Hà Nội
23°C / 22-25°C

TS Văn học Trịnh Thu Tuyết nhận xét gì về đề thi Ngữ văn?

Thứ ba, 11:49 25/06/2019 | Xã hội

GiadinhNet - Theo TS. Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề thi đảm bảo theo cấu trúc như mô hình đề từ 2017, ngữ liệu đề thi có dung lượng vừa phải phù hợp, có khả năng khơi gợi những suy nghĩ, xúc cảm mang giá trị nhân văn và có ý nghĩa thẩm mĩ sâu sắc cho học trò.

Dưới đây là phần nhận xét của TS. Trịnh Thu Tuyết về đề Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 sáng 25/6:

I. Đọc hiểu (3,0 điểm):

Các câu hỏi từ Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao hầu như không thay đổi từ nội dung, mức độ cho đến phạm vi kiến thức, kĩ năng… Câu hỏi 1: kiểm tra kiến thức về thể thơ đã lặp lại câu hỏi 1 của đề thi chính thức năm 2018. Nếu đối chiếu với đề thi tham khảo cho kì thi THPT quốc gia năm 2019, có thể thấy yêu cầu kiểm tra về kiến thức Tiếng Việt vẫn được lưu ý nhiều hơn so với kiểm tra khả năng suy nghĩ và cảm nhận về nội dung của ngữ liệu.

Có cảm giác về sự chênh trong mức độ khó và các tầng nghĩa cần hướng tới của các câu hỏi 2,3,4: nếu ở câu hỏi 2, sự thông hiểu chỉ dừng lại trong việc giải mã nội dung các dòng thơ tương đối hiển ngôn thì câu hỏi 3, khi yêu cầu học sinh phải chỉ ra hiệu quả của phép điệp trong 4 dòng thơ… có thể ít nhiều sẽ làm khó học trò bởi sự mơ hồ giữa 1 tầng nghĩa không hướng tới ý nghĩa của phần thông hiểu cũng như chủ đề sẽ hướng tới của phần nghị luận xã hội sau đó.

TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.

TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.

Bởi 15 câu thơ được trích trong bài “Trước biển” thực chất tách thành 2 đoạn với 2 tầng nghĩa: 6 câu đầu là những cảm nhận về biển/9 câu thơ sau là thể hiện khát vọng của con người trong sự liên tưởng tới những chân trời xa rộng của biển khơi - cho nên sự thiếu đồng nhất trong việc hướng tới chủ đề âu cũng là điều khó tránh.

Chính vì thế các câu hỏi 1,2,3 không hoàn toàn mang chức năng là sự chuẩn bị, khai phá, khơi mở cho nội dung vận dụng cao trong câu 4 và vấn đề nghị luận trong phần Làm văn.

Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.

Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.

Phần Làm văn (7,0 điểm):

Câu 1 (2.0 điểm): Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống” - đây là vấn đề tương đối phù hợp với 9 câu thơ sau của ngữ liệu Đọc hiểu, cũng tương đối phù hợp với phần vận dụng cao trong câu hỏi 4 phần đọc hiểu - sự phù hợp ấy sẽ giúp cho học trò những nền tảng đầu tiên của suy nghĩ, cảm nhận trong quá trình nghị luận. Tuy nhiên, có một vấn đề cần quan tâm về sự diễn đạt cần chính xác hơn trong câu lệnh.

Sẽ hoàn toàn chính xác với yêu cầu của một đoạn văn nếu câu lệnh được thay đổi theo cách: “…viết một đoạn văn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống”. Với yêu cầu đó, vấn đề nghị luận sẽ không phải là “sức mạnh ý chí của con người” mà là “ý chí của con người”; và giới hạn vấn đề nghị luận trong đoạn văn sẽ là “sức mạnh” của ý chí con người - khía cạnh nghị luận này tương đương với ý nghĩa, vai trò… mà học sinh đã rất quen thuộc trong quá trình ôn luyện viết đoạn văn.

Câu 2 (5,0 điểm) - Câu Nghị luận văn học: Ngữ liệu nghị luận là phần mở đầu của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng song” - một đoạn văn đẹp, giàu chất thơ, thể hiện sinh động vẻ đẹp hung vĩ, thơ mộng, đắm say của dòng sông Hương nơi thượng nguồn; cũng thể hiện đồng thời những nét đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường: tài hoa và trí tuệ, sâu sắc và tình tứ, hướng nội và đắm say… Đây là một ngữ liệu giúp khơi gợi những xúc cảm thẩm mĩ phong phú của học trò.

Yêu cầu nghị luận được thể hiện trong 2 ý của câu lệnh: Ý thứ nhất là cảm nhận về hình tượng sông Hương là một nội dung phù hợp, chính xác với ngữ liệu, cũng là yêu cầu thể hiện vấn đề trọng tâm cơ bản của toàn bộ bài bút kí.

Ý thứ hai, “nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường” thực chất là yêu cầu học sinh phải chỉ ra được góc nhìn mang tính chất mới mẻ, độc đáo của nhà văn về dòng sông Hương của xứ Huế - bởi theo tâm thế của văn học nghệ thuật từ văn, thơ, nhạc, họa từ xưa đến nay luôn hình dung miêu tả về sông Hương chỉ với một “khuôn mặt kinh thành” của một dòng sông êm đềm, phẳng lặng, nhiều khi buồn bã, tự như không trôi chảy…

Và ngược dòng không gian, tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn chính là góc nhìn mới mẻ, độc đáo ấy của nhà văn giúp người đọc có thể khám phá những gương mặt khác, những vẻ đẹp khác của dòng sông, cũng giúp lí giải được “vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ” của dòng sông trong thành Huế. Và do đó, nếu diễn đạt trong câu lệnh là “góc nhìn mới về sông Hương” có lẽ sẽ chính xác hơn là cách nhìn mang tính “phát hiện”.

Quang Anh

Ngô Quang Huy
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Xôn xao 'thư kêu cứu' của bé trai Hà Nội sống cùng mẹ kế: Bà nội lên tiếng

Xôn xao 'thư kêu cứu' của bé trai Hà Nội sống cùng mẹ kế: Bà nội lên tiếng

Đời sống - 30 phút trước

"Bức tâm thư" của bé trai ở Hà Nội kể về cuộc sống chung với mẹ kế đang khiến dư luận dậy sóng.

Công an Hà Nội khẩn trương làm rõ vụ việc có dấu hiệu bạo hành trẻ em tại phường Kiến Hưng

Công an Hà Nội khẩn trương làm rõ vụ việc có dấu hiệu bạo hành trẻ em tại phường Kiến Hưng

Pháp luật - 1 giờ trước

GĐXH - Tối 13/9, Công an TP Hà Nội cho biết, lực lượng chức năng CATP đang khẩn trương xác minh, làm rõ vụ việc có dấu hiệu nghi bạo hành trẻ em xảy ra trên địa bàn phường Kiến Hưng, TP Hà Nội.

4 con giáp giỏi giữ tiền, càng già càng giàu

4 con giáp giỏi giữ tiền, càng già càng giàu

Đời sống - 2 giờ trước

GĐXH - Có những con giáp đặc biệt giỏi giữ tiền, biết tiết kiệm và chuẩn bị cho tương lai. Đến lúc đối diện biến cố, bạn mới thấy thật quý giá khi bên cạnh mình có những người này.

Hà Nội: Điều tra vụ nữ sinh lớp 10 bị ngã văng ra đường sau va chạm với xe bồn khiến người dân bức xúc

Hà Nội: Điều tra vụ nữ sinh lớp 10 bị ngã văng ra đường sau va chạm với xe bồn khiến người dân bức xúc

Thời sự - 3 giờ trước

Sáng 13/9, một vụ tai nạn giao thông xảy ra giữa xe bồn và một xe máy điện của nữ sinh, tại khu vực nút giao thông Vạn Điểm (Phú Xuyên, Hà Nội).

Một học sinh đi xe điện trong trường, tông vào tường tử vong

Một học sinh đi xe điện trong trường, tông vào tường tử vong

Thời sự - 3 giờ trước

Nam học sinh lớp 11 chạy xe điện trong sân trường rồi tông vào tường dẫn tới tử vong. Nguyên nhân ban đầu nghi do xe điện kẹt tay ga.

Khởi tố đối tượng gây thảm án khiến 3 người tử vong, lai lịch nghi phạm gây bất ngờ

Khởi tố đối tượng gây thảm án khiến 3 người tử vong, lai lịch nghi phạm gây bất ngờ

Pháp luật - 4 giờ trước

Công an tỉnh Đắk Lắk vừa khởi tố, bắt tạm giam đối tượng gây ra vụ thảm án khiến 3 người trong một gia đình tử vong.

BVĐK Tâm Anh hợp tác với Trung tâm ung thư của Nga về công nghệ mới chẩn đoán, điều trị ung thư

BVĐK Tâm Anh hợp tác với Trung tâm ung thư của Nga về công nghệ mới chẩn đoán, điều trị ung thư

Xã hội - 5 giờ trước

Hợp tác giữa Hệ thống BVĐK Tâm Anh và Trung tâm Nghiên cứu Y học Quốc gia về Xạ trị Liên bang Nga đánh dấu một bước tiến mới trong lĩnh vực chẩn đoán và điều trị ung thư của Việt Nam.

Vinmec tiếp tục được vinh danh tại hội nghị quản lý bệnh viện châu Á 2025

Vinmec tiếp tục được vinh danh tại hội nghị quản lý bệnh viện châu Á 2025

Xã hội - 6 giờ trước

Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng thuộc Hệ thống Y tế Vinmec vừa giành giải thưởng "Nâng cao hiệu quả điều trị lâm sàng" (Clinical Effectiveness Improvement) tại Hội nghị Quản lý Bệnh viện châu Á 2025 (Hospital Management Asia – HMA 2025). Sự kiện khẳng định bước tiến mới của Vinmec và mở ra cột mốc mới cho ngành Y tế Việt Nam.

Lời khai tiết lộ nguyên nhân gã trai xuống tay sát hại 3 người cùng một gia đình ở Đắk Lắk

Lời khai tiết lộ nguyên nhân gã trai xuống tay sát hại 3 người cùng một gia đình ở Đắk Lắk

Pháp luật - 6 giờ trước

Sau khi bị bắt, nghi phạm trong vụ thảm án khiến 3 người tử vong ở Đắk Lắk khai do ghen tuông và cảm thấy bị gia đình người tình coi thường, nên đã ra tay sát hại các nạn nhân.

Va chạm với ô tô tải đang rẽ trái, hai nữ sinh 16 tuổi đi xe máy thương vong

Va chạm với ô tô tải đang rẽ trái, hai nữ sinh 16 tuổi đi xe máy thương vong

Thời sự - 7 giờ trước

Xe máy do nữ sinh 16 tuổi ở Cà Mau điều khiển chở bạn học xảy ra va chạm với ô tô tải lưu thông cùng chiều đang rẽ trái, khiến cả hai thương vong.

Top