ, thận trọng trong việc cúng lễ để tổ tiên về chứng giám. Theo đúng tục xưa thì mỗi người đã khuất sẽ được cúng một mâm cơm. Tục cúng thờ tổ tiên của người Mường là thờ đích danh chứ không thờ chung.

Mọi thức ngon, vật lạ đều được dồn trong bữa cơm này. Nếu nhà thịt lợn thì gia chủ bày nguyên cả chiếc thủ lợn, miệng ngậm đuôi lên ban thờ. Ban thờ chính cúng gia tiên của người Mường ngày Tết cũng giống nhiều dân tộc khác có đầy đủ các loại bánh, mứt, kẹo, hoa,trái cây, bánh chưng.

Chuyện lạ trong lễ cúng giao thừa của người Mường - trâu được ăn trước - Ảnh 3.

Khi ăn cỗ các cao niên sẽ được ngồi ăn ở mâm giữa khu vực trang trọng nhất của ngôi nhà.

Nếu gia đình nào làm giản tiện cũng phải bày ra ba mâm cỗ: một mâm thờ bố mẹ, một mâm thờ ông bà, một mâm thờ cụ kỵ. Nhưng đũa bát phải lấy cho đến đủ số người đã khuất, không bày bát đũa theo cách tượng trưng của người Kinh. Và ban thờ trong ngày tết cũng không được thiếu 2 cây mía.

Bà Ma Thị Bình, xã Thành Minh, huyện Thạch Thành chia sẻ: "Trong ngày Tết nhất định không được thiếu 2 cây mía. Bởi đó là cây gậy của ông bà, ông vải không được phép quên, thiếu mà phải chọn bằng được hai cây mía đẹp, đều nhau, còn nhiều rễ để buộc vào hai bên ban thờ".

Chuyện lạ trong lễ cúng giao thừa của người Mường - trâu được ăn trước - Ảnh 4.

Bữa cơm đầu tiên của nhà trưởng họ trong năm mới thường rất đông vui, có sự tham dự của đông đủ con cháu trong nhà.

Ngoài ra, việc trưng bày cây mía với người Mường còn là biểu tượng của sự giao hòa trời - đất, kết nối hai thế giới âm - dương. Lá tượng trưng cho mây, trời, gốc rễ tượng cho nguồn cội, gia đình. Những dóng mía là những nấc thang nối đất với trời, âm với dương dẫn đón linh hồn tổ tiên từ trên trời trở về hạ giới sum vầy cùng cháu trong ngày tết. Vì vậy, cây mía là lễ vật tuyệt đối không được phép thiếu trong dịp đón tết Nguyên đán của người Mường.

Trong suốt các ngày tết ban thờ của người dân tộc Mường luôn đỏ rực hương để tiếp đãi ông bà tổ tiên. Hình thức cúng bái không quá cầu kỳ nhưng nghi lễ thờ cúng tổ tiên là tất cả tấm lòng, sự trân trọng của con cháu đối với ông bà tổ tiên mỗi dịp Tết đến, xuân về. Bởi vậy, trong nhịp sống hiện đại, phong tục thờ tổ tiên của người Mường vẫn là nét đẹp văn hóa được lưu truyền mãi.

Hà An

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Công an khai quật bào thai 3 tháng tuổi để điều tra vụ án hiếp dâm

Công an khai quật bào thai 3 tháng tuổi để điều tra vụ án hiếp dâm

Pháp luật - 1 phút trước

Ngày 27/4, hai đơn vị của Công an tỉnh Đắk Lắk là Phòng Cảnh sát hình sự và Phòng Kỹ thuật hình sự phối hợp khai quật bào thai 3 tháng tuổi để thu thập thêm chứng cứ cho vụ án hiếp dâm trẻ em.

Hà Nội dự kiến chuyển 100% biên chế cấp huyện hiện có để bố trí biên chế cấp xã

Hà Nội dự kiến chuyển 100% biên chế cấp huyện hiện có để bố trí biên chế cấp xã

Xã hội - 43 phút trước

Dự kiến đối với nguồn cán bộ ở quận, huyện, thị xã hiện nay, khi bố trí làm bí thư cấp uỷ, lựa chọn theo thứ tự ưu tiên: Các thành uỷ viên; các bí thư cấp uỷ cấp huyện; các phó bí thư cấp uỷ cấp huyện; các uỷ viên ban thường vụ cấp uỷ cấp huyện...

Cựu chiến binh 76 tuổi chạy xe máy 1.300km đã tới TP. Hồ Chí Minh: Tuy hơi mệt nhưng rất hạnh phúc

Cựu chiến binh 76 tuổi chạy xe máy 1.300km đã tới TP. Hồ Chí Minh: Tuy hơi mệt nhưng rất hạnh phúc

Xã hội - 1 giờ trước

Những hình ảnh của cựu chiến binh 76 tuổi ở TP. Hồ Chí Minh vào sáng nay (27/4) nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận.

Đánh sập đường dây cá độ bóng đá qua mạng hơn 100 tỷ đồng

Đánh sập đường dây cá độ bóng đá qua mạng hơn 100 tỷ đồng

Pháp luật - 1 giờ trước

Ngày 27/4, Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố Đà Nẵng cho biết, vừa phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ thuộc Bộ Công an triệt phá thành công đường dây tổ chức đánh bạc và đánh bạc qua mạng Internet với số tiền giao dịch lên tới hơn 100 tỷ đồng.

Hà Nội: Triển khai kế hoạch đặc xá năm 2025

Hà Nội: Triển khai kế hoạch đặc xá năm 2025

Xã hội - 1 giờ trước

Nhân dịp 50 năm Ngày Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 266/QĐ-CTN về đặc xá năm 2025. Đây là chủ trương lớn thể hiện sâu sắc chính sách nhân đạo, khoan hồng của Đảng, Nhà nước ta đối với người bị kết án phạt tù.

Nữ quân y rạng ngời trong lễ tổng duyệt diễu binh cấp Nhà nước

Nữ quân y rạng ngời trong lễ tổng duyệt diễu binh cấp Nhà nước

Xã hội - 2 giờ trước

Mang theo sứ mệnh thiêng liêng của người chiến sĩ áo trắng, khối nữ y quân tại lễ tổng duyệt đã khẳng định bản lĩnh, kỷ luật và vẻ đẹp nhân văn của lực lượng vũ trang.

Thêm một trường THPT chuyên hot nhất nhì Hà Nội bỏ xét tuyển thẳng

Thêm một trường THPT chuyên hot nhất nhì Hà Nội bỏ xét tuyển thẳng

Giáo dục - 2 giờ trước

Trường THPT chuyên Ngoại ngữ (Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội) vừa có thông báo điều chỉnh phương thức tuyển sinh lớp 10, năm học 2025-2026.

Tài xế sử dụng ma tuý, lái ô tô tông 2 mẹ con thương vong ở Hà Tĩnh

Tài xế sử dụng ma tuý, lái ô tô tông 2 mẹ con thương vong ở Hà Tĩnh

Pháp luật - 2 giờ trước

Đậu Giang Sơn sử dụng ma tuý sau đó lái ô tô bán tải chạy trên quốc lộ 8A (Hà Tĩnh) và gây tai nạn với xe máy khiến 2 mẹ con thương vong.

Lật tẩy chiêu trò tài xế giả danh công an để xin bỏ qua lỗi vi phạm nồng độ cồn

Lật tẩy chiêu trò tài xế giả danh công an để xin bỏ qua lỗi vi phạm nồng độ cồn

Pháp luật - 2 giờ trước

Bị tổ tuần tra kiểm tra nồng độ cồn, nam tài xế ở Bình Dương xuất trình một giấy chứng minh Công an nhân dân giả để xin bỏ qua lỗi vi phạm.

Tạm giữ tài xế xe khách bị lật trên đèo Tam Đảo khiến 4 người tử vong

Tạm giữ tài xế xe khách bị lật trên đèo Tam Đảo khiến 4 người tử vong

Pháp luật - 2 giờ trước

Công an tỉnh Vĩnh Phúc đang tạm giữ hình sự tài xế xe khách bị lật trên đèo Tam Đảo, khiến 4 người tử vong và 12 người bị thương.

Top