Tags:
TS Văn học Trịnh Thu Tuyết nhận xét gì về đề thi Ngữ văn?
GiadinhNet - Theo TS. Trịnh Thu Tuyết (nguyên giáo viên Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội), đề thi đảm bảo theo cấu trúc như mô hình đề từ 2017, ngữ liệu đề thi có dung lượng vừa phải phù hợp, có khả năng khơi gợi những suy nghĩ, xúc cảm mang giá trị nhân văn và có ý nghĩa thẩm mĩ sâu sắc cho học trò.
Dưới đây là phần nhận xét của TS. Trịnh Thu Tuyết về đề Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019 sáng 25/6:
I. Đọc hiểu (3,0 điểm):
Các câu hỏi từ Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao hầu như không thay đổi từ nội dung, mức độ cho đến phạm vi kiến thức, kĩ năng… Câu hỏi 1: kiểm tra kiến thức về thể thơ đã lặp lại câu hỏi 1 của đề thi chính thức năm 2018. Nếu đối chiếu với đề thi tham khảo cho kì thi THPT quốc gia năm 2019, có thể thấy yêu cầu kiểm tra về kiến thức Tiếng Việt vẫn được lưu ý nhiều hơn so với kiểm tra khả năng suy nghĩ và cảm nhận về nội dung của ngữ liệu.
Có cảm giác về sự chênh trong mức độ khó và các tầng nghĩa cần hướng tới của các câu hỏi 2,3,4: nếu ở câu hỏi 2, sự thông hiểu chỉ dừng lại trong việc giải mã nội dung các dòng thơ tương đối hiển ngôn thì câu hỏi 3, khi yêu cầu học sinh phải chỉ ra hiệu quả của phép điệp trong 4 dòng thơ… có thể ít nhiều sẽ làm khó học trò bởi sự mơ hồ giữa 1 tầng nghĩa không hướng tới ý nghĩa của phần thông hiểu cũng như chủ đề sẽ hướng tới của phần nghị luận xã hội sau đó.
TS Trịnh Thu Tuyết - Nguyên giáo viên Ngữ văn Trường THPT Chu Văn An, Hà Nội.
Bởi 15 câu thơ được trích trong bài “Trước biển” thực chất tách thành 2 đoạn với 2 tầng nghĩa: 6 câu đầu là những cảm nhận về biển/9 câu thơ sau là thể hiện khát vọng của con người trong sự liên tưởng tới những chân trời xa rộng của biển khơi - cho nên sự thiếu đồng nhất trong việc hướng tới chủ đề âu cũng là điều khó tránh.
Chính vì thế các câu hỏi 1,2,3 không hoàn toàn mang chức năng là sự chuẩn bị, khai phá, khơi mở cho nội dung vận dụng cao trong câu 4 và vấn đề nghị luận trong phần Làm văn.
Đề thi Ngữ văn Kỳ thi THPT Quốc gia 2019.
Phần Làm văn (7,0 điểm):
Câu 1 (2.0 điểm): Đề bài đưa ra yêu cầu nghị luận về “sức mạnh ý chí của con người trong cuộc sống” - đây là vấn đề tương đối phù hợp với 9 câu thơ sau của ngữ liệu Đọc hiểu, cũng tương đối phù hợp với phần vận dụng cao trong câu hỏi 4 phần đọc hiểu - sự phù hợp ấy sẽ giúp cho học trò những nền tảng đầu tiên của suy nghĩ, cảm nhận trong quá trình nghị luận. Tuy nhiên, có một vấn đề cần quan tâm về sự diễn đạt cần chính xác hơn trong câu lệnh.
Sẽ hoàn toàn chính xác với yêu cầu của một đoạn văn nếu câu lệnh được thay đổi theo cách: “…viết một đoạn văn về sức mạnh của ý chí con người trong cuộc sống”. Với yêu cầu đó, vấn đề nghị luận sẽ không phải là “sức mạnh ý chí của con người” mà là “ý chí của con người”; và giới hạn vấn đề nghị luận trong đoạn văn sẽ là “sức mạnh” của ý chí con người - khía cạnh nghị luận này tương đương với ý nghĩa, vai trò… mà học sinh đã rất quen thuộc trong quá trình ôn luyện viết đoạn văn.
Câu 2 (5,0 điểm) - Câu Nghị luận văn học: Ngữ liệu nghị luận là phần mở đầu của đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng song” - một đoạn văn đẹp, giàu chất thơ, thể hiện sinh động vẻ đẹp hung vĩ, thơ mộng, đắm say của dòng sông Hương nơi thượng nguồn; cũng thể hiện đồng thời những nét đặc sắc nhất trong phong cách nghệ thuật của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường: tài hoa và trí tuệ, sâu sắc và tình tứ, hướng nội và đắm say… Đây là một ngữ liệu giúp khơi gợi những xúc cảm thẩm mĩ phong phú của học trò.
Yêu cầu nghị luận được thể hiện trong 2 ý của câu lệnh: Ý thứ nhất là cảm nhận về hình tượng sông Hương là một nội dung phù hợp, chính xác với ngữ liệu, cũng là yêu cầu thể hiện vấn đề trọng tâm cơ bản của toàn bộ bài bút kí.
Ý thứ hai, “nhận xét cách nhìn mang tính phát hiện về dòng sông của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường” thực chất là yêu cầu học sinh phải chỉ ra được góc nhìn mang tính chất mới mẻ, độc đáo của nhà văn về dòng sông Hương của xứ Huế - bởi theo tâm thế của văn học nghệ thuật từ văn, thơ, nhạc, họa từ xưa đến nay luôn hình dung miêu tả về sông Hương chỉ với một “khuôn mặt kinh thành” của một dòng sông êm đềm, phẳng lặng, nhiều khi buồn bã, tự như không trôi chảy…
Và ngược dòng không gian, tìm hiểu vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn chính là góc nhìn mới mẻ, độc đáo ấy của nhà văn giúp người đọc có thể khám phá những gương mặt khác, những vẻ đẹp khác của dòng sông, cũng giúp lí giải được “vẻ đẹp dịu dàng và trí tuệ” của dòng sông trong thành Huế. Và do đó, nếu diễn đạt trong câu lệnh là “góc nhìn mới về sông Hương” có lẽ sẽ chính xác hơn là cách nhìn mang tính “phát hiện”.
Quang Anh
Bình luận (0)
Ý kiến của bạn
Khung giờ sinh Âm lịch mang mệnh Phượng hoàng: Sinh ra đã có quý khí, hậu vận nhiều may mắn
Đời sống - 1 phút trướcGĐXH - Có những khung giờ sinh Âm lịch được xem là thời điểm vàng, khi sinh mệnh vũ trụ hòa quyện, ban tặng cho những người chào đời vào thời khắc ấy mệnh Phượng hoàng – biểu trưng cho phú quý, tái sinh và thịnh vượng bền lâu.
Từ 1/3/2026, điều khiển xe taxi không đáp ứng điều kiện này tài xế có thể bị phạt nặng
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Theo Nghị định số 336/2025/NĐ-CP, từ ngày 1/3/2026, nhiều điểm mới về mức xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ chính thức có hiệu lực. Trong đó có mức phạt dành cho tài xế xe taxi.
Tin sáng 27/12: Sự thật về đợt rét như 'kỷ băng hà' đầu tháng 1; chi tiết địa điểm bắn pháo hoa tại Hà Nội dịp Tết dương lịch 2026
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Theo các mô hình dự báo thì đúng là có khả năng có không khí lạnh về miền Bắc vào đầu tháng 1 (đợt đầu tiên có thể là ngày 3/1); Tổng cộng có 6 trận địa bắn pháo hoa tầm cao kết hợp tầm thấp và hỏa thuật tại các khu vực trung tâm và cửa ngõ Thủ đô.
Bắt 2 đối tượng gây hơn 150 vụ trộm dây cáp, thiệt hại gần 1 tỷ đồng
Pháp luật - 13 giờ trướcGĐXH - Chỉ trong chưa đầy 20 ngày, hai đối tượng từ Hà Tĩnh đã lặng lẽ "càn quét" hơn 150 trạm phát sóng tại Nghệ An, cắt trộm dây cáp chống sét, gây thiệt hại gần 1 tỷ đồng và để lại nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng cho hạ tầng viễn thông giữa mùa mưa bão.
Bắt nam thanh niên vận chuyển 12.000 viên ma tuý qua biên giới
Pháp luật - 13 giờ trướcGĐXH - Nam thanh niên bị lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ khi đang vận chuyển 12.000 viên ma túy từ Lào qua biên giới về Việt Nam.
Sợ cha mẹ mắng vì làm vỡ chén bát, hai bé trai ở Gia Lai bỏ nhà “đi bụi”
Thời sự - 13 giờ trướcVì lo sợ bị cha mẹ la mắng, một bé trai 7 tuổi đã rủ bé trai 11 tuổi cùng trú xã Ia Hrung, tỉnh Gia Lai bỏ nhà đi lang thang bằng xe đạp.
Cho vay nặng lãi với giá 'cắt cổ' 2 đối tượng ở Cao Bằng bị bắt
Pháp luật - 15 giờ trướcGĐXH - Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Cao Bằng vừa khám phá thành công chuyên án 1225L đấu tranh với tội phạm cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, bắt giữ 02 đối tượng, thu giữ nhiều tang vật liên quan.
Cố ý gây thương tích, nhóm 'trai bản' ở Sơn La bị khởi tố
Pháp luật - 15 giờ trướcGĐXH - Ngày 26/12, Công an tỉnh Sơn La cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra vừa khởi tố nhóm trai bản về tội cố ý gây thương tích.
Sơn La: Bắt đối tượng vận chuyển 6 bánh heroin
Pháp luật - 15 giờ trướcGĐXH - Lực lượng Công an tỉnh Sơn La vừa bắt giữ đối tượng mua bán trái phép 6 bánh heroin từ bên kia biên giới về Việt Nam.
Hoãn phiên tòa xử kẻ hành hung người phụ nữ ở sảnh chung cư Hà Nội
Pháp luật - 17 giờ trướcGĐXH - Phiên tòa xét xử sơ thẩm với bị cáo Đặng Chí Thành - người hành hung dã man phụ nữ ở sảnh thang máy Sky Central bị hoãn do cả 3 luật sư bào chữa của bị cáo đều vắng mặt và có đơn xin hoãn phiên tòa.
Từ 1/1/2026, một quy định mới chính thức có hiệu lực, người dân ở tỉnh này đón tin vui dịp Tết Nguyên đán khi nhận quà tặng đặc biệt
Đời sốngGĐXH - HĐND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết 83/2025/NQ-HĐND quy định đối tượng, mức quà tặng nhân dịp Tết Nguyên đán hằng năm đối với một số đối tượng chính sách xã hội và các đối tượng khác trên địa bàn tỉnh. Theo đó, mức quà tặng cao nhất là 2 triệu đồng.
