Những lưu ý về ẩm thực dưỡng sinh trong tiết khí Thu Phân để cơ thể luôn khỏe mạnh
GĐXH – Để cơ thể luôn khỏe mạnh, trong tiết Thu Phân mọi người cần lưu ý về ẩm thực dưỡng sinh dưới đây. Bởi trong tiết Thu Phân, khí khô bắt đầu bốc cao, sinh ra cảm giác háo nóng, chân tay nứt nẻ, phổi khí bị tổn hại.
Trong tiết Thu Phân, khí khô bắt đầu bốc cao, sinh ra cảm giác háo nóng, chân tay nứt nẻ, phổi khí bị tổn hại. Nguyên tắc dưỡng sinh trong tiết Thu Phân chủ yếu là cân bằng âm dương, chống lại hàn khí, đề phòng khô háo.
Theo đó, cần bổ sung nhiều các thực phẩm có tính mát, bình kết hợp với thực phẩm ấm, nóng để giữ cho cơ thể luôn hài hòa, không bị khí khô xâm chiếm, cũng không bị khí âm hàn lạnh chiếm đóng.

Ảnh minh họa
Các phương pháp dưỡng sinh trong Thu Phân cụ thể như sau:
- Chú trọng dưỡng âm:
Trong "Hoàng Đế nội kinh" – cuốn sách kinh điển của Đông y có nói, "Thu Đông dưỡng âm". Vào tiết Thu Phân, cần chú trọng bồi dưỡng phần âm trong cơ thể. Thu táo dễ làm tổn thương phổi, phổi âm chưa đủ, thể chất biến hư, thở khò khè, người mắc chứng ho mãn tính có xu thế tăng nhiều. Vậy nên "dưỡng âm" như thế nào? Có thể dùng các dược liệu tư âm nấu nước uống, như sa sâm, mạch đông, bách hợp…, có công hiệu tư âm dưỡng phế. Mặt khác, bởi vì phổi chủ da, lông nên phương pháp này cũng giúp trị da khô.
Sau tiết Thu Phân, nhiệt độ dần dần chuyển mát, người bệnh tật lâu dài, người già và trẻ em phải chú ý tránh gió lạnh, dựa vào thời tiết mặc thêm quần áo.
- Tránh dùng đảng sâm, hoàng kỳ:
Ẩm thực mùa Thu nên lấy thanh đạm làm chủ, như món canh xương củ cải xanh – đỏ (có thể cho thêm la hán quả và hạnh nhân) giúp thanh nhiệt giải độc, phòng ngừa táo tà xâm nhập. Tuy nhiên, chớ tùy tiện bồi bổ, không nên uống canh đảng sâm, hoàng kỳ… Vì mùa Thu mát mẻ thuộc cuối Hè về Thu, nếu nhiễm phong hàn, cảm cúm mà bồi bổ quá sớm sẽ ngoại cảm tồn nội, ảnh hưởng đến chức năng can phế làm tăng độ khó của việc chữa bệnh.

Mặt khác, khí hậu mùa Thu dần dần chuyển sang khô hanh, ánh nắng Mặt trời ít đi, nhiệt đồ từ từ giảm xuống, khiến cảm xúc con người có phần ưu tư, như câu "Thu phong Thu vũ sầu sát nhân" của Thu Cẩn. Do đó, lúc này mọi người nên duy trì tinh thần an bình, thu liễm thần khí, lấy khoan dung bình tĩnh thích ứng với trời Thu.
- Âm Dương ngũ hành chủ thâu:
Trong cơ thể con người, "thâu" có ý chỉ dương khí trong cơ thể sẽ dần dần thu liễm vào trong khi thời tiết lạnh đi. Vào mùa này nên cố gắng dậy sớm, buổi tối tốt nhất đi ngủ trước 10 giờ, đến sáng khi Mặt trời lên liền rời giường. Ngủ sớm để thuận theo âm tinh cất giữ, dùng dưỡng "thâu" khí. Dậy sớm nhằm thuận theo dương khí từ từ mạnh lên, khiến phế khí giãn ra. Bởi vậy, tốt nhất nên thu dương khí lại vào mùa thu để tránh dương khí bị tản ra bên ngoài, khi đến mùa Đông, thân thể người sẽ xuất hiện suy nhược.
- Âm dương điều hòa sinh sôi không ngừng:
Đại danh y Hoa Đà viết trong "Trung tàng kinh" rằng, cơ thể con người cũng giống như thiên nhiên, bất kể trong cơ thể âm khí quá thịnh hay là dương khí quá thịnh đều sẽ sinh ta bệnh tật. Muốn khỏe mạnh, âm dương điều hòa là việc quan trọng vô cùng.
3 điều cần duy trì giữ âm dương trong cơ thể cân bằng
- Đầu tiên, chúng ta phải chú ý hàn nhiệt cân bằng. Hàn sẽ tổn thương dương, nhiệt sẽ tổn thương âm, do đó nếu chúng ta không thể duy trì hàn nhiệt cân bằng thì sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng âm dương trong cơ thể.
- Thứ hai chính là phải duy trì khí huyết cân đối. Bởi vì khí thuộc về dương, huyết thuộc về âm, nên phải duy trì khí huyết cân bằng.
- Thứ ba là phải chú ý táo thấp cân đối, tức là cân bằng tân dịch. Dịch chính là chất lỏng, huyết dịch. Bởi vì 70% cơ thể con người là nước, duy trì tân dịch cân đối, cũng là duy trì âm dương cân bằng.
Nếu âm cân bằng, dương khí kín kẽ vững chắc thì cơ thể tự nhiên khỏe mạnh, tinh thần tốt lên, cái này gọi là "Âm bình dương bí, tinh thần nãi chí".
Âm dương nếu mất cân bằng, bệnh tật liền bộc phát. Âm dương mất cân bằng nhẹ thì cơ thể sẽ có chút không khỏe, nặng hơn thì sẽ sinh bệnh, mà mất cân bằng nghiêm trọng thì thân thể chắc chắn mắc bệnh nặng.
Các bệnh thông thường, có tỉ lệ phát bệnh cao như cao huyết áp, bệnh động mạch vành, tiểu đường… đều có liên quan mật thiết tới âm dương mất cân bằng. Nếu âm dương phân tách, vỡ ra, như vậy sinh mạng liền kết thúc.
- Ăn ít chua cay, tăng cường nhuận táo:
Cuốn "Ẩm thực chính yếu" viết: Mùa Thu khí táo, nên ăn khi trời nhá nhem tối để nhuận táo. Do đó nên ăn những món ít chua, ít cay, ăn nhiều thực phẩm nhuận táo như hạt vừng. Mặt khác, cũng có thể dùng một lượng vừa phải thức ăn chua để trợ giúp tiêu hóa.
- Tăng cường vitamin vào khẩu phần ăn:
Thu Phân rất thích hợp ăn các loại rau củ chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe như súp lơ, cà rốt, xà lách, bí đỏ, củ cải, mộc nhĩ, củ từ, khoai lang...
Nên ăn thịt vịt, thịt dê – những loại thịt có hàm lượng protein cao nhưng lượng mỡ thấp, tính ấm, giúp cơ thể chống lại âm khí ngày một tăng mạnh trong môi trường
- Ăn cua bể:
Vào mùa này, cua ghẹ thường béo ngậy, cho nên mọi người chớ quên thưởng thức món hải sản này để bồi bổ cốt tủy và thanh nhiệt cơ thể.
- Ăn rau dền dại:
Ở các vùng miền Nam Trung Quốc hiện vẫn duy trì một phong tục phổ biến mỗi khi bước vào mùa thu là người dân thường đi hái là dền hoang (Qiucai), loại cây mọc tự để nấu canh hoặc làm món súp để làm sạch ruột gan, nội tạng phòng tránh bệnh tật giúp cho thân thể khỏe mạnh.
- Thưởng thức các loại quả, hạt:
Vào tiết Thu Phân, các loại quả và hạt như ô liu, lê, đu đủ, hạt dẻ, đậu đỗ và hầu hết các loại cây đều bước vào giai đoạn tích trữ nhiều chất bổ dưỡng nhất. Đây cũng chính là thời điểm để thu hái và sử dụng những loại hạt quả này để thưởng thức.
- Món ăn dưỡng sinh tiết khí Thu Phân:
Nên: thực vật có tính chua, ngọt để nhuận phế lợi tim, dưỡng âm thanh nhiệt, thực phẩm có tính ấm, nhạt, tươi mới, ngó sen, thịt vịt, lê, hồng, cam, mộc nhĩ, bách hợp, ngân nhĩ, vừng, hạch đào, gạo nếp, mật ong, chế phẩm từ sữa.
Không nên: Thực vật lạnh, đồ ăn quá lạnh, quá nhạt, quá dính.
Món ăn dưỡng sinh: tôm nõn xào măng, cháo mộc nhĩ, ngó sen gạo nếp, cua viên, gà hầm hạt dẻ.
Bất ngờ món ăn vặt có chứa gừng ở Việt Nam lọt top món ăn ngon trên thế giới, ngày lạnh càng ưa chuộng
Ăn - 6 giờ trướcGĐXH - Với hương vị ngọt ấm đặc trưng, đây là một trong những món ăn được nhiều người ưa chuộng trong những ngày tiết trời se lạnh. Món ăn có chứa gừng này đã lọt top món ăn ngon trên thế giới.
'Thuốc bổ tự nhiên' bán nhiều ở chợ Việt, ăn cả vỏ mới tốt, hỗ trợ kiểm soát đường trong máu, chế biến được nhiều món ngon
Ăn - 9 giờ trướcGĐXH- Khoai tây, loại củ quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày, không chỉ là nguồn cung cấp tinh bột dồi dào mà còn chứa đựng một kho tàng các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe.
Trời lạnh rồi, gia đình tôi mê 3 món hấp này lắm: Ít dầu mỡ, bổ dưỡng, chỉ cần hấp thôi là ấm bụng và ngon lành
Ăn - 9 giờ trướcChia sẻ với bạn 3 món hấp mà gia đình tôi thường xuyên làm. Đây đều là những món làm nhanh, ngon giúp đổi món mỗi ngày để có một bữa ăn bổ dưỡng và dễ dàng.
5 công thức nấu đồ uống ấm nóng ngon miệng và dễ làm cho bữa sáng lành mạnh phù hợp với mọi lứa tuổi
Ăn - 16 giờ trướcĐây là công thức làm 5 loại đồ uống tốt cho sức khỏe đã được tối ưu hóa từ sự kết hợp các thành phần đến chi tiết chuẩn bị.
Loại rau mọc hoang nhưng đắt ngang thịt là “thực phẩm vàng” cho người bị gout và tiểu đường, làm ngay món này đơn giản mà bổ dưỡng
Ẩm thực 360 - 1 ngày trướcGĐXH – Đây là loại rau mọc hoang được coi là “thực phẩm vàng” cho người bị gout, tiểu đường. Cây có thân mọng nước, giòn, lá nhỏ hình tim màu xanh đậm. Nhờ dễ trồng và sinh trưởng nhanh, ngày nay càng được dùng phổ biến hơn trong bữa ăn gia đình.
Cách sử dụng bếp nướng điện đúng cách để không bị cháy đảm bảo an toàn
Mẹo nấu nướng - 1 ngày trướcGĐXH - Bếp nướng điện là sản phẩm hiện đại, vô cùng tiện dụng, lại thiết kế nhỏ gọn như là bếp điện từ hay bếp hồng ngoại giúp bạn có thể dễ dàng di chuyển theo những địa điểm mà bạn mong muốn.
Gió mùa về, nhà nào cũng nên có nồi canh này: Vừa là 'thuốc bổ' tăng đề kháng, vừa thơm ngon đến giọt cuối cùng
Ăn - 1 ngày trướcTrời chuyển lạnh cũng là lúc virus gây bệnh hoành hành. Thay vì đợi ốm mới uống thuốc, các mẹ hãy chủ động bảo vệ gia đình bằng đường ăn uống. Chỉ cần một nồi canh gà hầm nấm hương nóng hổi, ngọt lừ, không chỉ trôi cơm mà còn là tấm khiên vững chắc tăng cường miễn dịch cho cả nhà.
Tôm Phụng Vĩ Xốt Cà Phê Muối: Bản giao hoà giữa ẩm thực Quảng Đông và văn hóa cà phê Việt
Ăn - 1 ngày trướcNgày 10/12 vừa qua, Dim Tu Tac tiếp tục gây ấn tượng khi ra mắt một sáng tạo hoàn toàn mới: Tôm Phụng Vĩ Xốt Cà Phê Muối, một sự kết hợp được xem là táo bạo, nhưng lại hòa quyện đầy tinh tế rất đáng mong chờ.
Từng bị coi là 'thảm họa ẩm thực', một món ăn Việt bất ngờ lội ngược dòng lọt top 50 ngon nhất thế giới
Ăn - 1 ngày trướcChỉ trong chưa đầy một năm, món ăn Việt Nam từng bị Taste Atlas xếp vào nhóm tệ nhất bất ngờ xuất hiện trong danh sách ngon nhất thế giới.
Thức uống tốt cho mẹ bầu và em bé
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Dưới đây là một số loại nước uống an toàn, tốt cho sức khỏe mà mẹ bầu có thể an tâm tiêu thụ trong thai kỳ.
Xù xì bên ngoài nhưng củ này “quý như sâm”, tốt cho đường huyết, chế biến được nhiều món ngon ngày lạnh
ĂnGĐXH – Dù hình dáng xù xì, nhưng loại củ dân dã này không chỉ ngon miệng mà còn có giá trị bổ dưỡng như nhân sâm. Những món ăn được chế biến từ củ này rất tốt cho tim mạch, tiêu hóa và đặc biệt là đường huyết.


