Bác sĩ cảnh báo: Trước 3 ngày nhồi máu não, 90% bệnh nhân đều làm 3 việc này, việc thứ hai bạn vẫn đang làm hàng ngày!

5 thói quen ăn uống ‘nhỏ nhưng có võ’ giúp giảm nguy cơ đột quỵ, bác sĩ khuyên ai cũng nên áp dụng

GĐXH - Thay đổi thói quen ăn uống hằng ngày có thể giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ. Dưới đây là 5 bí quyết đơn giản, dễ thực hiện ai cũng cần biết.

Nhồi máu não: Một "âm mưu" sức khỏe đã được lên kế hoạch từ lâu, bạn có đang trong vùng nguy hiểm?

Bạn nghĩ nhồi máu não (nhồi máu não cấp) là một cú sét đánh bất ngờ, không thể đề phòng? 

Không phải vậy. 

Nó giống một "âm mưu" được sắp đặt tỉ mỉ, lặng lẽ diễn ra trong cơ thể bạn. 

Chỉ 3 ngày trước khi phát bệnh, phần lớn bệnh nhân đều vô tình giẫm vào cùng một "bãi mìn", mà trong đó, có một việc bạn có thể đang lặp đi lặp lại một cách quen thuộc, mà không hề hay biết.

3 lần "đếm ngược tử thần" nhồi máu não, bạn đã ấn nút chưa?

Nhồi máu não là một dạng đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Khi mạch máu não bị tắc nghẽn, một phần mô não sẽ bị thiếu oxy và hoại tử do nguồn cung cấp máu bị gián đoạn. 

Đây không phải là tai họa bất ngờ, mà là hậu quả của những bất thường nhỏ nhặt tích tụ lại trong cơ thể. 

Thống kê năm 2023 của Hiệp hội Đột quỵ Trung Quốc cho thấy một con số đáng báo động: Mỗi năm, Trung Quốc có hơn 3 triệu bệnh nhân đột quỵ mới, trong đó gần 70% là đột quỵ do thiếu máu cục bộ.

Các bác sĩ lâm sàng đã ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng, có đến 90% bệnh nhân nhồi máu não đều đã thực hiện một số hành vi nhất định trong vòng 3 ngày trước khi phát bệnh. 

Những hành vi này thoạt nhìn có vẻ bình thường, nhưng thực chất lại là những hồi chuông đếm ngược cho sự sụp đổ của sức khỏe.

Hành vi thứ nhất dẫn đến nhồi máu não: "Thức khuya liên tục" phá vỡ nhịp sinh học

Nhiều người ỷ lại vào tuổi trẻ và sức chịu đựng của mình, coi "ngủ muộn" là chuyện bình thường. Tuy nhiên, hệ thần kinh của chúng ta sợ nhất là nhịp sinh học bị rối loạn. 

Khi thức khuya, hệ thần kinh giao cảm sẽ liên tục hưng phấn, huyết áp tăng cao, mạch máu co lại một cách vô thức, và độ nhớt của máu cũng tăng theo. Một khi có mỡ máu cao hoặc xơ vữa động mạch tiềm ẩn, cục máu đông có thể hình thành âm thầm như một "quả bom hẹn giờ". 

Ban đêm vốn là "khoảng thời gian bí mật" mà nhồi máu não dễ xảy ra, vì lưu lượng máu chậm lại và độ nhớt của máu vốn đã cao hơn. Thêm vào đó là rối loạn nội tiết do thức khuya, cực kỳ dễ gây ra tắc nghẽn mạch máu não. 

Vô số bệnh nhân đã lặng lẽ gục ngã vào lúc rạng sáng, và phải đến ngày hôm sau người nhà mới phát hiện ra điều bất thường.

Hành vi thứ hai: "Giữ nguyên tư thế" trong thời gian dài, đặc biệt là "ngồi lâu"

Đây là một thói quen "hằng ngày" mà chúng ta ai cũng quen thuộc. Dù là cắm đầu vào máy tính ở văn phòng hay dán mắt vào điện thoại trên ghế sofa, việc ngồi yên quá lâu sẽ làm chậm lưu thông máu ở tĩnh mạch chi dưới và cản trở máu trở về tim. 

Giống như bùn cát bị lắng đọng ở sông, máu tĩnh lặng dễ hình thành cục máu đông khó tan. Tệ hơn nữa, việc bất động trong thời gian dài còn làm tổn thương chức năng nội mạc mạch máu, làm tăng việc tiết ra các yếu tố gây viêm trong cơ thể, tạo ra "mảnh đất màu mỡ" cho bệnh nhồi máu não. 

Các bác sĩ nhấn mạnh rằng ngay cả những người trẻ có thể chất tốt, nếu ngồi lâu dài, kèm theo thừa cân hoặc có xu hướng cao huyết áp, cũng dễ "mắc bẫy". 

Đừng nghĩ nhồi máu não là bệnh của người già, ngày càng nhiều thanh niên đang âm thầm gia nhập vào hàng ngũ những người có nguy cơ cao.

Hành vi thứ ba: "Bùng nổ cảm xúc" một cách mất kiểm soát 

Nghiên cứu y học cho thấy, sự biến động cảm xúc mạnh mẽ là một yếu tố quan trọng gây ra đột quỵ. 

Khi cảm xúc thay đổi đột ngột, hệ thần kinh giao cảm sẽ giải phóng một lượng lớn adrenaline, dẫn đến huyết áp tăng vọt và rối loạn nhịp tim. 

Nếu thành mạch máu vốn đã có mảng bám hoặc bị hẹp, rất dễ gây ra vỡ mảng bám, từ đó hình thành cục máu đông. 

Một khi cục máu đông bị vỡ và di chuyển đến mạch máu não, dù chỉ vài milimet, cũng đủ để gây ra tắc nghẽn chết người. 

Thống kê cho thấy, khoảng 15% bệnh nhân nhồi máu não từng trải qua cãi vã kịch liệt hoặc một chấn thương tinh thần nghiêm trọng trước khi phát bệnh. 

Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là "cảnh báo" trực tiếp nhất mà cơ thể phát ra trong trạng thái căng thẳng cao độ.

Chuông báo đã vang: Không thể xem thường "tín hiệu cảnh báo" của cơ thể!

Điều đáng sợ không phải là bản thân bệnh nhồi máu não, mà là việc nhiều người trong vô thức, từng bước đẩy mình đến bờ vực nguy hiểm. 

Ba "việc nhỏ" trên tưởng chừng không đáng kể trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta lại chính là những nguyên nhân gây tử vong dễ bị bỏ qua nhất.

Trước khi nhồi máu não xảy ra, cơ thể không phải không có dấu hiệu. "Tín hiệu cảnh báo" điển hình nhất chính là cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua (TIA), còn được gọi là "đột quỵ nhỏ". Nó biểu hiện bằng các triệu chứng thoáng qua như mờ mắt, tay chân yếu, nói ngọng, và thường tự khỏi sau vài phút đến vài giờ. 

Tuy nhiên, nhiều người nhầm lẫn đây là mệt mỏi đơn thuần, từ đó bỏ lỡ thời điểm can thiệp tốt nhất. 

Một cuộc khảo sát dịch tễ học của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Trung Quốc cho thấy, khoảng 30% bệnh nhân nhồi máu não từng xuất hiện triệu chứng TIA trong vòng một tháng trước khi phát bệnh. 

Điều này cho thấy cơ thể đã liên tục phát ra "tín hiệu nguy hiểm", nhưng hầu hết mọi người lại chọn phớt lờ.

"Di chứng" của nhồi máu não: Mạng sống được duy trì, nhưng chất lượng sống giảm sút.

Nhồi máu não không chỉ đe dọa tính mạng mà còn có thể để lại những di chứng khó xóa nhòa như rối loạn ngôn ngữ, liệt nửa người, rối loạn nhận thức, khó nuốt... 

Một khi những chức năng quan trọng này bị mất đi, dù có kéo dài được sự sống thì chất lượng cuộc sống cũng sẽ giảm đi đáng kể. 

Dữ liệu cho thấy, có tới 60% những người sống sót sau cơn nhồi máu não sẽ phải chịu tàn tật ở nhiều mức độ khác nhau.

"Yếu tố hỗ trợ" và "bàn tay đen đứng sau": Nguy cơ chồng chất

Ngoài 3 hành vi nguy cơ cao nói trên, cuộc sống hằng ngày còn tồn tại nhiều "yếu tố hỗ trợ", như chế độ ăn nhiều muối, hút thuốc, uống rượu, béo phì, thiếu vận động, căng thẳng tinh thần kéo dài... 

Những lối sống không lành mạnh này sẽ đẩy nhanh quá trình xơ vữa động mạch, làm cho mạch máu ngày càng trở nên "mong manh".

Xét về cơ chế phát bệnh, nguyên nhân cơ bản của nhồi máu não là tắc nghẽn mạch máu, mà "mảng bám và cục máu đông" thường là thủ phạm trực tiếp. 

Các bệnh nền như cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao lại là "bàn tay đen đứng sau" thúc đẩy quá trình này. Điều này lý giải tại sao nhóm người trung niên và cao tuổi trở thành nhóm nguy cơ cao—không phải do bản thân tuổi tác, mà là do "dấu vết sử dụng" mà mạch máu tích lũy trong suốt thời gian dài.

Trí tuệ Đông - Tây cùng công nhận: Phòng ngừa luôn là cách "chữa bệnh" tốt nhất

Y học phương Tây nhấn mạnh việc quản lý hệ thống sức khỏe mạch máu, còn y học phương Đông lại theo đuổi triết lý "khí huyết thông thì không đau". 

Theo y học cổ truyền, nhồi máu não thuộc phạm vi "trúng phong", thường do khí trệ, huyết ứ, đàm thấp cản trở kinh lạc, can dương thượng thăng... Điều này cũng chứng thực tầm quan trọng của việc điều chỉnh cảm xúc, cân bằng ăn uống, và duy trì thói quen sinh hoạt đều đặn.

Người xưa có câu: "Thượng y trị vị bệnh" (Người thầy thuốc giỏi chữa bệnh khi chưa phát). Phòng ngừa, luôn là chiến lược hiệu quả và tiết kiệm nhất. 

Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là theo dõi các chỉ số quan trọng như huyết áp, mỡ máu, đường huyết, homocysteine... là nền tảng để xây dựng lá chắn đầu tiên chống lại nhồi máu não. Còn những điều chỉnh lối sống tưởng chừng đơn giản lại là vũ khí mạnh mẽ nhất để chống lại bệnh tật.

Đừng chờ đến khi cơ thể phát ra tiếng chuông báo động mới hối tiếc. Mỗi "ngày hôm nay" khỏe mạnh mà chúng ta có được là nhờ vào một hàng rào kiên cố được xây dựng từ những thói quen đúng đắn. Và mỗi lần phớt lờ, mỗi lần may rủi đều là đang âm thầm gieo mầm cho tai họa ngày mai.

Hãy ngừng ngay việc coi "thức khuya, ngồi lâu, và cảm xúc biến động" là những thói quen bình thường, bởi chúng thực chất là những "sát thủ mãn tính" đội lốt. 

Các bác sĩ luôn nhấn mạnh: "Chúng ta không thể ngăn cản sự lão hóa, nhưng chúng ta có thể quản lý cơ thể mình thật tốt." Nếu bạn đang thực hiện việc "giữ nguyên tư thế" thứ hai, hãy ngay lập tức ấn nút tạm dừng và nhấn nút "bắt đầu lại" cho sức khỏe của mình.

(Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp kiến thức sức khỏe cộng đồng, không thể thay thế cho chẩn đoán và lời khuyên y tế chuyên nghiệp. Nếu cảm thấy không khỏe, xin vui lòng đến cơ sở y tế kịp thời.) 

Theo Abolouwang