Cẩn thận 4 loại vitamin trở thành 'thuốc độc' nếu bổ sung bừa bãi!

6 tác dụng phụ tiềm ẩn khi bổ sung vitamin D

Vitamin D rất cần thiết cho xương, sức khỏe miễn dịch và điều chỉnh tâm trạng… nhưng việc bổ sung quá nhiều hoặc không phù hợp có thể dẫn đến các tác dụng phụ tiềm ẩn.

Viêm gan do sử dụng quá liều vitamin tổng hợp

Anh Ngô (45 tuổi, TQ) đang phải đối mặt với sức khỏe ngày càng suy giảm dù công việc kinh doanh phát đạt. Mặc dù ví tiền dày lên, nhưng anh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, như thể đã bước vào thời kỳ mãn dục sớm. Anh đã nghĩ rằng, bổ sung vitamin là một cứu cánh cho sức khoẻ.

Theo lời giới thiệu của bạn bè, anh Ngô mua một lọ vitamin tổng hợp, hy vọng nó sẽ giúp mình "hồi phục năng lượng". Nhưng sau một thời gian uống, cơ thể anh vẫn mệt mỏi, không hề cải thiện. Anh Ngô nghĩ rằng có lẽ liều lượng chưa đủ, nên đã tự ý tăng từ 1 viên/ngày lên 8 viên/ngày.

Chưa đầy một tuần, anh bắt đầu bị chướng bụng, buồn nôn, ăn không ngon. Sau khi cố gắng chịu đựng thêm 10 ngày, cả người anh Ngô trở nên vàng vọt, gia đình vội vàng đưa anh đến bệnh viện.

Kết quả kiểm tra cho thấy anh Ngô đã bị suy gan. Bác sĩ chẩn đoán đây là viêm gan do thuốc, và thủ phạm chính là việc sử dụng quá liều vitamin tổng hợp.

Nhiều người đọc đến đây có thể thắc mắc: Vitamin chẳng phải là thứ tốt sao? Sao lại có thể làm "hỏng gan" được?

Cùng với sự phổ biến của quan niệm bảo vệ sức khoẻ, nhiều người coi vitamin và viên canxi là "thần dược phòng bệnh". Nhưng sự thật có thể hơi đau lòng: Thực phẩm bổ sung đắt tiền bạn mua có thể không hiệu quả như bạn nghĩ, và bổ sung bừa bãi còn có thể gây hại.

Tại sao lại như vậy? Mặc dù chất dinh dưỡng là rất cần thiết cho cơ thể, nhưng đối với hầu hết những người khỏe mạnh có chế độ ăn uống cân bằng, việc bổ sung thêm vitamin là không cần thiết.

Hơn nữa, nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, việc bổ sung ồ ạt các chất dinh dưỡng để giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính về cơ bản là vô dụng, thậm chí bổ sung quá nhiều còn dễ gây ra các  vấn đề về sức khoẻ. Ví dụ: bổ sung quá nhiều canxi có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận và bệnh tim mạch. Bổ sung quá nhiều Vitamin D còn có thể tăng nguy cơ loãng xương.

Giáo sư Lý Dĩnh, chuyên ngành Dinh dưỡng và Vệ sinh Thực phẩm tại Đại học Y khoa Cáp Nhĩ Tân (TQ) chỉ ra rằng, đối với người bình thường ăn uống đầy đủ và cân bằng, cơ thể thường sẽ không bị thiếu hụt thực phẩm. Hãy ghi nhớ "Tháp dinh dưỡng," tránh thói quen ăn uống kén chọn, kiểm soát tốt calo, tình trạng thiếu hụt vitamin thường được ngăn ngừa.

Đối với người trên 60 tuổi, tình trạng thiếu hụt vitamin có thể xảy ra do lão hóa cơ thể hoặc chế độ ăn uống tương đối đơn điệu, dẫn đến thiếu hụt chất dinh dưỡng. Trong những trường hợp này, có thể bổ sung vitamin theo chỉ định của bác sĩ, nhưng nên tránh dùng liều cao.

Tóm lại, vitamin không phải là l"ừa đảo", nhưng coi nó là tiên dược thì lại là sai lầm. Ăn uống đầy đủ mới là nguyên tắc vàng, trường hợp đặc biệt hãy hỏi ý kiến bác sĩ, đừng tự mình làm "dược sĩ" kê đơn bừa bãi!

Các nghiên cứu đã chứng minh: Bổ sung bừa bãi làm tăng nguy cơ ung thư

Năm 2022, Tổ chức Đặc nhiệm Dịch vụ Dự phòng Hoa Kỳ (USPSTF) đã tổng hợp 84 nghiên cứu (với hơn 740.000 người) và phát hiện: Việc bổ sung vitamin thường xuyên về cơ bản không có lợi ích rõ rệt trong việc phòng ngừa bệnh tim, ung thư hoặc giảm tỷ lệ tử vong. Ngược lại, bổ sung quá liều còn có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư.

Kết luận này cũng được xác nhận thêm trong một nghiên cứu công bố trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) vào tháng 6 năm 2024.

Nghiên cứu này phát hiện, những người uống vitamin tổng hợp hằng ngày, tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân lại tăng 4%. Trong đó, Beta-Carotene (tiền chất Vitamin A) có biểu hiện đặc biệt "tồi tệ", làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch thêm 10% và ung thư phổi thêm 20%.

Đối với Vitamin E và Vitamin D được nhiều người ca ngợi, nghiên cứu cũng cho thấy chúng không có tác dụng phòng ngừa bệnh, và Vitamin D quá liều còn có thể gây ra sỏi thận.

Chưa hết! Một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ cũng từng tiết lộ: Việc bổ sung quá mức Vitamin B3 có thể làm trầm trọng thêm sự phát triển của một loại ung thư vú nguy hiểm (ung thư vú bộ ba âm tính) và giúp tế bào ung thư di căn lên não, cuối cùng làm tăng nguy cơ tử vong lên 27%.

Hàng loạt nghiên cứu này đều chỉ ra cùng một kết luận: Vitamin chắc chắn không phải là loại thực phẩm bổ sung "ăn nhiều cũng không có hại". Việc bổ sung mù quáng chẳng khác nào gieo mầm rủi ro vào mảnh đất sức khỏe.

4 loại vitamin cần hạn chế bổ sung bừa bãi

1. Vitamin B (nhóm B)

Vitamin nhóm B là một nhóm vitamin rất lớn, thiết yếu cho quá trình chuyển hóa năng lượng. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều có thể gây tác dụng ngược, khiến bạn cảm thấy bồn chồn, mệt mỏi, chán ăn, thậm chí xuất hiện phản ứng đỏ da, ngứa ngáy...

2. Vitamin A

Đây là một điển hình của việc "quá liều là thuốc độc". Quá liều trong thời gian ngắn có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính, với các triệu chứng như chóng mặt, buồn ngủ, đau đầu, nôn mửa và tiêu chảy. Hấp thu lâu dài có thể dẫn đến ngộ độc mãn tính, với các triệu chứng như đau khớp, ngứa da, rối loạn kinh nguyệt.

3. Vitamin C

Mặc dù nổi tiếng là chất chống oxy hóa, nhưng khi hấp thụ liều cao (lên đến 1000 mg/ngày) trong thời gian dài, nó có thể trở thành "bàn tay đen" thúc đẩy huyết khối, làm tăng nguy cơ đông máu và cao huyết áp.

4. Vitamin D

Da của chúng ta có thể tự tổng hợp Vitamin D thông qua việc tắm nắng, nên thường không cần bổ sung thêm. Nếu hấp thụ quá mức, nồng độ canxi trong máu sẽ tăng vọt, thậm chí gây ngộ độc Vitamin D, dẫn đến khát nước, ngứa da, chán ăn,...

Vitamin giống như một "con dao hai lưỡi"- cơ thể thiếu thì không được, thừa thì có thể gây hại. Vì vậy, cần tuân thủ nguyên tắc "Thiếu thì bổ sung, không thiếu thì không bổ sung, bổ sung phải hỏi ý kiến bác sĩ", đừng để việc bảo vệ sức khoẻ lại thành hại thân!

Theo Abolouwang