Chuyện lạ trong lễ cúng giao thừa của người Mường - trâu được ăn trước
GiadinhNet - Khác với người Kinh ăn tết 3 ngày, thì Tết của người dân tộc Mường diễn ra từ ngày 27 tháng Chạp. Nếu được chứng kiến bữa cơm cúng giao thừa của người Mường, hẳn ai cũng ngạc nhiên chuyện trâu được ăn trước.
Trong mâm cơm cúng đầu tiên của năm mới ở ngoài trời, người Mường bao giờ cũng cúng một con cá diếc và một cái bánh chay. Vật cúng lễ này, chúng tôi đã hỏi rất nhiều cụ cao niên của xã Thành Minh, xã Thành Công (huyện Thạch Thành, Thanh Hóa) nhưng không ai lý giải được. Chỉ biết từ khi sinh ra, cá diếc và bánh chay là món không thể thiếu trong lễ cúng ngoài trời. Thậm chí, nhiều gia đình không có điều kiện hoặc muốn lễ cúng giản tiện có thể chỉ cúng hai món này cũng gọi là đủ. Và một thủ tục ai cũng thấy lạ lùng nữa là sáng ra, lễ này được mang cho con trâu ăn trước.
Ông Lò Bá Minh, thôn Trường Châu, xã Thành Công, huyện Thạch Thành cho biết: "Vật lễ cúng thì không giải thích được, chỉ biết từ xưa ông bà để lại hai vật đó là không thể thiếu trong mâm cơm cúng ngoài trời. Còn cho trâu ăn trước là vì điểm này người Mường cũng quan niệm giống như người Kinh – "con trâu là đầu cơ nghiệp", cho con trâu ăn trước để con trâu đi làm. Và trâu có khỏe mạnh thì mới cày sâu tốt lúa, vụ mùa mới bội thu được".
Cũng theo ông Minh thì với người Mường, việc thờ cúng ngoài trời rất quan trọng nên trong những ngày Tết nhà ai cũng chuẩn bị cho mỗi thành viên trong gia đình một cây hương để cúng bản mệnh ngoài trời. Nên việc cúng kiếng đầu năm với người Mường vô cùng quan trọng và trang nghiêm nhưng cúng rất ấm cúng.
Để đón năm mới trước đó cả nhà phải gác lại những công việc khác tập trung dọn dọn nhà cửa, lau chùi đồ vật, đồ thờ cho sáng bóng để đón ông bà tổ tiên về ăn tết.

Người Mường thường cúng mỗi người đã khuất 1 mâm cơm ngày Tết
Tất cả các con cháu đều đi tạ mộ cùng tựu về nhà trưởng họ để ăn bữa cơm sum vầy, bàn bạc, hỏi han việc chuẩn bị Tết của mỗi nhà. Đây cũng là dịp để người già nói lại với con cháu trong gia đình về dòng giống, gia phả...
Người dân tộc Mường quan niệm, linh hồn người đã khuất chỉ về ăn Tết với con cháu trong 1 ngày 1 đêm nên các lễ vật được sắp xếp rất đầy đủ, thận trọng trong việc cúng lễ để tổ tiên về chứng giám. Theo đúng tục xưa thì mỗi người đã khuất sẽ được cúng một mâm cơm. Tục cúng thờ tổ tiên của người Mường là thờ đích danh chứ không thờ chung.
Mọi thức ngon, vật lạ đều được dồn trong bữa cơm này. Nếu nhà thịt lợn thì gia chủ bày nguyên cả chiếc thủ lợn, miệng ngậm đuôi lên ban thờ. Ban thờ chính cúng gia tiên của người Mường ngày Tết cũng giống nhiều dân tộc khác có đầy đủ các loại bánh, mứt, kẹo, hoa,trái cây, bánh chưng.

Khi ăn cỗ các cao niên sẽ được ngồi ăn ở mâm giữa khu vực trang trọng nhất của ngôi nhà.
Nếu gia đình nào làm giản tiện cũng phải bày ra ba mâm cỗ: một mâm thờ bố mẹ, một mâm thờ ông bà, một mâm thờ cụ kỵ. Nhưng đũa bát phải lấy cho đến đủ số người đã khuất, không bày bát đũa theo cách tượng trưng của người Kinh. Và ban thờ trong ngày tết cũng không được thiếu 2 cây mía.
Bà Ma Thị Bình, xã Thành Minh, huyện Thạch Thành chia sẻ: "Trong ngày Tết nhất định không được thiếu 2 cây mía. Bởi đó là cây gậy của ông bà, ông vải không được phép quên, thiếu mà phải chọn bằng được hai cây mía đẹp, đều nhau, còn nhiều rễ để buộc vào hai bên ban thờ".

Bữa cơm đầu tiên của nhà trưởng họ trong năm mới thường rất đông vui, có sự tham dự của đông đủ con cháu trong nhà.
Ngoài ra, việc trưng bày cây mía với người Mường còn là biểu tượng của sự giao hòa trời - đất, kết nối hai thế giới âm - dương. Lá tượng trưng cho mây, trời, gốc rễ tượng cho nguồn cội, gia đình. Những dóng mía là những nấc thang nối đất với trời, âm với dương dẫn đón linh hồn tổ tiên từ trên trời trở về hạ giới sum vầy cùng cháu trong ngày tết. Vì vậy, cây mía là lễ vật tuyệt đối không được phép thiếu trong dịp đón tết Nguyên đán của người Mường.
Trong suốt các ngày tết ban thờ của người dân tộc Mường luôn đỏ rực hương để tiếp đãi ông bà tổ tiên. Hình thức cúng bái không quá cầu kỳ nhưng nghi lễ thờ cúng tổ tiên là tất cả tấm lòng, sự trân trọng của con cháu đối với ông bà tổ tiên mỗi dịp Tết đến, xuân về. Bởi vậy, trong nhịp sống hiện đại, phong tục thờ tổ tiên của người Mường vẫn là nét đẹp văn hóa được lưu truyền mãi.
Hà An

Sẽ đánh giá công chức liên tục, không đợi cuối năm mới bình xét
Xã hội - 27 phút trướcBộ Chính trị sẽ ban hành quy định mới về đánh giá, xếp loại hằng năm và việc đánh giá công chức không đợi cuối năm mới bình xét mà thực hiện thường xuyên, liên tục.

6,6 triệu lượt người tham quan khí tài Quân đội tại Triển lãm thành tựu đất nước
Xã hội - 29 phút trướcKhu vực trưng bày của Bộ Quốc phòng tại Triển lãm thành tựu đất nước đón tiếp đông đảo các đoàn đại biểu và khoảng 6,6 triệu lượt người dân, du khách đến tham quan.

Sạt lở nghiêm trọng ven sông Krông Nô (Lâm Đồng)
Xã hội - 40 phút trướcTình trạng sạt lở bờ sông Krông Nô qua khu vực này đã xảy ra nhiều năm nay và càng ngày càng phức tạp.

Ghen tuông mù quáng, con rể mang dao đến nhà mẹ vợ truy sát
Xã hội - 46 phút trướcSau khi cãi nhau, chị H bỏ nhà đi và cắt liên lạc với chồng khiến anh Giang hoài nghi, ghen tuông mù quáng. Đến nhà mẹ vợ, không thấy chị H ở đây, Giang liền vung dao sát hại bà L rồi bỏ trốn.

Hơn 200 chuyến xe miễn phí đưa gần 10.000 lượt người Hải Phòng đến triển lãm 80 năm thành tựu đất nước
Xã hội - 51 phút trướcSau 8 ngày triển khai chuyến xe miễn phí đưa người dân Hải Phòng lên Thủ đô Hà Nội tham quan triển lãm 80 năm thành tựu đất nước nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, đã có 230 chuyến xe được bố trí, đưa đón 9.962 lượt người.

Nghệ An: Một ngư dân gặp nạn khi hành nghề trên biển
Thời sự - 58 phút trướcGĐXH - Nhận tin báo ngư dân gặp nạn, Đồn Biên phòng Quỳnh Phương (Nghệ An) phối hợp cùng chính quyền địa phương ứng cứu, đưa nạn nhân vào bờ đi cấp cứu.

Làm rõ trách nhiệm của lái xe bồn tưới cây trong vụ tai nạn liên hoàn trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Sau vụ tai nạn liên hoàn trên cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ khiến 8 người bị thương, Cục CSGT đã yêu cầu làm rõ trách nhiệm của tài xế xe tưới cây, đơn vị quản lý...

Các con giáp hay than thở, dễ rơi vào vòng xoáy bất mãn trong cuộc sống
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Những con giáp này có xu hướng chú ý đến những điều chưa vừa ý, từ đó tạo nên thói quen than phiền.

Nghi vấn thanh niên bỏ lại tư trang trên cầu rồi nhảy xuống sông
Xã hội - 1 giờ trướcGĐXH - Người dân phát hiện điện thoại cùng đôi dép trên cầu, nghi có người nhảy xuống sông nên trình báo cơ quan chức năng. Sau hơn 1 giờ tìm kiếm, phát hiện thi thể nạn nhân cách chân cầu không xa.

Hà Nội: Hiện trạng bãi xe không phép tại sân chung cư N3B sau lệnh 'cấm' của UBND phường Yên Hòa
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Sau khi UBND phường Yên Hòa ra "tối hậu thư", yêu cầu chấm dứt hoạt động của bãi xe không phép tại sân chung cư N3B (KĐT Trung Hòa - Nhân Chính), rào chắn đã được lực lượng chức năng dựng lên, không gian chung bước đầu được trả lại cho cư dân...

Tháng sinh Âm lịch của người phụ nữ phúc khí dồi dào
Đời sốngGĐXH - Với phụ nữ sinh vào những tháng Âm lịch dưới đây không chỉ mang đến phúc khí cho bản thân mà còn trở thành "ngôi sao may mắn" giúp gia đình ngày càng thịnh vượng.