Tags:
TS Văn học Trịnh Thu Tuyết nhận xét gì về đề thi Ngữ văn?
GiadinhNet - Theo TS. Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề thi đảm bảo theo cấu trúc như mô hình đề từ 2017, ngữ liệu đề thi có dung lượng vừa phải phù hợp, có khả năng khơi gợi những suy nghĩ, xúc cảm mang giá trị nhân văn và có ý nghĩa thẩm mĩ sâu sắc cho học trò.
Dưới đây là phần nhận xét của TS. Trịnh Thu Tuyết về đề Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 sáng 25/6:
I. Đọc hiểu (3,0 điểm):
Các câu hỏi từ Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao hầu như không thay đổi từ nội dung, mức độ cho đến phạm vi kiến thức, kĩ năng… Câu hỏi 1: kiểm tra kiến thức về thể thơ đã lặp lại câu hỏi 1 của đề thi chính thức năm 2018. Nếu đối chiếu với đề thi tham khảo cho kì thi THPT quốc gia năm 2019, có thể thấy yêu cầu kiểm tra về kiến thức Tiếng Việt vẫn được lưu ý nhiều hơn so với kiểm tra khả năng suy nghĩ và cảm nhận về nội dung của ngữ liệu.
Có cảm giác về sự chênh trong mức độ khó và các tầng nghĩa cần hướng tới của các câu hỏi 2,3,4: nếu ở câu hỏi 2, sự thông hiểu chỉ dừng lại trong việc giải mã nội dung các dòng thơ tương đối hiển ngôn thì câu hỏi 3, khi yêu cầu học sinh phải chỉ ra hiệu quả của phép điệp trong 4 dòng thơ… có thể ít nhiều sẽ làm khó học trò bởi sự mơ hồ giữa 1 tầng nghĩa không hướng tới ý nghĩa của phần thông hiểu cũng như chủ đề sẽ hướng tới của phần nghị luận xã hội sau đó.
TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.
Bởi 15 câu thơ được trích trong bài “Trước biển” thực chất tách thành 2 đoạn với 2 tầng nghĩa: 6 câu đầu là những cảm nhận về biển/9 câu thơ sau là thể hiện khát vọng của con người trong sự liên tưởng tới những chân trời xa rộng của biển khơi - cho nên sự thiếu đồng nhất trong việc hướng tới chủ đề âu cũng là điều khó tránh.
Chính vì thế các câu hỏi 1,2,3 không hoàn toàn mang chức năng là sự chuẩn bị, khai phá, khơi mở cho nội dung vận dụng cao trong câu 4 và vấn đề nghị luận trong phần Làm văn.
Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.
Phần Làm văn (7,0 điểm):
Câu 1 (2.0 điểm): Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống” - đây là vấn đề tương đối phù hợp với 9 câu thơ sau của ngữ liệu Đọc hiểu, cũng tương đối phù hợp với phần vận dụng cao trong câu hỏi 4 phần đọc hiểu - sự phù hợp ấy sẽ giúp cho học trò những nền tảng đầu tiên của suy nghĩ, cảm nhận trong quá trình nghị luận. Tuy nhiên, có một vấn đề cần quan tâm về sự diễn đạt cần chính xác hơn trong câu lệnh.
Sẽ hoàn toàn chính xác với yêu cầu của một đoạn văn nếu câu lệnh được thay đổi theo cách: “…viết một đoạn văn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống”. Với yêu cầu đó, vấn đề nghị luận sẽ không phải là “sức mạnh ý chí của con người” mà là “ý chí của con người”; và giới hạn vấn đề nghị luận trong đoạn văn sẽ là “sức mạnh” của ý chí con người - khía cạnh nghị luận này tương đương với ý nghĩa, vai trò… mà học sinh đã rất quen thuộc trong quá trình ôn luyện viết đoạn văn.
Câu 2 (5,0 điểm) - Câu Nghị luận văn học: Ngữ liệu nghị luận là phần mở đầu của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng song” - một đoạn văn đẹp, giàu chất thơ, thể hiện sinh động vẻ đẹp hung vĩ, thơ mộng, đắm say của dòng sông Hương nơi thượng nguồn; cũng thể hiện đồng thời những nét đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường: tài hoa và trí tuệ, sâu sắc và tình tứ, hướng nội và đắm say… Đây là một ngữ liệu giúp khơi gợi những xúc cảm thẩm mĩ phong phú của học trò.
Yêu cầu nghị luận được thể hiện trong 2 ý của câu lệnh: Ý thứ nhất là cảm nhận về hình tượng sông Hương là một nội dung phù hợp, chính xác với ngữ liệu, cũng là yêu cầu thể hiện vấn đề trọng tâm cơ bản của toàn bộ bài bút kí.
Ý thứ hai, “nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường” thực chất là yêu cầu học sinh phải chỉ ra được góc nhìn mang tính chất mới mẻ, độc đáo của nhà văn về dòng sông Hương của xứ Huế - bởi theo tâm thế của văn học nghệ thuật từ văn, thơ, nhạc, họa từ xưa đến nay luôn hình dung miêu tả về sông Hương chỉ với một “khuôn mặt kinh thành” của một dòng sông êm đềm, phẳng lặng, nhiều khi buồn bã, tự như không trôi chảy…
Và ngược dòng không gian, tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn chính là góc nhìn mới mẻ, độc đáo ấy của nhà văn giúp người đọc có thể khám phá những gương mặt khác, những vẻ đẹp khác của dòng sông, cũng giúp lí giải được “vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ” của dòng sông trong thành Huế. Và do đó, nếu diễn đạt trong câu lệnh là “góc nhìn mới về sông Hương” có lẽ sẽ chính xác hơn là cách nhìn mang tính “phát hiện”.
Quang Anh
Bình luận (0)
Ý kiến của bạn
8 nhóm công trình được miễn giấy phép xây dựng từ ngày 1/7/2026
Đời sống - 48 phút trướcGĐXH - Dưới đây là 8 nhóm công trình được miễn giấy phép xây dựng từ ngày 1/7/2026 theo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Vì sao Cụm công nghiệp Thượng Ninh dang dở, liên tục xin gia hạn tiến độ?
Thời sự - 50 phút trướcGĐXH - Nguyên nhân chậm tiến độ là do điều chỉnh quy hoạch, tăng giá vật liệu và sự thiếu tích cực của chủ đầu tư, dẫn đến lãng phí tài nguyên và mất cơ hội đầu tư, việc làm...
Đột kích sòng 'liêng' trong nhà dân, công an tạm giữ 10 đối tượng ở Bắc Ninh
Pháp luật - 54 phút trướcGĐXH - Đột xuất kiểm tra một nhà dân trên địa bàn phường Tiền Phong (tỉnh Bắc Ninh), lực lượng công an đã bắt quả tang 10 đối tượng đánh bạc dưới hình thức “liêng”, thu giữ gần 19 triệu đồng cùng nhiều tang vật liên quan.
Tây Ninh: Ngăn chặn vụ xuất cảnh trái phép sang Campuchia để bán thận
Pháp luật - 58 phút trướcGĐXH - Công an xã Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh vừa ngăn chặn kịp thời nạn nhân nghi vấn bị lừa, dụ dỗ xuất cảnh trái phép sang Campuchia.
Hà Nội: Bắt liên tiếp 3 vụ 'cung ứng' pháo nổ cho Tết 2026, thu giữ hơn 200kg hàng cấm
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Thực hiện cao điểm tấn công trấn áp tội phạm dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an TP Hà Nội) vừa liên tiếp triệt phá 3 vụ án sản xuất, vận chuyển và buôn bán pháo nổ, thu giữ số lượng lớn tang vật cùng nhiều hóa chất tự chế.
Từ hôm nay, không làm điều này trên VNeID người dân có thể bị phạt tiền
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Từ hôm nay (15/12), người dân không tuân thủ quy định về đăng ký cư trú có thể bị xử phạt theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP.
Hà Nội: Cháy lớn tại căn hộ tầng 12 chung cư Đại Thanh, cột khói đen bao trùm ban công
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Trưa 15/12, một vụ hỏa hoạn bất ngờ bùng phát tại tầng 12 tòa nhà CT8B chung cư Đại Thanh (Hà Nội). Ngọn lửa kèm khói đen bốc lên ngùn ngụt từ khu vực ban công khiến nhiều cư dân hoảng loạn. Rất may thời điểm xảy ra cháy chủ nhà đi vắng, vụ việc không gây thương vong về người.
Từ hôm nay (15/12), chủ nhà trọ, khách sạn không khai báo lưu trú có thể bị phạt đến 12 triệu đồng
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 15/12, Nghị định 282/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực trong đó quy định không thông báo lưu trú cho khách chủ nhà trọ, khách sạn có thể bị xử phạt hành chính đến 12 triệu đồng.
Những con giáp nữ luôn tỏ ra mạnh mẽ nhưng trái tim lại mong manh
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Có những con giáp nữ luôn xuất hiện với vẻ ngoài tự tin, mạnh mẽ,nhưng khi màn đêm buông xuống, họ lại một mình đối diện với những tổn thương giấu kín trong lòng.
Đồi hoa hướng dương của TH true MILK nở rộ: Mở cửa tham quan tự do từ 16/12, thêm hàng chục điểm check-in tuyệt đẹp
Xã hội - 6 giờ trướcTập đoàn TH (đơn vị sở hữu thương hiệu TH true MILK) chính thức mở cửa cánh đồng hoa hướng dương tại xã Nghĩa Lâm – tỉnh Nghệ An từ ngày 16/12/2025 để khách tham quan tự do. Đây là điểm đến rực rỡ cho người dân và du khách trong dịp cuối năm.
Sạt lở kinh hoàng trên Quốc lộ 6 qua địa bàn tỉnh Phú Thọ, khiến nhiều người bị vùi lấp
Đời sốngGĐXH - Chiều 14/12, một vụ sạt lở đất đá nghiêm trọng đã bất ngờ xảy ra trên Quốc lộ 6 (đoạn qua xã Mai Châu, tỉnh Phú Thọ). Hàng tấn đất đá từ taluy dương đổ ập xuống khiến 3 người bị vùi lấp, giao thông qua khu vực tê liệt hoàn toàn.
