Có một loại 'cơm thừa, canh cặn' nhưng ai được cho thì còn quý hơn cả vàng
GiadinhNet - Trong các bữa ngự thiện của hoàng đế thời xưa, vì mỗi bữa cũng chỉ ăn vài miếng, có món gần như còn không đụng đũa, nên người bình thường căn bản đều không nhìn ra được đó là cơm thừa. Do các vị "Thiên tử" thời xưa đều coi trọng việc tiết kiệm, và việc đổ bỏ thức ăn được coi là bất kính với trời đất, nên số thức ăn này thường sẽ được xử lý theo các cách phổ biến dưới đây.
Mỗi bữa ăn của các vị vua thời xưa đều có không ít món, trong khi đó mỗi món lại chỉ ăn không quá ba gắp, vậy lượng thức ăn thừa không nhỏ sau mỗi bữa sẽ được xử lý như thế nào?
Tuy nhiên, không phải ngày nào các đại thần cũng có mặt để hầu hạ cơm nước cho Hoàng đế. Bởi vậy, lượng thức ăn thừa mỗi ngày một nhiều, hơn nữa số thức ăn này rất ít khi bị đổ bỏ, bởi Hoàng đế hay Thái hậu đa số đều coi trọng việc tiết kiệm.
Dưới đây là 3 cách xử lý đồ ăn thừa của vua chúa xưa:
Ban thưởng cho các phi tần hoặc quan viên
Đối tượng được ban thưởng các món sơn hào hải vị trong bữa cơm của nhà vua chủ yếu là phi tử hoặc đại thần. Vào thời cổ đại, những vật phẩm thường xuyên được nhà vua thưởng cho quan lại chủ yếu là vàng bạc châu báu. Tuy nhiên trong mắt những quan viên này, số của cải vật chất ấy thậm chí còn không đáng giá bằng một vài món ăn được vua ban.
Bởi lẽ, cổ nhân Trung Hoa cho rằng, lễ nghi cao nhất trong việc mời cơm chính là mời đối phương tới nhà mình ăn cơm. Mà việc Hoàng đế đem món ăn mình dùng ban thưởng cho các đại thần dưới trướng lại được xem là một ân huệ vô cùng lớn. Đồng thời, hành động này cũng là minh chứng cho thấy các đại thần nói trên đã được ban vinh dự ăn chung món ăn với bậc Thiên tử.
Điểm đáng nói hơn còn nằm ở chỗ, dựa theo phép tắc thời xưa, người có thể được nhà vua ban thưởng đồ ăn phần lớn là sủng thần hoặc đại thần có vai vế không nhỏ trong triều. Phần vì coi trọng chiến công, phần vì tin tưởng, trọng dụng họ nên Hoàng đế mới ban sơn hào hải vị của mình cho những người này.
Do đó, có thể phần nào khẳng định rằng, việc ban thưởng đồ ăn cho quan viên thực chất lại là hành động ẩn chứa nhiều dụng ý không hề đơn giản.

Vua có thể ban thưởng bữa ăn thừa cho phi tần- Ảnh minh hoạ
Thái giám tư lợi bán cho người ngoài cung
Có lẽ không ít các vị Hoàng đế thời xưa đều không hề biết tới phương thức xử lý thức ăn thừa vô cùng đặc biệt này. Trên thực tế, nếu những món ăn kia không được ban thưởng đích danh cho người nào, chúng sẽ trở thành mục tiêu tranh giành của các cung nữ, thái giám trong hoàng cung.
Tuy nhiên, những đối tượng này không tranh đoạt các món sơn hào hải vị ấy để ăn. Thay vào đó, họ sẽ lén lút cất giấu các món ăn thừa của nhà vua rồi âm thầm mang ra bên ngoài cung để bán cho các tửu điếm lớn.
Trên thực tế, Hoàng đế mỗi bữa cũng chỉ ăn vài miếng, có món gần như còn không đụng đũa, nên người bình thường căn bản đều không nhìn ra được đó là cơm thừa. Hơn nữa trù nghệ của các đầu bếp trong hoàng cung vốn ít ai có thể so bì. Vì vậy nên những món ăn ấy thường được rao bán ở bên ngoài với giá rất cao. Hành động ấy trót lọt thì sẽ êm xuôi qua ngày, còn nếu bị phát hiện thì cuộc sống của người ấy coi như chấm hết.

Một bữa ngự thiện của các vua chúa thời xưa. Ảnh minh họa từ Internet
Và ở bên ngoài Tử Cấm Thành, một vài quán rượu cố ý thu thập những thứ bị xem là "cơm thừa canh cặn" của Hoàng đế, sau đó nghiên cứu cách thức chế biến để làm ra một phần khác, rồi tuyên bố với thiên hạ đây là món mà Thiên tử từng dùng qua. Kết quả là, chỉ cần có một chút liên quan với nhà vua, bách tính thường dân đều cho đấy là phúc phần khó mà có được. Vì vậy, dù món ăn có giá cao bao nhiêu, không ít người vẫn sẽ giành mua cho bằng được.
Ngược với đó, một số món ăn khác thậm chí còn được bán với giá rẻ cho vài người bán hàng rong. Họ sẽ nấu thành cháo rồi đem bán khắp các con đường, ngõ hẻm, phục vụ người dân nghèo, ai cũng có thể ăn. Điều này cũng tránh được sự lãng phí của những món ăn xa hoa.
Nhờ "chiến lược" thông minh này đã giúp các thái giám và cung nữ có được một nguồn thu không nhỏ và có tiền gửi về quê cho gia đình.
Từ đó có thể thấy, những thứ bị Hoàng đế xem là "cơm thừa canh cặn" đã trở thành sản phẩm chủ chốt của một đường dây mua bán ăn nên làm ra vào thời cổ đại.
Phơi khô thức ăn thừa để làm thức ăn cho vật nuôi
Phi tần, thê thiếp trong cung ngày ngày nhàn rỗi nên có sở thích nuôi động vật để giải khuây.
Những con vật như vẹt, bồ câu, gà, mèo con, chó con... cũng cần được ăn. Sau mỗi bữa ăn của Hoàng thượng, để tránh lãng phí đồ ăn thái giám liền gửi cho các cung nữ chuyên nuôi động vật trong cung, và làm thành đồ khô.
Thức ăn cho vật nuôi sau đó được phân phát cho nô tài trong cung điện và dùng để nuôi những con vật nhỏ này. Tuy nhiên cũng giống như các thái giám, nô tài trong cung cũng học cách khai gian và nói đây đều là thức ăn mua từ ngoài cung để kiếm lời.
Như vậy có thể thấy thức ăn thừa trở thành một nguồn thu lợi của các thân cận nhà vua.
Phương Nghi (t/h)





Mâm cỗ vịt cúng lễ của mẹ đảm Hà thành khiến bao người trầm trồ và tự hào về vẻ đẹp ẩm thực Việt
Ẩm thực 360 - 12 giờ trướcGĐXH - Trong dịp lễ truyền thống 5/5 âm lịch vừa qua, có một mâm cỗ vịt do chị Thu Hương (Hà Nội) bày biện với thịt vịt hoa sen, gỏi ngó sen, chè sen, bánh su sê, rượu nếp... khiến bao người thích thú. Không chỉ mang đậm nét truyền thống, mâm cỗ của chị còn toát lên tinh thần sáng tạo, chăm chút từng chi tiết, khiến người xem không khỏi trầm trồ và tự hào về vẻ đẹp ẩm thực Việt.

Thi vào giữa mùa nắng nóng, sĩ tử nên ăn gì để thanh nhiệt, 'giải độc' cơ thể?
Ăn - 15 giờ trướcGĐXH - Để hạ nhiệt mùa nóng, nên dùng các loại rau, trái cây nhiều nước, thực phẩm giàu điện giải và khoáng chất, các loại trà thảo mộc hoặc món ăn dễ tiêu hóa, giúp các sĩ tử 'mát từ bên trong'.

Cách làm giấm vải thiều vị chua dịu nhẹ, hương thơm tinh tế
Ăn - 17 giờ trướcGiấm quả lên men có hương vị tự nhiên và tốt cho sức khỏe; đang mùa vải chín rộ, bạn hãy áp dụng cách làm giấm vải thiều để tận dụng nguồn nguyên liệu quý này nhé.

'Kiêng ăn chuối vì sợ trượt vỏ chuối' - Kiêng kỵ tai hại khiến các sĩ tử ăn thiếu chất, không đủ sức khỏe cho kỳ thi quan trọng
Ăn - 18 giờ trướcGĐXH - Mỗi ngày, bổ sung 1-2 quả chuối để cung cấp thêm vitamin, khoáng chất và serotonin giúp các sĩ tử có một giấc ngủ tốt.

Đây mới là loại trái cây tốt cho sĩ tử ôn thi, giảm hoa mắt, chóng mặt hiệu quả
Ăn - 20 giờ trướcGĐXH - Đang vào mùa thi cử, áp lực học tập tăng cao, thường xuyên dễ khiến các sĩ tử bị hoa mắt, chóng mặt làm ảnh hưởng đến việc ôn tập. Bổ sung ngay những loại trái cây dưới đây để cải thiện tình trạng này nhé.

Món thịt ngon nhất và nên ăn vào tháng 6: Dễ nấu, thơm lừng lại có tác dụng thanh nhiệt, loại bỏ nóng trong, tốt hơn cả thịt gà
Ăn - 21 giờ trướcMón thịt này không chỉ ngon, dễ nấu mà còn giúp thanh nhiệt mùa hè. Hãy cùng khám phá món ăn tuyệt vời này ngay!

Muốn ăn ngon đủ chất mà không lăn tăn nghĩ món - lưu ngay 15 mâm cơm 'xịn sò' này
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcGĐXH - Chọn món ăn ngon mỗi ngày cho gia đình vừa đủ chất, vừa lạ miệng, vừa không trùng lặp không là bài toán không đơn giản. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn gỡ rắc rối ấy với 15 gợi ý mâm cơm gia đình đầy đủ, đơn giản, ngon miệng, dễ chế biến và cực kỳ hợp lý cho bữa cơm hàng ngày.

Loại quả nhiều bố mẹ bỏ ra khỏi thực đơn vì kiêng cho sĩ tử trong mùa thi, thực chất lại rất cần cho não bộ
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Kiêng ăn trứng sợ bị điểm 0, kiêng ăn chuối sợ trượt vỏ chuối, kiêng ăn bí vì sợ tắc tịt ý tưởng… là những điều được không ít người truyền miệng nhau khi có các con đến kỳ thi tuyển.

Những sai lầm khi luộc vịt khiến thịt bị hôi, dai hoặc bở
Ăn - 1 ngày trướcTrong bữa ăn gia đình, món vịt luộc không phổ biến bằng gà luộc, do đó người nấu rất dễ mắc những sai lầm khi luộc vịt dưới đây, khiến thịt bị hôi, dai hoặc bở.

Thí sinh bị ốm trong lúc thi, gợi ý những món ăn, thực phẩm dưới đây giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Nếu thí sinh không may bị ốm trong lúc thi, bạn nên ưu tiên các món ăn, thực phẩm dễ tiêu hóa, nhiều chất dinh dưỡng và giúp nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Món ăn mỗi ngày: Thực đơn 12 mâm cơm gia đình ngon dễ làm, đủ dinh dưỡng cho tuần mới
Ẩm thực 360GĐXH - Giữa nhịp sống hiện đại đầy vội vã, mâm cơm gia đình Việt vẫn vẹn nguyên ý nghĩa thiêng liêng là nơi gắn kết yêu thương, sẻ chia câu chuyện và vun đắp sức khỏe. Dù đơn giản hay cầu kỳ, bữa cơm mỗi ngày đều là bản hòa ca của hương vị, ký ức và giá trị văn hóa. Bài viết này sẽ đưa bạn trở về với những món ăn mộc mạc, gần gũi, từ thịt kho tàu, canh rau xanh đến tôm rim mặn ngọt, để cảm nhận trọn vẹn tinh hoa ẩm thực Việt và gợi nhắc giá trị sum vầy trong mỗi gia đình.