Hà Nội
23°C / 22-25°C

Những điều “nằm lòng” để tránh ngộ độc nấm mùa xuân

Thứ tư, 15:00 15/02/2017 | Sống khỏe

GiadinhNet - “Mùa xuân với thời tiết ấm, ẩm rất thuận lợi cho các loại nấm phát triển và đây cũng là thời điểm thường xảy ra các vụ ngộ độc nấm. Có đến khoảng 50% bệnh nhân cấp cứu do ngộ độc nấm tử vong, nhiều trường hợp cả gia đình cùng bị ngộ độc nấm phải nhập viện”, ThS. BS Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết.

Một trường hợp ngộ độc nấm điều trị tại Trung tâm (ảnh BSCC).
Một trường hợp ngộ độc nấm điều trị tại Trung tâm (ảnh BSCC).

Nhiều gia đình ngộ độc nấm

ThS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết, tiết trời xuân là lúc các loại nấm rừng phát triển mạnh và như mọi năm, sau Tết số người nhập viện vì ngộ độc nấm tăng cao. Mỗi năm cả nước có hàng trăm ca ngộ độc nấm, hàng chục ca tử vong. Các trường hợp ngộ độc đã chuyển về Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai đều là những ca ngộ độc nặng.

Ngộ độc nấm rất nguy hiểm và có tỷ lệ tử vong nhiều nhất so với các loại rau độc do nấm chứa các độc tố muscarin, phallatoxin, amatoxin… có tác dụng tiêu hủy hồng cầu, bạch cầu, tế bào thần kinh. Chỉ cần vài cây nấm độc trong món ăn cũng có thể gây độc, thậm chí làm chết nhiều người. Điều đáng nói, các ca ngộ độc thường là “chùm” cả gia đình với tỷ lệ 50% tử vong, xảy ra ở các tỉnh miền núi như: Cao Bằng, Hà Giang, Lai Châu, Thái Nguyên…

TS Nguyễn Tiến Dũng, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, chỉ riêng với tỉnh Cao Bằng, từ năm 2003 đến năm 2009, Trung tâm đã tiếp nhận 81 ca ngộ độc nấm, trong đó có 17 người tử vong. Đau lòng nhất là trường hợp một gia đình ở Cao Bằng gồm 9 người bị ngộ độc nấm sau bữa cơm mừng tân gia, duy nhất chỉ một người sống sót.

Một số vụ ngộ độc điển hình khác như ngày 22/4/2014, ở tỉnh Tây Ninh, một gia đình 13 người ngộ độc do ăn cháo nấu với nấm lạ và thịt phải nhập viện. Ngày 1/11/2014, ở xã biên giới Sin Xúi Hồ, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu xảy ra ngộ độc 19 người do cùng ăn cơm với canh nấu với nấm rừng. Năm 2015 tại Hà Giang xảy ra ngộ độc 20 người do cùng ăn cơm và canh nấu với nấm rừng… may được đưa đi cấp cứu kịp thời nên không có người tử vong. Các vụ ngộ độc lớn này như hồi chuông cảnh báo với nhiều người dân khi sử dụng các loại nấm hoang, nấm dại ở trong rừng.

“Giai đoạn tháng 4, tháng 5 hàng năm thường có nhiều người ngộ độc nấm nhập viện cấp cứu. Người dân hãy hết sức thận trọng với các loại nấm mọc dại trong rừng sau mỗi đợt mưa xuân vì rất dễ hái phải nấm độc. Nấm có rất nhiều chủng loại, nhiều loại có giá trị dinh dưỡng cao, mùi vị thơm ngon. Nhưng cũng không ít loài nấm độc gây chết người nếu ăn phải. Trong khi để phân biệt nấm lành hay nấm độc là điều rất khó”, TS Nguyễn Tiến Dũng khuyến cáo.

Theo TS Nguyễn Tiến Dũng, nhiều người hiện vẫn nghĩ rằng, nấm độc có màu sắc sặc sỡ là không đúng. Trung tâm đã từng cấp cứu nhiều người ăn loại nấm trắng rất ngọt, mềm nhưng lại là nấm cực độc. Người dân còn tuyên truyền sai lầm rằng, nấm bị côn trùng ăn, người cũng có thể ăn được. Đã có trường hợp vào rừng thấy những đám nấm đã bị kiến ăn dở, tưởng đó là nấm ăn được nên đem về chế biến. Ăn xong một nửa số người trong gia đình đó tử vong.

Để nhận diện nấm độc, có người cho động vật như gà, chó… ăn nấm trước, nếu sau 1-2 giờ không chết hoặc không bị ngộ độc thì kết luận là nấm không độc. Hay áp dụng cách dùng thìa, dây chuyền… bạc, nếu bạc đổi màu xám đen thì nấm độc. Các cách này đều không có giá trị. Thường các chất độc trong nấm phản ứng với cơ thể chậm và nhiều chất độc cũng không gây phản ứng với kim loại nên việc thử bằng các cách này dễ cho kết quả sai. Hậu quả là có thể ăn nhầm các loại nấm độc.

Các chuyên gia cho rằng, khi ăn phải nấm độc thường ít nhất sau khoảng 6h đồng hồ, bệnh nhân mới có những biểu hiện ngộ độc như nôn mửa, đi ngoài liên tục, đau bụng, chân tay co rút… Nhiều trường hợp sau 1-2 ngày điều trị, các biểu hiện nôn, đau bụng, tiêu chảy đỡ, người bệnh (thậm chí có thể cả cán bộ y tế) nghĩ là bệnh đã khỏi. Nhưng trên thực tế, tình trạng ngộ độc vẫn tiếp diễn âm thầm ở các cơ quan khác. Chất độc đã ngấm vào trong người khiến cho sau một thời gian, bệnh nhân sẽ bị các biểu hiện khác như da vàng, mắt vàng, mệt mỏi, ăn kém, tiểu ít dần, phù, chảy máu nhiều nơi, hôn mê và tử vong.

Xử trí ban đầu tránh biến chứng nặng

TS Nguyễn Tiến Dũng cho biết, ngộ độc nấm để càng lâu càng khó cứu. Thực tế, qua theo dõi các bệnh nhân ăn phải nấm độc đều tử vong nếu không được cấp cứu, 80% bệnh nhân tử vong nếu đến cấp cứu muộn. Điều đó cho thấy khâu sơ, cấp cứu các ca ngộ độc nói chung và ngộ độc nấm nói riêng ban đầu rất quan trọng.

Trong khi chờ vận chuyển cấp cứu, bằng mọi biện pháp phải loại nhanh chất độc ra khỏi cơ thể bằng cách gây nôn hoặc dùng thuốc giải độc có tác dụng làm giảm hoặc trung hòa chất độc (than hoạt tính). Cụ thể:

Gây nôn bằng cách móc họng hoặc dùng bàn chải đánh răng thọc sâu vào họng cho buồn nôn, nôn cho đến khi ra nước trong mới thôi. Nếu bệnh nhân tiêu chảy nhiều gây mất nước, phải bù nước bằng cách cho uống dung dịch oresol.

Uống than hoạt tính: Uống 30g than hoạt tính (2 thìa canh) với 1-2 cốc nước (có thể cho ít đường trắng cho dễ uống). Than hoạt tính sẽ hấp phụ chất độc, chuyển vào phân để tống ra ngoài. Nếu không có than hoạt tính thì mua viên carbogast hoặc carbophos 400mg/viên để uống. Nếu nạn nhân mê man bất tỉnh, cần đưa đi cấp cứu ngay tại cơ sở y tế gần nhất. Nếu người bệnh hôn mê, co giật phải cho nằm nghiêng. Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở thì hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu tại chỗ.

Lưu ý sau khi sơ cứu cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời. Mọi người đừng chủ quan nghĩ sau khi sơ cứu đã hết triệu chứng nôn, đau và tiêu chảy là hết ngộ độc. Cần nằm tại viện để theo dõi thêm vì có thể sau 3-4 ngày, các biểu hiện suy gan thận mới bộc lộ…

“Để tránh bị ngộ độc nấm, khi có nhu cầu ăn nấm, người dân nên tìm mua các loại nấm được trồng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tránh việc tùy tiện vào rừng hái nấm để nấu ăn. Với một số nấm thường mà ta sử dụng làm thực phẩm cũng có thể trở thành nấm độc khi bị mốc hay làm dập, nát… nên khi bảo quản, chế biến mọi người cũng cần chú ý”.

TS Nguyễn Tiến Dũng

Phương Thuận

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Bác sĩ 'thần đồng', tốt nghiệp đại học năm 13 tuổi

Bác sĩ 'thần đồng', tốt nghiệp đại học năm 13 tuổi

Sống khỏe - 23 phút trước

Theo sách Kỷ lục Guinness, Ambati từng được công nhận là bác sĩ trẻ nhất thế giới. Hiện tại, ông là chuyên gia nhãn khoa hàng đầu đang làm việc tại Mỹ.

Phát hiện sớm ung thư nhờ xem livestream của bác sĩ

Phát hiện sớm ung thư nhờ xem livestream của bác sĩ

Sống khỏe - 24 phút trước

Đang xem livestream của bác sĩ da liễu về ung thư da, chị H. “chột dạ” khi nốt ruồi trên gò má dù đã đốt nhưng vẫn rỉ dịch nhiều tuần nên quyết tâm đi khám.

Mâu thuẫn với chồng, người phụ nữ 19 tuổi vào rừng hái lá ngón để ăn

Mâu thuẫn với chồng, người phụ nữ 19 tuổi vào rừng hái lá ngón để ăn

Y tế - 1 giờ trước

Do mâu thuẫn với chồng, người phụ nữ trẻ ở Quảng Nam đã vào rừng hái 6 lá ngón ăn để tự tử, rất may được cứu sống kịp thời.

Gia vị được ví như kháng sinh tự nhiên, giúp ổn định đường huyết, người bệnh tiểu đường nên ăn để kéo dài tuổi thọ

Gia vị được ví như kháng sinh tự nhiên, giúp ổn định đường huyết, người bệnh tiểu đường nên ăn để kéo dài tuổi thọ

Sống khỏe - 2 giờ trước

GĐXH - Tỏi có chỉ số đường huyết trong khoảng 10-20, không có bất kỳ loại carbohydrate phức tạp nào. Điều đó có nghĩa là tiêu thụ tỏi là một lựa chọn an toàn cho những người mắc bệnh tiểu đường vì không làm tăng lượng đường trong máu.

Top 5 loại cỏ dại được đưa vào sách thuốc uy tín

Top 5 loại cỏ dại được đưa vào sách thuốc uy tín

Sống khỏe - 6 giờ trước

Cỏ may, cỏ chỉ, cỏ hôi… sống dai, mọc dại khắp các vùng bờ bụi có thể sử dụng trong các bài thuốc Đông y.

Lần đầu ở Việt Nam: Ra mắt công nghệ CT 2560 lát cắt tại BV Hồng Ngọc

Lần đầu ở Việt Nam: Ra mắt công nghệ CT 2560 lát cắt tại BV Hồng Ngọc

Sống khỏe - 6 giờ trước

GE HealthCare và Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc hợp tác triển khai hệ thống CT cao cấp Revolution Apex Elite 3.0 với công nghệ 2560 lát cắt tái tạo đầu tiên tại Việt Nam.

Thanh niên 16 tuổi ở Phú Thọ nhập viện mặt sưng phù do sai lầm khi chăm sóc da nhiều bạn trẻ Việt mắc phải

Thanh niên 16 tuổi ở Phú Thọ nhập viện mặt sưng phù do sai lầm khi chăm sóc da nhiều bạn trẻ Việt mắc phải

Bệnh thường gặp - 7 giờ trước

GĐXH - Thanh niên cho biết có bôi kem trị mụn tại nhà. Lúc đầu thấy mụn khỏi rất nhanh, da mịn đẹp, nhưng sau đó bôi thuốc không bớt nữa, ngược lại sưng lên, sau đó mặt thâm sạm...

Loại vi khuẩn chết người có thể thành thuốc ung thư đột phá

Loại vi khuẩn chết người có thể thành thuốc ung thư đột phá

Sống khỏe - 8 giờ trước

Các nhà khoa học Anh đã tìm ra cách làm cho vi khuẩn salmonella thay vì tấn công cơ thể thì sẽ hợp sức với tế bào T để loại trừ khối u ung thư.

Điều trị thành công ca thuỷ tinh thể đục chín, thị lực chỉ còn 1/10

Điều trị thành công ca thuỷ tinh thể đục chín, thị lực chỉ còn 1/10

Sống khỏe - 8 giờ trước

Với hơn 30 năm kinh nghiệm giảng dạy và điều trị bệnh đục thủy tinh thể, thực hiện thành công hơn 50,000 ca phẫu thuật thay thuỷ tinh thể, TS.BS Vũ Anh Tuấn - Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Mắt quốc tế Nhật Bản đã giúp bệnh nhân có thuỷ tinh thể đục chín tìm lại được ánh sáng.

Triệu chứng của xẹp đốt sống do loãng xương

Triệu chứng của xẹp đốt sống do loãng xương

Sống khỏe - 22 giờ trước

Xẹp đốt sống đến từ rất nhiều nguyên nhân, nhưng thường gặp nhất là do thoái hóa. Bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng chủ yếu là người lớn tuổi. Xẹp đốt sống cần được điều trị càng sớm càng tốt để tránh gây đau đớn, biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh.

Top