Bộ Công An "điểm mặt" các doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm trái Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ

Phát lộ thêm nhiều vi phạm trong hoạt động nhập khẩu cá tầm Trung Quốc

Theo quy định hiện hành của pháp luật về lâm nghiệp, thủy sản và Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (Cites) thì cá tầm Xibêri hiện đang được nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam là động vật hoang dã, thuộc phụ lục II. Việc nhập khẩu cá tầm Xibêri từ Trung Quốc vào Việt Nam phải có giấy phép nhập khẩu do cơ quan quản lý Cites Việt Nam cấp .

Trước nguy cơ lây lan dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (nCoV) gây ra, ngày 28/01/2020 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 05/CT-TTg về việc phòng, chống dịch bệnh trong đó có yêu cầu "cấm nhập khẩu động vật hoang dã vào Việt Nam".

Ngay sau Chỉ thị 05, Cơ quan quản lý Cites Việt Nam lập tức dừng cấp phép nhập khẩu động vật hoang dã. Tuy nhiên, dù có nhiều công văn qua lại giữa các Bộ, thực tế vẫn có hàng ngàn tấn cá tầm thuộc phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế động vật, thực vật hoang dã nguy cấp vẫn trót lọt vào thị trường Việt Nam bằng đường nhập khẩu chính ngạch.

Cụ thể, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (C05, Bộ Công An) vừa ban hành văn bản số 455 gửi Cơ quan quản lý Cites Việt Nam về việc nhập khẩu cá tầm trái Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ.

Một xe tải chở cá tầm nhập khẩu từ Trung Quốc chuẩn bị đưa về thị trường Việt Nam tiêu thụ.

Văn bản do Đại tá Lê Thơm, Phó Cục trưởng C05 nêu rõ: Trong thời gian từ 28/1/2020 đến ngày 23/7/2020, tại các cửa khẩu biên giới Việt - Trung, 7 doanh nghiệp được các cơ quan Nhà nước cho thông quan nhập khẩu từ Trung Quốc 337 tấn cá tầm Xiberi (tên khoa học: Acipenser baerii, thuộc Phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế động vật, thực vật hoang dã nguy cấp) gồm: Công ty TNHH xuất nhập khẩu Thanh Tú (160 tấn); Công ty TNHH thủy hải sản Sỹ Hưng (52 tấn); Công ty TNHH đầu tư và xuất nhập khẩu An Hưng (52 tấn); Công ty TNHH đầu tư hải sản Hải Yến (45 tấn); Công ty TNHH Thương mại xuất nhập khẩu Nguyệt Vượng (3 tấn); Công ty cổ phân XNK Thảo Nguyên (6 tấn); Công ty TNHH MTV Thương Mại Xuất Nhập Khẩu Xuân Phúc (19 tấn).

Tổng số 337 tấn cá tầm Xibêri sau khi nhập về Việt Nam đã được các doanh nghiệp bán ra thị trường ở Hà Nội và các tỉnh lân cận.

Đồng thời, C05 cũng chỉ rõ 3 cơ quan nhà nước liên quan đến hoạt động làm thủ tục nhập khẩu cá tầm cho 7 doanh nghiệp gồm: Các Chi cục hải quan cửa khẩu Việt Nam - Trung Ouốc; Cục Thú y Bộ NN&PTNT; Trạm kiểm dịch các cửa khẩu (Móng Cái - Quảng Ninh, Kim Thành - Lào Cai, Hữu Nghị - Lạng Sơn).

C05, Bộ Công An điểm mặt 7 doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm Trung Quốc, vi phạm chỉ thị 05 của Thủ tướng Chính phủ.

"Qua làm việc được biết trong thời gian này, các Chi cục hải quan, Trạm kiểm dịch cửa khẩu, Cục Thú y không nhận được thông báo của Cơ quan quản lý Cites Việt Nam về việc dừng hiệu lực đối với các giấy phép Cites nhập khẩu đã được cấp trước đó, nên các đơn vị vẫn căn cứ hồ sơ đầy đủ của doanh nghiệp để làm các thủ tục kiểm dịch và nhập khẩu cá tầm về Việt Nam. Mặt khác, việc nhận thức chủ quan của cán bộ thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu, Trạm kiểm dịch cửa khẩu, Cục Thú y cho rằng cá tầm được nuôi tại các trang trại của Trung Quốc không là động vật hoang dã, không nằm trong nội dung của Chỉ thị 05 nên đã cho thông quan các lô hàng", công văn của C05 nêu.

Theo C05, qua các tài liệu thu thập được, cho thấy hoạt động nhập khẩu và làm thù tục nhập khẩu các lô cá tầm Xibêri của các doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước nói trên là trái với chỉ đạo của Thủ tướng trong công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19. Vì vậy, C05 đã báo cáo lãnh đạo Bộ Công an kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ NN&PTNT có biện pháp chấn chỉnh các đơn vị, cá nhân liên quan trong việc nhập khẩu 337 tấn cá tầm Xibêri.

Cá tầm nhập khẩu từ Trung Quốc bày bán với giá rẻ khắp các chợ hải sản.

Cũng theo tìm hiểu của PV Báo Gia đình & Xã hội, trong thời gian từ ngày 23/7/2020 (thời điểm Thủ tướng Chính phủ tiếp tục có Chỉ thị số 29 về một số giải pháp cấp bách quản lý động vật hoang dã trong đó chỉ cho phép nhập khẩu vì 2 mục đích là phục vụ sản xuất hoặc để chế biến làm thực phẩm) đến hiện tại, hàng nghìn tấn cá tầm Trung Quốc vẫn được nhập về Việt Nam để buôn bán con sống trên thị trường, tập trung ở các chợ đầu mối Hà Nội và TP. HCM.

Các số liệu từ Hải quan cung cấp cũng cho thấy, doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm Trung Quốc về Việt Nam tiêu thụ lớn trong nhiều năm qua (dẫn dầu danh sách vi phạm Chỉ thị 05 của Thủ tướng Chính phủ) là Công ty TNHH Thủy sản Sỹ Hưng và Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy hải sản Thanh Tú (cùng địa chỉ đăng ký ở số 1, ngõ 562 đường Lĩnh Nam, tổ 19, phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, TP Hà Nội) đều do bà Nguyễn Thị Thư là đại diện pháp luật.

Đặc biệt trong tháng 1/2021, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) đã phát hiện lô cá tầm Trung Quốc của Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thủy hải sản Thanh Tú khai báo trên tờ hải quan nhập khẩu không đúng với số lượng cá tầm Trung Quốc nhập về. Số lượng hàng thừa được xác định lên đến 850 kg.

Phía Cơ quan quản lý Cites Việt Nam cho biết, hiện tại Cites đang rà soát các giấy phép nhập khẩu cá tầm của 7 doanh nghiệp vi phạm nói trên, nếu còn những giấy phép nào chưa sử dụng sẽ thu hồi. Cơ quan này cũng khẳng định, sẽ tạm dừng tiếp nhận và thụ lý hồ sơ đề nghị nhập khẩu cá tầm Trung Quốc đối với 7 doanh nghiệp này.

Việc nhập khẩu và buôn bán con sống cá tầm Trung Quốc tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh tại Việt Nam...

Ở diễn biến liên quan, Tổng cục Hải quan - Bộ Tài chính đã có công văn hướng dẫn Cục Hải quan các tỉnh, thành về việc thực hiện thủ tục nhập khẩu cá tầm và các chính sách nhập khẩu liên quan. Qua theo dõi tình hình, phối hợp lấy mẫu kiểm tra xác định chủng loại tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I đối với một số lô hàng cá tầm nhập khẩu tại Cục Hải quan các tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn cho thấy: Cá tầm nhập khẩu không đúng với giấy phép do Cơ quan Quản lý Cites Việt Nam cấp, không đúng với tờ khai hải quan. Đáng chú ý, một số doanh nghiệp dù đang trong thời gian chờ kết quả giám định để thông quan đã tự ý mang hàng hóa đi tiêu thụ. 

Tổng cục Hải quan cũng chỉ đạo Cục Hải quan các tỉnh biên giới, Cục Điều tra chống buôn lậu kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu cá tầm, phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra thực tế và lấy mẫu giám định các lô cá tầm nhập khẩu; hàng hóa chỉ được thông quan và đưa ra khỏi khu vực giám sát hải quan tại cửa khẩu sau khi có kết quả giám định tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật. Đồng thời, tiến hành điều tra, xác minh, xử lý đối với các doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm vi phạm.

Chưa được thông quan, doanh nghiệp tự ý mang 12 tấn cá tầm Trung Quốc đi tiêu thụ

Báo Gia đình & Xã hội sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.