Xôi ngũ sắc - món đặc sản vùng cao đậm đà bản sắc dân tộc
GĐXH - Xôi ngũ sắc là một món ăn truyền thống của người Việt Nam, đặc biệt là các dân tộc Tày, Nùng. Đây chính là món ăn đặc sản vùng cao được làm từ các nguyên liệu tự nhiên, vừa thơm ngon mà lại không kém phần bắt mắt.
Món đặc sản vùng cao xôi ngũ sắc có ý nghĩa như thế nào?
Món xôi ngũ sắc là món ăn đặc sản vùng cao được làm từ nguyên liệu chính là gạo nếp kết hợp với các nguyên liệu đặc trưng. Trong đó, để tạo nên màu sắc đẹp mắt mà không dùng phẩm màu thì người dân vùng cao đã sử dụng màu sắc tự nhiên từ các loại hoa quả, rau củ và lá cây nên rất an toàn cho sức khỏe.

Xôi ngũ sắc là món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ của người đồng bào dân tộc miền núi. Đặc biệt, trong các dịp tết, nhiều nơi còn tổ chức cuộc thi về trang trí mâm xôi ngũ sắc cho người dân có dịp trổ tài ý tưởng.
Vào các dịp lễ tết, hiếu, hỷ, bạn sẽ thấy xuất hiện món ăn này trong các mâm cỗ. Đa phần trong những dịp này, xôi ngũ sắc sẽ mang tone màu chủ đạo là đỏ, đen, tím, trắng, vàng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có thêm các màu sắc khác như xanh dương, xanh lá,... tùy theo nguyên liệu màu sắc của các loại rau, củ, quả, lá cây mà người dân chuẩn bị.

Mâm xôi ngũ sắc được trang trí kì công dưới những đôi bàn tay khéo léo và tư duy nghệ thuật đầy sáng tạo của người dân vùng cao.
Theo quan niệm của người dân tộc: Màu đỏ là khát vọng sống và ước mơ; màu tím là đất đai trù phú; màu vàng là ấm no và phồn thịnh, bình an; màu xanh là núi rừng, môi trường sống, nương rẫy; màu trắng là tình người như tình yêu, tình thân, tình yêu thủy chung,… Hoặc cũng có khái niệm khác màu của Ngũ hành (Kim (kim loại) – trắng, Mộc (cây cối) – xanh lá, Thủy (nước) – đen, xanh dương, Hỏa (lửa) – đỏ, tím, cam, Thổ (đất) – vàng) thể hiện môi trường sống xung quanh họ chứ không nhất thiết theo đúng thuyết ngũ hành như chúng ta biết.
Những loại rau, củ, quả nào có thể tạo màu được cho xôi ngũ sắc?
Để tạo màu sắc cho món xôi vừa đẹp vừa tự nhiên mà lại đảm bảo an toàn sức khỏe, người dân sẽ chọn những nguyên liệu tự nhiên như: màu xanh lá (lá chuối, lá dứa, lá gừng, lá nếp,...); màu đỏ (cam, gấc,...); màu vàng (nghệ, quả dành dành,...); màu tím (lá cẩm, quả mùng tơi, lá cây cau, lá cơm đen,...); màu đen (nếp cẩm,...);... màu trắng thì để nguyên màu của gạo nếp.

Gạo nếp sau khi được ngâm với các loại nước rau củ sẽ được lên màu đậm, nhìn rất đẹp mắt.
Trước khi đồ xôi, người dân sẽ phải chế lấy nước của các loại rau củ này. Sau đó, đem ngâm gạo nếp với các loại nước rau củ trong vòng ít nhất 4 giờ đồng hồ để cho màu sắc được ngấm vào gạo. Sau khi đủ thời gian ngâm và lên màu, người dân mới bắt đầu mang xôi đi đồ. Để các màu xôi được đẹp nguyên vẹn, mỗi một loại xôi sẽ được đồ trong một chõ riêng để không bị lẫn màu.
Khi xôi chín sẽ được cho vào khuôn để tạo hình và được trưng bày lên đĩa rất bắt mắt. Mỗi loại xôi màu đều có hương vị đặc trưng riêng, tạo nên sự phong phú và đa dạng cho xôi ngũ sắc truyền thống.

Khi xôi chín sẽ được cho vào khuôn để tạo hình và được trưng bày lên đĩa rất bắt mắt.
Việc sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để tạo màu sắc cho xôi ngũ sắc không chỉ giúp món xôi được trở nên bắt mắt mà còn tốt cho sức khỏe con người. Chính vì vậy, người dân thường sẽ sử dụng các loại nguyên liệu màu tự nhiên thay vì sử dụng màu hóa chất tổng hợp độc hại.

Món xôi ngũ sắc được bày ở vị trí chính giữa mâm cỗ để tạo điểm nhấn
Có thể nói, món xôi ngũ sắc của người dân tộc khá đa dạng về màu sắc và hương vị. Đối với những người dân tộc vùng cao nói riêng và người Việt Nam nói chung, đây chính là món ăn vừa mang bản sắc dân tộc vùng miền, vừa mang nét đặc trưng về nền nông nghiệp lúa nước Việt Nam.

Đối với những người dân tộc vùng cao nói riêng và người Việt Nam nói chung, đây chính là món ăn vừa mang bản sắc dân tộc vùng miền, vừa mang nét đặc trưng về nền nông nghiệp lúa nước Việt Nam.
Nếu có dịp được tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của các dân tộc vùng cao, nhất định nên thử ngay món xôi ngũ sắc đặc biệt này. Ngoài ra, bạn đừng quên thưởng thức thêm các món ăn kèm xôi ngũ sắc như: gà nướng, lợn tên lửa, lạp xưởng hun khói,... Khi được nếm trải nhiều mĩ vị nhân gian sẽ giúp mỗi chúng ra hiểu thêm về sự đa dạng trong nền ẩm thực Việt Nam.

5 dấu hiệu nhận biết món kho đã áp dụng kỹ thuật 'lửa nghỉ' thành công
Ăn - 10 giờ trướcGĐXH - Trong nghệ thuật nấu ăn, có một bí quyết nhỏ nhưng tinh tế, giúp món ăn giữ được trọn vẹn hương vị và giá trị dinh dưỡng – đó là kỹ thuật “nghỉ lửa” hay còn gọi là "lửa nghỉ". Không ồn ào như các bí quyết nêm nếm hay mẹo chế biến cầu kỳ, “nghỉ lửa” là cách nấu ăn thông minh, được nhiều đầu bếp truyền thống sử dụng, nhưng lại ít được nhắc đến trong bếp hiện đại.

Loại rau mà chứa gần 20 loại axit amin, ức chế sự phát triển của khối u, phòng chống ung thư, chế biến cực nhiều món ngon
Ăn - 11 giờ trướcGĐXH - Việc phòng chống ung thư từ loại rau này được nhiều chuyên gia đánh giá cao.

Sai lầm khi ăn dưa chuột nhiều người thường mắc phải mà không biết
Ăn - 13 giờ trướcGĐXH - Dưa chuột là loại quả chứa nhiều nước, giá rẻ rất được mọi người ưa thích. Tuy nhiên, đây cũng là loại quả dễ nhiễm độc.

Bất ngờ bộ phận của rau cần tây hay bỏ đi là siêu thực phẩm giúp thải độc gan, dễ dàng trong chế biến
Ăn - 16 giờ trướcGĐXH – Đây là loại rau quen thuộc trong bữa ăn được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá là “siêu thực phẩm” với khả năng hỗ trợ thải độc gan, chống oxy hóa, lợi tiểu và cải thiện tuần hoàn máu.

Nhà có con nhỏ, mẹ hãy làm ngay món ăn ngọt ngào này cho con để dưỡng ẩm phổi, bớt bệnh
Ăn - 18 giờ trướcKhi thời tiết chuẩn bị sang thu, việc điều chỉnh chế độ ăn uống cho trẻ em là một điều rất quan trọng.

Làm chả lá lốt theo cách này của mẹ trẻ Hà thành, gói không sợ bung, ăn giòn rôm rốp, ngon 'ô mê ly'
Ẩm thực 360 - 19 giờ trướcGĐXH - Ai mê chả lá lốt nhưng ngại gói dễ bung, chiên dầu mỡ bắn tung tóe, để nguội lại nhanh ỉu thì hãy thử ngay bí quyết này.

Vợ đảm 9x tiết lộ những mâm cơm ngon 'nịnh chồng', vừa dễ nấu vừa dễ ăn để giữ gìn hạnh phúc
Ẩm thực 360 - 22 giờ trướcGĐXH - Một mâm cơm ngon không chỉ no bụng mà còn “nịnh” trái tim, giúp hôn nhân thêm mặn nồng và ngọt ngào mỗi ngày.

Cây dại quý hiếm bậc nhất thế giới, vị ngon hơn thịt, cực bổ dưỡng, 13 triệu đồng/kg
Ăn - 1 ngày trướcDù có vẻ ngoài kém hấp dẫn nhưng loại cây này vẫn được giới nhà giàu yêu thích vì vị bùi béo như thịt, thơm mùi quả hạch và có giá trị dinh dưỡng cao, không kém đông trùng hạ thảo.

Hoa hậu Oanh Yến nghỉ dưỡng một tuần, thưởng thức ẩm thực Campuchia giữa áp lực nợ nần
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Hoa hậu Oanh Yến cùng trợ lý du lịch tiết kiệm một tuần ở Phnôm Pênh để xả stress sau chuỗi ngày xoay xở với món nợ 10 tỷ đồng.

Ăn sống bổ vitamin C, nấu chín tốt cho tim mạch – loại quả này còn chế biến được đủ món lạ
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Loại quả này khi nấu lên sẽ có những thay đổi về giá trị dinh dưỡng, vì thế lựa chọn dưa chuột sống hay chín vẫn là điều khiến nhiều người thắc mắc.

20+ mâm cơm gia đình đơn giản với món ăn ngon 'bá cháy', đảm bảo cả nhà 'chén' sạch
Ẩm thực 360GĐXH - Chỉ vài món ngon quen thuộc, bạn đã có mâm cơm ‘bá cháy’ khiến cả nhà mê mẩn, ăn hết veo cơm mà không cần cầu kỳ hay tốn nhiều thời gian.