Những lưu ý về ẩm thực dưỡng sinh trong tiết khí Thu Phân để cơ thể luôn khỏe mạnh
GĐXH – Để cơ thể luôn khỏe mạnh, trong tiết Thu Phân mọi người cần lưu ý về ẩm thực dưỡng sinh dưới đây. Bởi trong tiết Thu Phân, khí khô bắt đầu bốc cao, sinh ra cảm giác háo nóng, chân tay nứt nẻ, phổi khí bị tổn hại.
Trong tiết Thu Phân, khí khô bắt đầu bốc cao, sinh ra cảm giác háo nóng, chân tay nứt nẻ, phổi khí bị tổn hại. Nguyên tắc dưỡng sinh trong tiết Thu Phân chủ yếu là cân bằng âm dương, chống lại hàn khí, đề phòng khô háo.
Theo đó, cần bổ sung nhiều các thực phẩm có tính mát, bình kết hợp với thực phẩm ấm, nóng để giữ cho cơ thể luôn hài hòa, không bị khí khô xâm chiếm, cũng không bị khí âm hàn lạnh chiếm đóng.

Ảnh minh họa
Các phương pháp dưỡng sinh trong Thu Phân cụ thể như sau:
- Chú trọng dưỡng âm:
Trong "Hoàng Đế nội kinh" – cuốn sách kinh điển của Đông y có nói, "Thu Đông dưỡng âm". Vào tiết Thu Phân, cần chú trọng bồi dưỡng phần âm trong cơ thể. Thu táo dễ làm tổn thương phổi, phổi âm chưa đủ, thể chất biến hư, thở khò khè, người mắc chứng ho mãn tính có xu thế tăng nhiều. Vậy nên "dưỡng âm" như thế nào? Có thể dùng các dược liệu tư âm nấu nước uống, như sa sâm, mạch đông, bách hợp…, có công hiệu tư âm dưỡng phế. Mặt khác, bởi vì phổi chủ da, lông nên phương pháp này cũng giúp trị da khô.
Sau tiết Thu Phân, nhiệt độ dần dần chuyển mát, người bệnh tật lâu dài, người già và trẻ em phải chú ý tránh gió lạnh, dựa vào thời tiết mặc thêm quần áo.
- Tránh dùng đảng sâm, hoàng kỳ:
Ẩm thực mùa Thu nên lấy thanh đạm làm chủ, như món canh xương củ cải xanh – đỏ (có thể cho thêm la hán quả và hạnh nhân) giúp thanh nhiệt giải độc, phòng ngừa táo tà xâm nhập. Tuy nhiên, chớ tùy tiện bồi bổ, không nên uống canh đảng sâm, hoàng kỳ… Vì mùa Thu mát mẻ thuộc cuối Hè về Thu, nếu nhiễm phong hàn, cảm cúm mà bồi bổ quá sớm sẽ ngoại cảm tồn nội, ảnh hưởng đến chức năng can phế làm tăng độ khó của việc chữa bệnh.

Mặt khác, khí hậu mùa Thu dần dần chuyển sang khô hanh, ánh nắng Mặt trời ít đi, nhiệt đồ từ từ giảm xuống, khiến cảm xúc con người có phần ưu tư, như câu "Thu phong Thu vũ sầu sát nhân" của Thu Cẩn. Do đó, lúc này mọi người nên duy trì tinh thần an bình, thu liễm thần khí, lấy khoan dung bình tĩnh thích ứng với trời Thu.
- Âm Dương ngũ hành chủ thâu:
Trong cơ thể con người, "thâu" có ý chỉ dương khí trong cơ thể sẽ dần dần thu liễm vào trong khi thời tiết lạnh đi. Vào mùa này nên cố gắng dậy sớm, buổi tối tốt nhất đi ngủ trước 10 giờ, đến sáng khi Mặt trời lên liền rời giường. Ngủ sớm để thuận theo âm tinh cất giữ, dùng dưỡng "thâu" khí. Dậy sớm nhằm thuận theo dương khí từ từ mạnh lên, khiến phế khí giãn ra. Bởi vậy, tốt nhất nên thu dương khí lại vào mùa thu để tránh dương khí bị tản ra bên ngoài, khi đến mùa Đông, thân thể người sẽ xuất hiện suy nhược.
- Âm dương điều hòa sinh sôi không ngừng:
Đại danh y Hoa Đà viết trong "Trung tàng kinh" rằng, cơ thể con người cũng giống như thiên nhiên, bất kể trong cơ thể âm khí quá thịnh hay là dương khí quá thịnh đều sẽ sinh ta bệnh tật. Muốn khỏe mạnh, âm dương điều hòa là việc quan trọng vô cùng.
3 điều cần duy trì giữ âm dương trong cơ thể cân bằng
- Đầu tiên, chúng ta phải chú ý hàn nhiệt cân bằng. Hàn sẽ tổn thương dương, nhiệt sẽ tổn thương âm, do đó nếu chúng ta không thể duy trì hàn nhiệt cân bằng thì sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng âm dương trong cơ thể.
- Thứ hai chính là phải duy trì khí huyết cân đối. Bởi vì khí thuộc về dương, huyết thuộc về âm, nên phải duy trì khí huyết cân bằng.
- Thứ ba là phải chú ý táo thấp cân đối, tức là cân bằng tân dịch. Dịch chính là chất lỏng, huyết dịch. Bởi vì 70% cơ thể con người là nước, duy trì tân dịch cân đối, cũng là duy trì âm dương cân bằng.
Nếu âm cân bằng, dương khí kín kẽ vững chắc thì cơ thể tự nhiên khỏe mạnh, tinh thần tốt lên, cái này gọi là "Âm bình dương bí, tinh thần nãi chí".
Âm dương nếu mất cân bằng, bệnh tật liền bộc phát. Âm dương mất cân bằng nhẹ thì cơ thể sẽ có chút không khỏe, nặng hơn thì sẽ sinh bệnh, mà mất cân bằng nghiêm trọng thì thân thể chắc chắn mắc bệnh nặng.
Các bệnh thông thường, có tỉ lệ phát bệnh cao như cao huyết áp, bệnh động mạch vành, tiểu đường… đều có liên quan mật thiết tới âm dương mất cân bằng. Nếu âm dương phân tách, vỡ ra, như vậy sinh mạng liền kết thúc.
- Ăn ít chua cay, tăng cường nhuận táo:
Cuốn "Ẩm thực chính yếu" viết: Mùa Thu khí táo, nên ăn khi trời nhá nhem tối để nhuận táo. Do đó nên ăn những món ít chua, ít cay, ăn nhiều thực phẩm nhuận táo như hạt vừng. Mặt khác, cũng có thể dùng một lượng vừa phải thức ăn chua để trợ giúp tiêu hóa.
- Tăng cường vitamin vào khẩu phần ăn:
Thu Phân rất thích hợp ăn các loại rau củ chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe như súp lơ, cà rốt, xà lách, bí đỏ, củ cải, mộc nhĩ, củ từ, khoai lang...
Nên ăn thịt vịt, thịt dê – những loại thịt có hàm lượng protein cao nhưng lượng mỡ thấp, tính ấm, giúp cơ thể chống lại âm khí ngày một tăng mạnh trong môi trường
- Ăn cua bể:
Vào mùa này, cua ghẹ thường béo ngậy, cho nên mọi người chớ quên thưởng thức món hải sản này để bồi bổ cốt tủy và thanh nhiệt cơ thể.
- Ăn rau dền dại:
Ở các vùng miền Nam Trung Quốc hiện vẫn duy trì một phong tục phổ biến mỗi khi bước vào mùa thu là người dân thường đi hái là dền hoang (Qiucai), loại cây mọc tự để nấu canh hoặc làm món súp để làm sạch ruột gan, nội tạng phòng tránh bệnh tật giúp cho thân thể khỏe mạnh.
- Thưởng thức các loại quả, hạt:
Vào tiết Thu Phân, các loại quả và hạt như ô liu, lê, đu đủ, hạt dẻ, đậu đỗ và hầu hết các loại cây đều bước vào giai đoạn tích trữ nhiều chất bổ dưỡng nhất. Đây cũng chính là thời điểm để thu hái và sử dụng những loại hạt quả này để thưởng thức.
- Món ăn dưỡng sinh tiết khí Thu Phân:
Nên: thực vật có tính chua, ngọt để nhuận phế lợi tim, dưỡng âm thanh nhiệt, thực phẩm có tính ấm, nhạt, tươi mới, ngó sen, thịt vịt, lê, hồng, cam, mộc nhĩ, bách hợp, ngân nhĩ, vừng, hạch đào, gạo nếp, mật ong, chế phẩm từ sữa.
Không nên: Thực vật lạnh, đồ ăn quá lạnh, quá nhạt, quá dính.
Món ăn dưỡng sinh: tôm nõn xào măng, cháo mộc nhĩ, ngó sen gạo nếp, cua viên, gà hầm hạt dẻ.
Hoa hậu Đỗ Hà bị Lương Thùy Linh và Hoàng Thùy 'bắt đền' khi tiệc cưới thiếu 2 món quan trọng
Ăn - 3 giờ trướcGĐXH - Giữa không gian sang trọng của đám cưới Hoa hậu Đỗ Hà, 2 cô nàng Hoàng Thùy và Lương Thùy Linh lại khiến dân mạng bật cười khi "bắt đền" cô dâu vì thiếu 2 món ăn đặc biệt mà chính Đỗ Hà từng nhắc tới.
Vì sao làm pate phải ngâm gan với sữa?
Ăn - 4 giờ trướcNgâm gan với sữa gần như là khâu bắt buộc trong quy trình làm pate, là bí quyết cho món pate thơm ngon, vì sao phải làm như vậy, và sữa đóng vai trò gì?
Loại củ được ví như 'sâm trong nước' xưa mọc dại không ai lấy nay là đặc sản: 10+ món ngon cho mâm cơm gia đình
Ăn - 5 giờ trướcGĐXH - Loại củ này đem xào hay kho đều cực kỳ ngon, ai ăn cũng thích mê.
Loại rau củ quả ăn vừa no lâu, vừa cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất trong mùa đông
Ăn - 10 giờ trướcGĐXH - Thực phẩm theo mùa không chỉ tươi ngon mà còn chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, giúp tăng cường sức khỏe. Đặc biệt vào mùa đông, khi thời tiết lạnh giá dễ gây suy giảm sức đề kháng.
Khám phá "nước thần" của giới văn phòng: Vừa giảm cân lại thăng hạng nhan sác, dễ làm đến mức người lười cũng mê!
Ăn - 11 giờ trướcĐây chính là "nước thần" đang gây sốt trong giới văn phòng, được ví von là thức uống thay thế hoàn hảo cho các loại nước ngọt, trà sữa. Nguyên liệu toàn là đồ quý, nhưng cách làm thì dễ đến mức người lười nhất cũng phải làm được. Hãy click để biết công thức "thần thánh" này là gì!
Loại rau vào mùa đông càng ngon, giúp ổn định đường huyết, thêm mẹo này khi chế biến ăn là ‘nghiền”
Ăn - 22 giờ trướcGĐXH – Đậu cô ve tốt cho sức khỏe xương khớp, thị lực, người bị tiểu đường. Mùa đông chính vụ, rau càng có độ ngon hơn. Để giữ trọn độ giòn và hương vị đặc trưng, người nội trợ khi chế biến nên biết vài mẹo này.
'Thuốc bổ máu tự nhiên' không phải táo đỏ, mà là 1 món dân dã của người Việt, bán đầy chợ Việt, chế biến thành nhiều món ngon
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Kiếm đâu "thuốc bổ máu tự nhiên" khi bạn không thể ăn táo đỏ?
Người sành ăn sẽ ưu ái chọn 5 loại cá này vào mùa đông: Hương vị béo ngậy và ngon miệng lại rất dễ chế biến
Ăn - 1 ngày trước5 loại cá này này thậm chí còn ngon hơn trong thời tiết lạnh, và những người sành ăn sẽ đặc biệt chọn chúng để chế biến cho các bữa cơm vào mùa đông.
Kết hợp quế với thứ này thành thức uống thơm ngon giữ ấm cơ thể mùa đông
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Sữa quế nóng là thức uống giúp giữ ấm cơ thể, dễ uống với vị ngọt dịu cùng mùi thơm thoang thoảng của quế vô cùng hấp dẫn. Bạn hãy đọc bài viết sau rồi thực hiện món sữa độc đáo này uống trong những ngày đông.
Tôi cực kỳ thích món canh này: Vừa ngon miệng lại dễ nấu, nước dùng tuyệt vị đến mức khiến bạn húp sạch đáy nồi
Ăn - 1 ngày trướcKhi trời lạnh, một nồi canh như thế này này sẽ khiến bạn và gia đình cảm thấy ấm áp, dễ chịu. Nước dùng ngon đến mức bạn có thể muốn ăn thêm 2 bát cơm nữa.
6 món canh ngon giúp giảm béo, ăn thay cơm tối mà không bị đói, rất tốt cho mùa đông
ĂnGĐXH - Thời tiết se lạnh, ăn một bát canh nóng để làm ấm cơ thể sẽ là sự lựa chọn rất hợp lý. Tuy nhiên bạn, nếu bạn đang bị thừa cân, bạn có thể ăn các món canh đủ chất dinh dưỡng, giúp giảm cân dưới đây thay cho bữa tối.


