Xôi ngũ sắc - món đặc sản vùng cao đậm đà bản sắc dân tộc
GĐXH - Xôi ngũ sắc là một món ăn truyền thống của người Việt Nam, đặc biệt là các dân tộc Tày, Nùng. Đây chính là món ăn đặc sản vùng cao được làm từ các nguyên liệu tự nhiên, vừa thơm ngon mà lại không kém phần bắt mắt.
Món đặc sản vùng cao xôi ngũ sắc có ý nghĩa như thế nào?
Món xôi ngũ sắc là món ăn đặc sản vùng cao được làm từ nguyên liệu chính là gạo nếp kết hợp với các nguyên liệu đặc trưng. Trong đó, để tạo nên màu sắc đẹp mắt mà không dùng phẩm màu thì người dân vùng cao đã sử dụng màu sắc tự nhiên từ các loại hoa quả, rau củ và lá cây nên rất an toàn cho sức khỏe.

Xôi ngũ sắc là món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ của người đồng bào dân tộc miền núi. Đặc biệt, trong các dịp tết, nhiều nơi còn tổ chức cuộc thi về trang trí mâm xôi ngũ sắc cho người dân có dịp trổ tài ý tưởng.
Vào các dịp lễ tết, hiếu, hỷ, bạn sẽ thấy xuất hiện món ăn này trong các mâm cỗ. Đa phần trong những dịp này, xôi ngũ sắc sẽ mang tone màu chủ đạo là đỏ, đen, tím, trắng, vàng. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có thêm các màu sắc khác như xanh dương, xanh lá,... tùy theo nguyên liệu màu sắc của các loại rau, củ, quả, lá cây mà người dân chuẩn bị.

Mâm xôi ngũ sắc được trang trí kì công dưới những đôi bàn tay khéo léo và tư duy nghệ thuật đầy sáng tạo của người dân vùng cao.
Theo quan niệm của người dân tộc: Màu đỏ là khát vọng sống và ước mơ; màu tím là đất đai trù phú; màu vàng là ấm no và phồn thịnh, bình an; màu xanh là núi rừng, môi trường sống, nương rẫy; màu trắng là tình người như tình yêu, tình thân, tình yêu thủy chung,… Hoặc cũng có khái niệm khác màu của Ngũ hành (Kim (kim loại) – trắng, Mộc (cây cối) – xanh lá, Thủy (nước) – đen, xanh dương, Hỏa (lửa) – đỏ, tím, cam, Thổ (đất) – vàng) thể hiện môi trường sống xung quanh họ chứ không nhất thiết theo đúng thuyết ngũ hành như chúng ta biết.
Những loại rau, củ, quả nào có thể tạo màu được cho xôi ngũ sắc?
Để tạo màu sắc cho món xôi vừa đẹp vừa tự nhiên mà lại đảm bảo an toàn sức khỏe, người dân sẽ chọn những nguyên liệu tự nhiên như: màu xanh lá (lá chuối, lá dứa, lá gừng, lá nếp,...); màu đỏ (cam, gấc,...); màu vàng (nghệ, quả dành dành,...); màu tím (lá cẩm, quả mùng tơi, lá cây cau, lá cơm đen,...); màu đen (nếp cẩm,...);... màu trắng thì để nguyên màu của gạo nếp.

Gạo nếp sau khi được ngâm với các loại nước rau củ sẽ được lên màu đậm, nhìn rất đẹp mắt.
Trước khi đồ xôi, người dân sẽ phải chế lấy nước của các loại rau củ này. Sau đó, đem ngâm gạo nếp với các loại nước rau củ trong vòng ít nhất 4 giờ đồng hồ để cho màu sắc được ngấm vào gạo. Sau khi đủ thời gian ngâm và lên màu, người dân mới bắt đầu mang xôi đi đồ. Để các màu xôi được đẹp nguyên vẹn, mỗi một loại xôi sẽ được đồ trong một chõ riêng để không bị lẫn màu.
Khi xôi chín sẽ được cho vào khuôn để tạo hình và được trưng bày lên đĩa rất bắt mắt. Mỗi loại xôi màu đều có hương vị đặc trưng riêng, tạo nên sự phong phú và đa dạng cho xôi ngũ sắc truyền thống.

Khi xôi chín sẽ được cho vào khuôn để tạo hình và được trưng bày lên đĩa rất bắt mắt.
Việc sử dụng các nguyên liệu tự nhiên để tạo màu sắc cho xôi ngũ sắc không chỉ giúp món xôi được trở nên bắt mắt mà còn tốt cho sức khỏe con người. Chính vì vậy, người dân thường sẽ sử dụng các loại nguyên liệu màu tự nhiên thay vì sử dụng màu hóa chất tổng hợp độc hại.

Món xôi ngũ sắc được bày ở vị trí chính giữa mâm cỗ để tạo điểm nhấn
Có thể nói, món xôi ngũ sắc của người dân tộc khá đa dạng về màu sắc và hương vị. Đối với những người dân tộc vùng cao nói riêng và người Việt Nam nói chung, đây chính là món ăn vừa mang bản sắc dân tộc vùng miền, vừa mang nét đặc trưng về nền nông nghiệp lúa nước Việt Nam.

Đối với những người dân tộc vùng cao nói riêng và người Việt Nam nói chung, đây chính là món ăn vừa mang bản sắc dân tộc vùng miền, vừa mang nét đặc trưng về nền nông nghiệp lúa nước Việt Nam.
Nếu có dịp được tìm hiểu về văn hóa ẩm thực của các dân tộc vùng cao, nhất định nên thử ngay món xôi ngũ sắc đặc biệt này. Ngoài ra, bạn đừng quên thưởng thức thêm các món ăn kèm xôi ngũ sắc như: gà nướng, lợn tên lửa, lạp xưởng hun khói,... Khi được nếm trải nhiều mĩ vị nhân gian sẽ giúp mỗi chúng ra hiểu thêm về sự đa dạng trong nền ẩm thực Việt Nam.

Mùa hạt sen, tôi ăn đều đặn 2 lần/tuần và kết hợp với 2 nguyên liệu: Kết quả là da mịn mướt, dưỡng ẩm tốt hơn cả đắp mặt nạ
Ăn - 27 phút trướcĂn đều 2 lần mỗi tuần, làn da của tôi có sự "lột xác" ngoài mong đợi. Tôi cảm thấy mình trẻ lại từ trong ra ngoài.

Sấu vào mùa giá rẻ, tranh thủ mua về làm ngay các món ăn cứ có thêm sấu là 'ngon gấp bội', giải nhiệt cực tốt này
Ăn - 1 giờ trướcGĐXH – Chỉ với vài quả sấu, bạn có thể mix để làm rất nhiều món ngon dưới đây, đảm bảo ‘ngon bá cháy’.

Nấu canh thịt bò nhất định phải cho loại rau này vào mới chuẩn vị, thơm ngon bổ dưỡng
Ăn - 14 giờ trướcGĐXH - Canh thịt bò rau răm là món canh mới lạ nhưng hương vị lại đậm đà, thơm ngon, bổ dưỡng vô cùng. Hãy vào bếp và bổ sung ngay món ăn hấp dẫn này vào sổ tay nấu ăn của bạn.

Không chỉ giúp nhuận tràng, loại rau rẻ tiền bán đầy chợ này còn giúp ngủ ngon, giảm stress hiệu quả
Ăn - 18 giờ trướcGĐXH - Trong các loại rau dân dã, ít ai ngờ rằng rau lang – thứ rau rẻ bèo, bán đầy ngoài chợ – lại được các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao nhờ tác dụng an thần, hỗ trợ giấc ngủ và giảm căng thẳng thần kinh.

Hãy xào chung 4 nguyên liệu này với nhau, rất thanh mát, cân bằng dinh dưỡng, càng ăn càng gầy
Ăn - 18 giờ trước4 nguyên liệu này kết hợp với nhau tạo nên một món ăn hoàn hảo vừa giàu protein, ít chất béo và đủ chất xơ.

5 sai lầm khi hầm xương khiến nước dùng đục và mất chất dinh dưỡng
Ăn - 20 giờ trướcGĐXH - Một nồi nước dùng trong veo, ngọt thanh và giàu dưỡng chất luôn là xương sống của nhiều món ăn ngon như phở, bún, miến hay canh hầm. Thế nhưng, không ít người nội trợ dù tỉ mỉ vẫn gặp tình trạng nước dùng bị đục, lợn cợn và kém vị ngọt, thậm chí mất đi nhiều dưỡng chất quý từ xương.

Sấu vào mùa giá chỉ từ 15.000 đồng/kg, đây là thời điểm mua sấu ngon nhất và cách chọn sấu ngon
Ăn - 22 giờ trướcGĐXH – Quả sấu có thể chế biến được nhiều món ngon khác nhau. Hiện sấu đang vào mùa, muốn chọn được những quả sấu vừa nhiều thịt, hạt nhỏ cũng cần biết cách như dưới đây.

Cũng là món đậu phụ nhưng nấu thế này vừa dễ lại ngon và lạ miệng vô cùng
Ăn - 23 giờ trướcVới công thức nấu món đậu phụ này, bạn chỉ cần thêm vài gia vị quen thuộc là đã có một đĩa thức ăn đẹp mắt, ngon miệng!

Cách làm món chạch kho rau răm đậm đà, thơm nức mũi khiến vạn người mê
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Cá chạch kho với rau răm là món kho lạ miệng lại vô cùng hấp dẫn và ngon miệng, đậm đà. Vào bếp cùng bài viết dưới đây và bắt tay vào làm ngay món cá chạch kho rau răm để có bữa cơm gia đình chuẩn ngon đúng điệu.

Gia vị dân dã trong bát cháo lại là 'vị thuốc quý' giúp giải độc, tiêu đờm, tăng sức đề kháng
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Một nắm lá tía tô rửa sạch, thái nhỏ rắc vào bát cháo nóng – với người Việt, đó là thói quen quen thuộc mỗi khi cảm sốt.

Mỗi lần nêm canh thêm một nắm rau này, hệ miễn dịch được 'kích hoạt' tối đa
Mẹo nấu nướngGĐXH - Trong bữa cơm Việt, một tô canh thanh mát luôn là lựa chọn giúp cân bằng vị giác và bổ sung dưỡng chất.