NSND Trung Kiên: Âm nhạc thời kỳ chiến thắng Điện Biên Phủ là bản hùng ca tập thể
GiadinhNet - Là một trong những ca sĩ hát nhạc cách mạng nổi tiếng của Việt Nam, NSND Trung Kiên khiêm tốn nhận mình không phải là người của những ca khúc Điện Biên Phủ. Tuy nhiên, đến gần ngày 7/5, ông vẫn rất quan tâm đến những sáng tác của thời kỳ này.
NSND Trung Kiên. Ảnh: TL
Ca khúc Điện Biên Phủ chủ yếu là những bản đồng ca, tốp ca
Thưa NSND Trung Kiên, được biết đến là giọng ca nam cao nổi tiếng của dòng nhạc cách mạng nhưng ông lại hát rất ít ca khúc về Điện Biên Phủ?
- Thực ra, tôi và NSND Quý Dương là một trong những ca sĩ của những năm sau chiến thắng Điện Biên Phủ. Nói vui nhưng rất thật đó là năm chiến thắng Điện Biên Phủ tôi còn đang chưa được mẹ đồng ý cho theo nghệ thuật vì thời kỳ đó ca hát chưa được coi là một nghề. Mãi sau này được bạn bè của mẹ thuyết phục nên tôi mới được theo học âm nhạc. Tôi trưởng thành và hát những bài về kháng chiến chống Mỹ nên lúc này tôi nhận cuộc phỏng vấn tôi sợ mình không xứng đáng (cười).
Tôi chỉ dám nhận đã sống trong những năm tháng chiến tranh, chiến thắng Điện Biên Phủ đã cho tôi cảm xúc để hát những ca khúc cách mạng sau này.
Nhưng hiện tại vẫn có những ca sĩ dù cũng không trực tiếp tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ vẫn có thể biểu diễn rất thành công các ca khúc đó?
- Nói về âm nhạc của năm tháng Điện Biên Phủ thì phải thừa nhận một thực tế ca khúc đơn ca không nhiều mà chủ yếu là đồng ca, hợp xướng, tốp ca. Ví dụ như: “Hò kéo pháo”, “Hành quân xa”, “Giải phóng Điện Biên”… Chỉ có nghệ sĩ Quý Dương đã sáng tạo bài “Hành quân xa” trở thành tiết mục đơn ca vào thời kỳ sau thôi.
Ca khúc, sự hào hùng của những năm tháng Điện Biên Phủ vẫn là sự thể hiện bằng loại hình đồng ca, tốp ca.
Ông nghĩ sao khi những ca khúc tập thể năm đó sau này đã được một số nghệ sĩ chuyển thể sang đơn ca?
- Không sao cả. Mỗi thời mỗi khác. Nếu hát đồng ca, chính xác những bài như thế là phải 50-60 người thì mới có khí thế hừng hực. Đến thời bình, hát đơn ca cũng có sức hút của nó. Tôi không đánh giá cao thấp nhưng cũng không phải vì thế mà ca ngợi các ca sĩ bây giờ vì nhiều khi họ hát không đúng, vẫn còn nhiều sai sót. Một vài lời không thể nói hết được.
Dù không hát nhiều ca khúc về Điện Biên Phủ nhưng sống qua những thời khắc lịch sử (7/5/1954) chắc ông có nhiều kỷ niệm?
- Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, những năm 1956-1957 phong trào văn hoá văn nghệ ở Thủ đô phát triển mạnh mẽ. Mặc dù không chuyên nhưng mỗi cuối tuần chúng tôi thường tập trung học hát và biểu diễn tại nhà chòi Vườn hoa Chí Linh. Người Hà Nội thời kỳ đó thích văn hoá văn nghệ nhưng do không có điều kiện để thưởng thức nên mỗi lần có chương trình đều hưởng ứng rất nhiệt tình.
Trong những năm tháng biểu diễn nhạc cách mạng, ông có ấn tượng nào đáng nhớ nhất?
- Kỷ niệm thì nhiều. Nhưng trong những năm kháng chiến chống Mỹ bản thân tôi đã có 28 lần đi chiến trường. Tôi thường dẫn đoàn khoảng 18-20 người, mang cả gạo, mọi thứ vật dụng rồi ăn rau rừng để đi biểu diễn. Thậm chí có những lần hát không có micro hay có một vài micro không chất lượng. Dù thiếu thốn nhưng cả đoàn vẫn hăng say biểu diễn.
Những năm tháng đi bộ xuyên rừng hát ở chiến khu, khi về thời bình vẫn hát những ca khúc đó thì cảm xúc của ông thay đổi thế nào?
- Tất nhiên có nhiều thay đổi. Không gian biểu diễn khác, khán giả khác… thì cảm xúc sẽ khác nhau.
Giữa những năm bom đạn, biểu diễn tập thể thì đúng là hào khí hào hùng, để diễn tả lại thì không hết được cảm xúc. Tất nhiên, những người đã kinh qua những năm tháng đó thì cảm xúc sẽ chân thật, xúc động hơn rất nhiều.
Không “chín ép” các thế hệ sau
NSND Trung Kiên. Ảnh: TL
Là một người đi trước, lại đang trực tiếp đào tạo thế hệ kế cận, có những học trò nào mà ông cảm thấy hài lòng và hy vọng có thể kế tiếp dòng nhạc này?
- Ôi nhiều lắm! Lê Dung và Quang Thọ đều là học sinh của tôi. Tôi đào tạo toàn những ca sĩ, tạm gọi là “xịn”.
Ở TPHCM, nhiều ca sĩ trong Nhà hát Opera là học sinh của tôi. Chỉ điểm sơ qua lớp cao học mới tốt nghiệp thì có hơn 50 người, còn đại học thì không thể kể hết.
Lê Dung ngày xưa nổi tiếng nhạc cảm tốt nhưng bây giờ nhiều bạn trẻ vươn lên cũng có những tố chất, kỹ thuật rất đang khích lệ. Tuy nhiên bối cảnh khác nhau, điều kiện sống khác nhau, các ca sĩ trẻ ít hát ca khúc cách mạng. Tôi hoàn toàn hiểu và thông cảm với điều đó.
Được biết các cháu nội của ông đều theo nghệ thuật, ông có hướng các cháu đến âm nhạc Cách mạng không?
- Để hát nhạc cách mạng cần nhiều yếu tố: Chất giọng, phương pháp giáo dục, suy nghĩ, đam mê. Tôi chỉ định hướng chứ không ép. Có thể bảo cháu hát bài bài bài kia nhưng lựa chọn theo dòng nhạc đó hay không là quyết định của các cháu.
Nói như thế thì thế hệ sau biết thế nào thưa ông?
- Hiện nay trong các giáo trình thanh nhạc của Nhạc viện vẫn cố gắng giữ âm nhạc truyền thống.
Thực tế, nhiều học viên cao học của tôi đang là ca sĩ có tiếng và kế tiếp âm nhạc truyền thống như Tân Nhàn, Lan Anh…
Còn sau đấy? Không thể đòi hỏi lớp sau phải như lớp trước được. Khi giảng dạy tôi cũng phải tìm hiểu và định hướng chứ không, áp đặt. Như thế là “chín ép”.
Vậy ca khúc cách mạng như “Hò kéo pháo” được remix trong chương trình “Giai điệu tự hào” mấy năm trước theo ông có được coi là sự pha trộn “hợp thời” không?
- Âm nhạc cách mạng sống được không phải chỉ có giai đoạn cách mạng. Tức là, ca khúc cách mạng có thể phát triển theo hướng hiện đại thì cũng không có gì sai. Tuy nhiên nhiều khi họ phóng tác ca khúc đi xa quá, lệch lạc và nhiều khi ca sĩ trẻ không hiểu biết về giai đoạn đó, không biết hát thì sẽ làm giảm giá trị đi rất nhiều.
Ngoài ra, những ca khúc cách mạng khán giả thường bị ấn tượng bởi những người cũ, người xưa. Ví dụ, bài “Đất nước trọn niềm vui” không chỉ tôi mà có nhiều ca sĩ khác biểu diễn nhưng khán giả vẫn ấn tượng về ông Kiên. Âm nhạc cách mạng có đặc thù như thế. Dù nhiều ca sĩ hát thì những giọng ca đời đầu vẫn có dấu ấn riêng.
Xin cảm ơn chia sẻ của NSND Trung Kiên!
Ngọc Mai (thực hiện)
Phó giám đốc Trường quay Cổ Loa: "Anh Công Lý đã khỏe nhiều, giờ thoại và diễn hay luôn"
Giải trí - 9 giờ trướcDiễn viên Minh Tiệp, Phó giám đốc Trường quay Cổ Loa chia sẻ về tình hình sức khỏe hiện tại của NSND Công Lý.
NSND Công Lý chuẩn bị tái xuất phim của VTV
Giải trí - 11 giờ trướcGĐXH - Diễn viên Minh Tiệp hé lộ dự án phim mới của VFC có sự tham gia của NSND Công Lý khiến khán giả tò mò.
BTV Thời sự từng lọt top 10 Hoa hậu Việt Nam, là đối thủ của Mai Phương Thuý
Giải trí - 12 giờ trướcCô là nữ BTV trẻ nhất dẫn chương trình Thời sự 19h và từng được đánh giá là đối thủ đáng gờm của Mai Phương Thuý trong cuộc thi Hoa hậu Việt Nam năm 2006.
Nguyên nhân Huỳnh Hiểu Minh và Angelababy ly hôn
Giải trí - 14 giờ trướcBlogger nổi tiếng tiết lộ Huỳnh Hiểu Minh và Angelababy bất đồng trong vấn đề đầu tư tài chính, đó cũng là lý do họ ly hôn.
Sao phim 'Sex and the City' U60 có 12 năm hôn nhân đồng giới bình yên
Giải trí - 15 giờ trướcGĐXH - Cynthia Nixon - sao phim "Sex and the City" đã có 12 năm hạnh phúc với bạn đời đồng giới. Để giữ sự riêng tư, cô hoàn toàn kín tiếng về cuộc hôn nhân này.
Khán giả phản ứng với kết phim 'Độc đạo', đạo diễn nói gì?
Giải trí - 15 giờ trướcGĐXH - Khán giả "đòi" phần 2 "Độc đạo", đạo diễn Trần Trọng Khôi cũng thừa nhận còn nhiều điều tiếc nuối nhưng không tiết lộ "số phận" bộ phim.
Vụ nữ người mẫu đình đám bị bắt khẩn cấp vì dùng ma túy: Nhân vật trùm sò cưỡng ép là ai?
Giải trí - 16 giờ trướcNữ người mẫu này đã tố cáo với cảnh sát về việc cô bị 1 doanh nhân trói người, đe dọa tính mạng để ép dùng ma túy.
Hành động thân thiết của Trương Ngọc Ánh với chồng cũ Trần Bảo Sơn trong sinh nhật con gái
Giải trí - 17 giờ trướcGĐXH - Trương Ngọc Ánh - Trần Bảo Sơn mới đây đã hội ngộ để mừng sinh nhật lần thứ 16 của con gái. Cả 2 còn cùng nhau chụp hình rất thân mật.
Thiếu tá Minh Nguyệt - vợ NSND Tự Long bất ngờ, xúc động với lá thư của học trò
Giải trí - 18 giờ trướcThiếu tá Minh Nguyệt - vợ NSND Tự Long hiện là giảng viên Khoa Sân khấu điện ảnh viết văn thuộc Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.
Hoa hậu Việt suýt bị tước vương miện: Giờ là giám đốc ở trường đại học lớn, cuộc sống viên mãn bên chồng biên tập viên
Giải trí - 20 giờ trướcThay vì bình phẩm nhan sắc, giờ đây khán giả nhắc về Hoa hậu Lê Âu Ngân Anh nhiều hơn ở khía cạnh học thức, sự nghiệp và hôn nhân.
Sao phim 'Sex and the City' U60 có 12 năm hôn nhân đồng giới bình yên
Giải tríGĐXH - Cynthia Nixon - sao phim "Sex and the City" đã có 12 năm hạnh phúc với bạn đời đồng giới. Để giữ sự riêng tư, cô hoàn toàn kín tiếng về cuộc hôn nhân này.