Chuyện lạ trong lễ cúng giao thừa của người Mường - trâu được ăn trước
GiadinhNet - Khác với người Kinh ăn tết 3 ngày, thì Tết của người dân tộc Mường diễn ra từ ngày 27 tháng Chạp. Nếu được chứng kiến bữa cơm cúng giao thừa của người Mường, hẳn ai cũng ngạc nhiên chuyện trâu được ăn trước.
Trong mâm cơm cúng đầu tiên của năm mới ở ngoài trời, người Mường bao giờ cũng cúng một con cá diếc và một cái bánh chay. Vật cúng lễ này, chúng tôi đã hỏi rất nhiều cụ cao niên của xã Thành Minh, xã Thành Công (huyện Thạch Thành, Thanh Hóa) nhưng không ai lý giải được. Chỉ biết từ khi sinh ra, cá diếc và bánh chay là món không thể thiếu trong lễ cúng ngoài trời. Thậm chí, nhiều gia đình không có điều kiện hoặc muốn lễ cúng giản tiện có thể chỉ cúng hai món này cũng gọi là đủ. Và một thủ tục ai cũng thấy lạ lùng nữa là sáng ra, lễ này được mang cho con trâu ăn trước.
Ông Lò Bá Minh, thôn Trường Châu, xã Thành Công, huyện Thạch Thành cho biết: "Vật lễ cúng thì không giải thích được, chỉ biết từ xưa ông bà để lại hai vật đó là không thể thiếu trong mâm cơm cúng ngoài trời. Còn cho trâu ăn trước là vì điểm này người Mường cũng quan niệm giống như người Kinh – "con trâu là đầu cơ nghiệp", cho con trâu ăn trước để con trâu đi làm. Và trâu có khỏe mạnh thì mới cày sâu tốt lúa, vụ mùa mới bội thu được".
Cũng theo ông Minh thì với người Mường, việc thờ cúng ngoài trời rất quan trọng nên trong những ngày Tết nhà ai cũng chuẩn bị cho mỗi thành viên trong gia đình một cây hương để cúng bản mệnh ngoài trời. Nên việc cúng kiếng đầu năm với người Mường vô cùng quan trọng và trang nghiêm nhưng cúng rất ấm cúng.
Để đón năm mới trước đó cả nhà phải gác lại những công việc khác tập trung dọn dọn nhà cửa, lau chùi đồ vật, đồ thờ cho sáng bóng để đón ông bà tổ tiên về ăn tết.
Người Mường thường cúng mỗi người đã khuất 1 mâm cơm ngày Tết
Tất cả các con cháu đều đi tạ mộ cùng tựu về nhà trưởng họ để ăn bữa cơm sum vầy, bàn bạc, hỏi han việc chuẩn bị Tết của mỗi nhà. Đây cũng là dịp để người già nói lại với con cháu trong gia đình về dòng giống, gia phả...
Người dân tộc Mường quan niệm, linh hồn người đã khuất chỉ về ăn Tết với con cháu trong 1 ngày 1 đêm nên các lễ vật được sắp xếp rất đầy đủ, thận trọng trong việc cúng lễ để tổ tiên về chứng giám. Theo đúng tục xưa thì mỗi người đã khuất sẽ được cúng một mâm cơm. Tục cúng thờ tổ tiên của người Mường là thờ đích danh chứ không thờ chung.
Mọi thức ngon, vật lạ đều được dồn trong bữa cơm này. Nếu nhà thịt lợn thì gia chủ bày nguyên cả chiếc thủ lợn, miệng ngậm đuôi lên ban thờ. Ban thờ chính cúng gia tiên của người Mường ngày Tết cũng giống nhiều dân tộc khác có đầy đủ các loại bánh, mứt, kẹo, hoa,trái cây, bánh chưng.

Khi ăn cỗ các cao niên sẽ được ngồi ăn ở mâm giữa khu vực trang trọng nhất của ngôi nhà.
Nếu gia đình nào làm giản tiện cũng phải bày ra ba mâm cỗ: một mâm thờ bố mẹ, một mâm thờ ông bà, một mâm thờ cụ kỵ. Nhưng đũa bát phải lấy cho đến đủ số người đã khuất, không bày bát đũa theo cách tượng trưng của người Kinh. Và ban thờ trong ngày tết cũng không được thiếu 2 cây mía.
Bà Ma Thị Bình, xã Thành Minh, huyện Thạch Thành chia sẻ: "Trong ngày Tết nhất định không được thiếu 2 cây mía. Bởi đó là cây gậy của ông bà, ông vải không được phép quên, thiếu mà phải chọn bằng được hai cây mía đẹp, đều nhau, còn nhiều rễ để buộc vào hai bên ban thờ".
Bữa cơm đầu tiên của nhà trưởng họ trong năm mới thường rất đông vui, có sự tham dự của đông đủ con cháu trong nhà.
Ngoài ra, việc trưng bày cây mía với người Mường còn là biểu tượng của sự giao hòa trời - đất, kết nối hai thế giới âm - dương. Lá tượng trưng cho mây, trời, gốc rễ tượng cho nguồn cội, gia đình. Những dóng mía là những nấc thang nối đất với trời, âm với dương dẫn đón linh hồn tổ tiên từ trên trời trở về hạ giới sum vầy cùng cháu trong ngày tết. Vì vậy, cây mía là lễ vật tuyệt đối không được phép thiếu trong dịp đón tết Nguyên đán của người Mường.
Trong suốt các ngày tết ban thờ của người dân tộc Mường luôn đỏ rực hương để tiếp đãi ông bà tổ tiên. Hình thức cúng bái không quá cầu kỳ nhưng nghi lễ thờ cúng tổ tiên là tất cả tấm lòng, sự trân trọng của con cháu đối với ông bà tổ tiên mỗi dịp Tết đến, xuân về. Bởi vậy, trong nhịp sống hiện đại, phong tục thờ tổ tiên của người Mường vẫn là nét đẹp văn hóa được lưu truyền mãi.
Hà An
Tuyên Quang: Câu kết doanh nghiệp phía sau, cán bộ Ban QLDA chiếm đoạt tài sản
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Lợi dụng nhiệm vụ được giao, một cán bộ Ban Quản lý dự án tại Hà Giang (cũ) đã câu kết doanh nghiệp “sân sau”, lập hồ sơ khống, gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước và người dân.
Bữa sáng Ruy băng trắng lan tỏa thông điệp an toàn không gian mạng cho phụ nữ và trẻ em
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH – Ngày 22/12, sự kiện Bữa sáng Ruy băng trắng với chủ đề “An toàn không gian mạng – Bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bạo lực, lừa đảo và tổn thương trực tuyến” đã được tổ chức, nhấn mạnh trách nhiệm chung của toàn xã hội trong phòng chống bạo lực và lừa đảo trên môi trường số.
Nữ quái mua bán ma túy trong quán bar ra đầu thú
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Sau thời gian trốn nã vì bị phát hiện mua bán trái phép chất ma túy, Phan Công Hoài Giang đến cơ quan công an đầu thú, khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội.
Hà Nội: Xén hè, di dời 52 cây xanh để 'giải cứu' điểm nóng ùn tắc giao thông
Thời sự - 7 giờ trướcGĐXH - Để giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông, Sở Xây dựng Hà Nội đang gấp rút triển khai phương án xén vỉa hè, mở rộng lòng đường tại nút giao Lê Văn Lương - Hoàng Minh Giám - Nguyễn Tuân (TP Hà Nội). Trong quá trình thi công, hàng chục cây xanh đã được chặt hạ hoặc đánh chuyển.
Nhân tướng học chỉ ra: Phụ nữ sở hữu nốt ruồi ở 3 vị trí này thường có số sướng
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Theo quan niệm Nhân tướng học phương Đông, mỗi nốt ruồi xuất hiện trên cơ thể không chỉ đơn thuần là đặc điểm sinh học mà còn được xem như "dấu ấn số mệnh".
Khánh Hòa: Khởi tố 5 đối tượng liên quan vụ người đàn ông tử vong trên đường dây điện trung thế
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Công an tỉnh Khánh Hòa đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can đối với 5 đối tượng liên quan đến vụ tai nạn điện giật khiến một người đàn ông tử vong trên đường dây trung thế tại phường Tây Nha Trang.
Những địa điểm bắn pháo hoa dịp Tết Dương lịch 2026?
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là các địa điểm bắn pháo hoa dịp Tết Dương lịch 2026 tại Hà Nội và TP.HCM.
Cô gái gần một thập kỷ làm phim và tấm vé học bổng đến Hollywood
Giáo dục - 9 giờ trướcĐỗ Hoa Trà xuất sắc giành học bổng đến Đại học DePaul, ngôi trường nằm tại Los Angeles, trung tâm của Hollywood thực hiện giấc mơ điện ảnh sau 1 thập kỷ làm phim.
Ngày hội giao lưu văn hóa sinh viên quốc tế đặc sắc tại Đại học Công nghiệp Hà Nội
Xã hội - 9 giờ trướcKhuôn viên Đại học Công nghiệp Hà Nội (HaUI) nhộn nhịp trong sắc màu của Ngày hội giao lưu văn hóa sinh viên quốc tế 2025. Không gian trải nghiệm ẩm thực, trò chơi dân gian, văn nghệ và các gian trại rực rỡ mở ra một "cánh cửa hội nhập" - nơi HaUI kết nối bạn bè năm châu, lan tỏa khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới.
Mang đao, kiếm 'dạo phố', lộ hành vi trộm cắp xe máy
Pháp luật - 10 giờ trướcGĐXH - Bị cơ quan chức năng chặn bắt khi đang mang đao, kiếm gây rối trong đêm, nhóm 14 thanh thiếu niên khai nhận thực hiện 4 vụ trộm xe máy.
Số cuối ngày sinh Âm lịch của người không giàu sớm nhưng cũng không nghèo lâu
Đời sốngGĐXH - Những người có ngày sinh Âm lịch kết thúc bằng các số này không tỏa sáng sớm nhưng càng sống lâu càng sắc nét, càng trải đời càng sáng rõ giá trị của mình.