Tags:
TS Văn học Trịnh Thu Tuyết nhận xét gì về đề thi Ngữ văn?
GiadinhNet - Theo TS. Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề thi đảm bảo theo cấu trúc như mô hình đề từ 2017, ngữ liệu đề thi có dung lượng vừa phải phù hợp, có khả năng khơi gợi những suy nghĩ, xúc cảm mang giá trị nhân văn và có ý nghĩa thẩm mĩ sâu sắc cho học trò.
Dưới đây là phần nhận xét của TS. Trịnh Thu Tuyết về đề Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 sáng 25/6:
I. Đọc hiểu (3,0 điểm):
Các câu hỏi từ Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao hầu như không thay đổi từ nội dung, mức độ cho đến phạm vi kiến thức, kĩ năng… Câu hỏi 1: kiểm tra kiến thức về thể thơ đã lặp lại câu hỏi 1 của đề thi chính thức năm 2018. Nếu đối chiếu với đề thi tham khảo cho kì thi THPT quốc gia năm 2019, có thể thấy yêu cầu kiểm tra về kiến thức Tiếng Việt vẫn được lưu ý nhiều hơn so với kiểm tra khả năng suy nghĩ và cảm nhận về nội dung của ngữ liệu.
Có cảm giác về sự chênh trong mức độ khó và các tầng nghĩa cần hướng tới của các câu hỏi 2,3,4: nếu ở câu hỏi 2, sự thông hiểu chỉ dừng lại trong việc giải mã nội dung các dòng thơ tương đối hiển ngôn thì câu hỏi 3, khi yêu cầu học sinh phải chỉ ra hiệu quả của phép điệp trong 4 dòng thơ… có thể ít nhiều sẽ làm khó học trò bởi sự mơ hồ giữa 1 tầng nghĩa không hướng tới ý nghĩa của phần thông hiểu cũng như chủ đề sẽ hướng tới của phần nghị luận xã hội sau đó.
TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.
Bởi 15 câu thơ được trích trong bài “Trước biển” thực chất tách thành 2 đoạn với 2 tầng nghĩa: 6 câu đầu là những cảm nhận về biển/9 câu thơ sau là thể hiện khát vọng của con người trong sự liên tưởng tới những chân trời xa rộng của biển khơi - cho nên sự thiếu đồng nhất trong việc hướng tới chủ đề âu cũng là điều khó tránh.
Chính vì thế các câu hỏi 1,2,3 không hoàn toàn mang chức năng là sự chuẩn bị, khai phá, khơi mở cho nội dung vận dụng cao trong câu 4 và vấn đề nghị luận trong phần Làm văn.
Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.
Phần Làm văn (7,0 điểm):
Câu 1 (2.0 điểm): Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống” - đây là vấn đề tương đối phù hợp với 9 câu thơ sau của ngữ liệu Đọc hiểu, cũng tương đối phù hợp với phần vận dụng cao trong câu hỏi 4 phần đọc hiểu - sự phù hợp ấy sẽ giúp cho học trò những nền tảng đầu tiên của suy nghĩ, cảm nhận trong quá trình nghị luận. Tuy nhiên, có một vấn đề cần quan tâm về sự diễn đạt cần chính xác hơn trong câu lệnh.
Sẽ hoàn toàn chính xác với yêu cầu của một đoạn văn nếu câu lệnh được thay đổi theo cách: “…viết một đoạn văn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống”. Với yêu cầu đó, vấn đề nghị luận sẽ không phải là “sức mạnh ý chí của con người” mà là “ý chí của con người”; và giới hạn vấn đề nghị luận trong đoạn văn sẽ là “sức mạnh” của ý chí con người - khía cạnh nghị luận này tương đương với ý nghĩa, vai trò… mà học sinh đã rất quen thuộc trong quá trình ôn luyện viết đoạn văn.
Câu 2 (5,0 điểm) - Câu Nghị luận văn học: Ngữ liệu nghị luận là phần mở đầu của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng song” - một đoạn văn đẹp, giàu chất thơ, thể hiện sinh động vẻ đẹp hung vĩ, thơ mộng, đắm say của dòng sông Hương nơi thượng nguồn; cũng thể hiện đồng thời những nét đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường: tài hoa và trí tuệ, sâu sắc và tình tứ, hướng nội và đắm say… Đây là một ngữ liệu giúp khơi gợi những xúc cảm thẩm mĩ phong phú của học trò.
Yêu cầu nghị luận được thể hiện trong 2 ý của câu lệnh: Ý thứ nhất là cảm nhận về hình tượng sông Hương là một nội dung phù hợp, chính xác với ngữ liệu, cũng là yêu cầu thể hiện vấn đề trọng tâm cơ bản của toàn bộ bài bút kí.
Ý thứ hai, “nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường” thực chất là yêu cầu học sinh phải chỉ ra được góc nhìn mang tính chất mới mẻ, độc đáo của nhà văn về dòng sông Hương của xứ Huế - bởi theo tâm thế của văn học nghệ thuật từ văn, thơ, nhạc, họa từ xưa đến nay luôn hình dung miêu tả về sông Hương chỉ với một “khuôn mặt kinh thành” của một dòng sông êm đềm, phẳng lặng, nhiều khi buồn bã, tự như không trôi chảy…
Và ngược dòng không gian, tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn chính là góc nhìn mới mẻ, độc đáo ấy của nhà văn giúp người đọc có thể khám phá những gương mặt khác, những vẻ đẹp khác của dòng sông, cũng giúp lí giải được “vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ” của dòng sông trong thành Huế. Và do đó, nếu diễn đạt trong câu lệnh là “góc nhìn mới về sông Hương” có lẽ sẽ chính xác hơn là cách nhìn mang tính “phát hiện”.
Quang Anh
Bình luận (0)
Ý kiến của bạn
Cụ bà 76 tuổi suýt mất hơn 2 tỷ đồng vì cuộc gọi giả báo 'con gặp nạn'
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Cụ bà 76 tuổi mang hơn 2 tỷ đồng đến ngân hàng yêu cầu chuyển gấp “cứu con bị tai nạn”, nhân viên nghi có dấu hiệu bị lừa đảo nên trình báo công an, kịp thời ngăn chặn.
Bị phạt đến 10 triệu đồng khi dùng thẻ căn cước sai quy định, thông tin ai cũng nên biết để không mất tiền oan
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 15/12/2025, sử dụng thẻ căn cước sai mục đích có thể bị xử phạt rất nặng.
Chi tiết lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026 sắp tới
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là lịch nghỉ Tết Dương lịch năm 2026, công chức, viên chức, người lao động tham khảo.
Đón chờ Lễ trao giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS sắp diễn ra ngày 10/12 tới
Thời sự - 1 giờ trướcChỉ còn ít ngày nữa, Lễ trao giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS - sự kiện do Bộ Y tế chủ trì, Cục Phòng bệnh phối hợp cùng Báo Sức khỏe & Đời sống tổ chức sẽ chính thức diễn ra tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô vào lúc 20h00 ngày 10/12/2025.
Hàng trăm tác phẩm dự Giải Báo chí HIV/AIDS: Bức tranh toàn cảnh sinh động về công cuộc phòng, chống HIV
Thời sự - 1 giờ trước'Giải Báo chí toàn quốc về phòng, chống HIV/AIDS' ghi dấu ấn mạnh mẽ khi thu hút hàng trăm tác phẩm gửi về, cho thấy sức lan tỏa của chủ đề HIV/AIDS trong đời sống xã hội cũng như sự quan tâm, tâm huyết của đội ngũ những người làm báo đối với công cuộc phòng, chống dịch bệnh này.
Xác định nguyên nhân ban đầu vụ “hố tử thần” xuất hiện ở trung tâm Đà Nẵng
Thời sự - 3 giờ trướcGĐXH - Liên quan vụ “hố tử thần” xuất hiện ở trung tâm Đà Nẵng, Sở Xây dựng thành phố thông tin nguyên nhân ban đầu dẫn đến vụ sụt lún.
Số cuối ngày sinh Âm lịch của người sống tinh tế và biết yêu bản thân
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Theo tử vi, chỉ cần nhìn vào số cuối của ngày sinh Âm lịch, ta có thể phần nào cảm nhận được phong thái sống của những người biết tìm niềm vui, nuôi dưỡng hạnh phúc và luôn trân trọng từng khoảnh khắc.
Vinasoy lan tỏa tình yêu môi trường với cuộc thi 'Chiếc vỏ xinh kỳ diệu'
Xã hội - 3 giờ trướcCó người từng nói, trí tưởng tượng của trẻ thơ giống như ánh sáng trong một căn phòng tối: không ai biết nó sẽ chạm vào đâu trước, nhưng nơi nào được chạm tới, nơi đó bỗng trở nên sống động. Có người từng nói, trí tưởng tượng của trẻ thơ giống như ánh sáng trong một căn phòng tối: không ai biết nó sẽ chạm vào đâu trước, nhưng nơi nào được chạm tới, nơi đó bỗng trở nên sống động.
Hướng dẫn chi tiết cách lấy ý kiến nhận xét của chi ủy, chi bộ đối với đảng viên thực hiện nhiệm vụ nơi cư trú trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Thành ủy Hà Nội đã chính thức thí điểm triển khai đồng loạt các thủ tục về Đảng trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Riêng thủ tục lấy ý kiến nhận xét của chi ủy, chi bộ nơi cư trú đối với đảng viên đã giúp quy trình lấy ý kiến rút ngắn thời gian.
Cưa bom lấy 90kg thuốc nổ đem bán, nhóm đối tượng lĩnh án
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Công an tỉnh Quảng Ngãi đã khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với 3 đối tượng về hành vi mua bán trái phép vật liệu nổ.
Xe ô tô gặp nạn khi đi qua dự án trọng điểm 370 tỷ của thành phố Hà Nội, người dân bức xúc
Thời sựGĐXH - Thiếu rào chắn, không biển cảnh báo khi đào xới sâu ngay sát lối dân sinh, đoạn đường quy hoạch nối từ chung cư Gelexia Riverside đến Vành đai 3 (đoạn qua khu đô thị Gamuda Gardens) đang trở thành nỗi ám ảnh của người dân tại phường Hoàng Mai. Một xe taxi gặp tai nạn trong đêm 18/11 cho thấy mức độ nguy hiểm của công trình này.
