Những chuyện chưa từng công bố về việc giữ gìn thi hài Bác Hồ

Lễ kỷ niệm lớn nhất từ trước đến nay

Chương trình quy mô và hoành tráng nhất từ trước đến nay này được mang tên: “Hồ Chí Minh - Cả một đời vì nước vì dân” do Thiếu tướng Hữu Ước- Tổng biên tập Báo CAND làm tổng đạo diễn. Thiếu tướng Hữu Ước cho biết: “Đây là một chương trình đại lễ hội về âm nhạc với những ca khúc hay nhất về Bác Hồ. Bên cạnh đó, nhiều nhân chứng lịch sử là các chuyên gia Liên Xô đã giúp Việt Nam trong việc bảo vệ và giữ gìn thi hài của Bác. Gần 1 tháng trời, tôi và đoàn làm phim đã sang Nga để thực hiện các cảnh quay, phỏng vấn các nhân chứng từng giúp chúng ta trong việc giữ gìn thi hài Bác Hồ, qua đó nói lên tình cảm của nhân dân Nga đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh...”.

 

Nội dung chương trình gồm 3 phần: Hồ Chí Minh - cả một đời vì nước vì dân; 40 năm giữ yên giấc ngủ Bác Hồ; Vĩ thanh (40 năm thực hiện Di chúc Bác Hồ). Các ca khúc của các nhạc sỹ trong và ngoài nước ca ngợi Chủ tịch Hồ Chí Minh được dàn dựng công phu gồm: Ca ngợi Hồ Chủ tịch (Nguyễn Đình Thi), Chúng con canh giấc ngủ của người (Đăng Nước), Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng (Phong Nhã), Bác Hồ một tình yêu bao la (Thuận Yến), Đêm Trường Sơn nhớ Bác (Huy Du)... trong đó, nhiều ca khúc sẽ được dàn dựng hợp xướng với hàng nghìn diễn viên, ca sĩ dưới sự chỉ huy của các nhạc sỹ: Đỗ Hồng Quân, Nguyễn Quang Vinh và Phạm Ngọc Khôi. Các ca khúc Nga được biểu diễn trong chương trình gồm: Kalinka (dân ca Nga), Cachiusa, Người là Hồ Chí Minh do ca sĩ Việt Nam và các sinh viên Nga trình diễn.

Bí mật chuẩn bị công tác giữ gìn thi hài Bác

Ngày 2/9/1969, Hồ Chủ tịch đã vĩnh biệt nhân dân cả nước để về nơi an nghỉ cuối cùng, nhưng từ trước đó, Bộ Chính trị và Trung ương Đảng đã âm thầm lên kế hoạch, bí mật trong việc chuẩn bị cơ sở và con người để giữ gìn thi hài của Người cho muôn đời sau.

Tháng 5/1967, hiểu rõ tình hình sức khoẻ của Bác, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng đã tổ chức một cuộc gặp bất thường để bàn về việc bảo vệ sức khỏe của Người và chuẩn bị giữ gìn thi hài Bác lâu dài sau khi Người qua đời. Cuộc họp do đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đảng chủ trì. Hội nghị đã xác định, vấn đề quan trọng đặt ra lúc này là phải đảm bảo 2 yêu cầu: Phải tuyệt đối giữ bí mật (kể cả với Bác), nếu không, nhân dân sẽ hoang mang lo lắng và Bác sẽ phê bình Bộ Chính trị, không cho phép triển khai thực hiện chủ trương này. Thứ 2: Phải chọn một số cán bộ y tế giỏi gửi sang Liên Xô học tập về khoa học gìn giữ thi hài. Một Tổ y tế đặc biệt được thành lập gồm: Thiếu tá, bác sĩ Nguyễn Gia Quyền, Chủ nhiệm Khoa giải phẫu Bệnh viện 108, Trưởng phòng Pháp y Cục Quân y; bác sĩ Lê Ngọc Mẫn, Chủ nhiệm Khoa Nội tiết Bệnh viện Bạch Mai và bác sĩ Lê Điều, Chủ nhiệm Khoa Ngoại Bệnh viện Hữu nghị Việt - Xô. Tổ y tế này có nhiệm vụ sang Viện Nghiên cứu Lăng Lênin (Liên Xô) để học tập, nghiên cứu, thực nghiệm nhằm đảm đương công việc ướp giữ thi hài Bác. Sau 7 tháng nghiên cứu, Tổ y tế đặc biệt khẩn trương bắt tay ngay vào làm những công việc chuẩn bị.

Để công việc được triển khai sớm, Bộ Chính trị quyết định cử đồng chí Lê Thanh Nghị thay mặt Đảng và Chính phủ ta sang Liên Xô để hội đàm và đề nghị bạn giúp đỡ, từ công tác đào tạo đến việc gìn giữ lâu dài thi hài Bác. Dĩ nhiên, chuyến đi này, đồng chí Lê Thanh Nghị cũng phải giấu không để Bác biết.

Để giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn, cuối năm 1968, Viện Nghiên cứu Lăng Lênin đã cử Giáo sư I.A.Romakov, Phó Viện trưởng sang Việt Nam làm việc cùng Tổ y tế Việt Nam. Hai công trình 75A tại Bệnh viện 108 và 75B tại Hội trường Ba Đình được xây dựng để chuẩn bị cho công tác kỹ thuật ướp giữ thi hài ban đầu và phục vụ tang lễ.

Ngày 2/9/1969, Bác của chúng ta đã đi xa. Tổ y tế cùng các chuyên gia Liên Xô bắt đầu thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo đúng kế hoạch đã chuẩn bị sẵn, thi hài Bác được chuyển về Quân y Viện 108. Đơn vị Đoàn 69 - đơn vị tiền thân của Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được thành lập để giữ gìn thi hài Bác. Trong những năm tháng chiến tranh chống Mỹ ác liệt, thi hài Bác phải di chuyển nhiều lần đến nhiều địa điểm khác nhau trước khi về ngôi nhà vĩnh hằng Lăng Hồ Chủ tịch ở Ba Đình ngày 18/7/1975, nhưng Đoàn 69 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình, bảo vệ an toàn và nguyên vẹn thi hài Bác cho muôn đời sau.

Chương trình “Hồ Chí Minh - Cả một đời vì nước vì dân” sẽ được truyền hình trực tiếp trên các đài truyền hình trong nước và quốc tế vào tối 29/8 tại Quảng trường Ba Đình với hàng vạn đại biểu và khán giả tham dự. Thiếu tướng Hữu Ước tin tưởng đây sẽ là chương trình quy mô và hoành tráng nhất từ trước đến nay với nhiều thông tin, những nhân chứng lịch sử và tư liệu quý giá chưa từng được công bố sẽ được giới thiệu đến công chúng.

 

Nhiều hoạt động phong phú sẽ được tổ chức như triển lãm ảnh và hiện vật tại Bảo tàng Hồ Chí Minh; toạ đàm “Gặp mặt các nhân chứng lịch sử”; hội thảo khoa học đánh giá hiện trạng thi hài Bác; biểu dương các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong sự nghiệp giữ gìn lâu dài và bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh; gặp mặt một số chuyên gia Nga...