Những lưu ý về ẩm thực dưỡng sinh trong tiết khí Thu Phân để cơ thể luôn khỏe mạnh
GĐXH – Để cơ thể luôn khỏe mạnh, trong tiết Thu Phân mọi người cần lưu ý về ẩm thực dưỡng sinh dưới đây. Bởi trong tiết Thu Phân, khí khô bắt đầu bốc cao, sinh ra cảm giác háo nóng, chân tay nứt nẻ, phổi khí bị tổn hại.
Trong tiết Thu Phân, khí khô bắt đầu bốc cao, sinh ra cảm giác háo nóng, chân tay nứt nẻ, phổi khí bị tổn hại. Nguyên tắc dưỡng sinh trong tiết Thu Phân chủ yếu là cân bằng âm dương, chống lại hàn khí, đề phòng khô háo.
Theo đó, cần bổ sung nhiều các thực phẩm có tính mát, bình kết hợp với thực phẩm ấm, nóng để giữ cho cơ thể luôn hài hòa, không bị khí khô xâm chiếm, cũng không bị khí âm hàn lạnh chiếm đóng.

Ảnh minh họa
Các phương pháp dưỡng sinh trong Thu Phân cụ thể như sau:
- Chú trọng dưỡng âm:
Trong "Hoàng Đế nội kinh" – cuốn sách kinh điển của Đông y có nói, "Thu Đông dưỡng âm". Vào tiết Thu Phân, cần chú trọng bồi dưỡng phần âm trong cơ thể. Thu táo dễ làm tổn thương phổi, phổi âm chưa đủ, thể chất biến hư, thở khò khè, người mắc chứng ho mãn tính có xu thế tăng nhiều. Vậy nên "dưỡng âm" như thế nào? Có thể dùng các dược liệu tư âm nấu nước uống, như sa sâm, mạch đông, bách hợp…, có công hiệu tư âm dưỡng phế. Mặt khác, bởi vì phổi chủ da, lông nên phương pháp này cũng giúp trị da khô.
Sau tiết Thu Phân, nhiệt độ dần dần chuyển mát, người bệnh tật lâu dài, người già và trẻ em phải chú ý tránh gió lạnh, dựa vào thời tiết mặc thêm quần áo.
- Tránh dùng đảng sâm, hoàng kỳ:
Ẩm thực mùa Thu nên lấy thanh đạm làm chủ, như món canh xương củ cải xanh – đỏ (có thể cho thêm la hán quả và hạnh nhân) giúp thanh nhiệt giải độc, phòng ngừa táo tà xâm nhập. Tuy nhiên, chớ tùy tiện bồi bổ, không nên uống canh đảng sâm, hoàng kỳ… Vì mùa Thu mát mẻ thuộc cuối Hè về Thu, nếu nhiễm phong hàn, cảm cúm mà bồi bổ quá sớm sẽ ngoại cảm tồn nội, ảnh hưởng đến chức năng can phế làm tăng độ khó của việc chữa bệnh.

Mặt khác, khí hậu mùa Thu dần dần chuyển sang khô hanh, ánh nắng Mặt trời ít đi, nhiệt đồ từ từ giảm xuống, khiến cảm xúc con người có phần ưu tư, như câu "Thu phong Thu vũ sầu sát nhân" của Thu Cẩn. Do đó, lúc này mọi người nên duy trì tinh thần an bình, thu liễm thần khí, lấy khoan dung bình tĩnh thích ứng với trời Thu.
- Âm Dương ngũ hành chủ thâu:
Trong cơ thể con người, "thâu" có ý chỉ dương khí trong cơ thể sẽ dần dần thu liễm vào trong khi thời tiết lạnh đi. Vào mùa này nên cố gắng dậy sớm, buổi tối tốt nhất đi ngủ trước 10 giờ, đến sáng khi Mặt trời lên liền rời giường. Ngủ sớm để thuận theo âm tinh cất giữ, dùng dưỡng "thâu" khí. Dậy sớm nhằm thuận theo dương khí từ từ mạnh lên, khiến phế khí giãn ra. Bởi vậy, tốt nhất nên thu dương khí lại vào mùa thu để tránh dương khí bị tản ra bên ngoài, khi đến mùa Đông, thân thể người sẽ xuất hiện suy nhược.
- Âm dương điều hòa sinh sôi không ngừng:
Đại danh y Hoa Đà viết trong "Trung tàng kinh" rằng, cơ thể con người cũng giống như thiên nhiên, bất kể trong cơ thể âm khí quá thịnh hay là dương khí quá thịnh đều sẽ sinh ta bệnh tật. Muốn khỏe mạnh, âm dương điều hòa là việc quan trọng vô cùng.
3 điều cần duy trì giữ âm dương trong cơ thể cân bằng
- Đầu tiên, chúng ta phải chú ý hàn nhiệt cân bằng. Hàn sẽ tổn thương dương, nhiệt sẽ tổn thương âm, do đó nếu chúng ta không thể duy trì hàn nhiệt cân bằng thì sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng âm dương trong cơ thể.
- Thứ hai chính là phải duy trì khí huyết cân đối. Bởi vì khí thuộc về dương, huyết thuộc về âm, nên phải duy trì khí huyết cân bằng.
- Thứ ba là phải chú ý táo thấp cân đối, tức là cân bằng tân dịch. Dịch chính là chất lỏng, huyết dịch. Bởi vì 70% cơ thể con người là nước, duy trì tân dịch cân đối, cũng là duy trì âm dương cân bằng.
Nếu âm cân bằng, dương khí kín kẽ vững chắc thì cơ thể tự nhiên khỏe mạnh, tinh thần tốt lên, cái này gọi là "Âm bình dương bí, tinh thần nãi chí".
Âm dương nếu mất cân bằng, bệnh tật liền bộc phát. Âm dương mất cân bằng nhẹ thì cơ thể sẽ có chút không khỏe, nặng hơn thì sẽ sinh bệnh, mà mất cân bằng nghiêm trọng thì thân thể chắc chắn mắc bệnh nặng.
Các bệnh thông thường, có tỉ lệ phát bệnh cao như cao huyết áp, bệnh động mạch vành, tiểu đường… đều có liên quan mật thiết tới âm dương mất cân bằng. Nếu âm dương phân tách, vỡ ra, như vậy sinh mạng liền kết thúc.
- Ăn ít chua cay, tăng cường nhuận táo:
Cuốn "Ẩm thực chính yếu" viết: Mùa Thu khí táo, nên ăn khi trời nhá nhem tối để nhuận táo. Do đó nên ăn những món ít chua, ít cay, ăn nhiều thực phẩm nhuận táo như hạt vừng. Mặt khác, cũng có thể dùng một lượng vừa phải thức ăn chua để trợ giúp tiêu hóa.
- Tăng cường vitamin vào khẩu phần ăn:
Thu Phân rất thích hợp ăn các loại rau củ chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe như súp lơ, cà rốt, xà lách, bí đỏ, củ cải, mộc nhĩ, củ từ, khoai lang...
Nên ăn thịt vịt, thịt dê – những loại thịt có hàm lượng protein cao nhưng lượng mỡ thấp, tính ấm, giúp cơ thể chống lại âm khí ngày một tăng mạnh trong môi trường
- Ăn cua bể:
Vào mùa này, cua ghẹ thường béo ngậy, cho nên mọi người chớ quên thưởng thức món hải sản này để bồi bổ cốt tủy và thanh nhiệt cơ thể.
- Ăn rau dền dại:
Ở các vùng miền Nam Trung Quốc hiện vẫn duy trì một phong tục phổ biến mỗi khi bước vào mùa thu là người dân thường đi hái là dền hoang (Qiucai), loại cây mọc tự để nấu canh hoặc làm món súp để làm sạch ruột gan, nội tạng phòng tránh bệnh tật giúp cho thân thể khỏe mạnh.
- Thưởng thức các loại quả, hạt:
Vào tiết Thu Phân, các loại quả và hạt như ô liu, lê, đu đủ, hạt dẻ, đậu đỗ và hầu hết các loại cây đều bước vào giai đoạn tích trữ nhiều chất bổ dưỡng nhất. Đây cũng chính là thời điểm để thu hái và sử dụng những loại hạt quả này để thưởng thức.
- Món ăn dưỡng sinh tiết khí Thu Phân:
Nên: thực vật có tính chua, ngọt để nhuận phế lợi tim, dưỡng âm thanh nhiệt, thực phẩm có tính ấm, nhạt, tươi mới, ngó sen, thịt vịt, lê, hồng, cam, mộc nhĩ, bách hợp, ngân nhĩ, vừng, hạch đào, gạo nếp, mật ong, chế phẩm từ sữa.
Không nên: Thực vật lạnh, đồ ăn quá lạnh, quá nhạt, quá dính.
Món ăn dưỡng sinh: tôm nõn xào măng, cháo mộc nhĩ, ngó sen gạo nếp, cua viên, gà hầm hạt dẻ.

7 mẹo phải nhớ nếu muốn nấu lẩu thơm ngon, nước trong, chuẩn vị
Ăn - 1 giờ trướcGĐXH - Lẩu là món ăn khoái khẩu của nhiều người, nhất là vào những dịp quây quần bên gia đình và bạn bè. Tuy nhiên, để có nồi lẩu ngon chuẩn vị, nước dùng chính là yếu tố quyết định.

Bí quyết làm đẹp bằng ăn uống của chị em nhà hào môn Tăng Thanh Hà và Tiên Nguyễn không thể thiếu món này
Ăn - 2 giờ trướcGĐXH - Xuất phát điểm không giống nhau nhưng cả hai đều có điểm chung lớn là giữ gìn sức khỏe, ưu tiên nhan sắc.

4 điều không nên làm khi nấu ăn
Ăn - 3 giờ trướcBếp cũng có thể trở thành nơi nguy hiểm nếu chúng ta không chú ý đến vấn đề an toàn. Khi nấu ăn trong bếp, đừng bao giờ làm 4 điều này sau đây:

Những cách làm thịt ba chỉ xào mắm ruốc thơm ngon khó cưỡng
Ăn - 4 giờ trướcGĐXH - Thịt xào mắm ruốc là món ăn ưa chuộng, bởi hương vị đặc trưng và độ thơm ngon. Nhưng để chế biến được thì bạn phải có bí quyết riêng, hãy cùng bài viết sau đây vào bếp nấu ngay món ngon này cho cả nhà.

Hôm nay ăn gì? Gợi ý 150 mâm cơm gia đình ngon, giá rẻ, chuẩn vị đưa cơm mỗi ngày
Ẩm thực 360 - 8 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là 150 mâm cơm gia đình đầy đủ, giúp bạn đổi món mỗi ngày, không trùng lặp, đảm bảo đưa cơm, ngon miệng, đủ chất, phù hợp với mọi khẩu vị Bắc - Trung - Nam, bao gồm cả thực đơn chay, thực đơn dành cho trẻ nhỏ và người ăn kiêng.

Hàng triệu tín đồ matcha sốc khi biết lý do 'bột trà xanh' dần cạn kiệt, có 1 nguyên nhân nhiều người không ngờ tới
Ăn - 8 giờ trướcMatcha ngày càng khan hiếm, không chỉ vì trở thành hot trend mà còn do 1 nguyên nhân ít ai ngờ tới.

Tiêu đen và tiêu trắng chỉ khác nhau một chữ, nhưng hương vị và cách sử dụng lại rất khác nhau: Nhiều người không hiểu, chẳng trách món ăn không đúng vị
Ăn - 1 ngày trướcHôm nay, chúng ta hãy nói về sự khác biệt giữa tiêu đen và tiêu trắng để sau này không sử dụng chúng sai cách trong các món ăn làm giảm độ ngon cũng như hương vị.

6 món ăn độc đáo, sang chảnh với chuối
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Chuối là loại trái cây được nhiều người yêu thích bởi hương vị đặc biệt mà nó sở hữu. Điều đáng nói là thành phần dinh dưỡng của chuối còn vô cùng phong phú, mang lại cực nhiều lợi ích cho sức khỏe nên loại trái cây này càng xứng đáng ưu tiên có mặt trong thực đơn hàng ngày.

Tuyệt chiêu làm vịt kho gừng không bị hôi, mềm thơm hấp dẫn
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Thịt vịt có mùi vị thơm ngon đặc trưng thường được chế biến thành nhiều món ngon hấp dẫn. Ngoài vịt nướng, vịt quay bán sẵn, bạn có thể làm món vịt kho gừng đậm đà, dậy lên mùi gừng thơm lừng cho mâm cơm của gia đình.

Bí quyết giảm 7kg của ngôi sao Kpop: U40 vẫn trẻ đẹp nhờ thực đơn chỉ 4 món
Ăn - 1 ngày trướcNhiều người hâm mộ tò mò liệu đây có phải là bí quyết giúp cô nàng duy trì vóc dáng thon gọn đáng ngưỡng mộ dù ở tuổi U40.

Phương Oanh vào bếp, Shark Bình khen nức nở
ĂnGĐXH - Phương Oanh biến tấu món ốc hấp lá chanh và sả ngày thường với hương vị chua cay kiểu Thái, ăn kèm sung muối giòn ngon, đãi ông xã.