Những việc cần làm khi đi tảo mộ tiết Thanh minh
GiadinhNet - Rất nhiều người đi tảo mộ tiết Thanh minh đã làm qua loa cho nhanh xong, hoặc làm không đúng nghi lễ, hoặc cúng bái vàng mã, sát sinh tốn kém... Phải làm sao cho đúng?
Đi tảo mộ không nên sát sinh
Năm nay tiết Thanh minh rất tiện cho mọi người sắp xếp vì bắt đầu đúng vào ngày chủ nhật 4/4/2021 (23/2 âm lịch), tiết trời trong sáng, dễ chịu hơn do nhiệt độ đã lên cao và độ ẩm giảm xuống.
Chị Nguyễn Thị Hòa (Hà Nội) rất vui và khoe với chị hàng xóm rằng Thanh minh rơi vào ngày nghỉ nên cả đại gia đình nhà chị sẽ tề tựu đông đủ để cùng nhau đi "thăm" các cụ.
Chị khoe luôn đã mua được con gà trống thiến nặng tới 3kg, đã được làm sạch để luộc, sáng mai đem lên nghĩa trang để cúng Thanh minh "các cụ". Khách nhà chị vốn là một phật tử nói rằng, Thanh minh tuy không lớn như lễ Vu lan báo hiếu, nhưng mang nét đẹp văn hoá về truyền thống hiếu kính, biết ơn tổ tiên của người Việt. Dịp này nhiều nhà có các hoạt động sum vầy, vui vẻ nhưng tuyệt đối tránh sát sinh khi đi tảo mộ.
Nghe giải thích biết dịp này nên kiêng sát sinh, chị đã cất biến con gà vào ngăn đá.
Rất nhiều người đi tảo mộ tiết Thanh minh đã làm lễ mặn đem ra mộ bày biện, hoặc làm qua loa cho xong chuyện, làm không đúng nghi lễ, hoặc cúng bái vàng mã tốn kém mà gia tiên không được hưởng.
Tiết Thanh minh không nên sát sinh, vật phẩm cúng lễ tiết Thanh minh không nên dùng lễ mặn mà chỉ nên cúng hoa quả, cỗ chay. Có như vậy tổ tiên mới dễ siêu thoát.
Lễ chay gồm: Hoa quả, trầu cau, oản chuối, xôi chè, bánh trái, nước, gạo muối, bỏng, bơ, mật ong, hương nhang, đèn (nến), tiền vàng (tiền vàng có, nhưng không nhiều và không dùng những đồ mã lớn như ngựa, nhà, xe cộ... vừa lãng phí tốn kém, vừa không đúng lễ).
Lễ mặn nếu muốn làm thì không đặt trên mặt mộ vì các cụ không được hưởng, còn bị cõi âm quở trách nặng nề. Lễ mặn cũng chỉ nên là bánh chưng, rượu, thịt (thịt là chân giò, khoanh giò nạc…).
Cả lễ chay hay lễ mặn đều chỉ đặt ở ban thờ Thần linh. Nếu không có ban thờ Thần linh thì mang theo bàn, đặt lễ lên đấy, hoặc chọn chỗ cao, kê vài viên gạch đặt mâm lễ lên.
Các gia đình thường thích cúng khấn xong hạ lễ, ăn uống vui vẻ tại chỗ. Nhưng các chuyên gia đều khuyên không nên tảo mộ xong thì hạ lễ và ăn uống tại chỗ hoặc gần nghĩa trang – bởi khu vực đó âm khí nặng nề, khói hương, tàn tro, bụi bặm nhiều.
Đồ cúng Thanh minh thì không nên mang về nhà, nên để lại nghĩa trang cho người làm ở đó, người nghèo đói ăn. Nhưng nếu mộ phần ở nơi hoang vu, ít người lui tới thì có thể gói đem về cho người khó khăn.

Muốn mời "các cụ" về ăn cỗ và biếu vàng mã thì nên về nhà làm. Ảnh minh họa.
Các bước nên làm khi tảo mộ
Khi tới nghĩa trang, mộ phần thì chủ lễ, thường là Trưởng họ (là trưởng nam, hoặc người lớn tuổi nhất trong dòng họ), hoặc người cha trong gia đình đặt lễ vào ban Thần linh (ở nghĩa trang lớn), hay miếu quan Thần linh, hoặc chỗ thờ chung (ở nghĩa địa nhỏ) – rồi thắp hương, khấn quan Thần linh cho phép con cháu vào thăm mộ gia tiên và tảo mộ (nếu là nghĩa trang tập thể thì sắm lễ, vàng, hương cúng quan Thần linh riêng).
Chủ lễ đốt hương khấn vái xin quan Thần linh, long mạch, sơn thần, thổ phủ - những vị cai quản khu đất nghĩa trang cho con cháu tảo mộ, sửa sang, phát quang và bồi thổ mộ phần tổ tiên, rồi đưa con cháu tiến về khu mộ gia tiên.
Tại đây chủ lễ thắp hương xin phép gia tiên cho con cháu thăm viếng, đồng thời tu bổ, làm quang quẻ lại khu mộ, rẫy cỏ, phát quang, tỉa cành cây khô, gẫy, bồi tôn mộ phần (nếu là mộ đất) để tránh rắn, chuột làm tổ, đào hang. Hoặc làm sạch bia mộ, quét lại vôi/sơn… Vôi sơn dịp này hay được dùng là màu nâu, màu đỏ nhằm giúp khu mộ vượng khí, vui mắt… mong ước con cháu dễ có tài lộc.
Riêng mộ đất nếu sụt lún, vỡ lở thì cần xin phép bồi thổ, hoàn long mạch để âm phần yên ổn. Với mộ đất thì bồi thổ, đắp tôn cao. Với mộ xây thì làm sạch, quét dọn, rẫy cỏ, tỉa cành cây, rễ cây để bảo vệ mộ phần.
Xong xuôi công việc tảo mộ thì biện lễ cắm hoa, thắp hương, hoa quả, bánh kẹo, xôi chè... Nếu có điều kiện thì đặt mỗi mộ một đĩa, nếu không có điều kiện thì đặt tất cả chung một mâm to ở trước mộ cụ "to nhất", rồi chủ lễ tập trung con cháu đứng trước mộ phần đọc Văn khấn Thanh minh.
Cúng Thanh minh gia tiên nhà mình xong thì đốt thêm hương đi "thăm hỏi" các cụ xung quanh, mộ vô chủ. Khi hương nơi mộ phần cháy khoảng 2/3 nén thì thắp tiếp một tuần hương xin hạ lễ, tạ ơn rồi hóa vàng mã.
Lưu ý là lễ tảo mộ không nên đốt nhiều vàng mã vì rất tốn tiền thật để mua đồ mã đốt, còn gây nên các hình thức mê tín. Theo giải thích của các nhà tâm linh, làm như thế "các cụ" không thể nhận được, còn bị ma quỷ quanh đó cướp hết. Đốt nhiều vàng mã còn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng tới sức khỏe của chính những người đốt và nhiều người khác.

Thanh minh mang nét đẹp văn hoá hiếu kính, biết ơn tổ tiên nên nhiều nhà cùng vui vẻ đi tảo mộ. Ảnh minh họa.
Trong khi mọi người đi tảo mộ thì những người ở nhà cần dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa, ban thờ gia tiên và chuẩn bị làm cỗ cúng tổ tiên.
Sắp lễ xong thì thắp hương khấn vái theo tập tục, đọc Văn khấn Thanh minh tại nhà, mời gia tiên về nhà thụ hưởng. Quan trọng là phải thành tâm và nghiêm cẩn khi làm lễ để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
Lúc này những người đi tảo mộ ngoài nghĩa trang đã có thể về tới nhà, tất cả rửa ráy sạch sẽ rồi mới sum vầy ăn uống mới vui vẻ, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Ngày nay một số đô thị lớn đã giản tiện hơn, họ làm mọi việc tu sửa, tôn tạo mộ phần từ lễ tạ mộ cuối năm, tới lễ tảo mộ tiết Thanh minh họ chỉ mang hương hoa đi thăm viếng rồi về. Người ở xa, người bận công việc không về quê được có thể không tham dự lễ tảo mộ đầu năm, hoặc không cần cúng bái cỗ bàn, mà có thể đơn giản thắp hương tưởng nhớ tổ tiên ở xa.
Lễ tảo mộ tiết Thanh minh không có công thức chung, tùy vùng miền, tập tục địa phương mà thực hiện. Tảo mộ là sửa sang làm sạch đẹp cho ngôi mộ, tân trang mộ phần. Cúng lễ chỉ hương, hoa, oản khảo. Riêng thần linh thì có chút vật phẩm không quy định, không cố chấp. Không cúng lễ linh đình nơi mộ phần.
"Phú quý sinh lễ nghĩa" nên ngày nay người ta bày biện đủ kiểu, rất khó nói. Lễ tảo mộ có chung ý nghĩa là biết ơn, tưởng nhớ tổ tiên; Không sát sinh; Tảo mộ xong mời các cụ về nhà thụ hưởng lễ vật chứ ngoài mộ phần không cúng bái cỗ bàn, ăn uống gì, mà chỉ đơn giản là thắp hương xin phép tảo mộ. Quá trình tảo mộ với cái tâm vui vẻ, chân thành thể hiện sự hiếu kính, giúp âm phần của tổ tiên tốt đẹp để con cháu thuận hòa, hưng thịnh.
Hà Thanh
(Viện Nghiên cứu Ứng dụng Tiềm năng con người)

Chỉ với vài thùng xốp dễ dàng trồng loại quả ví ‘vàng xanh’ cực tốt cho sức khỏe sai trĩu quả
Ở - 6 giờ trướcGĐXH – Được ví như “vàng xanh”, đậu rồng mang lại giá trị dinh dưỡng cho sức khỏe rất cao. Chỉ vài thùng xốp dễ dàng trồng loại quả này ra quả sai trĩu mà bạn nên thử.

Biệt thự mới mà Hoa hậu Tiểu Vy vừa hoàn thành tặng bố mẹ mang phong cách đối lập với căn nhà cũ 'đậm chất Hội An'
Ở - 9 giờ trướcGĐXH - Đây là căn nhà mới tại TP. Hồ Chí Minh của Tiểu Vy, mang phong cách hiện đại, sang trọng khác hẳn nét hoài cổ, lãng mạn của căn nhà bố mẹ cô đang có tại Hội An.

Gia đình trẻ rời nhà phố chật hẹp, về sống trong ngôi nhà có vườn rau xanh mướt
Ở - 10 giờ trướcQuyết định táo bạo của gia đình chị Katie Bryan (Hoa Kỳ) chính là từ bỏ không gian đầy tiện nghi để trở về cuộc sống tự cung tự cấp nhờ việc trồng rau chăm hoa ở ngoại ô.

'Hô biến' phòng khách thành chốn bình yên nhờ những gam màu pastel dịu ngọt
Ở - 14 giờ trướcNếu bạn yêu thích vẻ đẹp ngọt ngào của những gam màu pastel thì sao không sử dụng chúng cho phòng khách gia đình.

Đồ lễ cúng Rằm tháng 8 Tết Trung Thu không nên thiếu những thứ này để mang lại tài lộc, may mắn
Ở - 18 giờ trướcGĐXH - Mâm cỗ cúng rằm tháng 8 không cần cầu kỳ như rằm tháng Giêng hay rằm tháng 7 nhưng vẫn phải chuẩn bị một cách kỹ lưỡng. Đồ lễ cúng rằm tháng 8 không nên thiếu những thứ này để mang lại may mắn.

5 điều quan trọng nhất Rằm tháng 8 giúp gia chủ mọi sự như ý, lý do cần mặc đồ đen, xanh nước biển, xanh lục... dịp này
Ở - 18 giờ trướcGĐXH - Để gia tăng năng lượng tốt lành trong ngày Rằm tháng 8 âm lịch cần biết 5 điều quan trọng nhất sau đây để đắc cát khí, cải biến vận trình của gia chủ được hanh thông, như ý...

Cô gái dốc hết tiền dành dụm 10 năm, bất chấp nợ nần, về quê xây nhà báo hiếu bố mẹ
Ở - 18 giờ trướcSau khi căn nhà hoàn thiện xong phần thô, vì 'không còn tiền' nên cô gái này phải đợi đến 5 năm sau mới hoàn thiện được ngôi nhà là món quà tặng bố mẹ.

Tiệc tân gia hoành tráng, mời toàn sao Việt về dự, biệt thự 11 tỷ đồng vừa khánh thành của Quế Vân có gì đặc biệt?
Ở - 1 ngày trướcGĐXH - Ngôi nhà ngập tràn ánh sáng, có giếng trời, các căn phòng đều có thể đón nắng. Đặc biệt, nhà Quế Vân mọi ngóc ngách đều nhìn thấy view cây xanh.

4 việc phong thủy cần làm trong Tết Trung thu để cầu con ngoan học giỏi, cha mẹ phát tài, may mắn, tổ tiên đẹp ý vừa lòng
Ở - 1 ngày trướcGĐXH - Tết Trung thu là thời điểm tốt theo quan niệm phong thủy để các bậc cha mẹ nguyện cầu cho con cái, và có 4 việc quan trọng rất cần làm dịp này để mong cầu con ngoan học giỏi, cha mẹ phát tài, may mắn, tổ tiên đẹp ý vừa lòng.

Cô gái Nhật tiết lộ lý do sống trong căn phòng 7m2 khép kín, nằm ngủ ngay cạnh nhà vệ sinh
Không gian sống - 1 ngày trướcOkazaki chỉ nấu ở nhà khoảng 2 - 3 lần/ tuần. Tuy nhiên vẫn có đủ đồ ăn dự trữ trên các kệ nhỏ và trong tủ lạnh.

4 địa điểm đón tết Trung thu lớn ở Việt Nam ai cũng nên đến ít nhất một lần trong đời
ỞGĐXH - Tết Trung thu ở Việt Nam hay còn được gọi là tết Đoàn viên, được tổ chức vào rằm tháng 8 hàng năm. Dưới đây là một số những địa điểm đón tết Trung thu lớn ở Việt Nam mà ai cũng nên đến một lần trong đời để không phải hối tiếc.