Tags:
TS Văn học Trịnh Thu Tuyết nhận xét gì về đề thi Ngữ văn?
GiadinhNet - Theo TS. Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề thi đảm bảo theo cấu trúc như mô hình đề từ 2017, ngữ liệu đề thi có dung lượng vừa phải phù hợp, có khả năng khơi gợi những suy nghĩ, xúc cảm mang giá trị nhân văn và có ý nghĩa thẩm mĩ sâu sắc cho học trò.
Dưới đây là phần nhận xét của TS. Trịnh Thu Tuyết về đề Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 sáng 25/6:
I. Đọc hiểu (3,0 điểm):
Các câu hỏi từ Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao hầu như không thay đổi từ nội dung, mức độ cho đến phạm vi kiến thức, kĩ năng… Câu hỏi 1: kiểm tra kiến thức về thể thơ đã lặp lại câu hỏi 1 của đề thi chính thức năm 2018. Nếu đối chiếu với đề thi tham khảo cho kì thi THPT quốc gia năm 2019, có thể thấy yêu cầu kiểm tra về kiến thức Tiếng Việt vẫn được lưu ý nhiều hơn so với kiểm tra khả năng suy nghĩ và cảm nhận về nội dung của ngữ liệu.
Có cảm giác về sự chênh trong mức độ khó và các tầng nghĩa cần hướng tới của các câu hỏi 2,3,4: nếu ở câu hỏi 2, sự thông hiểu chỉ dừng lại trong việc giải mã nội dung các dòng thơ tương đối hiển ngôn thì câu hỏi 3, khi yêu cầu học sinh phải chỉ ra hiệu quả của phép điệp trong 4 dòng thơ… có thể ít nhiều sẽ làm khó học trò bởi sự mơ hồ giữa 1 tầng nghĩa không hướng tới ý nghĩa của phần thông hiểu cũng như chủ đề sẽ hướng tới của phần nghị luận xã hội sau đó.
TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.
Bởi 15 câu thơ được trích trong bài “Trước biển” thực chất tách thành 2 đoạn với 2 tầng nghĩa: 6 câu đầu là những cảm nhận về biển/9 câu thơ sau là thể hiện khát vọng của con người trong sự liên tưởng tới những chân trời xa rộng của biển khơi - cho nên sự thiếu đồng nhất trong việc hướng tới chủ đề âu cũng là điều khó tránh.
Chính vì thế các câu hỏi 1,2,3 không hoàn toàn mang chức năng là sự chuẩn bị, khai phá, khơi mở cho nội dung vận dụng cao trong câu 4 và vấn đề nghị luận trong phần Làm văn.
Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.
Phần Làm văn (7,0 điểm):
Câu 1 (2.0 điểm): Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống” - đây là vấn đề tương đối phù hợp với 9 câu thơ sau của ngữ liệu Đọc hiểu, cũng tương đối phù hợp với phần vận dụng cao trong câu hỏi 4 phần đọc hiểu - sự phù hợp ấy sẽ giúp cho học trò những nền tảng đầu tiên của suy nghĩ, cảm nhận trong quá trình nghị luận. Tuy nhiên, có một vấn đề cần quan tâm về sự diễn đạt cần chính xác hơn trong câu lệnh.
Sẽ hoàn toàn chính xác với yêu cầu của một đoạn văn nếu câu lệnh được thay đổi theo cách: “…viết một đoạn văn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống”. Với yêu cầu đó, vấn đề nghị luận sẽ không phải là “sức mạnh ý chí của con người” mà là “ý chí của con người”; và giới hạn vấn đề nghị luận trong đoạn văn sẽ là “sức mạnh” của ý chí con người - khía cạnh nghị luận này tương đương với ý nghĩa, vai trò… mà học sinh đã rất quen thuộc trong quá trình ôn luyện viết đoạn văn.
Câu 2 (5,0 điểm) - Câu Nghị luận văn học: Ngữ liệu nghị luận là phần mở đầu của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng song” - một đoạn văn đẹp, giàu chất thơ, thể hiện sinh động vẻ đẹp hung vĩ, thơ mộng, đắm say của dòng sông Hương nơi thượng nguồn; cũng thể hiện đồng thời những nét đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường: tài hoa và trí tuệ, sâu sắc và tình tứ, hướng nội và đắm say… Đây là một ngữ liệu giúp khơi gợi những xúc cảm thẩm mĩ phong phú của học trò.
Yêu cầu nghị luận được thể hiện trong 2 ý của câu lệnh: Ý thứ nhất là cảm nhận về hình tượng sông Hương là một nội dung phù hợp, chính xác với ngữ liệu, cũng là yêu cầu thể hiện vấn đề trọng tâm cơ bản của toàn bộ bài bút kí.
Ý thứ hai, “nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường” thực chất là yêu cầu học sinh phải chỉ ra được góc nhìn mang tính chất mới mẻ, độc đáo của nhà văn về dòng sông Hương của xứ Huế - bởi theo tâm thế của văn học nghệ thuật từ văn, thơ, nhạc, họa từ xưa đến nay luôn hình dung miêu tả về sông Hương chỉ với một “khuôn mặt kinh thành” của một dòng sông êm đềm, phẳng lặng, nhiều khi buồn bã, tự như không trôi chảy…
Và ngược dòng không gian, tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn chính là góc nhìn mới mẻ, độc đáo ấy của nhà văn giúp người đọc có thể khám phá những gương mặt khác, những vẻ đẹp khác của dòng sông, cũng giúp lí giải được “vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ” của dòng sông trong thành Huế. Và do đó, nếu diễn đạt trong câu lệnh là “góc nhìn mới về sông Hương” có lẽ sẽ chính xác hơn là cách nhìn mang tính “phát hiện”.
Quang Anh
Bình luận
Ý kiến của bạn
Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn bỏ xét tổ hợp C00 ở 15 ngành
Giáo dục - 48 phút trướcNăm 2026, trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) dự kiến bỏ xét tổ hợp C00 ở 15/30 ngành đào tạo với phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp THPT.
Vì sao tuyến đường mở rộng không gian du lịch biển hơn 600 tỷ đồng 'lỡ hẹn'?
Thời sự - 48 phút trướcGĐXH - Dự án Tuyến đường trục cảnh quan Thanh Hóa - Sầm Sơn chậm tiến độ do vướng mắc trong giải phóng mặt bằng (GPMB) và ảnh hưởng từ thay đổi quy định.
'Thủ phủ' đào phai Hà Tĩnh chết khô sau mưa bão
Đời sống - 52 phút trướcGĐXH - Sau các đợt bão, mưa lũ vừa qua khiến hàng loạt cây đào bị quật đổ, chết khô, phát triển kém. Người dân trồng đào ở Hà Tĩnh lo lắng trước nguy cơ mất Tết.
Khu tái định cư khẩn cấp làm xong bỏ không, dân quanh năm chạy lụt
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Hạ tầng xong nhiều năm, dự án tái định cư "khẩn cấp" Hòa Lam (phường Trường Vinh, Nghệ An) vẫn đứng yên vì vướng thủ tục, người dân liên tục chạy lụt qua từng mùa mưa bão.
Bắt giữ đối tượng chuyên trộm cắp dây điện tại các trạm biến áp liên tỉnh
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Phòng Cảnh sát hình sự Công an thành phố Đà Nẵng vừa triệt xóa thành công chuyên án, bắt giữ đối tượng chuyên trộm cắp dây điện tại các Trạm biến áp liên tỉnh. Tổng thiệt hại ước tính khoảng 400 triệu đồng.
Điểm danh các tỉnh thành là vùng mưa lớn nhất từ hôm nay do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 15
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 15 từ đêm 2/12 đến hết ngày 5/12, khu vực Nam Trung Bộ có mưa vừa, mưa to, lượng mưa 40 – 100mm, cục bộ có nơi hơn 150mm.
Giờ sinh Âm lịch quyết định vận mệnh: 5 khung giờ đưa chủ nhân vào nhóm vượng lộc
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Theo tử vi, có 5 khung giờ Âm lịch được coi là "giờ phú quý", bởi những ai chào đời vào khoảng thời gian này thường mang mệnh sáng, số vượng tài, cuộc sống dễ gặp quý nhân hỗ trợ.
9X Đà Nẵng nhận học bổng tiến sĩ 1,4 tỷ đồng/năm từ đại học Mỹ
Giáo dục - 7 giờ trướcTừ cánh đồng quê đến phòng thí nghiệm quốc tế, Thuỳ Trang kiên trì theo đuổi nghiên cứu khoa học bằng chính sự tự lập và quyết tâm.
13 hành vi bị nghiêm cấm về cư trú theo quy định mới nhất, người dân cần phải biết
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Việc đăng ký cư trú (bao gồm đăng ký thường trú và đăng ký tạm trú) mang lại cho người dân một vị thế pháp lý rõ ràng, giúp mở khóa các quyền lợi thiết thực trong đời sống hàng ngày. Theo Luật Cư trú 2020, những hành vi nào bị nghiêm cấm về cư trú?
Hà Nội: Tóm gọn đối tượng trộm xe máy lúc nửa đêm
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Nhận được tin báo có đối tượng trộm cắp trên đường Giải Phóng, Cảnh sát 113 Hà Nội đã khẩn trương có mặt tại hiện trường, phối hợp người dân khống chế và bắt giữ nghi phạm.
13 hành vi bị nghiêm cấm về cư trú theo quy định mới nhất, người dân cần phải biết
Đời sốngGĐXH - Việc đăng ký cư trú (bao gồm đăng ký thường trú và đăng ký tạm trú) mang lại cho người dân một vị thế pháp lý rõ ràng, giúp mở khóa các quyền lợi thiết thực trong đời sống hàng ngày. Theo Luật Cư trú 2020, những hành vi nào bị nghiêm cấm về cư trú?
