Hà Nội
23°C / 22-25°C

Mâm cỗ Tết xưa với mâm cỗ bây giờ thì cái nào hơn?

Thứ năm, 11:01 26/01/2023 | Ăn

GĐXH - Mâm cỗ Tết xưa và cỗ ngày nay đã khác và giản tiện đi rất nhiều, nhưng so sánh thì mâm cỗ nào hơn?

Mâm cỗ cổ truyền thống ở miền Bắc

Mâm cỗ Tết cổ truyền ở miền Bắc theo lệ là 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Cỗ lớn thì 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa… tượng trưng cho phát lộc, phát tài. Và mâm cỗ Tất niên là dấu ấn tiễn năm cũ và đón năm mới - cũng là mâm cỗ được coi là đầu tiên của Tết Nguyên đán - được các cụ từ xưa sáng tạo rất nhiều món ăn truyền thống ngon và cầu kỳ.

Mâm cỗ xưa với cỗ bây giờ thì cái nào hơn? - Ảnh 1.

Mâm cỗ Tết ngày nay đã giản tiện đi rất nhiều. Ảnh internet

4 bát gồm có bát chân giò lợn hầm măng lưỡi lợn, bát canh bóng thả nấm, bát miến, bát chim hầm. 4 đĩa gồm có đĩa xôi gấc, đĩa giò lụa/ đĩa thịt nấu đông, đĩa nem rán, đĩa thịt gà luộc. Mâm cỗ miền Bắc không thể thiếu đĩa bánh chưng - dưa hành muối.

Nhiều nhà ở Hà Nội còn làm mâm cỗ Tất niên cổ truyền với những món khó làm như mọc vân ám, xào hạnh nhân, bày lá tỉa hoa… khéo léo và đẹp mắt - nhưng tốn rất nhiều thời gian, công sức của các bà, các chị khiến họ rất mệt và vất vả tới mức "sợ Tết".

Ngày nay người Hà Nội một số nhà vẫn còn giữ được mâm cỗ Tất niên và cỗ Tết cổ truyền, nhưng đã làm đơn giản đi rất nhiều. Quan điểm cỗ Tết ngày nay cho rằng: Con cháu đổi món ăn liên tục, vậy mà các cụ từ xưa tới nay, từ giỗ đến Tết năm nào cũng cúng các món na ná nhau – ăn mãi ngán lắm. 

Mâm cỗ cổ truyền tốn rất nhiều thời gian chế biến, các món ăn nhiều và ngấy phải cất tất vào tủ lạnh, có khi lưu cữu rất nhiều ngày vì quá ngán. Quần áo còn thay đổi kiểu dáng, chất liệu hàng năm, giờ mấy ai mặc áo vải diềm bâu, quần đen như xưa - vì vậy mà các món ăn, khẩu vị mâm cỗ Tết cũng thay đổi.

Ngay việc cúng khấn ngày nay cũng khác. Thế kỷ trước các cụ không có điện thoại, máy tính, tivi – chỉ có Trưởng họ, hay vài người đàn ông trong họ biết cúng khấn. Bây giờ thì con cháu muốn cúng khấn cứ vào mạng mở laptop, điện thoại là có đủ các bài cúng khấn.

Ngày nay có nhiều sản vật, rau thịt cá… nên mâm cỗ đủ đầy, chu đáo, còn ngon lạ hơn mâm cỗ xưa, và đã khác rất nhiều so với mâm cỗ cổ truyền. Cỗ bây giờ không nhất thiết phải có món bóng, măng, nấm, xào hạnh nhân, su hào xào mực khô... Nhà nào nấu các món truyền thống thì cũng là kiểu nấu mới giản tiện – mà các cụ già hoài cổ "phê" rằng đó không gọi là mâm cỗ Tết - rồi than tiếc những món ăn ngon truyền thống cứ thất truyền dần, tiếc cho thế hệ con cháu sau này không thể hiểu đúng một mâm cỗ Tết truyền thống, với những món ăn ngon cầu kỳ mà giờ chỉ còn rất ít người Hà Nội biết làm.

Nhưng phần lớn lại cho rằng, xưa đồ ăn thức uống thiếu thốn mọi người chỉ mong đến Tết để được ăn giò, gà luộc, bánh chưng, canh bóng, canh măng… thì nay ăn đủ chất quanh năm, chẳng thèm món gì cả. Mâm cỗ Tết ngày nay từ thành thị tới nông thôn tuy không phải là các món truyền thống cầu kỳ xưa, nhưng vẫn đầy đủ các món và cứ đơn giản dần - chỉ còn giữ sự sum vầy, đầm ấm bên những người thân ngày Tết.

Mâm cỗ xưa với cỗ bây giờ thì cái nào hơn? - Ảnh 3.

Mâm cỗ Tết cổ truyền ở miền Bắc theo lệ là 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Ảnh internet.

Thuê nấu mâm cỗ Tết

Quan niệm ngày nay cho rằng Tết là sum vầy vui vẻ, hạnh phúc. Đời sống bây giờ nâng cao, nhiều người có tiền và đến Tết thường đi... du lịch.

Mâm cỗ Tết giờ chỉ làm 1 mâm để thắp hương, khấn vái riêng - còn chủ yếu để phục vụ ăn uống, nhậu nhẹt là chính. Mâm cỗ Tết đã giản tiện, lược đi rất nhiều một phần do không có chỗ rộng rãi, phần ngại nấu nướng, phần chán cũ muốn thưởng thức món mới…

Vì thế mà dịch vụ nấu cỗ thuê xuất hiện đáp ứng nhu cầu mới. Có những nhà chiều 30 Tết vẫn còn thuê nấu cỗ để nhanh được việc và đỡ vất vả, và đã có những điểm dịch vụ nấu cỗ thuê thông báo nhận làm cỗ xuyên Tết.

Cỗ thuê nấu thường chỉ có những món chính như gà luộc, miến, xôi còn ngoài ra toàn những món nguội như giò chả tôm chiên... có giản lược nhưng vẫn trang trọng, đắt tiền – tuy nhiên hương vị thì không được như những mâm cỗ gia đình tự nấu, khiến nhiều người tiếc nuối vì "xưa ăn gì cũng ngon, bây giờ cỗ "công nghiệp" khác cỗ truyền thống cả về chất lượng, tới hương vị, độ thơm ngon".

Mâm cỗ xưa với cỗ bây giờ thì cái nào hơn? - Ảnh 5.

Mâm cỗ bây giờ không đủ các món truyền thống xưa, chế biến không cầu kỳ nhưng vẫn ngon và long trọng. Ảnh inernet

Với mâm cỗ Tất niên sum họp và những mâm cỗ Tết ngày nay đã khác xa mâm cỗ xưa bởi mỗi mâm có một nồi lẩu to tướng chính giữa, rồi tất cả những thịt cá, rau củ quả, nấm các loại… mọi người tha hồ nhúng, thả, khoắng… Họ "đói" rau bởi trước Tết nhiều nơi tổng kết, tất niên… đã ăn tới ngán các món thịt cá thơm ngon, bổ dưỡng… Và nồi lẩu nhiều rau đáp ứng được nhu cầu đó. Chưa kể các món mới du nhập như xúc xích, dăm bông, thịt hun khói… ăn với khoai tây chiên cũng ngon miệng.

Xưa chỉ có đàn ông đi làm, đàn bà ở nhà lo dạy dỗ con, nấu nướng bếp núc nên có thời gian rảnh để bày vẽ. Bây giờ thì đàn ông, đàn bà đi làm như nhau, ai cũng bận rộn nên mâm cỗ Tết hiện đại vẫn ngon lành, long trọng nhưng đã giản tiện, giải phóng thời gian và nỗi sợ Tết cho phụ nữ.

Mâm cỗ Tết giờ đơn giản, có khi chỉ 1 con gà luộc, hoặc chân giò luộc bày lên đĩa xôi cúng cho đẹp. Hoặc bánh chưng/xôi với khẩu giò, hay khúc thịt vai gáy của lợn luộc kèm, bày lên với nước ngọt, vàng mã để cúng. Thêm đĩa đậu luộc, canh su hào cà chua… Vậy mà thức ăn vẫn chật tủ lạnh, vẫn phải ăn đi ăn lại các món đã cúng.

Một số gia đình phụ nữ lo cỗ Tất niên xong thì chuẩn bị cúng Giao thừa - rồi thắp hương xong thì "mời các cụ đi du lịch" cùng con cháu. Mùng 3 Tết thì hoá vàng làm cỗ theo sở thích của gia đình, chủ yếu là các món thịt, hải sản, rau củ quả… và đương nhiên món lẩu nhiều rau vẫn là chủ đạo.

Mâm cỗ ngày nay giúp phụ nữ bày cỗ xong, ăn xong vẫn có thời gian nghỉ ngơi, đi chơi, đi thăm hỏi họ hàng, bạn bè… và quan trọng là sau kỳ nghỉ Tết có sức khỏe tốt để tiếp tục đi làm ăn.

Có ai đó tiếc nuối giá làm được mâm cỗ Tất niên và cỗ Tết cổ truyền thì... tốt quá. Nhưng con cháu ngày nay vất vả làm ăn, chứ không nhàn nhã như xưa – nên cỗ cũng cần đổi mới, miễn là vẫn long trọng, nhưng hương vị mới lạ, đặc sắc hơn.

Mâm cỗ Tết ngày nay không cần đủ 6 hay 8 món như xưa, các món cúng kiếng cũng giảm đi. Một số nhà ít người còn dùng loại đĩa cúng loại bé xíu, bát cơm cũng dùng loại nhỏ xíu, cái bánh chưng vuông cũng cắt làm tư, mỗi lần thắp hương dùng 1/4 để trước cúng sau ăn cho hết kẻo lãng phí.

Mâm cỗ Tết vẫn đủ món canh, món mặn, món miến, món xào, gà luộc… nhưng có thêm các món tôm, cá to ngon, nhiều loại thịt… chế biến nhanh kiểu hiện đại, chứ không lan man nhiều món ăn tới ngán như xưa. Mâm cỗ ngày nay có đủ bánh kẹo hoa quả hàng hiệu, nước ngọt bia, nước lavi, chè, cà phê, rượu tây, rượu vang.... So sánh mâm cỗ xưa với cỗ bây giờ thì cái nào hơn?

Ngày Tết nhất định phải biết cách bóc bánh chưng đẹp nhất này để không bị sót lá dong hay kéo thịt đỗ lênNgày Tết nhất định phải biết cách bóc bánh chưng đẹp nhất này để không bị sót lá dong hay kéo thịt đỗ lên

GĐXH - Bánh chưng không thể thiếu trong những ngày Tết, nhưng chỉ có cách bóc này là đẹp nhất, không bị lật thịt đỗ, không bị sót lá dong…

Hương vị độc đáo của 2 món chè cổ truyền xưa rất ngon của người Hà NộiHương vị độc đáo của 2 món chè cổ truyền xưa rất ngon của người Hà Nội

GĐXH - Chuyên gia Vũ Thị Tuyết Nhung kể, hương vị thơm ngon của 2 loại chè ngon nức tiếng của người Hà Nội cũng chỉ còn trong ký ức - bởi ngày nay cách nấu chè không như ngày xưa nữa.

3 việc cần làm đầu năm mới để vận may khởi phát, tài lộc bùng nổ, tiền luôn về túi3 việc cần làm đầu năm mới để vận may khởi phát, tài lộc bùng nổ, tiền luôn về túi

GĐXH - Chọn ngày khai trương, mở cửa hàng buôn bán, làm ăn... đầu năm mới cực kì quan trọng. Chuyên gia phong thủy Master Phùng Phương đưa ra 3 việc cần nhớ thực hiện đầu năm cho bạn đọc tham khảo để mong cầu vận may khởi phát, tài lộc bùng nổ, tiền luôn về túi...

Bữa cơm chiều 30 Tết!Bữa cơm chiều 30 Tết!

GĐXH - Nếu ta có một chốn để về, đó gọi là nhà. Nếu ta có một nơi để yêu thương, đó gọi là gia đình. Nếu ta có cả hai thì đó là hạnh phúc. Tết là dịp đoàn viên bên gia đình.

Cách đơn giản giúp những con giáp nam nữ dưới đây bị sao Kế Đô chiếu năm 2023 hóa giải vận hạn và quan điểm nhà Phật về sao Kế ĐôCách đơn giản giúp những con giáp nam nữ dưới đây bị sao Kế Đô chiếu năm 2023 hóa giải vận hạn và quan điểm nhà Phật về sao Kế Đô

GĐXH - Theo tử vi, phong thủy, sao Kế Đô là một hung tinh trong 9 cửu diệu lưu kỳ cho cả nam và nữ - nhất là nữ giới. Nhưng cũng theo quan niệm tử vi, phong thủy, hung tinh nào thì cũng có cách hóa giải. Mời bạn đọc tham khảo bài viết.


Tuệ Phong - Ngọc Hà
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Loại hạt tốt cho tim mạch, tuổi thọ và giảm cân đang vào mùa đắt khách, nhưng khi ăn và bảo quản nhất định phải biết điều này

Loại hạt tốt cho tim mạch, tuổi thọ và giảm cân đang vào mùa đắt khách, nhưng khi ăn và bảo quản nhất định phải biết điều này

Ăn - 11 giờ trước

GĐXH - Hạt macca tươi hiện được bán nhiều trên thị trường. Loại hạt này tốt cho tim mạch, giảm cân, nhưng để đảm bảo sức khỏe khi ăn và bảo quản, mọi người cần biết điều dưới đây.

Loại rau 10.000 đồng/bó nhưng chỉ nhặt được 1 'nhúm': Ở nước ngoài có tiền cũng chưa chắc mua được!

Loại rau 10.000 đồng/bó nhưng chỉ nhặt được 1 'nhúm': Ở nước ngoài có tiền cũng chưa chắc mua được!

Ăn - 16 giờ trước

Dù rẻ và quen mặt với người Việt, nhưng loại rau này lại khiến nhiều người nước ngoài phải "thèm dài cổ" vì hiếm gặp.

Việt Nam có 'vua của các loại rau củ', siêu dinh dưỡng hỗ trợ giảm cân và phòng chống ung thư, được bán rẻ bèo đầy chợ

Việt Nam có 'vua của các loại rau củ', siêu dinh dưỡng hỗ trợ giảm cân và phòng chống ung thư, được bán rẻ bèo đầy chợ

Ăn - 20 giờ trước

GĐXH - Ít ai biết rằng, bên cạnh vẻ ngoài bắt mắt và hương vị đặc trưng, cà tím lại là một nguồn cung cấp dồi dào các vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa quan trọng.

Khách Hàn Quốc có biểu cảm cực 'khó hiểu' khi ăn món canh bình dân của Việt Nam

Khách Hàn Quốc có biểu cảm cực 'khó hiểu' khi ăn món canh bình dân của Việt Nam

Ăn - 21 giờ trước

Hành động này khiến hơn 4,5 triệu người phải chăm chú theo dõi.

Tôm kho với thịt băm theo cách sau, ăn là ghiền và ngon hoàn hảo

Tôm kho với thịt băm theo cách sau, ăn là ghiền và ngon hoàn hảo

Ăn - 23 giờ trước

GĐXH - Vài mẹo nhỏ sau giúp đĩa tôm kho thịt băm mặn ngọt ngon hoàn hảo, đậm hương vị quê nhà... Ai cũng dễ ăn, kể cả trẻ nhỏ, người già, người yếu mệt đều ngon miệng.

Làm món tôm rang thịt thì rang thịt hay tôm trước ngon hơn - kinh nghiệm của nhiều đầu bếp giỏi

Làm món tôm rang thịt thì rang thịt hay tôm trước ngon hơn - kinh nghiệm của nhiều đầu bếp giỏi

Ăn - 1 ngày trước

GĐXH – Tôm rang thịt là món rất dễ ăn ngày hè, nhưng để rang chuẩn và ngon miệng không phải ai cũng làm được. Và nên rang tôm hay rang thịt trước để món ngon trọn vị?

Tận dụng nắng hè, đem phơi 5 loại rau quả này để quanh năm lúc nào cũng có 'món rau trái mùa' ngon, giá cả siêu rẻ

Tận dụng nắng hè, đem phơi 5 loại rau quả này để quanh năm lúc nào cũng có 'món rau trái mùa' ngon, giá cả siêu rẻ

Ăn - 1 ngày trước

Sau khi chế biến, những loại rau củ khô này có hương thơm đậm đà và dai dai, đôi khi còn hấp dẫn hơn cả rau củ tươi!

Loại rau gia vị rẻ bèo ở chợ Việt, tăng cường miễn dịch, tốt cho xương khớp, có nhiều cách chế biến món ngon

Loại rau gia vị rẻ bèo ở chợ Việt, tăng cường miễn dịch, tốt cho xương khớp, có nhiều cách chế biến món ngon

Ăn - 1 ngày trước

GĐXH - Trong đời sống có rất nhiều món ăn ngon được làm từ hẹ, hãy tham khảo những gợi ý dưới đây để đưa lá hẹ vào thực đơn bữa ăn gia đình.

Đừng chỉ ăn củ, lá loại cây này quý như 'nhân sâm người nghèo', ở quê rất nhiều bỏ qua quá phí

Đừng chỉ ăn củ, lá loại cây này quý như 'nhân sâm người nghèo', ở quê rất nhiều bỏ qua quá phí

Ăn - 1 ngày trước

Một loại rau dân dã, dễ mua, nhưng lại có thể mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt được mệnh danh là vua của các loại rau bình dân. Hầu như nhà nào cũng ăn mà ít để ý.

Cách làm cá chép om dưa ngon như nhà hàng

Cách làm cá chép om dưa ngon như nhà hàng

Ăn - 2 ngày trước

Cá chép om dưa hấp dẫn bởi hương vị chua thanh của dưa cải muối hòa quyện cùng vị ngọt béo của cá chép, cách làm không quá cầu kỳ, chi phí cũng rất bình dân.

Top