Tags:
TS Văn học Trịnh Thu Tuyết nhận xét gì về đề thi Ngữ văn?
GiadinhNet - Theo TS. Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề thi đảm bảo theo cấu trúc như mô hình đề từ 2017, ngữ liệu đề thi có dung lượng vừa phải phù hợp, có khả năng khơi gợi những suy nghĩ, xúc cảm mang giá trị nhân văn và có ý nghĩa thẩm mĩ sâu sắc cho học trò.
Dưới đây là phần nhận xét của TS. Trịnh Thu Tuyết về đề Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 sáng 25/6:
I. Đọc hiểu (3,0 điểm):
Các câu hỏi từ Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao hầu như không thay đổi từ nội dung, mức độ cho đến phạm vi kiến thức, kĩ năng… Câu hỏi 1: kiểm tra kiến thức về thể thơ đã lặp lại câu hỏi 1 của đề thi chính thức năm 2018. Nếu đối chiếu với đề thi tham khảo cho kì thi THPT quốc gia năm 2019, có thể thấy yêu cầu kiểm tra về kiến thức Tiếng Việt vẫn được lưu ý nhiều hơn so với kiểm tra khả năng suy nghĩ và cảm nhận về nội dung của ngữ liệu.
Có cảm giác về sự chênh trong mức độ khó và các tầng nghĩa cần hướng tới của các câu hỏi 2,3,4: nếu ở câu hỏi 2, sự thông hiểu chỉ dừng lại trong việc giải mã nội dung các dòng thơ tương đối hiển ngôn thì câu hỏi 3, khi yêu cầu học sinh phải chỉ ra hiệu quả của phép điệp trong 4 dòng thơ… có thể ít nhiều sẽ làm khó học trò bởi sự mơ hồ giữa 1 tầng nghĩa không hướng tới ý nghĩa của phần thông hiểu cũng như chủ đề sẽ hướng tới của phần nghị luận xã hội sau đó.
TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.
Bởi 15 câu thơ được trích trong bài “Trước biển” thực chất tách thành 2 đoạn với 2 tầng nghĩa: 6 câu đầu là những cảm nhận về biển/9 câu thơ sau là thể hiện khát vọng của con người trong sự liên tưởng tới những chân trời xa rộng của biển khơi - cho nên sự thiếu đồng nhất trong việc hướng tới chủ đề âu cũng là điều khó tránh.
Chính vì thế các câu hỏi 1,2,3 không hoàn toàn mang chức năng là sự chuẩn bị, khai phá, khơi mở cho nội dung vận dụng cao trong câu 4 và vấn đề nghị luận trong phần Làm văn.
Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.
Phần Làm văn (7,0 điểm):
Câu 1 (2.0 điểm): Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống” - đây là vấn đề tương đối phù hợp với 9 câu thơ sau của ngữ liệu Đọc hiểu, cũng tương đối phù hợp với phần vận dụng cao trong câu hỏi 4 phần đọc hiểu - sự phù hợp ấy sẽ giúp cho học trò những nền tảng đầu tiên của suy nghĩ, cảm nhận trong quá trình nghị luận. Tuy nhiên, có một vấn đề cần quan tâm về sự diễn đạt cần chính xác hơn trong câu lệnh.
Sẽ hoàn toàn chính xác với yêu cầu của một đoạn văn nếu câu lệnh được thay đổi theo cách: “…viết một đoạn văn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống”. Với yêu cầu đó, vấn đề nghị luận sẽ không phải là “sức mạnh ý chí của con người” mà là “ý chí của con người”; và giới hạn vấn đề nghị luận trong đoạn văn sẽ là “sức mạnh” của ý chí con người - khía cạnh nghị luận này tương đương với ý nghĩa, vai trò… mà học sinh đã rất quen thuộc trong quá trình ôn luyện viết đoạn văn.
Câu 2 (5,0 điểm) - Câu Nghị luận văn học: Ngữ liệu nghị luận là phần mở đầu của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng song” - một đoạn văn đẹp, giàu chất thơ, thể hiện sinh động vẻ đẹp hung vĩ, thơ mộng, đắm say của dòng sông Hương nơi thượng nguồn; cũng thể hiện đồng thời những nét đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường: tài hoa và trí tuệ, sâu sắc và tình tứ, hướng nội và đắm say… Đây là một ngữ liệu giúp khơi gợi những xúc cảm thẩm mĩ phong phú của học trò.
Yêu cầu nghị luận được thể hiện trong 2 ý của câu lệnh: Ý thứ nhất là cảm nhận về hình tượng sông Hương là một nội dung phù hợp, chính xác với ngữ liệu, cũng là yêu cầu thể hiện vấn đề trọng tâm cơ bản của toàn bộ bài bút kí.
Ý thứ hai, “nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường” thực chất là yêu cầu học sinh phải chỉ ra được góc nhìn mang tính chất mới mẻ, độc đáo của nhà văn về dòng sông Hương của xứ Huế - bởi theo tâm thế của văn học nghệ thuật từ văn, thơ, nhạc, họa từ xưa đến nay luôn hình dung miêu tả về sông Hương chỉ với một “khuôn mặt kinh thành” của một dòng sông êm đềm, phẳng lặng, nhiều khi buồn bã, tự như không trôi chảy…
Và ngược dòng không gian, tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn chính là góc nhìn mới mẻ, độc đáo ấy của nhà văn giúp người đọc có thể khám phá những gương mặt khác, những vẻ đẹp khác của dòng sông, cũng giúp lí giải được “vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ” của dòng sông trong thành Huế. Và do đó, nếu diễn đạt trong câu lệnh là “góc nhìn mới về sông Hương” có lẽ sẽ chính xác hơn là cách nhìn mang tính “phát hiện”.
Quang Anh
Bình luận
Ý kiến của bạn
Khai thác khoáng sản trái phép trên sông Vàng, một giám đốc bị bắt, khởi tố
Pháp luật - 8 phút trướcGĐXH - “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”, Văn Đức Quý (38 tuổi, trú thôn Ban Mai, xã Sông Vàng) bị Công an TP Đà Nẵng khởi tố, bắt tạm giam.
Lạng Sơn: Khởi tố, bắt tạm giam Đoàn Văn Sáng về tội Giết người
Pháp luật - 14 phút trướcGĐXH - Công an tỉnh Lạng Sơn đã khởi tố, bắt tạm giam Đoàn Văn Sáng về tội Giết người. Trước diễn biến phức tạp trên mạng xã hội, cơ quan chức năng đề nghị người dân không chia sẻ nội dung kích động, xuyên tạc, tránh tiếp tay cho hành vi vi phạm pháp luật.
Từ đêm nay, miền Bắc rét đậm do không khí lạnh tăng cường tràn về
Thời sự - 14 phút trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, do ảnh hưởng của không khí lạnh khu vực Bắc Bộ có mưa, trời rét. Mức nhiệt thấp nhất có nơi dưới 12 độ.
Xe ô tô gặp nạn khi đi qua dự án trọng điểm 370 tỷ của thành phố Hà Nội, người dân bức xúc
Thời sự - 2 giờ trướcGĐXH - Thiếu rào chắn, không biển cảnh báo khi đào xới sâu ngay sát lối dân sinh, đoạn đường quy hoạch nối từ chung cư Gelexia Riverside đến Vành đai 3 (đoạn qua khu đô thị Gamuda Gardens) đang trở thành nỗi ám ảnh của người dân tại phường Hoàng Mai. Một xe taxi gặp tai nạn trong đêm 18/11 cho thấy mức độ nguy hiểm của công trình này.
Khuyến cáo người dân hạn chế hoạt động ngoài trời, Hà Nội cấp bách triển khai hàng loạt biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí
Thời sự - 3 giờ trướcGĐXH - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Công văn số 6356/UBND-NNMT ngày 01/12/2025 về việc tăng cường các biện pháp cấp bách về kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn Thành phố.
Triệu tập hai nhóm học sinh mang hung khí đi giải quyết mâu thuẫn
Xã hội - 4 giờ trướcGĐXH - Do mâu thuẫn trên mạng xã hội, 2 nhóm học sinh THCS ở Hà Tĩnh mang theo nhiều hung khí hẹn nhau để "nói chuyện".
Cảnh sát lặn tìm tung tích nam thanh niên mất tích trên sông Cánh Hòm
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Sau thời gian tìm kiếm, lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị tìm thấy thi thể nam thanh niên trên sông Cánh Hòm và bàn giao cho gia đình lo hậu sự.
Hà Nội: CSGT kịp thời giải cứu nam thanh niên bị hành hung giữa phố
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Bị hai đối tượng liên tục đuổi đánh, hành hung giữa đường, một nam thanh niên may mắn được một cán bộ Cảnh sát giao thông (CSGT) đang làm nhiệm vụ gần đó kịp thời can thiệp, giải cứu.
Chỉ còn 12 ngày nữa, không làm điều này trên VNeID người dân có thể bị phạt tiền
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12, người dân không tuân thủ quy định về đăng ký cư trú có thể bị xử phạt.
Trường tiền tỷ phơi mưa nắng ở Nghệ An đã mở cửa đón học sinh
Giáo dục - 6 giờ trướcGĐXH - Sau thời gian dài đóng cửa vì nhiều vướng mắc, cơ sở 2 của Trường THCS Nghi Ân (phường Vinh Phú, Nghệ An) đã chính thức đón học sinh trở lại từ tuần này.
Bắt 2 cán bộ thuế tỉnh Bắc Ninh vòi 4,3 tỷ đồng của doanh nghiệp để bỏ qua sai phạm
Pháp luậtGĐXH - Bị cáo buộc nhận 4,3 tỷ đồng của doanh nghiệp để bỏ qua sai phạm, 2 cán bộ thuế (trước đây thuộc Cục Thuế Bắc Giang, nay là Thuế tỉnh Bắc Ninh) bị Công an Bắc Ninh khởi tố, bắt tạm giam.
