Nhà thơ Phạm Tiến Duật: "Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng..."

Phạm Tiến Duật sinh ngày 14.1.1941 (tuổi Tân Tỵ), quê ở huyện Thanh Ba, Phú Thọ. Cha của anh là nhà giáo, còn mẹ làm ruộng. Tốt nghiệp Trường ĐH Sư phạm Hà Nội năm 1964, anh đã cùng một số bạn bè “gác bút nghiên” đi chiến đấu.

Phạm Tiến Duật đã vào Trường Sơn lần đầu vào năm 1965, sau đó có mặt liên tục tại mặt trận này. Có lẽ nhờ thế, cộng thêm tài năng trời phú, mà sau đó đã có một Phạm Tiến Duật với những bài thơ nổi tiếng viết từ Trường Sơn.

Năm 1970, sau khi đoạt giải nhất cuộc thi thơ Báo Văn nghệ (1969–1970), Phạm Tiến Duật được kết nạp vào Hội Nhà văn VN. Sau hơn 40 năm cầm bút, Phạm Tiến Duật đã có hàng chục tập sách, mà chủ yếu là thơ: Vầng trăng quầng lửa (thơ, 1970); Thơ một chặng đường (thơ, 1971); Ở hai đầu núi (thơ, 1981); Vầng trăng và những quầng lửa (thơ, 1983); Thơ một chặng đường (tập tuyển, 1994); Nhóm lửa (thơ, 1996); Tiếng bom và tiếng chuông chùa (trường ca, 1997)...

Ngoài ra, anh còn là tác giả của hàng ngàn bài báo. Từ ngày thôi làm Tổng biên tập của Tạp chí Diễn đàn Văn nghệ VN, nhà thơ Phạm Tiến Duật dành nhiều thời gian cho công tác đối ngoại của Hội Nhà văn VN. Vài năm gần đây, khán giả của Đài Truyền hình VN còn biết đến anh với tư cách là MC của chương trình “Vui, khoẻ và có ích” – một sân chơi thú vị dành cho người cao tuổi.

Chỉ còn một năm nữa là đến kỷ niệm 50 năm ra đời của Đoàn 559 (tức đơn vị đã khai sinh ra đường mòn Hồ Chí Minh huyền thoại vượt Trường Sơn – tuyến vận tải huyết mạch cung cấp sức người, sức của từ hậu phương lớn miền Bắc cho chiến trường miền Nam). Chúng tôi vẫn nói với nhau: Nếu chọn một nhà thơ đại diện cho văn nghệ sĩ nước nhà đi dự lễ kỷ niệm này, thì không ai xứng đáng hơn Phạm Tiến Duật.

Được biết, hiện Phạm Tiến Duật đang chạy đua với thời gian và số phận nghiệt ngã, cùng lúc thực hiện 2 bản thảo: Những vùng rừng không dân (trường ca) và tập Từ điển bằng thơ về các loài hoa, dày khoảng 200 trang in. Anh không giấu ai về sự nguy hiểm của khối u đang mang trong mình.

Nhà thơ của Trường Sơn năm nào đã và đang “Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng” - đúng như câu thơ trong tác phẩm nổi tiếng “Tiểu đội xe không kính” của anh. Vẫn biết ung thư phổi là căn bệnh nan y, để chiến thắng nó, ngoài ý chí, nghị lực và sự may mắn của bản thân, người bệnh rất cần sự động viên khích lệ của bạn bè và gia đình và đặc biệt là sự ủng hộ, đồng cảm của bạn đọc gần xa. 

Theo Đặng Vương Hưng

Lao Động