Bí quyết độc đáo làm nên hàng vạn chiếc bánh chưng Lỗ Khê thơm ngon, rền dẻo ở ngôi làng ăn Tết sớm nhất Hà Nội
GĐXH - Công việc làm bánh chưng ở Lỗ Khê diễn ra từ tháng 8 năm trước tới tháng 4 năm sau. Mỗi năm làng nghề ăn Tết sớm nhất Hà Nội này đã sản xuất hàng vạn chiếc bánh chưng đi khắp nẻo, ra cả nước ngoài.
Những bí quyết làm nên bánh chưng Lỗ Khê
Giáp Tết, Tiến sĩ Lê Thủy đưa chúng tôi cùng đến thăm làng nghề bánh chưng ở thôn Lỗ Khê (xã Liên Hà, Đông Anh, Hà Nội) - một trong những ngôi làng ăn Tết sớm nhất Hà Nội - bởi vào mùa tổng kết cuối năm, nhiều cơ quan đoàn thể, công ty, tập thể nghe tiếng làng nghề về đặt bánh rất nhiều để tặng/biếu cho các cán bộ, công nhân, viên chức... về ăn Tết.
Theo anh Chu Văn Lộc, - một trong những hộ làm bánh chưng chuyên nghiệp ở đây, thôn Lỗ Khê có khoảng 5-7 hộ gói bánh chưng chuyên nghiệp. Tết đến các nhà chuyên gói bánh chưng đều phải thuê thêm người gói bánh. Còn nguyên liệu từ lá dong, đỗ xanh, gạo nếp đều phải mua cả xe tải về dùng dần cả vụ Tết.

Các loại nguyên liệu cần thiết để gói bánh chưng vuông. Ảnh internet.
Anh Lộc cho biết thêm, mọi công đoạn làm nên chiếc bánh chưng hoàn thiện hoàn toàn do mẹ và vợ anh đảm nhiệm. Cái khéo của người gói bánh chưng là kết hợp giữa gạo, đỗ, thịt vừa đủ cho bánh chưng, bởi quá nhiều nhân sẽ ngấy, quá ít đỗ thì bánh không đậm đà.
Cái TÂM của người làm nghề rất quan trọng, nếu chỉ đặt lợi nhuận lên trên, thì sẽ không có được bánh chưng Lỗ Khê ngon, thơm, ráo, dẻo. Theo anh Chu Văn Lộc, mỗi nhà có một bí quyết riêng để gói bánh chưng, nhưng có những bí quyết chung cả làng được trời ban như:
Bí quyết đầu tiên làm nên sự khác biệt của bánh chưng Lỗ Khê là ở nguồn nước đặc biệt. Theo các cụ cao niên, có thể do nguồn nước ở Lỗ Khê tinh khiết, ngọt mát nên khi ngâm gạo, đỗ làm bánh rồi luộc bánh chưng từ nguồn nước này mới tạo nên hương vị đặc trưng của bánh chưng Lỗ Khê - khiến gái làng đi lấy chồng nơi khác cũng không thể làm được bánh chưng ngon như ở làng Lỗ Khê.
Bí quyết thứ hai là nguyên liệu là loại gạo nếp cái hoa vàng trồng trên đồng đất Lỗ Khê. Trước khi gói bánh gạo được ngâm 30 - 60 phút – khâu này giúp bánh mềm, mịn và nhanh chín (không bị chín ngoài, hay lại gạo bên trong).
Đỗ xanh phải là đỗ hạt tiêu nhỏ, tròn, lòng xanh và vỡ đều – rồi để nguyên vỏ đem ngâm. Sau đó mới đãi sạch trộn sống với muối tiêu (chứ không đồ đỗ như nhiều nhà đã đang làm), và tuyệt đối không dùng loại đậu tách vỏ sẵn.
Thịt lợn phải là thịt lợn sạch (nuôi trong nhà dân) chọn loại nạc vai giắt mỡ, hoặc thịt ba chỉ để có độ ngậy, vị ngon.
Lá dong xanh, không quá già, cũng không quá non. Tàu lá phải to, xanh mướt được rửa sạch trước vài ngày cho ráo nước để bánh chín mà không bị nhớp.
Bí quyết thứ ba là công thức làm bánh. Quy trình gói bánh, làm bánh, luộc bánh như nhau, nhưng "nghệ nhân" mỗi nhà có tỉ lệ riêng làm bánh.
Công thức chung thì gạo nếp ngâm 1-2 giờ rồi đãi sạch, để ráo nước, trộn ít muối; thịt ba chỉ/nạc vai giắt mỡ thái vuông con chì (nếu bánh vuông), hoặc thái dài 7 – 10cm (với bánh dài), sau đó trộn hạt tiêu rồi đem gói.
Bánh chưng Lỗ Khê có loại dài thường để ăn, loại vuông để bày lễ. Thời gian luộc bánh cũng khác nhau. Luộc bánh bằng nồi điện việc điều chỉnh nhiệt độ đều hơn, chỉ 6 tiếng luộc là bánh đủ ngon rền – không để luộc lâu hơn vì mất ngon, còn bị nhão bánh.
Khi gói bánh phần quan trọng nhất là giàn dây go - loại dây vải để định hình bánh cho chuẩn. Sau khi bánh được tạo hình mới tháo dây go và dùng lạt mềm gói lại (với bánh vuông), hoặc dây dứa (với bánh dài) gói lại.
Bí quyết thứ tư là kinh nghiệm của "nghệ nhân gia đình". Từ việc cọ lá, dọc lá, vo gạo, vớt gạo để ráo sau đó trộn muối - tiêu, chuẩn bị nhân, gói và đem luộc thì con cháu trong nhà đều làm được.
Riêng tỉ lệ gạo – đỗ - thịt và khâu nêm gia vị làm bánh, trông bánh thì chỉ có "nghệ nhân gia đình" giàu kinh nghiệm mới ra được cái bánh ngon.
Cái khéo và kinh nghiệm lâu năm của "nghệ nhân" là ước lượng bánh và nhân đều vừa phải, luộc chín đều – điều quyết định đến độ ngon, mềm dẻo của bánh. Thời gian luộc bánh cũng rút ngắn – chỉ luộc 6 tiếng là đủ độ ngon, luộc quá cũng không ngon.

Bánh chưng vuông gói để thờ, còn bánh chưng dài gói để ăn. Ảnh internet.
Bí quyết thứ 5 giúp chiếc bánh chưng Lỗ Khê ngon, rền, dẻo
Bí quyết thứ năm là sau khi luộc bánh xong, thì vớt bánh ra "tắm" nước lạnh khoảng 1 phút vừa để bánh nguội bớt, vừa rửa sạch nhớt bên ngoài – giúp bánh nhanh ráo và rền dẻo.
Sau đó tập trung dùng tay lăn, day đều từng cái bánh một sao cho nước đọng trong lá bánh ra hết – như thế bánh mới ngon, rền dẻo. Việc này có lời ca tụng truyền miệng là do được lăn, day kỹ nên bánh chưng Lỗ Khê có rơi xuống ao hàng tháng bên trong vẫn không bị thiu - nhưng hỏi dân làng thì ai cũng bảo đó là ca tụng truyền miệng, chứ bánh chưng ngâm nước lâu chẳng đảm bảo được chất lượng như lời đồn.
Bánh chưng luộc xong phải để 2 ngày cho hả hết hơi nóng – lúc này giao cho khách về ăn luôn sẽ cực ngon. Nếu muốn bảo quản nhiều ngày, hoặc đem bánh đi xa thì sau khi vớt bánh 2 ngày và làm các công đoạn xong thì bánh sẽ được ép chân không để đảm bảo chất lượng – để lâu cũng không bị mốc, chua, thiu.

Bánh chưng có mặt trong nhiều mâm cỗ, tiệc. Ảnh internet.
Anh Chu Văn Lộc hướng dẫn cách bảo quản bánh chưng Lỗ Khê: Nếu trời lạnh thì bảo quản tự nhiên, treo bánh lên có thể để được cả tuần; Nhưng trời nóng thì cho bánh chưng vào ngăn mát tủ lạnh để ăn dần. Làng nghề Lỗ Khê thường gói 2 loại bánh chưng chính: Bánh chưng vuông để bày ban thờ Tết, bánh chưng dài thì để ăn.
Thương hiệu bánh chưng Lỗ Khê uy tín bây giờ là cả một quá trình dài bà con miệt mài gây dựng. Càng giáp Tết các gia đình Lỗ Khê càng bận làm hàng, có khi không kịp ăn cơm. Niềm mong mỏi của anh Lộc và bà con làng nghề là "mong sao bánh chưng Lỗ Khê được xuất ngoại".
Chiều giáp Tết rời Lỗ Khê lưu luyến ấm áp mãi hương vị thơm đặc biệt của làng nghề. Những chuyến xe ra vào đưa bánh chưng Lỗ Khê đi khắp nơi, kèm theo nhiều câu chuyện thú vị... về bánh chưng Tết làng nghề Lỗ Khê – một trong những ngôi làng ăn Tết sớm nhất Hà Nội.
12 tuổi nam - nữ gặp sao Thái bạch cần làm ngay 3 việc đầu năm mới 2023, trong đó có hóa giải vận hạn bằng... ăn uống
Cách đơn giản giúp những con giáp nam nữ dưới đây bị sao Kế Đô chiếu năm 2023 hóa giải vận hạn và quan điểm nhà Phật về sao Kế Đô
3 ngày đẹp nhất đi tạ mộ cuối năm để mong cầu được tổ tiên phù hộ, năm sau tài lộc tốt hơn năm trước
Xu hướng 'lấy khách sạn làm nhà' ở Trung Quốc
Ở - 7 giờ trướcThay vì thuê nhà, nhiều người tại các đô thị lớn Trung Quốc chọn sống trong khách sạn để tận hưởng tiện ích trọn gói, an ninh và tối ưu hóa chi phí sinh hoạt.
Bramen và cách sống thông minh bắt đầu từ phòng tắm, phòng bếp
Ở - 11 giờ trướcSống thông minh hôm nay không nằm ở công nghệ phức tạp, mà khởi nguồn từ những trải nghiệm nhẹ nhàng trong không gian quen thuộc nhất của mỗi gia đình.
Thứ quý giá trong biệt thự 21 tỷ của MC Quyền Linh
Ở - 12 giờ trướcGĐXH - Gia đình nam nghệ sĩ Quyền Linh dành nhiều tâm huyết cho một thứ có giá trị đặc biệt, góp phần tạo nên sự lộng lẫy cho cơ ngơi.
Nguyên liệu rẻ tiền đánh bay cặn vôi bồn cầu chỉ trong 24 tiếng
Ở - 16 giờ trướcCác chuyên gia khuyên nên đổ 500 ml giấm trắng vào bồn cầu, để yên qua đêm hoặc một ngày sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn cặn vôi.
Tại sao giới nhà giàu thường treo tranh "cửu ngư quần hội" ở phòng khách? Bí mật về sự dư dả ít người biết
Ở - 1 ngày trướcBước chân vào phòng khách sang trọng của những gia đình quyền thế hay doanh nhân thành đạt, không khó để bắt gặp bức tranh "cửu ngư quần hội" được treo ở vị trí trang trọng nhất. Nhiều người nghĩ đó đơn thuần là thú chơi tranh tao nhã, nhưng với giới tinh hoa, đằng sau chín chú cá chép ấy là cả một triết lý sâu sắc về việc "giữ tiền" và "giữ hòa khí" để tạo nên sự thịnh vượng bền lâu.
Bỏ phố về... ban công: Chàng trai 9x chia sẻ bí kíp "mang rừng về phố", chỉ 3 quy tắc sắp xếp là có ngay góc chill triệu like
Ở - 1 ngày trước"Cây cối chính là chiếc máy thở của cuộc sống". Giữa guồng quay hối hả, có một góc ban công nhỏ xanh mướt, nơi ánh nắng nhảy múa trên từng phiến lá, chính là liều thuốc chữa lành tuyệt vời nhất. Không cần quá cầu kỳ, chỉ với vài bí kíp nhỏ, bạn hoàn toàn có thể mang cả khu rừng nhiệt đới về nhà.
Vợ đẹp nóng bỏng làm việc ở VTV của Bách trong 'Cách em 1 milimet', sở hữu nhà 9 tầng ở trung tâm Hà Nội
Ở - 2 ngày trướcGĐXH - Không chỉ được ngưỡng mộ về chuyện tình cảm, Bạch Lan Phương còn khiến nhiều người chú ý bởi khối tài sản đáng nể. Cô là chủ nhân của căn nhà 9 tầng nằm ở khu vực trung tâm Hà Nội, vừa là nơi sinh sống vừa phục vụ hoạt động kinh doanh.
Khung giờ đẹp động thổ, khai trương, xuất hành tuần mới 29/12/2025 - 4/1/2026
Ở - 2 ngày trướcGĐXH – Xem khung giờ đẹp động thổ, khai trương, xuất hành, chuyên gia khuyên bạn có thể tham khảo dưới đây để mang lại may mắn và tài lộc.
Những món đồ trang trí không thể thiếu cho Tết Dương lịch
Ở - 2 ngày trướcGĐXH - Để tạo nên một không gian trang trí Tết Dương lịch đầy ấn tượng, không thể thiếu được những món đồ trang trí đặc trưng của mùa lễ hội. Dưới đây là những món đồ bạn nên xem xét khi trang trí cho ngày Tết Dương lịch.
Nhiều chị em đang mê đắm loài hoa này: Cắm bình cũng đẹp, để cả chậu cũng sang, Tết nhìn là thấy giàu
Ở - 2 ngày trướcDạo này mạng xã hội đâu đâu cũng thấy chị em khoe một loài hoa đỏ rực, bông to, cắm bình đẹp mà trồng cả chậu lại sang “hết nước chấm”. Đó chính là hoa Amaryllis (lan huệ tây), nhiều nhà dùng chơi Tết còn gọi là huệ cánh kép, loài hoa vừa mang chuyện tình lãng mạn, vừa dễ chăm đến mức người mới cũng có thể “nuôi” nở bung cả nhà.
3 loại cây này dù rất đẹp nhưng không nên trồng trước nhà vì ảnh hưởng phong thủy và an toàn gia đình
ỞGĐXH – Trồng cây trước nhà vừa giúp không gian xanh và mang lại vượng khí. Tuy nhiên, có những cây sẽ không phù hợp, trong đó đây là 3 loại cây dù rất đẹp cũng nên tránh trồng trước nhà vì ảnh hưởng phong thủy và an toàn gia đình.





