Mã thầy chữa viêm đường hô hấp

Củ mã thầy.

Mã thầy là một loại củ mọc dưới nước, to bằng củ hành, bên ngoài mang lớp vỏ màu nâu đen. Tên khoa học là Heleocharis dulcis (Burm.f.). Trong dân gian, mã thầy còn có nhiều tên gọi khác như củ năn, bột tề, thủy vu, ô vu, ô từ, hắc sơn lăng, địa lật, hồng từ cô...

Củ mã thầy chứa puchiin, một chất có tính kháng khuẩn. Điều này giải thích tại sao dịch ép củ mã thầy lại có tác dụng ức chế đối với một số loại vi khuẩn như tụ cầu vàng, trực khuẩn coli...

Mã thầy được nói đến rất sớm trong các y thư cổ nhưBiệt lục, Bản thảo cương mục, Bản thảo cầu nguyên, Bản thảo cầu chân... Mã thầy vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, sinh tân, lương huyết giải độc, hóa đàm, tiêu tích, lợi niệu, tiêu thũng, minh mục, chỉ huyết... Nó thường được dùng để chữa các chứng bệnh như sốt cao mất nước, vàng da, tiểu ra máu do huyết nhiệt, trĩ, đại tiện ra máu do trĩ hoặc lỵ, sỏi đường tiết niệu, đau mắt đỏ, viêm phế quản, viêm họng... do đàm nhiệt, mụn nhọt, viêm loét da niêm mạc, nhọt độc, mụn cóc...

Chẳng hạn, nước ép mã thầy, lê, rễ lau, mạch môn và ngó sen có thể hỗ trợ trị liệu bệnh nhiễm trùng có sốt cao, khát nước nhưng không có mồ hôi. Mã thầy sắc uống thay trà giúp chữa vàng da và tiểu tiện bất lợi. Mã thầy ngâm rượu uống có thể chữa đại tiện ra máu tươi và chứng đầy bụng. Nước ép mã thầy tươi chữa viêm hầu họng; bột mã thầy sao tồn tính bôi vào nơi tổn thương giúp chữa viêm loét miệng...

Một số cách dùng cụ thể:

- Mã thầy 500 g, đường phèn 250 g. Mã thầy rửa sạch, bỏ vỏ ngoài, thái miếng rồi ép lấy nước (nếu có máy ép là tốt nhất), lọc qua vải sạch rồi hòa với đường phèn, chia uống vài lần trong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt, hóa đàm, nhuận phế, dùng làm đồ uống giải khát có tính mát bổ và chữa các bệnh lý viêm nhiễm cấp tính đường hô hấp trên như viêm họng, viêm amiđan, viêm phế quản...

- Mã thầy 500 g, mật ong 500 g. Mã thầy rửa sạch, nghiền nát, ép lấy nước rồi hòa mật ong để uống. Công dụng: Thanh nhiệt, trừ đàm, nhuận phế, dùng làm đồ uống bổ mát và phòng chống các bệnh lý viêm nhiễm cấp tính đường hô hấp.

- Mã thầy 200 g, đường phèn 80 g, mía 350 g, cà rốt 200 g. Mã thầy rửa sạch, gọt vỏ, ngâm nước muối một lát rồi lại rửa sạch; mía róc vỏ, chặt khúc, ngâm qua nước muối; cà rốt rửa sạch thái miếng. Tất cả cho vào nồi đun trong 30 phút với lượng nước vừa đủ, để nguội, uống trong ngày. Công dụng: Thanh nhiệt, hóa đàm, tiêu tích hóa thực, sinh tân, chỉ khát, lợi niệu, hạ áp, dùng rất tốt cho những người bị viêm đường tiết niệu, viêm họng, tiểu tiện bất lợi, viêm thận mạn tính, cao huyết áp, say rượu...